Polski Ład a dochody samorządów. Wyliczenia Fitch Ratings

Agencja Fitch wskazała, że jednym ze skutków Polskiego Ładu, zgodnie z propozycjami zaprezentowanymi w maju br., byłoby zmniejszenie dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), które są przekazywane każdego roku przez organy państwowe do budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Przypomniano, że według rządowych szacunków, ubytek ten wyniósłby 144,89 mld zł łącznie w latach 2022-2031. "PiS, który nie ma większości parlamentarnej, może mieć trudności z uchwaleniem ustaw. Z tego powodu nie uwzględniliśmy skutków możliwego ubytku dochodów z PIT w aktualnych scenariuszach ratingowych dla 18 polskich miast ocenianych przez Fitch, z których 17 to gminy na prawach powiatu" - poinformowała agencja.

Fitch Rating to amerykańska agencja ratingowa, która ocenia zdolności do obsługi długu m.in. 18 polskich miast.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

PIT jest największym źródłem dochodów podatkowych miast ocenianych przez agencję. Zaliczają się do niego również podatki lokalne oraz w mniejszym stopniu dochody z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych. Wpływy z PIT są drugim co do wielkości źródłem dochodów ogółem, po otrzymanych subwencjach i dotacjach.

Zgodnie z wyliczeniami Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich zmiany proponowane w Polskim Ładzie doprowadzą do spadku dochodów miast z tytułu PIT o 26,8 proc. w 2022 roku w porównaniu do dochodów planowanych w ich budżetach na 2021 rok. "Przyjęliśmy ten spadek jako założenie dla naszych szacunków, jak również uwzględniliśmy, że JST otrzymają subwencję ogólną z budżetu centralnego w wysokości 8 mld zł, która częściowo (nieznacznie więcej niż połowę) pokryje prognozowany ubytek PIT" - wyjaśniła agencja.

Zgodnie z szacunkami Fitch, nadwyżki operacyjne miast ocenianych przez agencję spadłyby średnio o 65 proc. w 2022 roku i "byłyby prawdopodobnie niewystarczające do pokrycia planowej obsługi zadłużenia dla większości emitentów, wywierając presję na ich ratingi".

Agencja przyznała, że ubytek w dochodach PIT mógłby zostać zrekompensowany wspomnianymi subwencjami z budżetu centralnego. Rząd zapowiada wprowadzenie subwencji ogólnej dla JST w wysokości 8 mld zł w czwartym kwartale 2021 roku, ale - jak zwróciła uwagę agencja - subwencja ta nie została uwzględniona w projekcie ustawy. Rząd wskazał także na możliwość wypłaty dotacji z przeznaczeniem na finansowanie wydatków inwestycyjnych w kwocie 3 mld zł, która byłaby następnie corocznie podwyższana.

"Nie podano algorytmu według którego subwencje te byłyby przyznawana poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego. Nie jest również doprecyzowane, jak szybko i w jakim stopniu rosłaby dotacja na cele inwestycyjne, która jednakże nie prowadziłaby do wyższych dochodów bieżących" - podkreślono.

Zdaniem agencji miasta zareagują zmniejszeniem bieżących wydatków oraz zwiększeniem dochodów z podatków lokalnych oraz opłat, chociaż ich możliwości w tym zakresie są ograniczone. Przypomniano, że np. maksymalne stawki podatku od nieruchomości są określone przez ustawodawcę i zwiększane każdego roku jedynie o stopę inflacji.

"Część z włodarzy miast może zaniechać podwyżek, by nie zniechęcać inwestorów prywatnych do inwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej na ich terenie. Spodziewamy się zatem spadku zakresu usług oferowanych mieszkańcom i odroczenia inwestycji miejskich, aby można było uchwalić budżet (nie można uchwalać budżetów z ujemnym wynikiem na działalności bieżącej) oraz utrzymać płynność finansową oraz zadłużenie na bezpiecznych poziomach" - oceniono.