Decyzja rządu o zamknięciu cmentarzy mocno uderzyła w producentów kwiatów. Sprzedawcy wskazują, że zapadła ona w ostatniej chwili, a część zakupionego wcześniej towaru będzie musiała trafić na śmietnik. Tłumaczą, że straty będą ogromne. - Może pan Morawiecki da nam swoją wypłatę? - pytała jedna z handlarek z Łodzi.
Premier Mateusz Morawiecki poinformował w piątek, że w sobotę, 31 października oraz niedzielę, 1 listopada i poniedziałek, 2 listopada, zamknięte będą cmentarze w całym kraju. Zapowiedział też, że w związku z tą decyzją zostanie przygotowane wsparcie dla handlowców, którzy wykażą straty z tego powodu.
- Nie chcemy doprowadzać do takiego ryzyka, żeby na skutek odwiedzin na cmentarzach wiele osób poniosło śmierć - tłumaczył szef rządu.
Wyjątek - jak wynika z wyjaśnień zamieszczonych przez kancelarię premiera w mediach społecznościowych - dotyczy jedynie uroczystości pogrzebowych.
Ministerstwo Zdrowia potwierdziło w sobotę 21 897 nowych przypadków zakażenia koronawirusem w Polsce. To największy bilans od początku epidemii. Resort przekazał także informację o śmierci 280 osób, u których stwierdzono infekcję SARS-CoV-2. Łącznie w Polsce zakażenie potwierdzono u ponad 362 tysięcy osób.
"Co ja mam teraz zrobić?"
Z ogłoszenia zamknięcia cmentarzy zaledwie dwa dni przed 1 listopada bardzo niezadowoleni są przede wszystkim producenci i sprzedawcy kwiatów, którzy w mocnych słowach komentowali decyzję rządu.
- Ja jako producentka chryzantem zostałam postawiona przed faktem dokonanym. Co ja mam teraz zrobić? - zastanawiała się jedna ze sprzedawczyń w Białymstoku. Na pytanie, co może teraz zrobić z kwiatami, odpowiedziała, że "chyba zawiezie je do Sejmu". Wyjaśniła, że nie przetrwają one kilku dni i będzie można je jedynie wyrzucić. - Moje straty będą duże - dodała.
Kobiety nie przekonuje argumentacja premiera, ponieważ po ogłoszeniu zakazu "wszyscy ludzie ruszyli na cmentarze". - Stałam kilka dni, sprzedawałam, ludzie przychodzili, to było rozłożone w czasie. Dalej by przychodzili, a ci, co się boją, by nie szli - oceniła.
- Kwiaty cięte nadają się do wyrzucenia, to są kwiaty jednego dnia, ludzie postrzegają chryzantemy jako kwiat tylko na 1 listopada. Przy zamówieniu takiej ilości kwiatów musimy je wyrzucić, bo ich nie sprzedamy - powiedziała z kolei inna handlarka.
- Ja uważam, że żaden normalny rząd czegoś takiego nie robi, że zamyka w ostatniej chwili cmentarze, normalny rząd powinien powiedzieć to tydzień wcześniej - to kolejny głos w tej sprawie.
- Powinniśmy być uprzedzeni przynajmniej kilka dni wcześniej, ponieważ przygotowujemy się do tych świąt przez miesiąc, półtora, zbieramy pieniążki na towar. Zostajemy z tym wszystkim po prostu. Z porobionymi zamówieniami, kompozycjami, urywa się telefon, ludzie po prostu odmawiają zamówienia. Masakra - powiedziała z kolei jedna ze sprzedawczyń w Krakowie. Dodała, że nie spodziewała się takiego zakazu.
- To jest nie do pomyślenia. Taką decyzję można było podjąć trzy dni wcześniej. Ludzie by nie kupili tutaj towaru, gdyby to wiedzieli, ale pan premier z całym swoim rządem pragmatycznie, systematycznie działał w kierunku podejmowania złych decyzji i wprowadzania w błąd. Myśmy wyłożyli ciężkie pieniądze, czekamy na klienta, a pan premier wreszcie wydusił z siebie decyzję, że my mamy to wyrzucić na kompost - stwierdził inny sprzedawca ze stolicy Małopolski.
"Pół roku pracy na marne"
Podwarszawski hodowca chryzantem Marek Kozłowski wyliczył, że decyzja o zamknięciu cmentarzy to kilkaset tysięcy złotych strat i pół roku pracy na marne. Jak dodał, tradycyjnie 31 października, oraz 1 i 2 listopada to 90 proc. rocznej sprzedaży chryzantem. - Przy mojej produkcji około 40 tysięcy chryzantem straty to około 300 tysięcy - ocenił.
Jak dodał, nawet nie wystawia chryzantem do sprzedaży i - jak przewiduje - "około wtorku-środy trzeba będzie zacząć ich utylizację, ponieważ powierzchnia jest potrzebna pod następną produkcję".
Kozłowski sceptycznie odniósł się do zapowiedzi rządu o pomocy i rekompensatach. Jak powiedział, nie zna producenta kwiatów z okolic Warszawy, który by dotychczas wnioskował o rządową pomoc, ponieważ przy specyfice tej produkcji bardzo trudno udokumentować spadek obrotów.
Rodzinna firma hodowcy chryzantem i hurtownika Piotra Dudzińskiego również poniesie poważne straty. Już w piątek została z dużą ilością niesprzedanego towaru. Klienci Dudzińskiego dzwonią i anulują zamówienia na sobotę. - Będę musiał wyrzucić następny towar - powiedział.
Jak dodał, w sobotę na rynku w Broniszach pod Warszawą nie spodziewa się żadnych klientów. - Wszyscy do mnie dzwonią i anulują zamówienia, a ci, którzy już kupili, też muszą wyrzucić swój towar - podkreślił.
W jego ocenie straty poniosą wszyscy - producenci, hurtownicy, ale najbardziej dotkną one tych, którzy zainwestowali swoje oszczędności w kwiaty i znicze.
Sprzedawczyni ze Szczecina pytana o to, czy ma nadzieję na odrobienie strat po otwarciu cmentarzy, odpowiedziała: "nie, nie łudźmy się".
- Liczyłem, że chociaż przed tymi dwoma tygodniami będzie decyzja i wtedy już wszyscy by wiedzieli, ale też ogrodnicy, którzy sprzedają ten towar – już w czerwcu, w sierpniu muszą posadzić te wszystkie sadzonki - zwrócił uwagę inny handlarz.
- Z godziny na godzinę jest podjęta decyzja i co my z towarem zrobimy? Kiszonkę zrobimy, mamy do wiosny się nią żywić? Dziękuję takiemu rządowi - mówił kolejny sprzedawca.
- Czy pan premier zrezygnuje z dwóch pensji? - pytał inny przedsiębiorca.
- To było wręcz chamskie. Na Wielkanoc zrobili nas dokładnie w ten sam sposób. Teraz w ostatniej chwili też - mówiła sprzedawczyni z Łodzi. - Gdyby oni to wcześniej powiedzieli, to nie wzięlibyśmy tego towaru. Czekałam do ostatniej chwili, w końcu z czegoś musimy żyć. Nie wiem, jak to teraz będzie, może pan Morawiecki da nam swoją wypłatę? - dodała.
"W poniedziałek produkt nie będzie już nic wart"
W sobotę rano producenci kwiatów zebrali się przy bramie głównej Cmentarza Centralnego w Szczecinie. - Co roku 31 października nie mamy czasu, żeby podrapać się w głowę. Dziś nie mamy klientów, nie wiemy, co robić. Pakujemy towar, nie ma sensu tu stać - mówili.
Jak poinformowali, rozmawiali z dyrektorem szczecińskiego Zakładu Usług Komunalnych. Proponowali, aby ZUK zwrócił im pieniądze za wykupione przed nekropolią miejsca handlowe. Jeden z ogrodników, Grzegorz Wawrzyniak, powiedział, że początkowo chcieli zwrotu 100 proc. opłaty, jednak nie było na to zgody. - Może uda się odzyskać choć 80 procent kwoty. 50 procent nas nie satysfakcjonuje - mówił Wawrzyniak.
Dodał, że producenci za miejsca przed cmentarzem zapłacili po kilka tysięcy złotych, a przygotowania do sprzedaży na Wszystkich Świętych trwały od maja.
Ogrodnicy i sprzedawcy zaznaczyli, że nie jest też dla nich rozwiązaniem przedłużenie czasu, w którym mogliby handlować, na przykład do końca przyszłego tygodnia, co wprowadziły niektóre miasta. - W poniedziałek produkt nie będzie już nic wart. Poza tym kto miałby się tym zająć? Na święto mamy dodatkowe osoby do sprzedaży, dostawców. Od wtorku wracają do swoich zwykłych zajęć – mówili.
- Rozumiemy sytuację, ale chcemy pomocy. Rząd, zamykając cmentarze, nie powiedział, co z nami, producentami. 80 procent sprzedających kwiaty to producenci – zaznaczyli zebrani.
Nie ukrywali też, że zamknięcie cmentarzy dla wielu z nich ma też emocjonalną stronę - niektórzy w okresie Wszystkich Świętych sprzedają kwiaty przed Cmentarzem Centralnym od ponad 20 lat, mają swoich stałych klientów.
- Mamy nadzieję, że wypracujemy jakieś porozumienie. Decyzja ma zapaść w poniedziałek – powiedzieli ogrodnicy.
- Kiedy doszła do mnie informacja, że cmentarze będą zamknięte, to normalnie zrobiło mi się słabo. Mam świadomość tego, jakie to są koszty, jakie to są siły nakładowe pracy moich pracowników, moje. Bo to jest logistycznie do ogarnięcia przez trzy-cztery miesiące - powiedziała TVN24 sprzedawczyni ze Szczecina Joanna Puchalska.
Organizacje pracodawców krytykują decyzje rządu
Prezydent Konfederacji Lewiatan Maciej Witucki mówił w sobotę na antenie TVN24, że "niestety nic nie wiadomo na temat pomocy dla osób, które wokół tego 1 listopada większość swojego biznesu robiły".
- Widać tu wyraźnie, że rząd oczywiście ma do czynienia z sytuacją niespotykaną. Gdy przyglądamy się innym krajom, to rzeczywiście decyzje zapadają z dnia na dzień, one są wymuszone eksplozją zakażeń koronawirusem. Natomiast w naszym przypadku, niestety, są to decyzje podejmowane z dnia na dzień, bez jakiekolwiek anonsowanego wsparcia dla poszczególnych branży - mówił.
- Apelowaliśmy do rządu, by decyzje dotyczące zamykania branż z powodu epidemii wywołanej koronawirusem były podejmowane z wyprzedzeniem. Teraz z dnia na dzień zamykana jest ta związana z cmentarzami - stwierdził natomiast wiceprezes Business Centre Club Łukasz Bernatowicz.
Wiceszef BCC wskazał, że stało się to w momencie, kiedy sprzedający znicze czy kwiaty pod cmentarzami już zakontraktowali swój towar u dostawców, kiedy zainwestowali już pieniądze. Jego zdaniem decyzja o zamknięciu cmentarzy w najbliższych dniach spowodowała tylko, że "ludzie już dziś (w piątek - red.) je szturmują".
Źródło: TVN24, PAP