Prezes Urz臋du Ochrony Konkurencji i Konsument贸w przedstawi艂 we wtorek zarzuty stosowania tak zwanego greenwashingu, czyli "pseudoekologicznego marketingu", sp贸艂kom Allegro, DPD, DHL i InPost. UOKiK wskaza艂 w komunikacie, 偶e firmy wprowadza艂y w b艂膮d klient贸w co do realnego wp艂ywu na 艣rodowisko 艣wiadczonych us艂ug.
Urz膮d Ochrony Konkurencji i Konsument贸w wyja艣ni艂, 偶e stosowanie komunikat贸w, takich jak "zielona flota", "zeroemisyjny" czy "neutralny dla 艣rodowiska", opiera艂o si臋 na niepe艂nych danych lub dotyczy艂y one jedynie fragmentu ich dzia艂alno艣ci. Doda艂, 偶e has艂o "sadzimy drzewa" opiera艂o si臋 na warunkach, o kt贸rych konsumenci nie byli informowani w spos贸b jasny i zrozumia艂y.
Zdaniem UOKiK-u d艂ugofalow膮 konsekwencj膮 nieuczciwych dzia艂a艅 przedsi臋biorc贸w stosuj膮cych greenwashing mo偶e by膰 zniech臋cenie konsument贸w do wyboru produkt贸w i us艂ug faktycznie maj膮cych neutralny lub pozytywny wp艂yw na 艣rodowisko. Takie praktyki maj膮 te偶 zniech臋ca膰 do proekologicznych dzia艂a艅 przedsi臋biorc贸w, kt贸rzy rzeczywi艣cie wdra偶aj膮 ekologiczne i cz臋sto kosztowne rozwi膮zania na rzecz 艣rodowiska.
- Zielone has艂a nie mog膮 by膰 pustymi obietnicami. Je艣li firma deklaruje, 偶e dzia艂a ekologicznie, musi to potwierdzi膰 faktami, a nie kreatywnym liczeniem emisji CO2, sprytnymi has艂ami maluj膮cymi ka偶dy przekaz na zielono czy akcjami, kt贸re tylko pozornie wspieraj膮 艣rodowisko. Konsument ma prawo wiedzie膰, co naprawd臋 kryje si臋 za jego wyborem i oczekuje uczciwo艣ci, a nie eko艣ciemy - stwierdzi艂 prezes UOKiK Tomasz Chr贸stny.
Sadzili drzewa z聽wyprzedzeniem
Urz膮d wyja艣ni艂, 偶e Allegro od 2023 r. promowa艂o akcj臋 "Sadzimy drzewa za odbi贸r przesy艂ek w Allegro One", w ramach kt贸rej obiecywa艂o, 偶e za ka偶de 10 przesy艂ek zostanie posadzone drzewo "w imieniu" klienta. Firma umo偶liwia艂a klientom 艣ledzenie swoich post臋p贸w, a ci wierzyli, 偶e wyb贸r tej metody dostawy wp艂ynie pozytywnie na 艣rodowisko.
Tymczasem w 2024 r. Allegro wprowadzi艂o nowy warunek - aby sp贸艂ka zasadzi艂a drzewo "w imieniu" u偶ytkownika, trzeba by艂o w ci膮gu 30 dni wpisa膰 internetow膮 "dedykacj臋".
Informacja na temat zmiany warunk贸w akcji zamieszczona zosta艂a tylko raz w jednym ze 艣wi膮tecznych komunikat贸w marketingowych i nie przypomina艂a o obowi膮zku oraz nie zamie艣ci艂a takiej informacji w aplikacji przy odbiorze paczek. Jak okre艣li艂 UOKiK, wi臋kszo艣膰 u偶ytkownik贸w nie mia艂a przez to 艣wiadomo艣ci istnienia tego obowi膮zku.
Ponadto drzewa by艂y sadzone "z wyprzedzeniem", niezale偶nie od dzia艂a艅 konsument贸w w danym roku, a wcze艣niej zasadzone drzewa sp贸艂ka "symbolicznie przypisywa艂a tym klientom, kt贸rzy spe艂nili warunki akcji". Zdaniem Urz臋du, decyzje konsument贸w nie mia艂y zatem bezpo艣redniego wp艂ywu na rzeczywiste nasadzenia.
"Analizujemy zarzuty Prezesa UOKiK i oczywi艣cie deklarujemy ch臋膰 wsp贸艂pracy, by jak najszybciej wyja艣ni膰 wszystkie kwestie i polubownie zako艅czy膰 post臋powanie" - poinformowa艂a redakcj臋 biznesow膮 tvn24.pl firma Allegro.
Podkre艣li艂a, 偶e w ramach akcji "Sadzimy drzewa za odbi贸r przesy艂ek w Allegro One "sfinansowa艂a posadzenie ok. 3 mln drzew w polskich lasach, a co odpowiada liczbie 10 komplet贸w paczek odebranych z punkt贸w odbioru i i automat贸w paczkowych Allegro One, jak i liczbie wype艂nionych przez u偶ytkownik贸w od 2024 roku dedykacji dla konkretnych sadzonek".
"Automat paczkowy nie聽prowadzi fotosyntezy"
UOKiK wskaza艂 w komunikacie, 偶e z kolei firma InPost przekonuje klient贸w do wyboru paczkomatu (zamiast dostarczenia przesy艂ki do domu) has艂em "Dowozimy zeroemisyjny e-commerce", a sp贸艂ka kreuje wizerunek swoich us艂ug jako ekologicznych. Urz膮d ustali艂 jednak, 偶e wi臋kszo艣膰 floty InPostu stanowi膮 pojazdy wysokoemisyjne, a niewielka jej cz臋艣膰 to samochody elektryczne. Oceni艂 te偶, 偶e w swojej komunikacji marketingowej firma korzysta z uproszcze艅 i skojarze艅, kt贸re maj膮 podkre艣la膰 ekologiczny charakter automat贸w paczkowych oraz pozytywny wp艂yw wyboru dostawy przy ich udziale na redukcj臋 emisji dwutlenku w臋gla.
"Przyk艂adowo, na jednym z automat贸w paczkowych zamieszczono nast臋puj膮ce has艂o: 'jeden paczkomat dziennie redukuje tyle CO2, co 9 drzew w ci膮gu roku'. Brzmi to efektownie: has艂o jest proste, emocjonalne i dzia艂a na wyobra藕ni臋. Problem w tym, 偶e nie zosta艂o to nale偶ycie udowodnione. Automat paczkowy nie prowadzi fotosyntezy i nie poch艂ania dwutlenku w臋gla. Jego potencjalna korzy艣膰 艣rodowiskowa mo偶e wynika膰 jedynie z ograniczenia liczby kurs贸w kurierskich i to tylko pod warunkami, 偶e odbiorcy faktycznie przychodz膮 po paczki pieszo b膮d藕 przyje偶d偶aj膮 rowerem i w taki sam spos贸b je nadaj膮, a paczki dowo偶one s膮 do automat贸w paczkowych niskoemisyjn膮 flot膮" - poinformowa艂 UOKiK.
Zaznaczy艂, 偶e - jak wynika z jego dotychczasowych ustale艅 - InPost "nie dysponowa艂 wiarygodnymi danymi" na temat sposobu odbioru i nadawania przesy艂ek za po艣rednictwem swoich paczkomat贸w.
Kolejny zarzut UOKiK-u dotyczy wyliczania 艣ladu w臋glowego w kalkulatorze CO2 udost臋pnionym w aplikacji firmy. Zdaniem Urz臋du obliczenia opieraj膮 si臋 na wybi贸rczych danych i pomijaj膮 na przyk艂ad spos贸b odbioru paczek przez konsument贸w.
InPost przekaza艂 PAP, 偶e otrzyma艂 z UOKiK pismo i przygotowuje na nie "merytoryczn膮 odpowied藕". Doda艂, 偶e w przypadku InPostu jest to kontynuacja post臋powania wyja艣niaj膮cego w sprawie wszcz臋tej w maju 2024 r.
"Jeste艣my w pe艂ni otwarci na dialog z Urz臋dem Ochrony Konkurencji i Konsument贸w, ws艂uchujemy si臋 w wytyczne Urz臋du i najlepsze praktyki rynkowe, gdy偶 kwestie zwi膮zane z ochron膮 艣rodowiska s膮 szczeg贸lnie istotne dla Grupy InPost" - poinformowa艂a firma.
Wysokoemisyjne auta w聽DHL
W przypadku firmy DHL - jak wskaza艂 UOKiK - konsument, chc膮c dzia艂a膰 ekologicznie, m贸g艂, zamiast do domu, skierowa膰 dostaw臋 do punktu odbioru paczek. Podkre艣li艂, 偶e firma komunikowa艂a tak膮 dostaw臋 jako "eko", okre艣la艂a si臋 pionierem zielonej logistyki, podkre艣laj膮c wykorzystanie rower贸w i pojazd贸w elektrycznych.
"Z informacji zebranych przez Urz膮d wynika, 偶e w rzeczywisto艣ci flota firmy w znacznej mierze opiera si臋 na pojazdach wysokoemisyjnych i brak jest dowod贸w na to, 偶e po paczki konsumenci przychodz膮 pieszo. Oparcie kampanii na b艂臋dnych przekazach lub nierzetelnych czy nieweryfikowalnych danych mo偶e wprowadza膰 konsument贸w w b艂膮d" - zaznaczy艂 Urz膮d.
Prezes Urz臋du przygl膮da si臋 te偶 pozosta艂ym dzia艂aniom pseudoekologicznym sp贸艂ki - takim jak sadzenie drzew czy sprz膮tanie rzeki, bo z zebranych materia艂贸w wynika, 偶e akcje tego typu mia艂y charakter "lokalny lub incydentalny". W膮tpliwo艣ci Urz臋du budzi tak偶e has艂o "PaczULE na ratunek pszczo艂om", kt贸re widnia艂o na stronie internetowej sp贸艂ki, cho膰 akcja ograniczona by艂a do postawienia pi臋ciu uli na dachu warszawskiej siedziby firmy.
"DHL eCommerce Polska wsp贸艂pracuje z Urz臋dem Ochrony Konkurencji i Konsument贸w oraz udzieli wszelkich informacji i odpowiedzi, kt贸re oka偶膮 si臋 niezb臋dne" - poinformowa艂a firma w komentarzu wys艂anym redakcji biznesowej tvn24.pl. Podkre艣li艂a, 偶e "stara si臋 prowadzi膰 komunikacj臋 o swoich dzia艂aniach, w tym o d膮偶eniu do ograniczania wp艂ywu swojej dzia艂alno艣ci na 艣rodowisko oraz wspieraniu swoich klient贸w w osi膮ganiu tych cel贸w, w spos贸b odpowiadaj膮cy faktycznym dzia艂aniom".
Has艂a wprowadza艂y w聽b艂膮d konsument贸w
UOKiK oceni艂, 偶e r贸wnie偶 sp贸艂ka DPD kreowa艂a si臋 na lidera ekologicznych rozwi膮za艅 w logistyce. Firma publikowa艂a komunikaty, takie jak "zielona flota samochodowa", "DPD dor臋cza paczki neutralne dla 艣rodowiska" czy "ZERO emissions". W ocenie Urz臋du has艂a te wprowadzaj膮 konsument贸w w b艂膮d, je艣li nie uwzgl臋dniaj膮 skali dzia艂ania przedsi臋biorcy lub ca艂ej drogi paczki do konsumenta.
Urz膮d postawi艂 dwa zarzuty Allegro, cztery firmie DHL, sze艣膰 DPD i trzy zarzuty InPostowi.
W komunikacie zaznaczono, 偶e je艣li zarzuty si臋 potwierdz膮, sp贸艂kom gro偶膮 kary finansowe w wysoko艣ci do 10 proc. obrot贸w za ka偶d膮 zakwestionowan膮 praktyk臋.
Urz膮d przekaza艂, 偶e w sprawie greenwashingu prowadzi r贸wnie偶 dziewi臋膰 post臋powa艅 wyja艣niaj膮cych wobec sp贸艂ek z bran偶y odzie偶owej, handlu detalicznego, e-commerce oraz us艂ug transportowych. "W przypadku braku zmian kwestionowanych praktyk mo偶liwe s膮 kolejne zarzuty" - wskaza艂.
Redakcja biznesowa tvn24.pl zwr贸ci艂a si臋 o komentarz tak偶e do sp贸艂ek InPost i DPD, jednak do momentu publikacji artyku艂u nie otrzyma艂a ich stanowiska.
殴r贸d艂o:聽PAP
殴r贸d艂o zdj臋cia g艂贸wnego:聽Shutterstock