Już w czwartek 21 grudnia rozpocznie się astronomiczna zima, a po niej nastąpi bardzo dobry czas dla obserwatorów nocnego nieba. Pośród zjawisk, które będziemy mogli obserwować pod koniec grudnia oraz w styczniu, znajdują się superksiężyc i deszcz meteorów.
W najbliższy czwartek o godz. 17.28 Słońce przejdzie przez tzw. punkt Koziorożca, a tym samym rozpocznie się astronomiczna zima. O tej porze roku na niebie będzie można zobaczyć m.in. roje meteorów, coraz lepiej widoczne będą jasne planety, a tuż po Nowym Roku - superksiężyc.
Ursydy i superksiężyc
Już drugiego dnia astronomicznej zimy, 22 grudnia, przypadnie maksimum roju meteorów o nazwie Ursydy. Tego dnia będzie można dostrzec do dziesięciu meteorów w ciągu godziny. W pierwszych dniach stycznia aktywny będzie rój Kwadrantydów, który w maksimum z 3 na 4 stycznia może mieć nawet 120 meteorów na godzinę. Niestety w obserwacjach Kwadrantydów przeszkadzać będzie Księżyc w okolicach pełni.
Z kolei w nocy z 30 na 31 grudnia nastąpi zakrycie jasnej gwiazdy Aldebaran przez Księżyc. Zjawisko rozpocznie się o godz. 2.22 i potrwa do godz. 3.11. Gwiazda zostanie zakryta ciemnym fragmentem tarczy Księżyca. Astronomowie radzą, by zjawisko to obserwować przez lornetkę lub teleskop. Jeśli ktoś przegapi ten moment lub pogoda nie będzie sprzyjać, to 23 lutego, tuż po zmierzchu, nastąpi kolejna okazja do obserwacji zakrycia Aldebarana przez Księżyc.
Z kolei w nocy z 1 na 2 stycznia będzie można podziwiać tzw. superksiężyc. Wówczas to Księżyc w pełni znajdzie się w najbliższym Ziemi punkcie swojej orbity (perygeum).
Po świętach zacznie się okres dobrej widoczności przelotów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Stację orbitalną będzie można oglądać na niebie nad Polską do pierwszej połowy stycznia mniej więcej około godz. 5 i 6 rano, a od końca stycznia do połowy lutego - wieczorami.
Obserwacja nocnego nieba
Podczas zimowych miesięcy w drugiej połowie nocy coraz lepiej zaczną być widoczne jasne planety. Na początku stycznia w trzy godziny po północy wschodzą Jowisz i Mars, widoczne blisko siebie (7 stycznia będzie ich koniunkcja w odległości 12 minut kątowych). Pod koniec lutego Jowisz będzie wschodzić już koło północy, natomiast Mars około godz. 2.30.
Od drugiej połowy stycznia nad ranem będzie widoczny także Saturn, przy czym warunki jego widoczności będą się poprawiać wraz z upływem kolejnych tygodni. Na początku stycznia można nad ranem próbować dostrzec także Merkurego. Z kolei Wenus zacznie być widoczna wieczorami na przełomie stycznia i lutego.
Zimą na nocnym niebie widać kilka charakterystycznych i łatwych do rozpoznania gwiazdozbiorów. Jednym z nich jest Orion z jasnymi gwiazdami ułożonymi w kształt przypominający sylwetkę człowieka. W tym gwiazdozbiorze łatwo zauważyć trzy jasne gwiazdy położone obok siebie w jednej linii, to tzw. Pas Oriona. Gdy przedłuży się tę linię w dół (w stronę horyzontu), natrafi się na Syriusza z konstelacji Wielkiego Psa – najjaśniejszą gwiazdę nocnego nieba.
Autor: sj/ja / Źródło: PAP, TVN24
Źródło zdjęcia głównego: Visualhunt (CC BY-SA 1.0)