Pensja minimalna, składki ZUS, kwota wolna od podatku. Rok 2017 przyniesie wiele zmian, które wpłyną na grubość naszego portfela. Tylko na podwyżce płacy minimalnej skorzysta 1,3 mln Polaków, na wyższej kwocie wolnej od podatku - 3,5 mln osób najmniej zarabiających, a na wyższych emeryturach - ponad 1,4 mln świadczeniobiorców. Są jednak też informacje niekorzystne dla naszych portfeli, jak wzrost opłat w rachunkach za prąd, co dotknie wszystkie gospodarstwa domowe.
1. Płaca minimalna w górę
Minimalne wynagrodzenie wyniesie 2 tys. zł brutto. Podwyżka płacy minimalnej oznacza wzrost o 8,1 proc. (150 zł) w stosunku do 2016 r. (obecnie pensja minimalna to 1 850 zł brutto).
Podwyżka sprawi, że do ręki pracownika zatrudnionego za najniższą krajową trafi ok. 1459 złotych. Nowa kwota będzie stanowić 47,04 proc.prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2017 r.
Wraz ze wzrostem płacy minimalnej rosną także inne świadczenia, takie jak odprawa przy zwolnieniu grupowym, wynosząca piętnastokrotność płacy minimalnej, dodatek za pracę w porze nocnej, wynagrodzenie za czas przestoju czy podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.
Minimalna stawka godzinowa od 1 stycznia wynosi 13 zł. Zlikwidowana zostaje również możliwość wypłacania 80 proc. płacy minimalnej osobom podejmującym pierwszą pracę.
- Czyli nikt w Polsce nie będzie teraz zarabiał poniżej minimalnego wynagrodzenia, jeśli jest zatrudniony na umowę o pracę - podkreśliła minister Elżbieta Rafalska.
Wyłączenia z zasady minimalnego godzinowego wynagrodzenia za pracę mają dotyczyć m.in. rodzinnych domów pomocy i umów cywilnoprawnych przy opiece nad uczestnikami wycieczek. Minimalna stawka nie będzie dotyczyła też m.in. zleceniobiorcy samodzielnie ustalającego miejsce i czas realizacji zadań, jeśli jego wynagrodzenie będzie zależało wyłącznie od osiągniętego rezultatu
2. Wyższa kwota wolna
Kwota wolna od podatku wzrośnie do 6,6 tys. zł, ale z kwoty w tej wysokości skorzystają wyłącznie osoby zarabiające rocznie taką właśnie sumę lub mniejszą.
W przypadku dochodów od 6,6 tys. zł do 11 tys. zł kwota wolna będzie się stopniowo zmniejszać. Zaś dla dochodów od 11 tys. zł do 85 tys. 528 zł rocznie wyniesie ona tyle co obecnie, czyli 3091 zł. Według poprawek dla osób o dochodach powyżej 85 tys. 528 zł rocznie kwota wolna będzie ulegać stopniowemu zmniejszeniu. Natomiast podatnicy zarabiający więcej niż 127 tys. zł nie będą mieli kwoty wolnej w ogóle.
Według Ministerstwa Finansów nowela realizuje nadrzędny cel, czyli uprzywilejowanie najmniej zarabiających, a koszt dla budżetu w wysokości około miliarda złotych jest do zaakceptowania. Zdaniem resortu na propozycjach skorzysta 3,5 mln osób, a 20 mln Polaków ani nie zyska, ani nie starci. W ograniczonym zakresie straci 450 tys., osób, a maksymalnie 250 tys. najbogatszych straci prawo do ulgi. Efekty tego odczujemy jednak dopiero w 2018 r.
3. Trudniej o kredyt hipoteczny
Standardowo wymagany przez banki wkład własny klienta przy kredycie hipotecznym ma wynosić 20 proc. wartości nieruchomości. Nowe wymagania dotyczące kwoty wkładu własnego wynikają z wydanej przez Komisję Nadzoru Finansowego w 2013 roku Rekomendacji S. Dodatkowym obostrzeniem zawartym w rekomendacji jest możliwość zaciągnięcia kredytu na maksymalnie 35 lat.
Przy zakupie dwupokojowego mieszkania o wartości 300 tys. zł wkład własny sięgnie aż 60 tys. zł. Banki mogą jednak pozostać przy dotychczasowym, akceptowanym przez KNF, wariancie, w którym obligatoryjna wpłata wynosi 10 proc. wkładu własnego, a brakująca kwota będzie objęta ubezpieczeniem.
Jak wynika z badania Związku Banków Polskich oraz TNS Polska niemal 90 proc. bankowców uważa, że sprzedaż kredytów mieszkaniowych spanie, jeśli wzrośnie wymagany wkład własny.
4. Wyższe składki ZUS
Wzrost minimalnego wynagrodzenia brutto oznacza również większe składki ZUS dla przedsiębiorców. Podstawą obliczenia wysokości poszczególnych składek ubezpieczeniowych jest właśnie minimalne wynagrodzenie brutto.
Obecnie znamy tylko wysokość składek na ubezpieczenie społeczne, czyli emerytalnej, rentowej, wypadkowej i chorobowej oraz składki na Fundusz Pracy. Nie znana jest jeszcze wysokość składki zdrowotnej. ZUS ma ją podać w styczniu.
5. Zmiany w VAT
Ten rok przyniesie istotne zmiany dla podatników VAT. Rozszerzona zostaje lista towarów objętych tzw. odwrotnym obciążeniem, w którym VAT odprowadza nabywca towaru lub usługi, a nie sprzedający. Na liście znajdą się np. transakcje, których przedmiotem będą m.in. określone usługi budowlane. Odwrócony VAT obejmie też procesory, gdy łączna ich wartość w ramach jednolitej gospodarczo transakcji przekroczy 20 tys. zł oraz niektóre towary ze złota, srebra i platyny. Zmienione zostają zasady dokonywania zwrotu VAT w terminie 25 dni. Ograniczono stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT. Nadal z tej formy rozliczeń będą mogły korzystać tylko małe przedsiębiorstwa, tj. podatnicy podatku VAT, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła 1,2 mln euro w poprzednim roku podatkowym. Ustawa wprowadza także obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT dla części podatników, w tym zobowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE. Nowela przewiduje także obowiązek elektronicznego składania informacji podsumowujących, wyłącznie za okresy miesięczne. Zmienione mają zostać przepisy dotyczące kaucji gwarancyjnej i tzw. odpowiedzialności solidarnej, gdy nabywca odpowiada solidarnie z dostawcą za jego zaległości podatkowe.
Podwyższono limit wartości sprzedaży - ze 150 do 200 tys. zł, uprawniający do skorzystania z tzw. zwolnienia podmiotowego. Takie rozwiązanie ma być szczególnie korzystne dla małych firm, które do tego podwyższonego progu nie będą musiały rozliczać VAT, a w konsekwencji wypełniać wszystkich obowiązków z tym związanych. Zaniżenie kwoty podatku należnego lub zawyżenie kwoty podatku naliczonego będzie skutkować nałożeniem kary w wysokości 30 proc. kwoty zaniżenia lub zawyżenia. Przewidziano także podwyższoną sankcję podatkową w wysokości 100 proc. w stosunku do podatników dopuszczających się oszustw podatkowych, w tym odliczających podatek z tzw. pustych faktur. Zmiany dotyczą też obowiązków informacyjnych firm. Od stycznia 2017 r. małe i średnie przedsiębiorstwa będą musiały składać miesięczną ewidencję zakupu i sprzedaży VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego. Po raz pierwszy dane w formie JPK trzeba będzie przesłać w lutym (za styczeń). Resort finansów szacuje, że może to dotyczyć ok. 140 tys. przedsiębiorstw.
6. Wsparcie dla kobiet w ciąży
Zaczyna obowiązywać program "Za życiem". Przewiduje on m.in., jednorazowe świadczenie w wysokości 4 tys. zł z tytułu urodzenia się żywego dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Przewodnikiem rodzin po systemie wsparcia będzie asystent rodziny, którego zadaniem będzie koordynowanie dostępnej pomocy. Wsparcie dla rodzin oraz kobiet w ciąży będzie realizowane m.in. przez zapewnienie dostępu do informacji w zakresie rozwiązań wspierających, do diagnostyki prenatalnej oraz poprzez zapewnienie odpowiednich świadczeń opieki zdrowotnej. Program gwarantuje też kobietom w ciąży oraz dzieciom z ciężkimi chorobami prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych w aptekach.
7. Zasiłki dla niepełnosprawnych
Następne ważne rozwiązanie, które wchodzi w życie wiąże się ze wsparciem dla opiekunów osób niepełnosprawnych.
- Osoby, które utraciły prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków opiekuńczych, pobieranych w związku ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną, zyskają po jej śmierci prawo do zasiłku dla bezrobotnych lub świadczenia przedemerytalnego - wyjaśniała minister Elżbieta Rafalska. - Tego nie było. Nie dość, że te osoby przeżywały śmierć bliskiej osoby, to traciły prawo do świadczenia i z dnia na dzień zostawały pozbawione zabezpieczenia finansowego. Teraz będą miały prawo do zasiłku dla bezrobotnych tak, jakby wykonywały pracę, a jeśli spełnią określone warunki do świadczenia przedemerytalnego - podkreśliła minister.
Ponadto od 1 stycznia 2017 r. osobie, która wystąpi o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a następnie złoży wniosek o zasiłek stały – świadczenie to będzie przyznawane wstecz, po uzyskaniu orzeczenia, ale od tego miesiąca, w którym zostanie złożony wniosek o zasiłek stały.
8. Niższy wiek emerytalny
Obniżenie wieku emerytalnego było sztandarowym zobowiązaniem zarówno w kampanii prezydenckiej Andrzeja Dudy jak i kampanii parlamentarnej Prawa i Sprawiedliwości.
Od 1 października 2017 r. wiek emerytalny zostanie obniżony do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Zasada ta będzie dotyczyła obu systemów emerytalnych - powszechnego i rolniczego. Dla rolników do końca 2017 r. będzie możliwość - po spełnieniu określonych warunków - przechodzenia na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Podobna zasada przejścia w stan spoczynku będzie do końca 2017 r. obowiązywała sędziów i prokuratorów - w zależności od przepracowanego okresu w tych zawodach.
Obecnie wiek emerytalny wynosi 67 lat niezależnie od płci - podnoszony jest stopniowo - kobiety osiągnęłyby go w 2040 r., a mężczyźni w 2020 r.
Podstawowym założeniem ustawy jest pozostawienie decyzji o przejściu na emeryturę samym zainteresowanym. Indywidualnie ocenią oni swój stan zdrowia, sytuację i pozycję na rynku pracy, uwzględnią plany dotyczące długości odpoczynku po zakończeniu aktywności zawodowej.
Obniżenie wieku emerytalnego oznacza nie tylko większe wydatki, ale też dużo niższe świadczenia, nawet o 30 proc. Różnice te widać, gdy spojrzymy na porównanie przygotowane przez Biuro Analiz Sejmowych. Mężczyzna urodzony w 1982 roku, który przejdzie na emeryturę w wieku 65 lat, otrzyma 3009 zł. Gdyby jednak przeszedł na emeryturę w wieku 67 lat to jego emerytura byłaby wyższa o prawie 600 zł.
Jeszcze większa różnica jest w przypadku kobiet. Jeżeli kobieta urodzona w 1982 roku, przejdzie na emeryturę w wieku 60 lat to dostanie 1764 zł. Jeżeli natomiast ta sama kobieta przeszła by na emeryturę w wieku 67 lat to jej świadczenie wyniosłoby 3404 zł. Różnica jest więc niemal dwukrotna.
9. Wzrost opłat w rachunkach za prąd
Od 1 stycznia 2017 r. wzrasta stawka opłaty OZE (odnawialne źródło energii) do 3,70 zł/MWh. Teraz jest to 2,51 zł za jedną megawatogodzinę (MWh) zużytej energii. Nowa stawka ma obowiązywać do 31 grudnia 2017 r. Opłata OZE pojawiła się na naszych rachunkach za energię w lipcu br. gdy weszła w życie nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, konkretnie jej rozdział czwarty. Nowela ta była kolejną zmianą ustawy o wsparciu OZE (poprzednia pochodzi z lutego 2015 roku). Ma ona pozwolić uzyskać do 2020 r. 15-proc. udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii, co wpisuje się w politykę energetyczną Unii Europejskiej.
10. Wyższe emerytury
Od 1 marca 2017 r. najniższe emerytury, renty rodzinne i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy zostaną podniesione z 880,45 zł do 1 tys. zł. Renty socjalne zostaną podniesione z 741,35 zł do 840 zł. Najniższe renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wzrosną z 675,13 zł do 750 zł.
Jednocześnie zrezygnuje się z powiązania świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego rolników z aktualną wysokością najniższej emerytury z powszechnego systemu emerytalnego. Konsekwencją powyższego jest zmiana definicji emerytury podstawowej. Zgodnie z nową definicją, będzie to kwota 882,56 zł miesięcznie. Emerytura podstawowa służyć będzie do obliczania nowo przyznawanych świadczeń.
Ponadto wszystkie emerytury i renty (z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wypłacane przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz tzw. świadczenia mundurowe) zostaną podniesione o 0,73 proc.
11. Łatwiejsza wycinka drzew
Wraz z nowym rokiem wchodzi w życie nowela ustawy o ochronie przyrody oraz o lasach. Jest celem jest ułatwienie właścicielom nieruchomości wycinki drzew lub krzewów na własnej posesji.
Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami, chcąc wyciąć drzewo na swojej posesji, należało wystąpić do wójta, burmistrza, prezydenta miasta o zezwolenie na takie działanie. Nowela ustawy przewiduje, że bez zezwolenia będzie można wyciąć drzewa lub krzewy na prywatnej posesji, jeśli ich usunięcie nie będzie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Ale właściciel działki nie będzie miał całkowitej dowolności w wycince. Zgodnie z nowelą, rady gmin będą mogły podejmować uchwały, w których określą, w jakich wypadkach nie obowiązują zezwolenia na wycinkę na ich terenie. Mogą wskazać, jakich drzew nie można wycinać, na które gatunki obowiązują zezwolenia itp. Wśród kryteriów wymienionych w ustawie są m.in.: gatunek, wiek, wycinka związana z prowadzeniem działalności gospodarczej, wpis do rejestru zabytków.
W przypadku, jeśli gmina nie określi swoich zasad, wycinka drzew i tak nie będzie całkowicie dozwolona. Zgodnie z nowelizacją, obwód pnia mierzony na wysokości 130 cm nie powinien przekraczać 100 cm w przypadku gatunków szybkorosnących (topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego), a dla pozostałych drzew - 50 cm.
Usunięcie niektórych barier w prowadzeniu działalności gospodarczej i 230 mln zł oszczędności już w pierwszym roku obowiązywania - takie mają być skutki ustawy, którą podpisał prezydent Andrzej Duda.
12. Niższy podatek dla małych firm
Obniżenie stawki CIT dla małych podatników z 19 proc. do 15 proc., zakłada nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która 1 stycznia wchodzi w życie. Obniżona stawka ma obejmować firmy - płatników CIT - których przychód ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczył 1,2 mln euro rocznie. Według rządu takich podatników jest w Polsce 393 tys. W ramach mechanizmów "uszczelniających" ustawa wprowadza przepis, który przewiduje ograniczenie stosowania, określonych w ustawie, preferencyjnych zasad opodatkowania transakcji wymiany udziałów. W myśl ustawy zasad tych nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów wymiany udziałów jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Ustawa zakłada też, że preferencyjną stawką podatku nie zostaną objęte podatkowe grupy kapitałowe.
Autor: tol//ms / Źródło: tvn24bis.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock