Szwajcaria proponuje zasłonięcie Słońca. Kontrowersyjny pomysł dzieli naukowców

Źródło:
Guardian, tvn24.pl
Dwie "dziury" na Słońcu (marzec 2023)
Dwie "dziury" na Słońcu (marzec 2023)NASA/Solar Dynamics Observatory
wideo 2/4
Dwie "dziury" na Słońcu (marzec 2023)NASA/Solar Dynamics Observatory

Szwajcaria chce globalnej dyskusji na temat technologii umożliwiających wpływanie na ziemski klimat, zwłaszcza ograniczających ilość światła słonecznego docierającego do naszej planety. Debata ma mieć miejsce na trwającej w Kenii szóstej Sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska. Technologie te jednak wywołują ogromne kontrowersje i dzielą naukowców.

Szwajcaria zainicjowała globalną debatę, czy powinno zbadać się "ryzyka, korzyści i niepewności" związane z ewentualnym ograniczeniem ilości docierającego do Ziemi światła słonecznego, informuje brytyjski "Guardian".

Szwajcaria proponuje, aby utworzono międzynarodową instytucję do zbierania informacji na temat prowadzonych obecnie badań z zakresu geoinżynierii klimatu (nazywanej też geoinżynierią słoneczną), czyli technologii umożliwiających wpływanie na ziemski klimat w celu przeciwdziałania jego niekorzystnym zmianom. Proponowane jest również ustanowienie ciała doradczego, które mogłoby analizować i przedstawiać dostępne możliwości ograniczenia globalnego ocieplenia oraz ich konsekwencje dla bioróżnorodności, produkcji żywności, nierówności społecznych i bezpieczeństwa.

Szwajcarska propozycja skupia się na jednej z tego typu technologii, tzw. modyfikacji promieniowania słonecznego (solar radiation modification, SRM). Rozwiązanie to, w uproszczeniu, polegałoby na przysłonięciu Słońca - miałoby naśladować efekt dużej erupcji wulkanicznej poprzez wypełnienie ziemskiej atmosfery cząsteczkami dwutlenku siarki, które będą odbijać część emitowanego przez Słońce światła i ciepła z powrotem w kosmos. Propozycja ma być przedyskutowana przez ekspertów w trakcie trwającej od 26 lutego do 1 marca w Nairobi szóstej Sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (UNEA).

Geoinżynieria - zwolennicy debaty

Możliwości geoinżynierii klimatu wywołują ogromne kontrowersje i dzielą naukowców. Zwolennicy szwajcarskiej propozycji utrzymują, że badania są niezbędne, aby zapewnić wielostronny nadzór nad powstającymi na całym świecie technologiami zdolnymi do zmieniania naszej planety, które w innym razie mogłyby być rozwijane w izolacji przez pojedyncze państwa lub prywatnie przez miliarderów.

Przedstawiciel Szwajcarii w UNEA Felix Wertli przekazał, że celem jego państwa jest zapewnienie, że wszystkie państwa "są informowane na temat technologii SRM, zwłaszcza związanych z nimi możliwych ryzyk oraz efektów transgranicznych". Podkreślił, że propozycja nie ma promować geoinżynierii, ale umożliwiać przepływ informacji na temat tego, co się dzieje, i jakie badania są prowadzone.

Także Inger Andersen, dyrektorka organizującego UNEA Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP), wskazała w otwierającym spotkanie wystąpieniu na znaczenie "globalnego dialogu na temat SRM". Podkreśliła, że powinien on być postrzegany jako środek ostrożności, a nie pochwalanie technologii geoinżynierii.

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje na świecieAdam Ziemienowicz, Maciej Zieliński/PAP

Geoinżynieria - krytyka

Wielu ekspertów ostrzega jednak choćby przed rozważaniem stosowania geoinżynierii. Zwracają uwagę na wątpliwości dotyczące skuteczności tych technologii, a przede wszystkim trudności z przewidzeniem globalnych konsekwencji prób wpływania na ziemski klimat. W styczniu 2023 roku pojawiły się na przykład badania wskazujące, że jedna z technik SRM polegająca na rozpylaniu aerozoli w stratosferze, mogłaby powodować niszczenie warstwy ozonowej. Krytycy twierdzą również, że debata na temat geoinżynierii klimatu zagrażałaby istniejącemu obecnie w praktyce zakazowi stosowania takich rozwiązań.

W 2022 roku grupa około 500 naukowców wezwała do ustanowienia porozumienia o formalnym zakazie geoinżynierii klimatu, obejmującego zakaz finansowania rozwoju takich technologii z funduszy publicznych, zakaz ich wdrażania, patentowania, testowania i wspierania na forum międzynarodowym. Zakaz jakichkolwiek eksperymentów geoinżynieryjnych na swoim terytorium wprowadził już Meksyk, Parlament Europejski wezwał z kolei do restrykcyjnego zarządzania i wdrożenia środków ostrożności związanych z tymi technologiami.

- Są pewne obszary, które społeczność międzynarodowa słusznie uznała za przekraczające granice, takie jak eugenika, klonowanie ludzi czy broń chemiczna. Geoinżynieria słoneczna należy do tej listy i musi się na niej szybko znaleźć, zanim pozornie nieszkodliwe rozmowy nad zarządzaniem nią poprowadzą nas po równi pochyłej w stronę jej zastosowania - stwierdza cytowana przez "Guardiana" Mary Church z Center for International Environmental Law (CIEL).

ZOBACZ TEŻ: Przekroczyliśmy granicę temperatury na Ziemi. Takich dni może być coraz więcej

Zakaz geoinżynierii klimatu

Jak zauważa "Guardian", Szwajcaria po raz pierwszy, nieskutecznie, zgłosiła propozycję obserwacji możliwości geoinżynierii klimatu w 2019 roku. Od tamtej pory badania w tym zakresie znacznie się rozwinęły, a zaangażowanych w nie jest coraz więcej podmiotów: od przedsiębiorstw z sektora paliw kopalnych, przez filantropów, aż do prywatnych przedsiębiorców liczących na potencjalne zyski ze zdolności do zahamowania trwającego globalnego ocieplenia. Badania te pozostają jednak rozproszone i nieuregulowane.

Mimo to, również tym razem poparcie dla szwajcarskiego wniosku w Nairobi pozostaje niepewne, zauważa "Guardian". Z jego poparcia wycofał się Senegal, swoje wątpliwości wyrażają m.in. USA i Arabia Saudyjska, a delegaci z wielu afrykańskich krajów podkreślają zakaz stosowania tego typu technologii.

- Wiem, że ludzie uważają, że to (debata nad geoinżynierią) może potencjalnie tworzyć przestrzeń, gdzie te technologie mogły by być wspierane. Ale ja uważam także, że nie rozmawianie na ich temat jest jeszcze bardziej problematyczne - ocenia główna naukowczyni UNEP, dr Andrea Hinwood.

ZOBACZ TEŻ: Tak ciepło nie było od prawie 1200 lat. Naukowcy wyczytali to ze słojów drzew

Autorka/Autor:mm

Źródło: Guardian, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA/SDO

Pozostałe wiadomości

W kolejne dni pogoda na chwilę da nam odpocząć od gwałtownych zjawisk. Za sprawą wyżu Zora nad Polskę napłynie ciepłe powietrze zwrotnikowe. Po weekendzie na termometrach możemy zobaczyć dużo powyżej 30 stopni Celsjusza, ale skwar przyniesie ze sobą powrót niebezpiecznej pogody.

"Hiszpański Pióropusz" zagna do Polski duży żar

"Hiszpański Pióropusz" zagna do Polski duży żar

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli na piątek 20.06. Noc w większości kraju będzie dość pogodna - słabe opady mogą wystąpić jedynie na północnym wschodzie. W dzień na niebie pojawi się niewiele chmur, jednak w cieszeniu się kolejnym dniem długiego weekendu może przeszkadzać nam momentami silny wiatr.

Pogoda na jutro - piątek 20.06. Chłodna noc, w dzień silnie powieje

Pogoda na jutro - piątek 20.06. Chłodna noc, w dzień silnie powieje

Źródło:
tvnmeteo.pl

Huragan Erick uderzył w Meksyk. Na wybrzeżu stanu Oaxaca silny wiatr zniszczył infrastrukturę plażową, uszkodził rybackie łodzie i spowodował ogromne przerwy w dostawie prądu. Żywioł słabnie, ale meteorolodzy ostrzegają, że wciąż jest niebezpieczny.

Wiatr rozrywał budynki i ciskał łodziami. Erick uderzył

Wiatr rozrywał budynki i ciskał łodziami. Erick uderzył

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, Reuters, NHC

Martwa foka została znaleziona na plaży w Sarbinowie (woj. zachodniopomorskie). Informację otrzymaliśmy na Kontakt24. Jak wyjaśnił Sebastian Warszewski z Błękitnego Patrolu WWF, w czwartek do służb wpłynęło kilka podobnych zgłoszeń.

Bałtyk wyrzucił na brzeg kilka martwych fok. Dlaczego zginęły

Bałtyk wyrzucił na brzeg kilka martwych fok. Dlaczego zginęły

Źródło:
Kontakt24

Metan, będący gazem cieplarnianym, stanowi zagrożenie dla klimatu na Ziemi. Jak sugerują nowe badania, dla niektórych istot żyjących w głębi oceanu stanowi jednak pożywny posiłek. CNN pisze o odkryciu "pierwszych pająków morskich napędzanych metanem". Co ciekawe, nie żywią się nim same - w pozyskiwaniu pokarmu wykorzystują mikroskopijnych pomocników.

Odkryli pająki "napędzane" metanem

Odkryli pająki "napędzane" metanem

Źródło:
CNN

Tuż przed północą w poniedziałek niebo nad Polską rozświetlił bolid, czyli jasny meteor. Zjawisko zarejestrowały stacje obserwacyjne sieci Skytinel. Jak przekazali eksperci, na Ziemię mogły spaść fragmenty skał kosmicznych w postaci meteorytów.

Kula ognia nad Polską. Jej fragmenty mogły spaść na Ziemię

Kula ognia nad Polską. Jej fragmenty mogły spaść na Ziemię

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Przyczyną eksplozji rakiety Starship od SpaceX mogła być awaria zbiornika na azot - przekazał w mediach społecznościowych Elon Musk. Gigantyczny pojazd wybuchł w środę podczas rutynowego testu. Jak przekazała firma, maszyna "doświadczyła poważnej anomalii".

Eksplozja megarakiety Starship. Elon Musk o przyczynie

Eksplozja megarakiety Starship. Elon Musk o przyczynie

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, space.com, Reuters

Tysiące pszczół nie dają żyć pewnemu mieszkańcowi miasta Fulshear w Teksasie. Owady opanowały część budynku, znacznie utrudniając mężczyźnie codziennie funkcjonowanie.

Tysiące pszczół w ścianach domu. "Nie mogę jeść, siedzę jak na szpilkach"

Tysiące pszczół w ścianach domu. "Nie mogę jeść, siedzę jak na szpilkach"

Źródło:
KHOU, tvnmeteo.pl

Ostatnia erupcja Lewotobi Laki-laki na wyspie Flores w Indonezji wymusiła kolejne ewakuacje mieszkańców oraz spowodowała utrudnienia w ruchu lotniczym. Wulkan jest jednak niespokojny od wielu miesięcy, co w negatywny sposób wpływa na lokalną społeczność. Niektórzy musieli przeprowadzić się do schronisk.

Żyją w schronisku od miesięcy, bo na ich domy spada popiół

Żyją w schronisku od miesięcy, bo na ich domy spada popiół

Źródło:
Reuters

W środę temperatura w Hiszpanii przekroczyła 40 stopni Celsjusza. W związku z upałami w części kraju pierwszy raz w tym sezonie wydano czerwone ostrzeżenia, czyli najwyższego stopnia. W czwartek również ma być gorąco, dodatkowo prognozowane są groźne burze.

Ponad 40 stopni, pierwsze czerwone alerty

Ponad 40 stopni, pierwsze czerwone alerty

Źródło:
PAP, meteoalarm.org

Obłoki srebrzyste pojawiły się na niebie nad Suwałkami. Zjawisko to można obserwować gołym okiem, ale by je podziwiać, konieczne jest odpowiednie przygotowanie. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Wyjątkowe chmury rozjaśniły nocne niebo

Wyjątkowe chmury rozjaśniły nocne niebo

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Firma Axiom Space przekazała możliwą godzinę startu misji Ax-4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Pierwsze okno startowe ma się otworzyć o godzinie 3.42 czasu lokalnego w niedzielę, 22 czerwca.

Nowe informacje o locie Polaka w kosmos. Podano godzinę

Nowe informacje o locie Polaka w kosmos. Podano godzinę

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Axiom Space

We wtorek w North Park w hrabstwie Allegheny w Pensylwanii ponad 100 skautek zostało uwięzionych przez szybko wzbierające wody strumienia. Dzięki sprawnej akcji służb dziewczynki udało się uratować.

Skautki uwięzione przez rwącą wodę. "Młodsze dziewczynki były przerażone"

Skautki uwięzione przez rwącą wodę. "Młodsze dziewczynki były przerażone"

Źródło:
CBS News

Wołowscy policjanci pomogli rannemu bocianowi, który znajdował się na jezdni. Ptak był zdezorientowany i nie mógł odlecieć. Niestety obrażenia okazały się zbyt duże i zwierzę padło po kilku godzinach.

Ranny bocian błąkał się po jezdni. "Był zdezorientowany, kulał"

Ranny bocian błąkał się po jezdni. "Był zdezorientowany, kulał"

Źródło:
Komenda Powiatowa Policji w Wołowie, tvnmeteo.pl

Blisko 40 stopni Celsjusza pokażą w najbliższych dniach termometry w Stanach Zjednoczonych - ostrzegają amerykańscy meteorolodzy. Nadchodząca fala upałów ma przesuwać się z zachodu kraju w kierunku stanów centralnych i wschodniego wybrzeża. Wysokiej temperaturze będzie towarzyszyć duża wilgotność, co stworzy warunki przypominające tropiki.

Warunki mogą przypominać tropiki. Bomba ciepła zbliża się do USA

Warunki mogą przypominać tropiki. Bomba ciepła zbliża się do USA

Źródło:
PAP, Fox Weather, NWS,

Kucyk bez kopytka urodził się w stanie Wirginia. Udzielenie pomocy zwierzęciu nie należało do łatwych, źrebak należał bowiem do półdzikiego stada. Samiczka otrzymała protezę i chociaż nigdy nie będzie mogła wrócić na wolność, znalazła kochającą, przyszywaną rodzinę.

Kucyk urodził się bez kopytka. "Ta klaczka zasługuje na wszystko, co najlepsze"

Kucyk urodził się bez kopytka. "Ta klaczka zasługuje na wszystko, co najlepsze"

Źródło:
Augusta Free Press, chincoteague.com

Papież Leon XIV spędzi większość lipca w rezydencji w Castel Gandolfo. To sposób na ucieczkę przed wysokimi temperaturami, jakie panują latem w Rzymie. Gorąco było już w zeszły weekend, kiedy to termometry w Wiecznym Mieście pokazały ponad 36 stopni Celsjusza.

Papież Leon XIV opuści Watykan, by schronić się przed skwarem

Papież Leon XIV opuści Watykan, by schronić się przed skwarem

Źródło:
Reuters, PAP, wetteronline.de

Azjatyckie brunatnice z gatunku undaria pierzastodzielna pojawiły się na plażach w Portugalii - alarmują lokalni biolodzy. Obecność glonów wakame, które w kuchni japońskiej są przysmakiem, zaobserwowano szczególnie na północno-zachodnim wybrzeżu. Eksperci ostrzegają, że te egzotyczne organizmy są groźne dla miejscowych ekosystemów.

Japoński przysmak pojawił się na plażach Portugalii. To nie są dobre wieści

Japoński przysmak pojawił się na plażach Portugalii. To nie są dobre wieści

Źródło:
PAP, IUCN

Nieopodal niemieckiego Lipska trwają poszukiwania wielkiego dzikiego kota, który od kilku dni grasuje po okolicy. Eksperci przypuszczają, że może być to puma. Władze zaapelowały do mieszkańców o zachowanie ostrożności.

Wielki dziki kot widziany w pobliżu Lipska. "Na 80 procent puma"

Wielki dziki kot widziany w pobliżu Lipska. "Na 80 procent puma"

Źródło:
PAP

Niedźwiedź czarny wdarł się do jednego z domów w kalifornijskim mieście Monrovia w Stanach Zjednoczonych. Drapieżnik był niewzruszony obecnością kobiety i jej 17-letniego psa, po splądrowaniu kuchni ze spokojem opuścił budynek. Jak się okazuje, nie była to pierwsza taka jego wizyta w okolicy.

Niedźwiedź plądrował domy w Kalifornii. Nagranie

Niedźwiedź plądrował domy w Kalifornii. Nagranie

Źródło:
CNN, CBS News

W poniedziałek mocno padało na Podhalu. Obfite opady deszczu doprowadziły do lokalnych podtopień na terenie gminy Kościelisko. Strażacy mieli pełne ręce roboty, ich działania polegały głównie na udrażnianiu przepustów i zabezpieczaniu domów przed zalaniem.

Zalane budynki i piwnice w gminie Kościelisko

Zalane budynki i piwnice w gminie Kościelisko

Źródło:
TVN24

Astronomowie wykryli lód zawierający półciężką wodę wokół młodej gwiazdy, przypominającej wczesne etapy formowania się Słońca. Odkrycie dokonane przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba rzuca nowe światło na pochodzenie wody w Układzie Słonecznym i poza nim.

Przełomowe odkrycie rzuca nowe światło na pochodzenie wody w kosmosie

Przełomowe odkrycie rzuca nowe światło na pochodzenie wody w kosmosie

Źródło:
PAP

Kamera zainstalowana na poddaszu jednej ze śląskich szkół uchwyciła niezwykły moment narodziny nietoperza. Nocki duże, bo ten gatunek widać na wideo, przychodzą na świat tak, jak spędzają większość swojego życia - do góry nogami.

Tak rodzą się nietoperze. Niezwykłe nagranie

Tak rodzą się nietoperze. Niezwykłe nagranie

Źródło:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach

Bilans ofiar śmiertelnych powodzi, które nawiedziły Wirginię Zachodnią, wzrósł do sześciu osób. Lokalne media donoszą, że żywioł porywał wszystko na swojej drodze. Po opadach zalane zostały domy i samochody.

Wody powodziowe porywały wszystko na swojej drodze

Wody powodziowe porywały wszystko na swojej drodze

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, CNN, Reuters, AP News

Na wtorek 17 czerwca przypada Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą. Jak powiedział ekohydrolog doktor Sebastian Szklarek, Polsce nie grozi pustynnienie w najbliższych dziesięcioleciach, ale problem suszy jest poważny. - Zdarzają się one częściej, obejmują większe obszary kraju i są intensywniejsze - zauważył naukowiec.

Czy Polsce grozi pustynnienie? Ekspert o problemie suszy

Czy Polsce grozi pustynnienie? Ekspert o problemie suszy

Źródło:
PAP

W austriackich Alpach w weekend doszło do śmiertelnego wypadku. W wyniku uderzenia pioruna zginęło troje turystów. Jak przekazała w poniedziałek lokalna policja, w akcji ratunkowej brał udział śmigłowiec.

Uderzenie pioruna, turyści nie żyją

Uderzenie pioruna, turyści nie żyją

Źródło:
Reuters, ORF Tirol, PAP, The Local Austria

Tajemnicza mgła otulająca Plutona nie tylko tworzy spektakularne widoki, ale steruje całym jego klimatem. Odkrycia udało się dokonać dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Jamesa Webba. Jak twierdzą badacze, to unikalne zjawisko, nieznane nigdzie indziej w Układzie Słonecznym. Może ono rzucać nowe światło także na początki życia na Ziemi.

Mgła otulająca Plutona zaskakuje naukowców. "Wyjątkowe zjawisko"

Mgła otulająca Plutona zaskakuje naukowców. "Wyjątkowe zjawisko"

Źródło:
UC Santa Cruz, livescience.com, space.com

Czerwiec i lipiec to miesiące, kiedy w Polsce przypada szczyt aktywności komarów. Ich ukąszenia nie tylko powodują bolesne i swędzące obrzęki, ale także mogą przenosić czynniki wywołujące groźne choroby. Jak możemy zminimalizować ryzyko nieprzyjemnego spotkania z tymi insektami?

Jak chronić się przed komarami?

Jak chronić się przed komarami?

Źródło:
The Brewton Standard, PAP, Lasy Państwowe, Northern Kentucky Tribune

Burza tropikalna Wutip nawiedziła wschodnie i centralne regiony Wietnamu. W wyniku powodzi i osunięć ziemi zginęło co najmniej siedem osób. Żywioł uszkodził domy i zalał pola uprawne.

Uszkodzone domy, dziesiątki tysięcy hektarów pod wodą

Uszkodzone domy, dziesiątki tysięcy hektarów pod wodą

Źródło:
AFP, PAP

Najstarszy mieszkaniec Zoo Miami został ojcem. W niedzielę skończył 135 lat i tym samym jest prawdopodobnie najstarszym rodzicem na świecie. "Będzie dla nas inspiracją, by nigdy nie tracić nadziei" - napisano w poście.

Został ojcem w wieku 135 lat

Został ojcem w wieku 135 lat

Źródło:
tvn meteo