Coraz więcej otyłych dzieci. Badamy źródła problemu, szukamy rozwiązania

Polskie dzieci tyją na potęgę
Polskie dzieci tyją na potęgę
Polskie dzieci tyją na potęgę

W Polsce jest coraz więcej otyłych dzieci, a nasze 11-latki są najcięższe w Europie. Z roku na rok jest coraz gorzej. Konsekwencje dla zdrowia otyłego małego czlowieka są zatrważające. Jak walczyć z problemem?

W ciągu ostatnich 20 lat procent dzieci z nadprogramowymi kilogramami niebezpiecznie rośnie.

W latach 1994-1995 przeprowadzono ogólnopolskie badania koordynowane przez Instytut Matki i Dziecka na reprezentatywnej grupie dzieci ze szkół podstawowych i średnich. Nadmierną masę ciała stwierdzono u 8,7 proc. dzieci i młodzieży w wieku 7-17 lat, w tym otyłość u 3,4 proc.

Ponad dekadę później już co piąte dziecko w szkole ma nadwagę.

Dane dotyczące otyłości u dzieci i młodzieży w Polsce

Prognozy

Lepiej nie będzie. Według Instytutu Matki i Dziecka w Polsce każdego roku będzie przybywać 400 tys. dzieci z nadwagą i 80 tys. z otyłością.

Przyczyny

Za otyłość i nadwagę wśród dzieci odpowiedzialna jest zła dieta i brak ruchu, ale problem jest o wiele bardziej złożony.

Dzieci tyją, bo mają na to przyzwolenie już od najmłodszych lat. Wciąż żywe jest przekonanie, że zdrowe dziecko to pulchne dziecko. Od najwcześniejszych lat rodzina karmi je słodyczami, słodkimi napojami, ciężkostrawnymi potrawami. Kotlet, ziemniaki i surówka to zestaw obowiązkowy podczas niedzielnego obiadu. Co więcej, rodzice nie mają czasu na gotowanie posiłków w domu. Dzieci dostają pieniądze na obiad, ale przepuszczają je na słodkości lub w barach ze śmieciowym jedzeniem.

- Dzieci mimo, że są otyłe, to są niedożywione, bo nie dostarczają organizmowi składników odżywczych. Jedzą dużo, ale śmieciowego jedzenia - podkreśla dietetyk TVN Meteo Active Ula Somow.

Czemu sięgają po niezdrowe przekąski? Bo są one powszechnie dostępne i promowane w reklamach telewizyjnych, radiowych czy sieciowych.

Dodatkowo zmienił się nasz styl życia. W l.90. większość dzieci do szkoły chodziła, a czas wolny spędzała na zabawach na podwórku. Teraz dowożone są do szkół autami, a potem siedzą przed komputerem czy telewizorem. Powszechne są też zwolnienia z wf-u i leniwe weekendy.

Rodzic przykładem

Oczywiście kluczową rolę w kształtowaniu złych (ale też dobrych) nawyków żywieniowych czy siedzącego trybu życia odgrywają rodzice. Liczne badania wykazały, że kiedy rodzice są otyli, to ich dzieci na 70 proc. też będą otyłe. Natomiast kiedy obydwoje rodzice są szczupli, ryzyko otyłości u ich pociechy wynosi tylko 10 proc.

Co gorsza otyli rodzice często nie zauważają otyłości u swoich dzieci i nie są świadomi jej roli w wywoływaniu problemów zdrowotnych.

Genetyka

Naukowcy zdążyli już dowieść, że kilkadziesiąt genów może mieć znaczenie w rozwoju otyłości. Są to geny odpowiedzialne za produkcję białek biorących udział w przemianie tłuszczów, hormonów, neuropeptydów i cytokinów. Białka te kontrolują łaknienie.

Najlepiej poznany jest gen ob. umiejscowiony na chromosomie 7.

Okresy rozwoju otyłości

Otyłość warunkowana jest już w życiu płodowym. Niedożywienie matki przez pierwsze dwa trymestry ciąży, cukrzyca ciążowa, zbyt niska lub zbyt wysoka masa urodzeniowa zwiększają ryzyko wystąpienia otyłość nawet o 30 proc.

W okresie niemowlęcym następuje przyrost i rozrost tkanki tłuszczowej, który w okolicy drugiego roku życia wyhamowuje ze względu na większą ruchowość malucha, a potem, do szóstego roku życia ponownie wzrasta. Im przyrost tkanki tłuszczowej po drugim roku życia będzie większy, tym większe będzie ryzyko otyłości w przyszłości. Co ciekawe dzieci, które nadmiernie przybierają na wadze przed 6 rokiem życia, utrzymują nadwagę w okresie pokwitania i dorosłości.

Natomiast w okresie dojrzewania na otyłość wpływają dodatkowo hormony płciowe.

Jaj wykazały badania otyłość w wieku nastoletnim wiąże się z 17,5 proc. większym ryzykiem wystąpienia otyłości w życiu dorosłym.

Ponadto naukowcy udowodnili, że 80 proc. otyłych nastolatków staje się otyłymi dorosłymi.

Konsekwencje otyłości u dzieci

Otyłym dzieciom nie jest łatwo. Po pierwsze zapadają choroby, które najczęściej dotykają osoby starsze: nadciśnienie tętnicze, podwyższony cholesterol, miażdżyca, cukrzyca typu II, niealkoholowe stłuszczenie wątroby czy kamicę pęcherzyka żółciowego. Ponadto cierpią na bezsenność, która wiąże się z bólami głowy, problemami z koncentracją, a w konsekwencji pogorszeniem wyników w nauce i niską samooceną. Pojawiają się też problemy ortopedyczne np. bóle stawów a w okresie nastoletnim m.in. zespół policystycznych jajników skutkujący zaburzeniami płodności.

Równie niebezpieczne są konsekwencje psychologiczne otyłości. Dzieci i nastolatkowie z nadprogramowymi kilogramami mają wysoki poziom niepokoju, zmagają się z depresją, są agresywne, mają problemy z akceptacją przez grupę i są narażone na izolację. Te wszystkie zaburzenia mogą z kolei powodować nieprawidłowe poczucie łaknienia, zwiększone ryzyko nadużywania alkoholu, palenia papierosów i samobójstw.

Otyłe dzieci zamgają się z brakiem akceptacji i izolacją

Leczenie

Może to zaskakujące, ale otyłych dzieci się nie odchudza. Dlaczego? Bo w okresie rozwoju potrzebują bardzo dużo witamin i składników mineralnych.

- Nie stosuje się żadnych diet niskoenergetycznych. Zmienia się nawyki żywieniowe i zaleca zwiększenie aktywności fizycznej - mówi Aneta Łańcuchowska, dietetyk TVN Meteo Active.

W programie "Pożegnanie z wagą" doradzała mamie ponad rocznego Leonarda jak zmienić jego złe nawyki żywieniowe.

Jak powinno się odżywiać roczne dziecko?
Jak powinno się odżywiać roczne dziecko?TVN Meteo Active

O tym jak walczyć z otyłością u dzieci rozmawiali w "Studia Active" eksperci: psycholog Małgorzata Ohme i i trener personalny Marcjan Piotrowski.

Otyłość u dzieci. Jak zapobiegać, jak walczyć?
Otyłość u dzieci. Jak zapobiegać, jak walczyć?TVN Meteo Active

Piotrowski zaznaczył, że kluczową sprawą jest zachęcenie dziecka do większej aktywności fizycznej - tak, aby liczba spożywanych kalorii była mniejsza niż liczba tych spalanych w ciągu dnia.

Jak to zrobić? Zamiast zapisywać go na zajęcia sportowe ćwicz razem z nim. Chodźcie razem na basen, jeździjcie na rowerze, rolkach, zainwestujcie swój czas w długie spacery czy imprezy sportowe, jak ta, która odbędzie się 5 września na Stadionie Narodowym po hasłem "Zabiegana mama".(tu wstawić link do tekstu) Nie tylko spalicie zbędny tłuszczyk i nabierzecie kondycji, ale co ważniejsze, zbliżycie się do siebie i będziecie mieli lepszy kontakt.

Autor: mar/rp / Źródło: TVN Meteo Active, Instytut Matki i Dziecka, Ministerstwo Zdrowia

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Nadchodzące dni nie dadzą nam wytchnienia od opadów deszczu, w wielu regionach będzie się też błyskać. Po weekendzie, za sprawą napływającego znad Afryki powietrza, temperatura wzrośnie do 30 stopni.

Wróci upał. A co z deszczem i burzami?

Wróci upał. A co z deszczem i burzami?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed silnym deszczem, który spaść ma w czasie burz. Alarmy obowiązują na północy i południu kraju.

Pomarańczowe i żółte alarmy w części kraju. IMGW ostrzega

Pomarańczowe i żółte alarmy w części kraju. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli czwartek 17.07. Noc będzie pochmurna, miejscami będzie się błyskać. Dzień przyniesie deszcz i lokalne burze. Na termometrach zobaczymy maksymalnie 22 stopnie.

Pogoda na jutro - czwartek, 17 lipca. Deszczowa noc, miejscami zagrzmi

Pogoda na jutro - czwartek, 17 lipca. Deszczowa noc, miejscami zagrzmi

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mieszkańcy okolic góry Skarfjellet w środkowej Norwegii żyją w niepewności z powodu jej niepokojąco wysokiej aktywności. Służby monitorują sytuację, a władze wydały ostrzeżenia dla turystów i wspinaczy.

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Góra zaczęła się szybko "poruszać". Mieszkańcy zaniepokojeni

Źródło:
Reuters

Ulewne deszcze doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego w Nowym Jorku. Na jednej ze stacji metra położonych na Manhattanie powstał gejzer. Eric Adams, burmistrz miasta, powiedział, że nie przypomina sobie tak obfitych opadów.

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Gejzer na stacji metra. "Powrót do domu zajął mi ponad dwie godziny"

Źródło:
CNN, Reuters

Ulewne deszcze dały się we znaki mieszkańcom Pomorza i Podlasia. Na Kontakt24 dostaliśmy nagranie, na którym pokazane są intensywne opady deszczu w Augustowie. Podobna sytuacja miała miejsce w Słupsku i jego okolicach.

Mocno pada. Zalane piwnice

Mocno pada. Zalane piwnice

Źródło:
tvnmeteo.pl

Samolot ze Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim na pokładzie wylądował w Kolonii, gdzie znajduje się Europejskie Centrum Astronautów ESA. Polak we wtorek wrócił z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie pracował w ramach misji kosmicznej Axiom-4. Teraz astronautę czekają badania lekarskie i proces adaptacji do ziemskich warunków.

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Sławosz Uznański-Wiśniewski: najważniejsze, ale i najtrudniejsze wyzwanie w życiu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Finlandię nawiedziły upały. Gorąco jest nie tylko na południu kraju, ale również na północy, w tym w Rovaniemi, które znane jest jako miejsce zamieszkania Świętego Mikołaja.

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Upały nawet w domu Świętego Mikołaja

Źródło:
Reuters

W południowo-zachodniej Islandii doszło do erupcji wulkanu Sundhnukur na półwyspie Reykjanes. Miejscowe służby ewakuowały mieszkańców okolicznych miejscowości oraz turystów wypoczywających w kurortach. To już dziewiąty wybuch tego wulkanu od grudnia 2023 roku.

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Erupcja wulkanu na Islandii. Ewakuowano mieszkańców i turystów

Źródło:
Reuters, The Mirror

Dwa potężne pożary lasów spustoszyły prowincje w północno-zachodniej Turcji, zmuszając setki mieszkańców do ewakuacji i mobilizując służby ratunkowe. To kolejny dramatyczny epizod tegorocznego lata.

Dwa duże pożary w Turcji. Zarządzono ewakuacje

Dwa duże pożary w Turcji. Zarządzono ewakuacje

Źródło:
Reuters

Wtorek to kolejny burzowy dzień w Polsce. W województwach warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim zaobserwowano leje kondensacyjne, czyli zalążki trąb powietrznych.

Lej kondensacyjny w Kołobrzegu i nie tylko

Lej kondensacyjny w Kołobrzegu i nie tylko

Aktualizacja:
Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz

W poniedziałek wschodnie stany USA nawiedziły silne opady, które wywołały powodzie. Woda pochłonęła życie co najmniej dwóch osób. Mieszkańcy i służby oceniają skalę zniszczeń i sprzątają po przejściu żywiołu.

"To było trochę postapokaliptyczne"

"To było trochę postapokaliptyczne"

Źródło:
CNN, CBS News

Burze i przyniesione przez nie ulewy powodują szkody na południu kraju. W Jelczu-Laskowicach (woj. dolnośląskie) doszło do zalania drogi na odcinku kilku metrów, a na Opolszczyźnie żywioł uszkodził dach stodoły. Padało także w Szczecinie.

Zalane drogi i uszkodzony dach. Skutki wtorkowych burz

Zalane drogi i uszkodzony dach. Skutki wtorkowych burz

Źródło:
Oława na Sygnale, TVN24

Sąd koronny w Newcastle skazał we wtorek Daniela Grahama i Adama Carruthersa na cztery lata i trzy miesiące więzienia za ścięcie 100-letniego jaworu, który pojawił się w filmie o przygodach Robin Hooda. Mężczyźni odpowiedzieli też za uszkodzenie muru Hadriana z II wieku naszej ery, wpisanego na listę UNESCO.

Ścięli drzewo znane z "Robin Hooda". Idą do więzienia

Ścięli drzewo znane z "Robin Hooda". Idą do więzienia

Źródło:
PAP

Intensywne opady deszczu nawiedziły miasto Fuji w japońskiej prefekturze Shizuoka. Przyniesione przez burzę tropikalną Nari ulewy spowodowały lokalne powodzie i paraliż komunikacyjny. Służby ostrzegały przed osuwiskami.

Zalane drogi, paraliż komunikacyjny. Pierwsza taka burza od niemal dekady

Zalane drogi, paraliż komunikacyjny. Pierwsza taka burza od niemal dekady

Źródło:
Reuters, NHK

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych na Czerwonej Rzece, będącej głównym dopływem Jangcy - podała państwowa agencja Xinhua. Cel? Ochrona środowiska. Jednocześnie jednak w innej części kraju Pekin rozpoczyna budowę nowej, największej na świecie zapory, która budzi ogromne obawy ekologów.

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych

Chiny zniszczyły 300 zapór wodnych

Źródło:
Xinhua, South China Morning Post, Financial Times, tvn24.pl

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna i kapsuła Dragon - taki widok mogliśmy podziwiać w nocy z poniedziałku na wtorek na polskim niebie. Na pokładzie statku kosmicznego znajduje się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, który we wtorek wróci z ISS na Ziemię. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

Kapsuła Dragon nad Polską. Oglądaliście ostatni lot Sławosza

Kapsuła Dragon nad Polską. Oglądaliście ostatni lot Sławosza

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Poniedziałek upływa w części kraju pod znakiem burz. W kilku miejscowościach pojawiły widać było groźnie wyglądający lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Lej kondensacyjny nad Polską

Lej kondensacyjny nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze przechodziły w poniedziałek nad częścią kraju. Towarzyszące im opady deszczu spowodowały, że podtopiło Suwałki, a w powiecie raciborskim zalana została trasa Pawłów-Maków. Na terenie Mazowsza spadł grad.

Suwałki popłynęły po ulewie

Suwałki popłynęły po ulewie

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, Kontakt24

W niedalekiej odległości od gminy Nijar w andaluzyjskiej prowincji Almeria zatrzęsła się ziemia. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi od 1930 roku, na szczęście - jak poinformowały lokalne władze - nie doprowadziło do poważniejszych szkód.

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Źródło:
ENEX

Największy znany fragment Marsa na Ziemi, nazwany NWA 16788, zostanie wystawiony na sprzedaż 16 lipca w domu aukcyjnym Sotheby's. To meteoryt, który znaleziony został dwa lata temu na Saharze. Spodziewa się, że cena sprzedaży wyniesie od 2 do 4 milionów dolarów.

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Źródło:
CBS News, ABC news

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zbliża się do końca. W programie "Wstajesz i wiesz" reporter TVN24 BiS Hubert Kijek i Piotr Dziuban z firmy Creotech opowiadali o tym, jak będzie wyglądał powrót polskiego astronauty na Ziemię i tym, jakie są jego dalsze plany.

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Źródło:
TVN24, PAP

Góra lodowa zagraża portowi w niewielkiej miejscowości Innaarsuit na Grenlandii. Jak poinformował lokalny nadawca KNR, masa lodu znalazła się niebezpiecznie blisko zakładu przetwórstwa ryb i lokalnego sklepu. Służby monitorują sytuację na wypadek pęknięcia lodu.

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Źródło:
PAP

Turcja walczy z pożarami lasów. Ogień ponownie pojawił się w zachodniej części kraju, która płonęła jeszcze niecałe dwa tygodnie temu. Służby walczą z żywiołem z ziemi i powietrza.

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Źródło:
Reuters, aa.com.tr