Bezrobocie ukryte – co to jest? Czym różni się od bezrobocia jawnego? 

Źródło:
TVN24 Biznes
Rzecznik rządu o danych Eurostatu na temat zatrudnienia
Rzecznik rządu o danych Eurostatu na temat zatrudnienia TVN24
wideo 2/5
Rzecznik rządu o danych Eurostatu na temat zatrudnienia TVN24

Oficjalna stopa bezrobocia nie oddaje w pełni rzeczywistej skali bezrobocia w kraju. Nie obejmuje ona bowiem tak zwanego bezrobocia ukrytego. Czym jest bezrobocie ukryte? Czym różni się ono od bezrobocia rejestrowanego i w jakim sektorze gospodarki jest go najwięcej?

Bezrobocie ukryte obejmuje osoby, które nie chcą lub nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne.Bezrobocie ukryte jest trudne do zmierzenia i nieuwzględniane w oficjalnych statystykach.Od bezrobocia ukrytego należy odróżnić osoby bierne zawodowo.Największe bezrobocie ukryte jest w rolnictwie i państwowych zakładach pracy.

Bezrobocie ukryte – akty prawne

Głównym aktem prawnym dotyczącym problematyki bezrobocia i przeciwdziałania mu jest ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Ani w tym dokumencie, ani w innych aktach prawnych nie występuje jednak pojęcie bezrobocia ukrytego (utajonego), nie jest ono również – wzorem bezrobocia rejestrowanego – ujmowane w danych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny.

Z kategorią bezrobocia ukrytego spotkać można się natomiast w opracowaniach publikowanych przez GUS oraz przez urzędy pracy.

Ukryte bezrobocie – kogo obejmuje?

Bezrobocie w tradycyjnym ujęciu oznacza sytuację, w której część ludzi zdolnych i gotowych do podjęcia pracy nie znajduje zatrudnienia

Oficjalnie podawane bezrobocie odnosi się do osób zarejestrowanych jako bezrobotne w powiatowych urzędach pracy. Bezrobocie ukryte jest natomiast zjawiskiem trudniejszym do wykrycia oraz zmierzenia i obejmuje bezrobotnych nieuwzględnianych w oficjalnych statystykach. Dotyczy ono osób, które nie chcą lub nie mogą zarejestrować się jako bezrobotni, ponieważ nie spełniają wymagań, np. wykonują jakąkolwiek pracę w niepełnym wymiarze czasu. 

Bezrobocie ukryte obejmuje osoby:

– wykonujące zbędną pracę, niewykorzystywane efektywnie (przerost zatrudnienia), – zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy pomimo chęci pracy w pełnym wymiarze, – z konieczności wykonujące pracę znacznie poniżej swojego wykształcenia i kwalifikacji, – przechodzące na wcześniejszą emeryturę (brak zatrudnienia dla osób w tym wieku), – nieszukające pracy z powodu przekonania, że jej nie znajdą.

Bezrobocie ukryte (utajone) dotyczy tym samym bardzo różnych kategorii osób. Zaliczają się do niego np. osoby słabo wykształcone, zmuszone do pracy jedynie w niepełnym wymiarze czasu, jak też wysoko wykształconych specjalistów niemogących znaleźć zatrudnienia adekwatnego do swoich umiejętności. Szacuje się, że najwyższy poziom bezrobocia ukrytego występuje w rolnictwie oraz w państwowych zakładach pracy.

Osoby bierne zawodowo

Od bezrobocia ukrytego (utajonego) odróżnić należy ponadto bliską, ale odmienną kategorię osób biernych zawodowo. Są to osoby w wieku powyżej 15 lat, które jednak nie są aktywne zawodowo, czyli ani nie pracują, ani nie są zarejestrowane jako bezrobotne.

Kategoria biernych zawodowo obejmuje osoby:

– nieposzukujące pracy lub niegotowe do jej podjęcia, – żyjące ze świadczeń socjalnych, m.in. emerytury, renty, alimentów, – pobierające naukę w trybie dziennym, – przebywające w domach opieki, – przebywające w zakładach karnych, – mające inne źródła dochodu, np. z dzierżawy, wynajmu.

Bezrobocie jawne i ukryte

Stopa bezrobocia podawana w oficjalnych statystykach publikowanych przez GUS odnosi się do bezrobocia rejestrowanego, a więc obejmującego osoby zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy. Zgodnie z definicją ustawową rejestracja ta jest jednym z wymogów bycia uznanym za osobę bezrobotną. Bezrobocie rejestrowane bywa również nazywane bezrobociem jawnym.

Bezrobocie ukryte nie jest natomiast ujmowane w prowadzonych statystykach dotyczących bezrobocia i jako takie stanowi przeciwieństwo bezrobocia jawnego. Poza oficjalnymi statystykami znajduje się również tzw. szara strefa, czyli osoby pracujące „na czarno” i w ten sposób nieuwzględniane w oficjalnej ewidencji. 

Zarówno bezrobocie jawne jak i ukryte mają podobne negatywne skutki społeczne i ekonomiczne. Z powodu swojego niejawnego i rozproszonego charakteru przeciwdziałanie bezrobociu ukrytemu jest jednak znacznie trudniejsze niż zmniejszanie bezrobocia jawnego.

Rodzaje bezrobocia mogą być również rozróżniane z uwagi na przyczyny jego powstawania. Jednym z takich rodzajów jest bezrobocie klasyczne.

Bezrobocie ukryte w rolnictwie

Bezrobocie ukryte w największym stopniu dotyczy rolnictwa. Z tego powodu bywa również nazywane bezrobociem agrarnym

Bezrobocie agrarne występuje w sytuacji, w której zmniejszenie zatrudnienia nie wpłynęłoby na zmniejszenie produkcji rolnej. Nadmiar osób pracujących w gospodarstwach rolnych powoduje nie tylko niewykorzystanie w pełni istniejącej siły roboczej, ale również może spowalniać modernizację rolnictwa i wzrost efektywności produkcji rolniczej

W praktyce oznacza to, że część z zatrudnionych w rolnictwie można uznać za osoby bezrobotne w miejscu pracy, które powinny szukać pracy w innym sektorze gospodarki.

Bezrobocie ukryte w Polsce

Rzeczywista skala problemu bezrobocia w Polsce obejmuje zarówno bezrobocie jawne, jak i bezrobocie ukryte. Dopiero suma tych dwóch wskaźników daje pełną informację o rzeczywistej liczbie osób bez zatrudnienia. O ile mierzeniem i przeciwdziałaniem bezrobocia jawnego zajmują się wyznaczone do tego instytucje państwowe, o tyle bezrobocie ukryte pozostaje bardzo trudne do zmierzenia i nie są publikowane oficjalne dane na jego temat.

W latach 80. XX wieku oraz w czasie transformacji ustrojowej szacowało się, że bezrobocie ukryte w Polsce może wynosić od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu procent osób w wieku produkcyjnym. W kolejnych dekadach poziom bezrobocia ukrytego w Polsce znacząco zmalał, jego wysokość pozostaje jednak niezmierzona. Bezrobocie ukryte nie jest możliwe do wyliczenia na podstawie publikowanych przez GUS czy Eurostat danych, takich jak wskaźnik osób aktywnych zawodowo.

Obecnie dodatkowym utrudnieniem w badaniu skali bezrobocia ukrytego stała się pandemia COVID-19, która wywołała wiele zmian na rynku pracy, m.in. przyczyniając się do przestojów w zakładach pracy, zwiększając skalę pracy zdalnej oraz stwarzając tymczasowy przerost zatrudnienia w wielu przedsiębiorstwach oczekujących na koniec kryzysu. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Senat zaproponował poprawki, wykreślające część ograniczeń dla budowy turbin wiatrowych z nowelizacji ustawy odległościowej. Zniknąć miałyby między innymi przepisy zakazujące budowy wiatraków w wojskowych strefach lotniczych. Ustawa zamraża też ceny prądu w czwartym kwartale 2025 roku.

Jest decyzja w sprawie cen prądu. Apel do prezydenta

Jest decyzja w sprawie cen prądu. Apel do prezydenta

Źródło:
PAP

W czerwcu Joanna Tyrowicz, członkini Rady Polityki Pieniężnej, wnioskowała o podwyżkę stóp procentowych o 250 punktów bazowych. Wniosek został jednak odrzucony przez pozostałych członków RPP - poinformował Narodowy Bank Polski.

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych. Wyniki głosowania

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych. Wyniki głosowania

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Nowe źródła dochodów własnych w budżecie Unii Europejskiej na lata 2028-2034 pozwolą uzyskać średnio 44 miliardy euro rocznie - wynika z dokumentów opublikowanych przez Komisję Europejską.

Nowe podatki i opłaty. Oto plan Brukseli

Nowe podatki i opłaty. Oto plan Brukseli

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk ocenił, że polityków PiS złości, że Polska "wywalczyła w Brukseli najwięcej pieniędzy ze wszystkich państw UE" i są oni "zawsze gotowi zatruć radość z polskich zwycięstw". Przedstawiciele PiS uważają, że propozycja kolejnego budżetu UE nie jest korzystna dla Polski.

Premier: są zawsze gotowi zatruć radość z polskich zwycięstw

Premier: są zawsze gotowi zatruć radość z polskich zwycięstw

Źródło:
PAP

Ponad 324 tysiące przekroczeń prędkości zarejestrowały w pierwszym półroczu 2025 roku fotoradary działające pod nadzorem Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego. Najwięcej takich sytuacji odnotowano w stolicy Polski. Z kolei odcinkowy pomiar prędkości z największą liczbą wykroczeń znajduje się na dolnośląskim odcinku A4 między Kostomłotami a Kątami Wrocławskimi.

Postrach kierowców na autostradzie. Prawie 25 tysięcy naruszeń

Postrach kierowców na autostradzie. Prawie 25 tysięcy naruszeń

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump ogłosił, że Coca-Cola, po rozmowie z nim, zgodziła się używać cukru trzcinowego w swoich napojach sprzedawanych w USA. Firma nie potwierdziła tych doniesień. Obecnie napoje koncernu słodzone są w Stanach Zjednoczonych syropem glukozowo-fruktozowym.

Trump interweniuje w sprawie składu coca-coli. "Zgodzili się"

Trump interweniuje w sprawie składu coca-coli. "Zgodzili się"

Źródło:
PAP

Sąd Najwyższy Korei Południowej podtrzymał w czwartek wyrok uniewinniający prezesa koncernu Samsung Electronics Co. Ltd. Li Dze Jonga, oskarżonego o manipulowanie cenami akcji i oszustwa księgowe w związku z głośną sprawą fuzji dwóch spółek zależnych Samsunga w 2015 roku.

Prezes giganta uniewinniony. Był oskarżony o oszustwa i manipulacje

Prezes giganta uniewinniony. Był oskarżony o oszustwa i manipulacje

Źródło:
PAP

Oszczędności posiada 83 procent Polaków. Są jednak one tak niewielkie, że co trzecia osoba utrzymałaby się dzięki nim maksymalnie przez miesiąc. Brak oszczędności zadeklarowało 17 procent Polaków. Tak wynika z badania "Skala i cele gromadzenia oszczędności przez Polaków", realizowanego na zlecenie Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor.

Co trzeci Polak utrzyma się maksymalnie przez miesiąc

Co trzeci Polak utrzyma się maksymalnie przez miesiąc

Źródło:
tvn24.pl

Polacy coraz ostrożniej podchodzą zarówno do zakupu jak i budowy domów jednorodzinnych. Rynek może zareagować korektą cen - informuje "Puls Biznesu".

Rynek "w stanie hibernacji". Ceny sięgnęły sufitu

Rynek "w stanie hibernacji". Ceny sięgnęły sufitu

Źródło:
PAP

Polska największym beneficjentem największego w historii budżetu Unii Europejskiej - podkreślił w środę minister finansów Andrzej Domański. Komisja Europejska zaproponowała budżet na lata 2028-2034 w wysokości 2 bilionów euro. Szef resortu finansów dodał, że rosną między innymi nakłady na bezpieczeństwo, rolnictwo i innowacje.

Jest propozycja unijnego budżetu. "Polska największym beneficjentem"

Jest propozycja unijnego budżetu. "Polska największym beneficjentem"

Źródło:
PAP

Platforma rezerwacyjna Booking.com planuje zwolnić około tysiąca pracowników, między innymi w Amsterdamie. Cięcia mają poprawić efektywność i uprościć strukturę spółki. Nie podano, w których krajach poza Holandią dojdzie do redukcji etatów.

Nawet tysiąc osób do zwolnienia. Cięcia w popularnej platformie

Nawet tysiąc osób do zwolnienia. Cięcia w popularnej platformie

Źródło:
PAP

Skupiająca największe organizacje przedsiębiorców w Polsce Rada Przedsiębiorczości zaapelowała o pilne podjęcie działań wspierających Grupę Barlinek po ataku rosyjskich dronów na fabrykę w Winnicy. "Konieczne jest natychmiastowe zapewnienie bezpośredniej pomocy finansowej oraz uruchomienie systemowych rozwiązań" - czytamy.

Rada Przedsiębiorczości apeluje w sprawie wsparcia Grupy Barlinek

Rada Przedsiębiorczości apeluje w sprawie wsparcia Grupy Barlinek

Źródło:
tvn24.pl

W środę Donald Trump oświadczył, że nie zamierza zwalniać szefa Rezerwy Federalnej Jerome'a Powella. Zdementował w ten sposób doniesienia o poszukiwaniu jego następcy przez Biały Dom. Wcześniej prezydent USA wielokrotnie groził Powellowi utratą stanowiska, nazywając go "kretynem".

"Wysoce nieprawdopodobne". Trump dementuje

"Wysoce nieprawdopodobne". Trump dementuje

Źródło:
PAP

W środę do rządowego wykazu prac legislacyjnych trafiła informacja o projekcie rozporządzenia dotyczącym podwyżki wskaźnika waloryzacji rent i emerytur na 2026 rok. Propozycja rządu zakłada, że wskaźnik pozostanie na najniższym poziomie przewidzianym przez przepisy.

O tyle mają wzrosnąć emerytury. Propozycja rządu

O tyle mają wzrosnąć emerytury. Propozycja rządu

Źródło:
PAP

We wtorek, 22 lipca, akcje Rafako zostaną wycofane z obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych - podała w środę GPW. Upadłość firmy w grudniu 2024 roku została ogłoszona przez sąd.

Znana polska spółka znika z giełdy. Padła data

Znana polska spółka znika z giełdy. Padła data

Źródło:
PAP

Co Polacy trzymają na klatkach schodowych? - Kanistry z benzyną, pozostałości po remoncie, rowery i hulajnogi. Jakby był pożar, to uciekając, przewrócimy się też o stare meble, worki z ciuchami czy o śmieci - słyszymy od administratorki budynku w Poznaniu. - Farby, lakiery czy meble mają potężną łatwopalność. Jest blisko do katastrofy - przestrzega Rafał Zarzycki, wiceprezes Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.

Tak mieszkamy. "Jest blisko do katastrofy"

Tak mieszkamy. "Jest blisko do katastrofy"

Źródło:
TVN24+

Inflacja bazowa liczona po wyłączeniu cen żywności i energii w czerwcu 2025 roku wyniosła 3,4 procent rok do roku, wobec 3,3 procent przed miesiącem - podał Narodowy Bank Polski.

Inflacja bazowa w Polsce. Znamy najnowsze dane

Inflacja bazowa w Polsce. Znamy najnowsze dane

Źródło:
tvn24.pl

Inflacja w Wielkiej Brytanii wzrosła do 3,6 procent rok do roku - podał w środę Brytyjski Urząd Statystyk Narodowych (ONS). To najwyższy poziom od stycznia 2024 roku, napędzany przede wszystkim wolniejszym spadkiem cen paliw oraz wzrostem cen żywności.

Zaskakujące dane z Wielkiej Brytanii. "Gwałtowny wzrost"

Zaskakujące dane z Wielkiej Brytanii. "Gwałtowny wzrost"

Źródło:
PAP

Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił dwie skargi prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych i orzekł, że ewentualne przyszłe roszczenia byłego klienta banku nie stanowią podstawy do przetwarzania jego danych osobowych oraz że bank nie ma prawa przetwarzać tych danych, jeśli umowa nie została zawarta - poinformował w środę UODO.

Dane klientów pod ochroną. Dwa wyroki w sprawie działań banków

Dane klientów pod ochroną. Dwa wyroki w sprawie działań banków

Źródło:
PAP

Francuski premier François Bayrou wyszedł z propozycją ograniczenia ilości świąt państwowych. W ten sposób chce przyczynić się do pobudzenia gospodarki i ograniczenia długu publicznego, jego pomysł nie spotkał się jednak z entuzjastycznym przyjęciem w kraju.  

Premier szuka oszczędności, chce zlikwidować dwa święta

Premier szuka oszczędności, chce zlikwidować dwa święta

Źródło:
BBC, The Guardian, Reuters

Ponad 1,1 miliona rodziców zgłosiło się po wypłatę świadczenia z programu Dobry start na wyprawkę szkolną dla dzieci - poinformował w środę Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Ponad milion wniosków, poszły pierwsze przelewy

Ponad milion wniosków, poszły pierwsze przelewy

Źródło:
PAP

1 stycznia 2026 roku w Polsce pojawić się ma sześć nowych miast. Taki status, według projektu rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, otrzymają miejscowości w województwach: mazowieckim, lubelskim, opolskim i śląskim.

Nowe miasta na mapie Polski

Nowe miasta na mapie Polski

Źródło:
PAP

Nawet 50 tysięcy złotych, do tego odsetki. Tyle będą musieli dopłacić niektórzy przedsiębiorcy, korzystający z mrożenia cen energii. Warunkiem skorzystania z obniżonych stawek było złożenie odpowiedniego oświadczenia, na co był czas do końca czerwca.

Spóźnialscy słono dopłacą do prądu

Spóźnialscy słono dopłacą do prądu

Źródło:
PAP

Mam to przedyskutowane z ludźmi, którzy pracowali nad tym od miesięcy. Przedstawię koncepcję podatku cyfrowego premierowi. Ona będzie na przełomie lipca i sierpnia - powiedział w TVN24 wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

Nowy podatek w Polsce? "Przedstawię koncepcję premierowi"

Nowy podatek w Polsce? "Przedstawię koncepcję premierowi"

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Lotto rozbito kumulację. Jeden z graczy wygrał niemal 27 milionów złotych. Z komunikatu Totalizatora Sportowego wynika, że kupon został wysłany w Lesznie. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 15 lipca 2025 roku.

Ogromna wygrana w Lotto. Podano, gdzie padła

Ogromna wygrana w Lotto. Podano, gdzie padła

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl