Bezrobocie ukryte – co to jest? Czym różni się od bezrobocia jawnego? 

Źródło:
TVN24 Biznes
Rzecznik rządu o danych Eurostatu na temat zatrudnienia
Rzecznik rządu o danych Eurostatu na temat zatrudnienia TVN24
wideo 2/5
Rzecznik rządu o danych Eurostatu na temat zatrudnienia TVN24

Oficjalna stopa bezrobocia nie oddaje w pełni rzeczywistej skali bezrobocia w kraju. Nie obejmuje ona bowiem tak zwanego bezrobocia ukrytego. Czym jest bezrobocie ukryte? Czym różni się ono od bezrobocia rejestrowanego i w jakim sektorze gospodarki jest go najwięcej?

Bezrobocie ukryte obejmuje osoby, które nie chcą lub nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne.Bezrobocie ukryte jest trudne do zmierzenia i nieuwzględniane w oficjalnych statystykach.Od bezrobocia ukrytego należy odróżnić osoby bierne zawodowo.Największe bezrobocie ukryte jest w rolnictwie i państwowych zakładach pracy.

Bezrobocie ukryte – akty prawne

Głównym aktem prawnym dotyczącym problematyki bezrobocia i przeciwdziałania mu jest ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Ani w tym dokumencie, ani w innych aktach prawnych nie występuje jednak pojęcie bezrobocia ukrytego (utajonego), nie jest ono również – wzorem bezrobocia rejestrowanego – ujmowane w danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny.

Z kategorią bezrobocia ukrytego spotkać można się natomiast w opracowaniach publikowanych przez GUS oraz przez urzędy pracy.

Ukryte bezrobocie – kogo obejmuje?

Bezrobocie w tradycyjnym ujęciu oznacza sytuację, w której część ludzi zdolnych i gotowych do podjęcia pracy nie znajduje zatrudnienia

Oficjalnie podawane bezrobocie odnosi się do osób zarejestrowanych jako bezrobotne w powiatowych urzędach pracy. Bezrobocie ukryte jest natomiast zjawiskiem trudniejszym do wykrycia oraz zmierzenia i obejmuje bezrobotnych nieuwzględnianych w oficjalnych statystykach. Dotyczy ono osób, które nie chcą lub nie mogą zarejestrować się jako bezrobotni, ponieważ nie spełniają wymagań, np. wykonują jakąkolwiek pracę w niepełnym wymiarze czasu. 

Bezrobocie ukryte obejmuje osoby:

– wykonujące zbędną pracę, niewykorzystywane efektywnie (przerost zatrudnienia), – zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy pomimo chęci pracy w pełnym wymiarze, – z konieczności wykonujące pracę znacznie poniżej swojego wykształcenia i kwalifikacji, – przechodzące na wcześniejszą emeryturę (brak zatrudnienia dla osób w tym wieku), – nieszukające pracy z powodu przekonania, że jej nie znajdą.

Bezrobocie ukryte (utajone) dotyczy tym samym bardzo różnych kategorii osób. Zaliczają się do niego np. osoby słabo wykształcone, zmuszone do pracy jedynie w niepełnym wymiarze czasu, jak też wysoko wykształconych specjalistów niemogących znaleźć zatrudnienia adekwatnego do swoich umiejętności. Szacuje się, że najwyższy poziom bezrobocia ukrytego występuje w rolnictwie oraz w państwowych zakładach pracy.

Osoby bierne zawodowo

Od bezrobocia ukrytego (utajonego) odróżnić należy ponadto bliską, ale odmienną kategorię osób biernych zawodowo. Są to osoby w wieku powyżej 15 lat, które jednak nie są aktywne zawodowo, czyli ani nie pracują, ani nie są zarejestrowane jako bezrobotne.

Kategoria biernych zawodowo obejmuje osoby:

– nieposzukujące pracy lub niegotowe do jej podjęcia, – żyjące ze świadczeń socjalnych, m.in. emerytury, renty, alimentów, – pobierające naukę w trybie dziennym, – przebywające w domach opieki, – przebywające w zakładach karnych, – mające inne źródła dochodu, np. z dzierżawy, wynajmu.

Bezrobocie jawne i ukryte

Stopa bezrobocia podawana w oficjalnych statystykach publikowanych przez GUS odnosi się do bezrobocia rejestrowanego, a więc obejmującego osoby zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy. Zgodnie z definicją ustawową rejestracja ta jest jednym z wymogów bycia uznanym za osobę bezrobotną. Bezrobocie rejestrowane bywa również nazywane bezrobociem jawnym.

Bezrobocie ukryte nie jest natomiast ujmowane w prowadzonych statystykach dotyczących bezrobocia i jako takie stanowi przeciwieństwo bezrobocia jawnego. Poza oficjalnymi statystykami znajduje się również tzw. szara strefa, czyli osoby pracujące „na czarno” i w ten sposób nieuwzględniane w oficjalnej ewidencji. 

Zarówno bezrobocie jawne jak i ukryte mają podobne negatywne skutki społeczne i ekonomiczne. Z powodu swojego niejawnego i rozproszonego charakteru przeciwdziałanie bezrobociu ukrytemu jest jednak znacznie trudniejsze niż zmniejszanie bezrobocia jawnego.

Rodzaje bezrobocia mogą być również rozróżniane z uwagi na przyczyny jego powstawania. Jednym z takich rodzajów jest bezrobocie klasyczne.

Bezrobocie ukryte w rolnictwie

Bezrobocie ukryte w największym stopniu dotyczy rolnictwa. Z tego powodu bywa również nazywane bezrobociem agrarnym

Bezrobocie agrarne występuje w sytuacji, w której zmniejszenie zatrudnienia nie wpłynęłoby na zmniejszenie produkcji rolnej. Nadmiar osób pracujących w gospodarstwach rolnych powoduje nie tylko niewykorzystanie w pełni istniejącej siły roboczej, ale również może spowalniać modernizację rolnictwa i wzrost efektywności produkcji rolniczej

W praktyce oznacza to, że część z zatrudnionych w rolnictwie można uznać za osoby bezrobotne w miejscu pracy, które powinny szukać pracy w innym sektorze gospodarki.

Bezrobocie ukryte w Polsce

Rzeczywista skala problemu bezrobocia w Polsce obejmuje zarówno bezrobocie jawne, jak i bezrobocie ukryte. Dopiero suma tych dwóch wskaźników daje pełną informację o rzeczywistej liczbie osób bez zatrudnienia. O ile mierzeniem i przeciwdziałaniem bezrobocia jawnego zajmują się wyznaczone do tego instytucje państwowe, o tyle bezrobocie ukryte pozostaje bardzo trudne do zmierzenia i nie są publikowane oficjalne dane na jego temat.

W latach 80. XX wieku oraz w czasie transformacji ustrojowej szacowało się, że bezrobocie ukryte w Polsce może wynosić od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu procent osób w wieku produkcyjnym. W kolejnych dekadach poziom bezrobocia ukrytego w Polsce znacząco zmalał, jego wysokość pozostaje jednak niezmierzona. Bezrobocie ukryte nie jest możliwe do wyliczenia na podstawie publikowanych przez GUS czy Eurostat danych, takich jak wskaźnik osób aktywnych zawodowo.

Obecnie dodatkowym utrudnieniem w badaniu skali bezrobocia ukrytego stała się pandemia COVID-19, która wywołała wiele zmian na rynku pracy, m.in. przyczyniając się do przestojów w zakładach pracy, zwiększając skalę pracy zdalnej oraz stwarzając tymczasowy przerost zatrudnienia w wielu przedsiębiorstwach oczekujących na koniec kryzysu. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Grupa Mulliez, do której należy sieć sklepów wielkopowierzchniowych Auchan, przedstawiła we wtorek przedstawicielom pracowników proponowany plan zwolnień, który obejmuje łącznie 2389 miejsc pracy we Francji. Spółka uzasadniła swoje plany problemami finansowymi - poinformowała agencja AFP.

Auchan przedstawił plan likwidacji prawie 2400 miejsc pracy

Auchan przedstawił plan likwidacji prawie 2400 miejsc pracy

Źródło:
PAP

Podniesienie kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego z 500 do 1000 złotych miesięcznie zakłada projekt nowelizacji ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, który we wtorek przyjęła Rady Ministrów. Wypłata świadczeń ma nastąpić z wyrównaniem od 1 października 2024 roku.

Kwota świadczenia ma wzrosnąć o 100 procent. Rząd przyjął projekt

Kwota świadczenia ma wzrosnąć o 100 procent. Rząd przyjął projekt

Źródło:
PAP

Recepty na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów będą mogli wystawić wszyscy uprawnieni lekarze niezależnie od kontraktu z NFZ - zakłada projekt nowelizacji ustawy, który we wtorek przyjął rząd. Ponadto - zgodnie z regulacją - farmaceuci będą mogli wystawiać refundowane recepty na szczepionki.

Zmiany w wystawianiu recept. Zielone światło z rządu

Zmiany w wystawianiu recept. Zielone światło z rządu

Źródło:
PAP

Rząd przyjął we wtorek projekt nowelizacji ustawy - Prawo lotnicze. Projekt zakłada między innymi wprowadzenie trzech kategorii operacji wykonywanych dronami oraz możliwość wyznaczania w przestrzeni powietrznej stref geograficznych ograniczających lub wykluczających takie loty.

Latanie dronami po nowemu. Trzy kategorie operacji

Latanie dronami po nowemu. Trzy kategorie operacji

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, co oznacza, że kumulacja rośnie do 400 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną IV stopnia. Oto liczby, które wylosowano 5 listopada 2024 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Grupa Azoty zakończyła pierwszy etap programu naprawczego - podała spółka. Dodała, że zoptymalizowała koszty na poziomie około 350 milionów złotych i pracuje nad aktualizacją strategii i programem dekarbonizacyjnym.

"To jedyna droga". Program naprawczy w chemicznym gigancie

"To jedyna droga". Program naprawczy w chemicznym gigancie

Źródło:
PAP

Główny Inspektor Farmaceutyczny (GIF) wycofał z obrotu na terenie całego kraju dwie serie leku o nazwie Hydroxyzinum Hasco. Nie spełnia on wymagań jakościowych. GIF nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Dwie serie leku na receptę wycofane z obrotu

Dwie serie leku na receptę wycofane z obrotu

Źródło:
tvn24.pl

Do końca listopada można wnioskować o środki z programu Dobry Start. Do tej pory wypłacono ponad 1,37 miliarda złotych - przekazał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

ZUS wypłacił już prawie 1,4 miliarda złotych. Wnioski do końca listopada

ZUS wypłacił już prawie 1,4 miliarda złotych. Wnioski do końca listopada

Źródło:
PAP

Kontrolerzy NIK na wniosek prokuratora regionalnego w Rzeszowie rozpoczęli kontrolę w siedzibie Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Chodzi o przekroczenie uprawnień przez ministra kultury przy zawarciu w 2018 roku umowy z fundacją Lux Veritatis na utworzenie Muzeum Pamięć i Tożsamość. Prezesem Lux Veritatis jest ojciec Tadeusz Rydzyk.

Umowa z Rydzkiem pod lupą. Ruszyła kontrola

Umowa z Rydzkiem pod lupą. Ruszyła kontrola

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Kioski Ruchu do likwidacji. Obecnie ajenci otrzymują wypowiedzenia umów - podał Orlen, który jest właścicielem spółki. Niektórzy decydują się na odkupienie kiosku i prowadzenie działalności "we własnym zakresie". 

Koniec kiosków Ruchu. Komunikat

Koniec kiosków Ruchu. Komunikat

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Nawet 50 tysięcy złotych grzywny będzie grozić tym pracodawcom, którzy spóźniają się z wypłatą pracownikom wynagrodzeń przez co najmniej trzy miesiące - pisze "Dziennik Gazeta Prawna". Taką maksymalną wysokość sankcji zakłada najnowsza wersja projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę przygotowana przez resort rodziny i pracy.

Kara może sięgnąć 50 tysięcy złotych. Jest projekt

Kara może sięgnąć 50 tysięcy złotych. Jest projekt

Źródło:
"Dziennik Gazeta Prawna"

Hurtowe ceny energii są w Polsce jednymi z najwyższych w Europie, z kolei ceny dla gospodarstw domowych są jedne z najniższych - zauważa we wtorkowym wydaniu dziennik "Rzeczpospolita". Jednocześnie resort klimatu chce stopniowo odchodzić od mrożenia cen prądu.

Ceny prądu w Polsce. "Taki dzień to tylko wyjątek"

Ceny prądu w Polsce. "Taki dzień to tylko wyjątek"

Źródło:
PAP

Pracownicy koncernu lotniczego Boeing opowiedzieli się za przyjęciem oferty firmy zakładającej podwyżki płac o 38 procent w ciągu czterech lat i zakończenie trwającego od ponad siedmiu tygodni strajku - przekazała agencja AP. Za akceptacją propozycji zagłosowało 59 procent głosujących.

Podwyżki w lotniczym gigancie. "To zwycięstwo"

Podwyżki w lotniczym gigancie. "To zwycięstwo"

Źródło:
PAP

Stopy procentowe nie zostaną obniżone na rozpoczynającym się we wtorek dwudniowym posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej - twierdzi ekonomista banku ING BSK Adam Antoniak. Ekspert przewiduje, że pierwsza obniżka nastąpi w maju.

RPP zdecyduje w sprawie stóp. "Pojawiły się nowe argumenty"

RPP zdecyduje w sprawie stóp. "Pojawiły się nowe argumenty"

Źródło:
PAP

Chiny złożyły pozew do Światowej Organizacji Handlu (WTO) przeciwko cłom wyrównawczym nałożonym przez UE na import pojazdów elektrycznych wyprodukowanych w Państwie Środka.

Europa uderza w chińskie auta. Jest reakcja

Europa uderza w chińskie auta. Jest reakcja

Źródło:
PAP

W poniedziałek doszło do awarii w przedsiębiorstwie chemicznym Anwil we Włocławku. Jak przekazała spółka, część pracowników została ewakuowana. W nocy "ze względu na procedurę bezpieczeństwa w firmie Anwil uruchomiony został alarm chemiczny trzeciego stopnia" - poinformowano w komunikacie zamieszczonym w mediach społecznościowych włocławskiego urzędu miasta. We wtorek rano przekazano, że alarm został odwołany.

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Źródło:
tvn24.pl

Magazyny energii oraz montaż mikroinstalacji wiatrowych będą objęte ulgą termomodernizacyjną - wynika z projektu rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Jednocześnie nowe przepisy wykluczą możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej w przypadku zakupu i montażu kotłów olejowych i gazowych.

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nam przepisami umożliwiającymi ponowne przeliczenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Według zapowiedzi wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć od 1 czerwca 2025 roku.

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Źródło:
PAP

- Zmiana daty startu systemu kaucyjnego ze stycznia na październik 2025 roku to kompromisowe, realne rozwiązanie - ocenili uczestnicy poniedziałkowej dyskusji na Forum Rynku Spożywczego i Handlu. Przedstawiciel jednego z operatorów systemu zwrócił jednak uwagę, że przesunięcie terminu oznacza koszty finansowe.

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Źródło:
PAP

Wynik wyborów w Stanach Zjednoczonych będzie miał wpływ nie tylko na gospodarkę USA, ale również będzie wiązał się z konsekwencjami dla rynków całego świata - zwracają uwagę analitycy Credit Agricole.

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska wezwała w poniedziałek amerykański koncern Apple, aby dostosował do unijnych przepisów działanie systemu operacyjnego tabletów iPadOS. W przeciwnym wypadku KE grozi firmie nałożeniem grzywny.

Gigant na celowniku Brukseli. Groźba wysokiej kary

Gigant na celowniku Brukseli. Groźba wysokiej kary

Źródło:
PAP

Licytacja pakietu akcji spółki Manufaktura Piwa Wódki i Wina, której prezesem jest Janusz Palikot, rozpocznie się 2 grudnia, a cenę wywoławczą określono na niemal 1,2 miliona złotych - przekazał komornik sądowy z Lublina.

Licytacja akcji spółki Janusza Palikota

Licytacja akcji spółki Janusza Palikota

Źródło:
PAP

Stacja TVN24 w październiku była najchętniej oglądanym kanałem informacyjnym w kraju z 5,83 procent udziału w widowni w grupie ogólnej (widzowie powyżej 4. roku życia) - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. "Fakty" TVN były najchętniej wybieranym serwisem informacyjnym, a portal tvn24.pl najczęściej czytanym serwisem internetowym stacji telewizyjnej.

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

Sławomir Staszak został powołany na prezesa Energi - poinformowała spółka w poniedziałkowym komunikacie. Staszak dotychczas zajmował stanowisko wiceprezesa.

Nowy prezes spółki energetycznej

Nowy prezes spółki energetycznej

Źródło:
PAP

Ładowarka iPower B3+ nie spełnia wymagań dla sprzętu elektrycznego - poinformował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Wezwał także "przedsiębiorcę do wycofania wyrobu z obrotu, zaprzestania udostępniania wyrobu".

Ładowarka "nie spełnia wymagań". Ostrzeżenie dla konsumentów

Ładowarka "nie spełnia wymagań". Ostrzeżenie dla konsumentów

Źródło:
tvn24.pl

Od 1 listopada, przez trzy doby, przedsiębiorcy złożyli 48,2 tysiąca wniosków o wakacje składkowe - poinformował w poniedziałek Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorcy mogą raz w roku za wybrany miesiąc nie płacić za siebie składek. W tym roku z wakacji od składek będzie można skorzystać jedynie w grudniu.

Miesiąc bez składek. Lawina wniosków

Miesiąc bez składek. Lawina wniosków

Źródło:
PAP

Wigilia, w tym tegoroczna, może stać się kolejnym dniem objętym zakazem handlu. Tak zakłada projekt złożony przez Lewicę. Przeciwna "nagłym zmianom legislacyjnym" jest Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji (POHiD), która przygotowała własną propozycję w tej sprawie.

Nowa propozycja w sprawie handlu w Wigilię

Nowa propozycja w sprawie handlu w Wigilię

Źródło:
tvn24.pl