Ważne zmiany dla pracowników. Nowe przepisy weszły w życie

Nowe obowiązki dla pracodawców i prawa dla pracowników wprowadza zmienione rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

"Po ponad 20 latach obowiązywania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe doczekaliśmy się nowych przepisów w tym zakresie. (...) Nowe przepisy mają stanowić odpowiedź na współczesny postęp technologiczny, jak również odpowiadać znowelizowanym przepisom prawa pracy, np. w zakresie pracy zdalnej" - wskazała firma doradcza Grant Thornton.

Za sprawą nowych regulacji pracownicy, którzy w pracy korzystają z laptopów, zyskają prawo do wyposażenia stanowiska pracy w dodatkowy monitor ekranowy. Alternatywą będzie podstawka zapewniająca ustawienie ekranu laptopa tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika.

W obu przypadkach pracownicy powinni otrzymać także dodatkową klawiaturę i mysz. Jak czytamy w rozporządzeniu, kwestia dodatkowego ekranu lub podstawki dotyczyć będzie pracowników wykorzystujących przenośne urządzenia przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy.

Dodatkowo, jeżeli podczas wykonywania swoich obowiązków pracownik korzysta z dokumentów, może żądać od pracodawcy wyposażenia stanowiska pracy w uchwyt na dokumenty, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości. Na życzenie pracownika stanowisko pracy należy wyposażyć także w podnóżek.

"Na pracownika wykonującego pracę zdalną przeniesiony został obowiązek organizacji swojego stanowiska pracy w miejscu przez niego wskazanym i uzgodnionym z pracodawcą" - podkreślili eksperci z Grant Thornton. Dodali też, że "pracodawca może skontrolować pracownika zdalnego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy".

Ponadto według obecnych regulacji okulary dla pracownika pracującego przy monitorze ekranowym ma obowiązek zapewnić pracodawca, jeśli lekarz medycyny pracy podczas badania kontrolnego wydał zaświadczenie, że pracownik potrzebuje ich podczas pracy przy komputerze. Teraz będzie dotyczyć to także soczewek kontaktowych.

Aby otrzymać zwrot kosztów pracownik musi pracować przy monitorze przez co najmniej cztery godziny dziennie. Zatrudniony musi wziąć fakturę za zakup okularów na swoje imię i nazwisko i przekazać ją pracodawcy.

Zazwyczaj zwrot wydatków na okulary dla pracownika następuje co cztery lata, bo tak często wykonywane jest badanie kontrolne pracowników pracujących przy komputerach. 

Okulary dla pracownika – komu się należą, w jakiej kwocie i jak często >>>

Nowa regulacja określa także minimalne wymagania, jakie powinny spełniać miejsce pracy. "Stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, umożliwiającą umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych" - zapisano w uzasadnieniu rozporządzenia.

W rozporządzeniu określono też wymogi dotyczące oświetlenia stanowiska pracy. Według regulacji powinno ono zapewniać komfort pracy wzrokowej być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac. "Należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od monitora ekranowego, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie urządzeń eliminujących nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowisko pracy" - czytamy.

"Kilka kluczowych kwestii wynikających z obecnego brzmienia rozporządzenia pozostaje niezmienionych. Mowa tu m.in. o co najmniej 5-minutowej przerwie przysługującej pracownikom po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego (wliczana do czasu pracy), czy o definicji pracownika, który jest uprawniony do korzystania z powyższej przerwy. W świetle nowych przepisów, pracownikiem nadal jest osoba zatrudniona przez pracodawcę, użytkująca w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy (w tym także praktykant i stażysta)" - wyjaśnił Grant Thornton.

Eksperci firmy doradczej wskazali również, że "pracodawcy będą zobowiązani do dostosowania stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe utworzonych przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia do minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia".

"Oznacza to, że pracodawcy (u których przed 17 listopada 2023 r. funkcjonowały już stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe) powinni mieć przygotowane stanowiska pracy według nowych regulacji już w okolicy połowy maja 2024 r." - podali.