Umowa handlowa z Kanadą budzi obawy. Pięć rzeczy, które zmieni CETA


Rząd zajmie się na najbliższym posiedzeniu stanowiskiem w sprawie umowy o wolnym handlu między UE a Kanadą (CETA) oraz skutkami politycznymi jej ewentualnego niepodpisania. Przeciwnicy CETA obawiają się utraty praw pracowników czy wejścia na rynek żywności GMO. Zapowiedzieli na jutro protesty. Przedstawiamy pięć faktów o CETA, które mogą wpłynąć na codzienne życie Polaków.

CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement) proponuje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a Kanadą. Negocjacje w tej sprawie trwały pięć lat i zakończyły się we wrześniu 2014 roku. Porozumienie ma być zawarte pod koniec października podczas szczytu UE-Kanada.

Za negocjacje w sprawie CETA i innych umów handlowych odpowiada Ministerstwo Rozwoju. Minister Mateusz Morawiecki, reprezentujący w ubiegłym miesiącu Polskę na europejskim szczycie w Bratysławie, zgodził się, by pewne założenia umowy zostały wdrożone w naszym kraju jeszcze przed pełną ratyfikacją.

CETA w parlamencie

Na początku lipca Komisja Europejska formalnie zaproponowała państwom członkowskim podpisanie umowy. Gdy tak się stanie i porozumienie zostanie przegłosowane przez Parlament Europejski, będzie ono mogło wejść tymczasowo w życie. Ostateczna decyzja należeć będzie jednak do parlamentów narodowych. Przewiduje się, że proces ratyfikacji we wszystkich państwach UE potrwa 2-3 lata.

Szef sejmowej podkomisji ds. TTIP (umowy USA-UE) Dominik Tarczyński (PiS) za rzecz fundamentalną dla CETA uważa arbitraż międzynarodowy. - W sądzie arbitrażowym (ICS) zasiądzie 15 osób: pięciu sędziów z Unii Europejskiej, pięciu z Kanady i pięciu z państw trzecich. Jeśli wśród pięciu sędziów będzie Polak, to będzie to bardzo ważny element. Wtedy będziemy mogli czuć się znacznie bezpieczniej - zaznacza.

Przygotowaliśmy zestawienie obszarów, które mogą ulec zmianie po przyjęciu CETA.

1. Rynek pracy

Pojawiają się prognozy, według których CETA będzie miała poważne konsekwencje dla pracowników - utrata nawet 200 tys. miejsc pracy do 2023 roku (badania Fundacji Akcja Demokracja). Zdaniem przeciwników umowy, CETA z pracowników uczyni obywateli drugiej kategorii, którzy nie mają w tej umowie gwarantowanych żadnych praw. Z drugiej strony inwestorzy będą mogli wymóc swoje prawa na państwach członkowskich.

Z kolei zwolennicy przekonują, że efekt będzie przeciwny - miejsca pracy będą tworzone dzięki postępującej liberalizacji handlu, która z kolei poskutkuje pobudzeniem wzrostu gospodarczego. UE szacuje, że każdy 1 mld euro eksportu tworzy 14 tys. miejsc pracy. Takie szacunki oparte są o skutki umowy o wolnym handlu z Koreą Południową.

2. Ochrona danych osobowych

Umowa CETA wykracza poza handel i sięga prywatności, ochrony danych osobowych oraz innych praw. Konwencja Rady Europy o ochronie danych osobowych nie ma zastosowania w przypadku Kanady. Standardy kanadyjskie są znacznie niższe niż te przyjęte przez Europę.

3. Przedsiębiorcy

Umowa CETA umożliwi nawet małym firmom wejście na kanadyjski rynek. Komisja Europejska podkreśla, że CETA doprowadzi do likwidacji 99 proc. ceł między UE a Kanadą. Na początku Kanada obniży cła o wartości 400 mln euro rocznie, a po okresach przejściowych sięgnie to nawet 590 mln euro rocznie.

Korzyści wylicza się na 11 mld euro dla UE oraz 8 mld dla Kanady.

Krytycy sugerują, że takie wyliczenia oparte są na nierealnych założeniach i nie obejmują kosztów społecznych. Ich zdaniem taka umowa daje korzyści głównie wielkim korporacjom.

4. Żywność

Kanadyjczycy zezwalają na sprzedaż pewnych produktów modyfikowanych genetycznie - np. jabłek czy łososia. Obniżone zostaną też cła wwozowe na te produkty, co poskutkuje zwiększeniem ich eksportu do Europy.

Zwolennicy CETA przekonują, że nie jest ona żadnym zagrożeniem dla polskiego rolnictwa, ponieważ najbardziej wrażliwe produkty nie są objęte liberalizacją bądź co najwyżej jest ona częściowa. Przeciwni umowie są polscy rolnicy, którzy obawiają się taniej konkurencji modyfikowanej żywności. Wskazują także na masowe zastosowanie chemikaliów w rolnictwie.

Inne zarzuty dotyczą mniej rygorystycznych norm dotyczących hodowli zwierząt. Ponadto nadzór nad producentami mięsa jest znacznie slabszy niż w Europie.

5. Ochrona środowiska

Krytycy CETA zwracają uwagę na ryzyko "równania w dół" w przypadku ochrony środowiska. Pojawiają się głównie zarzuty dotyczące rabunkowego wydobycia ropy czy eksploatacja piasków bitumicznych w Kanadzie. Nie tylko niszczy to środowisko, ale także pozbawia kanadyjskich Indian prawa do użytkowania należnej ziemi.

Zwolennicy zaznaczają, że taka umowa nie jest zagrożeniem dla środowiska, a KE dba o dopuszczenie odpowiednich przepisów. Ponadto wskazują na partykularne interesy Polski - import kanadyjskiej ropy z piasków bitumicznych byłby alternatywą dla importu surowca z Rosji. Ekolodzy wskazują, że maź bitumiczna rozpuszczana jest w ciężkich chemikaliach, które niosą potencjalne zagrożenia dla środowiska.

Zobacz: Prezydent Duda w Kanadzie

Autor: ag//ms / Źródło: tvn24bis.pl, PAP

Raporty:
Pozostałe wiadomości

W sprzedaży są krajowe truskawki. Ich cena pozostaje wysoka ze względu na majowe chłody i lokalne przymrozki - zauważył ekspert rynku hurtowego w Broniszach Maciej Kmera. Dodał, że wkrótce poprawa pogody zwiększy podaż, co w efekcie może obniżyć ich cenę.

Drogie jak polskie truskawki. "Może nastąpi ich wysyp"

Drogie jak polskie truskawki. "Może nastąpi ich wysyp"

Źródło:
PAP

W okresie największej prosperity w Polsce powstawało nawet 30 galerii handlowych rocznie. W niektórych miastach podczas dwudziestominutowego spaceru można minąć cztery. Ale coś się zacięło. - Kryzys rozpoczęła pandemia, ale możemy też mówić o przesyceniu tego rodzaju sklepami. Powstały wszędzie tam, gdzie mogły powstać, uruchamiając "bratobójczą" konkurencję. Myślę, że to jest źródło dzisiejszych kłopotów - mówi prof. Marek Nowak, socjolog z UAM.

Były "miastami w pigułce", a teraz padają. Co dalej z galeriami?

Były "miastami w pigułce", a teraz padają. Co dalej z galeriami?

Źródło:
TVN24+

27 czerwca ruszy pierwszy pociąg PKP Intercity z Warszawy do Rijeki - chorwackiego miasta portowego na wzgórzach. Na zwiedzających czeka wiele atrakcji: od fascynujących muzeów i zabytkowych świątyń po tętniącą życiem promenadę Korzo.

Pociągiem do Rijeki. Atrakcje chorwackiego miasta

Pociągiem do Rijeki. Atrakcje chorwackiego miasta

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot padła jedna główna wygrana. Nagroda w wysokości ponad 37 milionów euro trafi do gracza ze Słowenii. Oto liczby, które padły 23 maja 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita

Kumulacja w Eurojackpot rozbita

Źródło:
Lotto.pl

Decyzja Rady Polityki Pieniężnej w sprawie obniżki stóp procentowych przełożyła się na niższe oprocentowanie lokat i kredytów hipotecznych - ocenił prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek. Wskazał też na dysproporcję pomiędzy kredytami a depozytami w bankach.

Banki reagują na obniżkę stóp. Dobre wieści dla kredytobiorców

Banki reagują na obniżkę stóp. Dobre wieści dla kredytobiorców

Źródło:
PAP

- Naprawdę wchodzi pan w podatki? Wczoraj się pan na tym poślizgnął w rozmowie ze Sławomirem Mentzenem - stwierdził podczas debaty kandydatów na prezydenta RP Rafał Trzaskowski. Popierany przez Prawo i Sprawiedliwość Karol Nawrocki zapytał kandydata Platformy Obywatelskiej, jakie daniny zostaną podniesione, gdy ten zostanie głową państwa.

"Chyba pan żartuje. Wczoraj się pan na tym poślizgnął"

"Chyba pan żartuje. Wczoraj się pan na tym poślizgnął"

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę na południu Francji doszło do awarii prądu, która objęła około 160 tysięcy gospodarstw domowych. Do krótkich zakłóceń doszło też w trakcie projekcji filmowych w Cannes. Organizatorzy zapewniają, że awaria nie wpłynie na wieczorną ceremonię zakończenia festiwalu.

Awaria na południu Francji. Wiadomo, co z festiwalem w Cannes

Awaria na południu Francji. Wiadomo, co z festiwalem w Cannes

Źródło:
PAP

Francuski "Le Figaro" opisuje w piątek Polskę jako kraj odnoszący sukcesy gospodarcze i rozwijający obronność, co - jak podkreśla dziennik - czyni ją "jednym z krajów kluczowych" dla równowagi w Europie. Gazeta zastanawia się, czy wynik wyborów prezydenckich może zagrozić "tej imponującej trajektorii".

Polska na "imponującej" trajektorii. Jedno "pytanie jest aktualne"

Polska na "imponującej" trajektorii. Jedno "pytanie jest aktualne"

Źródło:
PAP

Bułgaria jest na dobrej drodze do uzyskania zgody Unii Europejskiej na wejście do strefy euro - donosi w piątek Bloomberg. Według agencji przyjęcie wspólnej waluty mogłoby nastąpić na początku 2026 roku.

Kolejny kraj może wkrótce dołączyć do strefy euro

Kolejny kraj może wkrótce dołączyć do strefy euro

Źródło:
tvn24.pl

Rekomenduję nałożenie taryfy celnej na Unię Europejską na poziomie 50 procent od 1 czerwca 2025 - napisał w mediach społecznościowych prezydent USA Donald Trump.

Trump ostro o Unii Europejskiej. Zapowiedź w sprawie ceł

Trump ostro o Unii Europejskiej. Zapowiedź w sprawie ceł

Źródło:
PAP

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski zapytał w mediach społecznościowych popieranego przez Prawo i Sprawiedliwość kandydata na prezydenta Polski Karola Nawrockiego o wysokie cła, których nałożenie na Unię Europejską "rekomenduje" Donald Trump.

Sikorski ma pytanie do Nawrockiego

Sikorski ma pytanie do Nawrockiego

Źródło:
tvn24.pl

Osoby zawierające umowę ubezpieczenia OC będą miały prawo do wyrażenia zgody na komunikację elektroniczną z zakładem ubezpieczeń w zakresie informacji dotyczących ubezpieczenia na kolejny okres w całym okresie trwania umowy - przewiduje projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Zmiana dla właścicieli aut. Jest projekt

Zmiana dla właścicieli aut. Jest projekt

Źródło:
PAP

Chiński koncern motoryzacyjny BYD po raz pierwszy prześcignął Teslę pod względem sprzedaży samochodów elektrycznych w Europie – wynika z najnowszego raportu firmy analitycznej JATO Dynamics. To symboliczny moment dla rynku, który przez lata był zdominowany przez amerykańskiego giganta.

Tesla przegrywa na "kluczowym polu bitwy"

Tesla przegrywa na "kluczowym polu bitwy"

Źródło:
tvn24.pl

PKO BP, ING Bank Śląski, Santander Consumer Bank, Nest Bank - w tych czterech instytucjach finansowych zaplanowano prace serwisowe w najbliższych dniach. Dostęp do konta może być utrudniony, lepiej zaopatrzyć się więc w gotówkę.

Lepiej mieć przy sobie gotówkę. Banki ostrzegają

Lepiej mieć przy sobie gotówkę. Banki ostrzegają

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent USA Donald Trump po raz kolejny ostrzegł koncern Apple, tym razem w social mediach, że jeśli gigant nie przeniesie produkcji iPhone'ów do Stanów Zjednoczonych, to nałoży na koncern dodatkowe daniny. Komentatorzy oceniają to jako zaostrzenie sporu pomiędzy Trumpem a szefem Apple, Timem Cookiem.

Spór się zaostrza. Trump grozi gigantowi

Spór się zaostrza. Trump grozi gigantowi

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zatwierdziła utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności (FBiO) - poinformował w piątek wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko. Jak dodał, środki z funduszu zostaną przeznaczone między innymi na rozwój infrastruktury ochrony cywilnej oraz projektów o podwójnym zastosowaniu.

Koniec negocjacji. "Dziś dowozimy tę obietnicę"

Koniec negocjacji. "Dziś dowozimy tę obietnicę"

Źródło:
PAP

Nike planuje podnieść ceny wybranych modeli butów sportowych i ubrań w Stanach Zjednoczonych - podaje BBC. Zmiana cennika wejdzie w życie na początku czerwca. Wcześniej podobny krok zapowiedziała konkurencyjna marka Adidas.

Znana marka podnosi ceny

Znana marka podnosi ceny

Źródło:
tvn24.pl

W południowokoreańskich kawiarniach Starbucks tymczasowo zakazano używania imion sześciu kandydatów na prezydenta podczas składania zamówień. Zdaniem przedstawicieli Starbucka nawoływanie klientów do odbioru napojów mogłyby zostać wykorzystane do prowadzenia agitacji politycznej.

Kawa z nutą polityki. Sześć zakazanych imion

Kawa z nutą polityki. Sześć zakazanych imion

Źródło:
BBC

W 2024 roku wartość chińskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w krajach Unii Europejskiej oraz Wielkiej Brytanii sięgnęła 10 miliardów euro, co oznacza wzrost o 47 procent względem roku poprzedniego. To pierwszy wyraźny wzrost od 2016 roku - wynika z szacunków firmy analitycznej Rhodium Group.

Rozpychają się w Europie. Potężny wzrost

Rozpychają się w Europie. Potężny wzrost

Źródło:
PAP

Stały Komitet Rady Ministrów przyjął projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który zakłada, że okresy na podstawie umowy-zlecenia i i działalności gospodarczej będą wliczane do stażu pracy. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r.

Rewolucja nadchodzi. Zmiany w liczeniu stażu pracy

Rewolucja nadchodzi. Zmiany w liczeniu stażu pracy

Źródło:
PAP

Niemieckie PKB wzrosło o 0,4 procent w I kwartale 2025 r. w porównaniu do poprzedniego kwartału. Tamtejszy urząd statystyczny zwrócił uwagę, że największa gospodarka Europy przewyższyła średnią stopę wzrostu strefy euro wynoszącą 0,3 proc. Agencja Reutera podaje, że wzrost wynika ze zwiększonego eksportu i koncentracji branży w obliczu taryf USA.

Gospodarka Niemiec zaskoczyła. Najnowsze dane

Gospodarka Niemiec zaskoczyła. Najnowsze dane

Źródło:
Reuters