Szwajcaria proponuje zasłonięcie Słońca. Kontrowersyjny pomysł dzieli naukowców

Źródło:
Guardian, tvn24.pl
Dwie "dziury" na Słońcu (marzec 2023)
Dwie "dziury" na Słońcu (marzec 2023)NASA/Solar Dynamics Observatory
wideo 2/4
Dwie "dziury" na Słońcu (marzec 2023)NASA/Solar Dynamics Observatory

Szwajcaria chce globalnej dyskusji na temat technologii umożliwiających wpływanie na ziemski klimat, zwłaszcza ograniczających ilość światła słonecznego docierającego do naszej planety. Debata ma mieć miejsce na trwającej w Kenii szóstej Sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska. Technologie te jednak wywołują ogromne kontrowersje i dzielą naukowców.

Szwajcaria zainicjowała globalną debatę, czy powinno zbadać się "ryzyka, korzyści i niepewności" związane z ewentualnym ograniczeniem ilości docierającego do Ziemi światła słonecznego, informuje brytyjski "Guardian".

Szwajcaria proponuje, aby utworzono międzynarodową instytucję do zbierania informacji na temat prowadzonych obecnie badań z zakresu geoinżynierii klimatu (nazywanej też geoinżynierią słoneczną), czyli technologii umożliwiających wpływanie na ziemski klimat w celu przeciwdziałania jego niekorzystnym zmianom. Proponowane jest również ustanowienie ciała doradczego, które mogłoby analizować i przedstawiać dostępne możliwości ograniczenia globalnego ocieplenia oraz ich konsekwencje dla bioróżnorodności, produkcji żywności, nierówności społecznych i bezpieczeństwa.

Szwajcarska propozycja skupia się na jednej z tego typu technologii, tzw. modyfikacji promieniowania słonecznego (solar radiation modification, SRM). Rozwiązanie to, w uproszczeniu, polegałoby na przysłonięciu Słońca - miałoby naśladować efekt dużej erupcji wulkanicznej poprzez wypełnienie ziemskiej atmosfery cząsteczkami dwutlenku siarki, które będą odbijać część emitowanego przez Słońce światła i ciepła z powrotem w kosmos. Propozycja ma być przedyskutowana przez ekspertów w trakcie trwającej od 26 lutego do 1 marca w Nairobi szóstej Sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (UNEA).

Geoinżynieria - zwolennicy debaty

Możliwości geoinżynierii klimatu wywołują ogromne kontrowersje i dzielą naukowców. Zwolennicy szwajcarskiej propozycji utrzymują, że badania są niezbędne, aby zapewnić wielostronny nadzór nad powstającymi na całym świecie technologiami zdolnymi do zmieniania naszej planety, które w innym razie mogłyby być rozwijane w izolacji przez pojedyncze państwa lub prywatnie przez miliarderów.

Przedstawiciel Szwajcarii w UNEA Felix Wertli przekazał, że celem jego państwa jest zapewnienie, że wszystkie państwa "są informowane na temat technologii SRM, zwłaszcza związanych z nimi możliwych ryzyk oraz efektów transgranicznych". Podkreślił, że propozycja nie ma promować geoinżynierii, ale umożliwiać przepływ informacji na temat tego, co się dzieje, i jakie badania są prowadzone.

Także Inger Andersen, dyrektorka organizującego UNEA Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP), wskazała w otwierającym spotkanie wystąpieniu na znaczenie "globalnego dialogu na temat SRM". Podkreśliła, że powinien on być postrzegany jako środek ostrożności, a nie pochwalanie technologii geoinżynierii.

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje na świecieAdam Ziemienowicz, Maciej Zieliński/PAP

Geoinżynieria - krytyka

Wielu ekspertów ostrzega jednak choćby przed rozważaniem stosowania geoinżynierii. Zwracają uwagę na wątpliwości dotyczące skuteczności tych technologii, a przede wszystkim trudności z przewidzeniem globalnych konsekwencji prób wpływania na ziemski klimat. W styczniu 2023 roku pojawiły się na przykład badania wskazujące, że jedna z technik SRM polegająca na rozpylaniu aerozoli w stratosferze, mogłaby powodować niszczenie warstwy ozonowej. Krytycy twierdzą również, że debata na temat geoinżynierii klimatu zagrażałaby istniejącemu obecnie w praktyce zakazowi stosowania takich rozwiązań.

W 2022 roku grupa około 500 naukowców wezwała do ustanowienia porozumienia o formalnym zakazie geoinżynierii klimatu, obejmującego zakaz finansowania rozwoju takich technologii z funduszy publicznych, zakaz ich wdrażania, patentowania, testowania i wspierania na forum międzynarodowym. Zakaz jakichkolwiek eksperymentów geoinżynieryjnych na swoim terytorium wprowadził już Meksyk, Parlament Europejski wezwał z kolei do restrykcyjnego zarządzania i wdrożenia środków ostrożności związanych z tymi technologiami.

- Są pewne obszary, które społeczność międzynarodowa słusznie uznała za przekraczające granice, takie jak eugenika, klonowanie ludzi czy broń chemiczna. Geoinżynieria słoneczna należy do tej listy i musi się na niej szybko znaleźć, zanim pozornie nieszkodliwe rozmowy nad zarządzaniem nią poprowadzą nas po równi pochyłej w stronę jej zastosowania - stwierdza cytowana przez "Guardiana" Mary Church z Center for International Environmental Law (CIEL).

ZOBACZ TEŻ: Przekroczyliśmy granicę temperatury na Ziemi. Takich dni może być coraz więcej

Zakaz geoinżynierii klimatu

Jak zauważa "Guardian", Szwajcaria po raz pierwszy, nieskutecznie, zgłosiła propozycję obserwacji możliwości geoinżynierii klimatu w 2019 roku. Od tamtej pory badania w tym zakresie znacznie się rozwinęły, a zaangażowanych w nie jest coraz więcej podmiotów: od przedsiębiorstw z sektora paliw kopalnych, przez filantropów, aż do prywatnych przedsiębiorców liczących na potencjalne zyski ze zdolności do zahamowania trwającego globalnego ocieplenia. Badania te pozostają jednak rozproszone i nieuregulowane.

Mimo to, również tym razem poparcie dla szwajcarskiego wniosku w Nairobi pozostaje niepewne, zauważa "Guardian". Z jego poparcia wycofał się Senegal, swoje wątpliwości wyrażają m.in. USA i Arabia Saudyjska, a delegaci z wielu afrykańskich krajów podkreślają zakaz stosowania tego typu technologii.

- Wiem, że ludzie uważają, że to (debata nad geoinżynierią) może potencjalnie tworzyć przestrzeń, gdzie te technologie mogły by być wspierane. Ale ja uważam także, że nie rozmawianie na ich temat jest jeszcze bardziej problematyczne - ocenia główna naukowczyni UNEP, dr Andrea Hinwood.

ZOBACZ TEŻ: Tak ciepło nie było od prawie 1200 lat. Naukowcy wyczytali to ze słojów drzew

Autorka/Autor:mm

Źródło: Guardian, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA/SDO

Pozostałe wiadomości

Dwa leje kondensacyjne zaobserwowano w środę po południu w Trzciance w Wielkopolsce. Groźnie wyglądające zalążki trąby powietrznej zostały uchwycone na zdjęciach. W mieście uszkodzone zostały dwa dachy.

Uszkodzone dachy. Leje kondensacyjne w Wielkopolsce

Uszkodzone dachy. Leje kondensacyjne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz, Burzowe Czarnkowsko-Trzcianeckie

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. Nad Polską przechodzi front atmosferyczny przynoszący ze sobą opady deszczu i ryzyko występowania burz. Miejscami niebezpiecznie może być przez większość dnia. Sprawdź, gdzie obowiązują ostrzeżenia.

Alarmy IMGW. Uwaga na ulewny deszcz i burze

Alarmy IMGW. Uwaga na ulewny deszcz i burze

Źródło:
IMGW

Hiszpania i Portugalia przygotowują się na falę ekstremalnych upałów. W centralnej części Półwyspu Iberyjskiego temperatura w czwartek może sięgnąć 39 stopni Celsjusza, a to dopiero początek - w weekend termometry mogą pokazać nawet 42 stopnie.

Takiej końcówki maja nie było od ponad pół wieku

Takiej końcówki maja nie było od ponad pół wieku

Źródło:
PAP, El Confidencial, tvnmeteo.pl

W środę masa skał i zmrożonego śniegu zeszła na ewakuowaną wcześniej wioskę Blatten w szwajcarskich Alpach. Przyczyną zejścia lawiniska było oderwanie się ogromnego fragmentu lodowca. Zaginęła jedna osoba.

Ogromna masa skał i lodu pogrzebała alpejską wioskę. "To kompletna katastrofa"

Ogromna masa skał i lodu pogrzebała alpejską wioskę. "To kompletna katastrofa"

Źródło:
PAP, AP News

Pogoda na dziś. Czwartek 29.05 przyniesie wielu regionom kraju deszczową aurę. Lokalnie mogą pojawić się też burze. Termometry pokażą maksymalnie od 16 do 20 stopni.

Pogoda na dziś - czwartek 29.05. Wiele deszczowych miejsc

Pogoda na dziś - czwartek 29.05. Wiele deszczowych miejsc

Źródło:
tvnmeteo.pl

W najbliższym czasie w Polsce nie zabraknie opadów deszczu. Najbardziej intensywnych spodziewamy się w niedzielę, kiedy to pojawią się pierwsze letnie burze. Z każdym dniem będzie coraz cieplej.

Przed nami pierwsze letnie burze. Mogą być gwałtowne

Przed nami pierwsze letnie burze. Mogą być gwałtowne

Źródło:
tvnmeteo.pl

Chińska Agencja Meteorologiczna (CMA) wydała ostrzeżenia przed ulewami i powodziami dla południowych regionów kraju. Według ekspertów w te rejony nadciąga najsilniejsza jak dotąd burza w tym roku.

Szykują się na największą burzę w tym roku

Szykują się na największą burzę w tym roku

Źródło:
Reuters

Co najmniej jeden rok w najbliższych pięciu latach okaże się rekordowo ciepły - wynika z raportu opublikowanego w środę przez Światową Agencję Meteorologiczną (WMO). Prawdopodobieństwo tego, że tak się stanie, eksperci szacują aż na 80 procent.

Meteorolodzy o najbliższych latach. Padnie niepokojący rekord?

Meteorolodzy o najbliższych latach. Padnie niepokojący rekord?

Źródło:
Reuters, WMO

14-letni Benjamin Stong z Iowa City w USA złowił imponującego rozmiarami suma ważącego około 32 kilogramów. Młody wędkarz samodzielnie wyciągnął olbrzymią rybę z rzeki Iowa, spełniając tym samym marzenie wielu miłośników wędkarstwa.

14-latek złowił wielkiego suma. "Mam siostrę w takim rozmiarze"

14-latek złowił wielkiego suma. "Mam siostrę w takim rozmiarze"

Źródło:
tvnmeteo

Polski pasjonat astronomii, Mateusz Kalisz, nagrał moment ponownego wejścia drugiego stopnia Starshipa w ziemską atmosferę. W nocy z wtorku na środę polskiego czasu odbył się dziewiąty lot testowy megarakiety firmy SpaceX. Maszyna poleciała dalej niż podczas poprzednich prób, ale inżynierowie stracili nad nią kontrolę po kilkudziesięciu minutach od startu.

Na własne oczy widział, jak Starship wpada w atmosferę. "Szok"

Na własne oczy widział, jak Starship wpada w atmosferę. "Szok"

Źródło:
AstroLife, Reuters, PAP

Początek czerwca może przynieść wyczekiwany przełom w pogodzie. Według obecnych prognoz w niedzielę na termometrach możemy zobaczyć nawet 27-28 stopni Celsjusza. Jednak zanim to nastąpi, w czwartek i piątek czeka nas lekkie ochłodzenie. O szczegółach opowiadał na antenie TVN24 synoptyk i prezenter pogody Tomasz Wasilewski.

Szansa na przełom. "To już będzie gorąca pogoda"

Szansa na przełom. "To już będzie gorąca pogoda"

Źródło:
tvnmeteo.pl

W pogodzie nareszcie widać zmiany. Dominująca pod koniec maja cyrkulacja zachodnia, przynosząca fronty atmosferyczne i opady deszczu, powoli zmieni się w południową. Co to oznacza dla naszego zakątka Europy?

Upał w prognozach. Już wkrótce może być nawet 30 stopni

Upał w prognozach. Już wkrótce może być nawet 30 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy argentyńskiego miasta Vera walczą ze skutkami potężnej powodzi. Kataklizm wywołały ekstremalne opady deszczu, które doprowadziły do uszkodzenia systemu kanalizacyjnego. Z powodu kryzysu lokalne władze odwołały zajęcia w szkołach.

Małe miasto zalane przez wielką wodę. "Najsmutniejsza noc w historii"

Małe miasto zalane przez wielką wodę. "Najsmutniejsza noc w historii"

Źródło:
La Nacion, Reuters, Cadena3

Starship, statek kosmiczny firmy SpaceX, odbył dziewiątą bezzałogową próbę. Choć megarakieta poleciała dalej niż podczas poprzednich lotów, inżynierowie stracili kontrolę nad statkiem, który "doświadczył nieplanowanego demontażu" podczas ponownego wejścia w atmosferę.

Starship "doświadczył nieplanowanego demontażu"

Starship "doświadczył nieplanowanego demontażu"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Władze amerykańskiego hrabstwa Clark ostrzegają ludzi i właścicieli czworonogów przed toksycznym zakwitem glonów bentonicznych, które pojawiły się w rzece Kolumbia oraz innych lokalnych ciekach wodnych. Przez nie w październiku ubiegłego roku zmarł pies.

Pies zmarł po kontakcie z toksycznymi glonami

Pies zmarł po kontakcie z toksycznymi glonami

Źródło:
CNN, katu.com, 1011now.com

Mirunga, potocznie nazywana słoniem morskim pojawiła się we wtorek w mieście portowym Gordon's Bay w Republice Południowej Afryki. Niespodziewanego gościa uchwycono na nagraniu.

Słoń morski pojawił się w centrum miasta

Słoń morski pojawił się w centrum miasta

Źródło:
Reuters, Independent Online, news24.com

Brazylijscy terapeuci nauczyli półrocznego jaguara instynktu drapieżnika. Młode zwierzę zostało wykradzione matce przez jednego z mieszkańców stanu Roraima na północy kraju. Zdaniem ekspertów, całkowita terapia będzie czasochłonna i może potrwać nawet dwa lata.

Jaguar na łańcuchu. Powrót do pełni zdrowia może trwać lata

Jaguar na łańcuchu. Powrót do pełni zdrowia może trwać lata

Źródło:
PAP

Bombaj nawiedziły obfite opady deszczu związane z nadejściem monsunu. Doprowadziły do powstania gwałtownej powodzi w ponad 12-milionowym mieście. Ulice zmieniły się w rwące potoki. Zdaniem ekspertów, tak mocno nie padało w tym rejonie od ponad wieku.

Ulice jak rwące potoki, ludzie brodzący w wodzie

Ulice jak rwące potoki, ludzie brodzący w wodzie

Źródło:
CNN, Times of India, Hindustan Times

Start misji Axiom-4 zaplanowany jest na 8 czerwca. Na pokładzie kapsuły Crew Dragon, która poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną, znajdzie się doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski. Polski astronauta opowiedział TVN24+ o tym, jak wyglądają ostatnie przygotowania do lotu na orbitę, jakie momenty najbardziej zapadły mu w pamięć podczas szkolenia, i tym, co usłyszał od legendy amerykańskiej astronautyki.

"Moment, gdy pod moimi stopami będzie właśnie Polska"

"Moment, gdy pod moimi stopami będzie właśnie Polska"

Źródło:
TVN24+

Doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski odbywa kwarantannę przed zbliżającym się lotem na Międzynarodową Stację Kosmiczną. To oznacza, że nie będzie mógł oddać głosu w nadchodzącej drugiej turze wyborów prezydenckich. W rozmowie z Hubertem Kijkiem z TVN24 BiS polski astronauta zachęcił jednak wszystkich do wzięcia udziału w niedzielnym głosowaniu.

Leci w kosmos i mówi, co warto zrobić w tę niedzielę

Leci w kosmos i mówi, co warto zrobić w tę niedzielę

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Mieszkańcy południowo-wschodnich regionów Australii liczą straty po powodzi, jaka nawiedziła ten region w ubiegłym tygodniu. Zdaniem premiera Anthony'ego Albanese, całkowita odbudowa po katastrofie może zająć wiele miesięcy. Wielka woda zalała tysiące posiadłości i odebrała życie co najmniej pięciu osobom.

"To nie jest coś, co zniknie po kilku dniach czy miesiącach"

"To nie jest coś, co zniknie po kilku dniach czy miesiącach"

Źródło:
Reuters

Gwałtowne burze przeszły nad stanem Oklahoma. Jak opisywały lokalne media, zjawiskom towarzyszyły opady gradu o średnicy piłek baseballowych. Miejscami doprowadzały one do wypadków drogowych.

"Grad jak mgła", auta ześlizgiwały się z jezdni

"Grad jak mgła", auta ześlizgiwały się z jezdni

Źródło:
Reuters, News9

Narażenie ciężarnej matki na zanieczyszczone powietrze zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych objawów astmy u jej dzieci - uważają naukowcy. Najnowsze badania przeprowadzone na myszach wykazało, że przebywanie w smogu w trakcie ciąży wpływa na kondycję płuc i układu odpornościowego potomstwa.

Przez ten czynnik astma u dzieci może się nasilać

Przez ten czynnik astma u dzieci może się nasilać

Źródło:
News Medical, Airqualitynews

Po dużo chłodniejszym niż zwykle maju w końcu na dłużej zrobi się ciepło. Jakie jeszcze niespodzianki przyniosą nam nadchodzące dni? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Początek czerwca przyniesie zmianę

Pogoda na 16 dni. Początek czerwca przyniesie zmianę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Odchody pingwinów mogą hamować proces ocieplania klimatu - uważają naukowcy. Najnowsze badanie wykazało, że zawarty w nich amoniak przyczynia się do powstawania chmur odbijających światło słoneczne. Szczegóły przedstawiono na łamach czasopisma "Communications Earth & Environment".

Odchody pingwinów sojusznikiem w walce z ociepleniem klimatu

Odchody pingwinów sojusznikiem w walce z ociepleniem klimatu

Źródło:
Phys.org

Pomimo stopniowego ocieplenia w części kraju w górach nadal dominują zimowe warunki. Pod koniec maja śnieg zalega nie tylko w wysokich partiach gór. Ratownicy apelują o ostrożność przy wybieraniu się na szlaki.

Zima w Tatrach trzyma się mocno

Zima w Tatrach trzyma się mocno

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mrówki kojarzą nam się z pracowitością. Jak się okazało, te małe bezkręgowce są też bardzo pomocne. Naukowcy z Polski zaobserwowali, że skłonność do ratowania u mrówek zależy od ich wieku. Starsze robotnice robią to chętniej niż młodsze - przekazali eksperci.

To jedyne bezkręgowce, które sobie pomagają

To jedyne bezkręgowce, które sobie pomagają

Źródło:
PAP

Reporter24 uchwycił na zdjęciu białego łosia, który wyglądem przypominał mu ducha. - Pierwszy raz widziałem takiego osobnika - powiedział pan Jacek, autor fotografii.

"Wyglądał jak duch". Reporter24 zobaczył białego łosia

"Wyglądał jak duch". Reporter24 zobaczył białego łosia

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Załoga misji Axiom-4 (Ax-4), w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, rozpoczęła na Florydzie kwarantannę przed lotem na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) - podała firma Axiom Space. Odosobnienie ma zapewnić zdrowie załodze misji i astronautom, którzy już przebywają na orbicie.

Sławosz Uznański-Wiśniewski na kwarantannie przed lotem w kosmos

Sławosz Uznański-Wiśniewski na kwarantannie przed lotem w kosmos

Źródło:
PAP

Alergia to choroba XXI wieku. Według Światowej Organizacji Alergii (WOA) u 30-40 proc. populacji świata występuje co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Z kolei Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) szacuje, że z alergią zmaga się blisko połowa Polaków. Najczęstszym czynnikiem, który ją wywołuje, są pyłki roślin. Jak radzić sobie z uciążliwymi objawami? 

Kalendarz pylenia - sprawdź, co i kiedy pyli w Polsce. Praktyczne porady dla alergików 

Źródło:
Otrivin