Wrzesień lubi zaskakiwać. Potrafi być wyjątkowo gorąco i nieraz temperatura przekracza 30 st. C. Zdarzały się również takie lata, kiedy we wrześniu panował mróz. Rozpiętość rekordowych wartości temperatur sięga 43 st. C. Synoptyk TVN Meteo wyjaśnia skąd się biorą takie różnice.
Rok temu we wrześniu padł rekord ciepła dla tego miesiąca. Pierwszego września w Tarnowie odnotowano 36,8 st. C. Ten dzień był wyjątkowo gorący w całej Polsce. Nie tylko został pobity rekord ciepła ogólnokrajowy dla tego miesiąca, ale również dla niektórych miejscowości m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Suwałkach. Tak wyjątkowo ciepły początek września zawdzięczaliśmy gorącym zwrotnikowym masom powietrza.
Dziś do południowo wschodniej Polski również napływa powietrze znad Afryki, a temperatura może dojść do 30 st. C. Jednak miejscami maksymalnie odnotujemy tylko 18 st. C.
- Do Polski od północnego zachodu wkracza front atmosferyczny, związany z niżem znad Atlantyku. To on spowoduje, że lokalnie odnotujemy dziś tylko 18 st. C, ponadto sprowadzi kilkudniowe ochłodzenie - powiedziała synoptyk TVN Meteo Arleta Unton-Pyziołek.
Kilka kresek poniżej zera
Wrzesień jest kapryśnym miesiącem, jeśli chodzi o pogodę. Potrafi przygrzać, jak w lipcu a także przymrozić, jak w styczniu. Pewnego poranka 1977 roku w Zamościu ścisnął mróz. Mieszkańcy tego położonego na południowym wschodzie miasta byli w szoku. Słupki rtęci zatrzymały się na poziomie sześciu kresek poniżej zera. To najniższa zanotowana temperatura powietrza we wrześniu na nizinach. W tym roku temperatura w nocy spada do około 10-11 st. C, więc do rekordu zimna września jest jeszcze daleko.
Skąd takie kontrasty?
- We wrześniu zaczyna się zmieniać ogólna cyrkulacja nad Polską. Latem temperatura nad krajem układa się równoleżnikowo; najcieplej jest na południu, a najchłodniej na północy. Tymczasem zimą rozkład temperatury jest południkowy i najwyższa występuje na zachodzie, a najniższa na wschodzie - stwierdziła synoptyk.
Wrzesień jest pożegnaniem lata i przygotowaniem do jesieni i zimy. Wtedy różne ośrodki ciśnienia ścierają się nad Polską w tym okresie. Słoneczne wyże sprowadzają upał, ale coraz groźniejsze stają się niże znad Atlantyku.
- Zmniejsza się dopływ promieniowania słonecznego i oceany zaczynają oddawać ciepło nagromadzone latem. Skutkuje to głębokimi niżami. Te znad Atlantyku, wędrujące nad Polskę przynoszą ochłodzenie i deszczową pogodę - powiedziała Unton-Pyziołek.
Średnie września
Kontrasty termiczne we wrześniu nie są niczym nadzwyczajnym, jednak w klimatologii przyjęło się używać określenia "średnia". W takim ujęciu, wrzesień nie zaskakuje, a owa "średnia" często jest tylko wartością, która rzadko występuje na termometrach.
Zatem jak z klimatologicznego punku widzenia można opisać wrzesień? Średnia temperatura tego miesiąc jest inna w różnych rejonach kraju. Najcieplej jest na zachodzie oraz Wybrzeżu, gdzie w ciągu tego miesiąca średnia dobowa temperatura powietrza wynosi około 14 st. C. W pozostałych rejonach oscyluje w okolicy 11-12 st. C, a na terenach podgórskich i w górach spada poniżej 10 st. C. Z analizy temperatury maksymalnej we wrześniu (w wieloleciu 1971-2000) wynika, że najcieplej jest na południowym zachodzie (około 26 st. C). Najchłodniej w ciągu dnia jest na północy, a dokładnie na Pojezierzach. Tam średnia maksymalna temperatura we wrześniu dochodzi do 22-23 st. C, a na terenach podgórskich dochodzi do 20 st. C.
Zobacz, jak mieszkańcy Wrocławia zmagali się z upalnym początkiem września rok temu:
Autor: AD / Źródło: TVN Meteo, IMGW, wetteronline.de, meteomodel.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock