Polskie nadzieje odpływają na wschód. Co dalej z grafenem?

Grafen. Co dalej z technologią z Polski?

Elastyczne telefony, superszybkie procesory, samochody przyszłości – to krótka lista technologii, gdzie zastosować będzie można grafen. Choć pomysłów jest o wiele więcej. Polacy mieli być liderami tej innowacyjnej technologii. Problem w tym, że nasza innowacyjność często kończy się w laboratorium. – To przykre, ale naszą technologią interesują się głównie firmy z Chin – tłumaczy w rozmowie z tvn24bis.pl dr inż. Włodzimierz Strupiński, twórca jednej z metod osadzania materiału.

Grafen jeszcze niedawno uznawany był za technologię, która uczyni z Polski technologiczne eldorado. A nasi rodacy zaliczani byli do awangardy twórców metod pozyskiwania tego materiału przyszłości.

Interesowali się nim wszyscy, w tym najważniejsi politycy w kraju. - To historyczne i polskie osiągnięcie – zaznaczał trzy lata temu ówczesny premier Donald Tusk, chwaląc polskich naukowców, którzy opracowali tani i stosunkowo łatwy sposób wytwarzania dużych ilości grafenu. Jak mówił wtedy szef rządu, w Polsce mamy wielu naukowców, a dzięki staraniom ministerstwa nauki "strumienie pieniędzy" będą coraz lepiej przekazywane polskim naukowcom.

Dokonania Polaków

Co udało się Polakom? Pracownicy Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie zbudowali m.in. szybę grzejącą z warstwą grafenu oraz pierwszy na świecie, gotowy do sprzedaży grafenowy czujnik pola magnetycznego.

Z kolei Politechnika Łódzka stworzyła GraphRoll – materiał, który umożliwi np. skonstruowanie baków na paliwo dla samochodów o napędzie wodorowym, które będą zabezpieczone przed eksplozją.

To sukcesy, którymi możemy się chwalić, ale niestety polski grafen wciąż na dobre nie opuścił laboratoriów.- Zainteresowanie tym tematem w Polsce jest słabe. By nie powiedzieć, że nie ma go już w ogóle - mówi dr inż. Włodzimierz Strupiński z ITME.

A szkoda, bo naukowcy zajmujący się grafenem wierzą, że technologia opracowana w Polsce jest najbliższa tego, by znaleźć zastosowanie w realnym biznesie.

Polska grafenową potęgą?
Polska grafenową potęgą?tvn24

Walka z czasem

A w tym wypadku czas gra na naszą niekorzyść. Coraz częściej ze środowisk, które zajmują się tą technologią dobiegają obawy, że możemy zostać wielkim przegranym w grafenowym wyścigu. - Wiele wskazuje na to, że jeżeli Polska skorzysta na tej technologii, to głównie poprzez sprzedaż licencji na wykorzystanie naszego know-how – zauważa dr Strupiński. Podczas gdy nasze firmy wykazują umiarkowane zainteresowanie tematem, zagraniczni gracze nie odpuszczają.

Sporo nadziei w tym materiale pokłada przemysł i wojsko. Dlaczego grafen może okazać się przełomowym materiałem? Przede wszystkim ze względu na jego właściwości: jest doskonałym przewodnikiem ciepła i elektryczności, niezwykle wytrzymałym na rozciąganie a jednocześnie o wiele twardszym od stali i odpornym na działanie wody, a do tego jest praktycznie przezroczysty.

Jeżeli grafen zastąpiłby w komputerach krzem, to w nasze ręce trafiłyby ultraszybkie komputery - co ma ogromne znaczenie dla naukowców, bo przyspieszyłoby ich pracę. Zaś gdyby z tego materiału powstały telefony, to mogłyby przypominać arkusz papieru, a jednocześnie być odporne na zniszczenia. Zaś wojsko mogłoby wykorzystać grafen przy budowie sprzętu, czy hełmów - bo materiał jest o 100 raz wytrzymalszy od stali.

Lista produktów koncepcyjnych, nad którymi pracuje się na świecie wciąż się wydłuża. Oto przykłady urządzeń i technologii, w których grafen mógłby zostać wykorzystany.

Choć należy przyznać, że w nasze ręce wciąż nie trafił żaden masowy produkt oparty o grafen. – Na masową skalę ten materiał powinien pojawić się na rynku na przełomie 2017 i 2018 roku. Taki termin oczywiście podaje się na świecie – prognozuje prof. Piotr Kula z Politechniki Łódzkiej (PŁ).

Dla biznesu wciąż problemem jest cena tego materiału. Grafen uznawany jest za jeden z najdroższych materiałów na świecie. - Główną barierą może okazać się to, że w momencie, kiedy będziemy mogli przekazać grafen gospodarce, to okaże się, że jego zastosowanie z biznesowego punktu widzenia będzie nieuzasadnione – zaznacza prof. Kula, który wraz ze swoim zespołem próbuje wciąż ograniczyć koszty pozyskiwania grafenu.

Na świecie od kilkunastu miesięcy powstają fabryki, w których produkowane są prototypy urządzeń opartych o grafen. – Chiny bardzo się interesują tą technologią i na tym gruncie intensywnie rozwijają innowacyjne pomysły. Oni szukają zastosowań, ale tak konkretnie. Przykładowo, działają tam firmy, które już produkują grafenowe elementy do ekranów smartfonów, baterie z wykorzystaniem grafenu dla zwiększenia pojemności, intensywnie rozwijają zastosowania grafenu w sektorze energetyki – wylicza dr Strupiński.

Selektywne podejście

W Polsce po euforii sprzed kilku lat śladu już niemal nie ma. Choć nie jest tak, że nasi naukowcy i firmy na pomoc nie mogli liczyć. Od 2012 do 2016 roku Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) prowadziło program GRAF-TECH. Jego budżet wynosił 65 mln zł. Jego celem było „wsparcie badań naukowych, rozwojowych i działania przygotowujące do wdrożenia w zakresie badań oraz prac nad produktami opartymi na wykorzystaniu unikalnych właściwości grafenu” – można przeczytać na stronie rządowej agencji. Niestety w najbliższym czasie NCBR nie planuje kontynuacji tego programu.

Ministerstwo Rozwoju, które dziś zajmuje się tematem (wcześniej robiło to Ministerstwo Gospodarki) zapewnia, że "analizowane są pierwsze efekty programu i w zależności od nich zapadnie decyzja o jego przyszłości". Resort twierdzi też, że każdy interesujący projekt będzie wspierany przez państwo. Choćby w ramach tzw. planu Morawieckiego.

"Jak zapisano w projekcie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, nowoczesny przemysł opiera się na innowacjach - tworzy je i wykorzystuje w procesach produkcji" – poinformował nas resort. "W Strategii przyjęliśmy podejście selektywne. Musimy zacząć zbierać owoce z programów badawczo rozwojowych zrealizowanych w poprzednich latach. Wyniki badań muszą zacząć przekładać się na rynek. Jeśli taka weryfikacja nie może się dokonać w zderzeniu z realna gospodarka, to będziemy decydować o zakończeniu ich finansowania. Dziś jest czas wejścia grafenu na rynek" - podkreśla ministerstwo.

Nadzieje na przyszłość

Twórcy innowacyjnych metod pozyskiwania grafenu nie kryją jednak zawodu z powodu nikłego zainteresowania tą technologią. Przedstawiciele administracji w nieoficjalnych rozmowach przyznają, że „jest problem w spółkach, w których często zmienia się polityka firmy, czy zapadają decyzje o likwidacji działów badań i rozwoju (R&D)”.

– Z jakiegoś powodu ukuło się u nas takie myślenie, że jeżeli zaczynamy finansować jakiś projekt, to jednorazowo, nie ma potrzeby tego robić w dłuższej perspektywie – zauważa dr Strupiński. - Zakłada się finansowanie na dwa-trzy lata, kiedy jest zainteresowanie tematem, a potem cisza i wszystkim wydaje się, że to wystarczy. Powinniśmy ustawiać projekty w perspektywie 10-letniej i tak je prowadzić, aby osiągnąć wymierne przełożenie na działalność produkcyjną – przekonuje.

W tym roku w Polsce zawiązała się grupa, która ma wzmocnić i przyspieszyć działania, dzięki którym to właśnie my zaczniemy zarabiać na grafenie. Graphene in Poland tworzą: Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych (ITME), Politechnika Łódzka, Politechnika Warszawska, Wydziały Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Łódzkiego, firmy Nano Carbon, Advanced Graphene Products (AGP) i SECO/WARWICK. To daje nadzieję na przyszłość, ale trzeba się spieszyć.

W tym tygodniu w Chinach miała miejsce konferencja GRAPHCHINA. Zgromadziła najważniejszych naukowców z całego świata prowadzących badania nad grafenem. Kilka sesji poświęconych było współpracy Chin z Włochami, Australią, Malezją, Wielką Brytanią, Hiszpanią, USA, Szwecją, Koreą Płd.. Niestety nie z Polską.

Wszystko, co musisz wiedzieć o grafenietvn24bis.pl

Autor: Daniel Gryt / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

Co z zakazem korzystania ze smartfonów w szkołach? Niedawno do pomysłu Trzeciej Drogi pozytywnie odniósł się premier Donald Tusk. A w Ministerstwie Edukacji Narodowej słyszymy, że trwają prace nad ustawą i przepisy będą mogły wejść w życie w trakcie nowego roku szkolnego. Kolejne kraje europejskie próbują ograniczyć czas spędzany przez dzieci i młodzież przed ekranami.

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę do Chorwacji dotarł pierwszy pociąg z Polski. "To początek nowego rozdziału wakacyjnych podróży koleją" - przekazał minister infrastruktury Dariusz Klimczak w mediach społecznościowych. Połączenie będzie działało przez całe wakacje.

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Część firm, między innymi z branży e-commerce, transportu, telekomunikacji, bankowości i mediów, od soboty muszą dostosowywać swoje produkty i usługi do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o to, by informacje na etykietach, w aplikacjach czy bankomatach były przekazywane w sposób jasny i zrozumiały, z wykorzystaniem więcej niż jednego kanału sensorycznego.

Od dziś nowe obowiązki dla wielu firm

Od dziś nowe obowiązki dla wielu firm

Źródło:
PAP

W ostatnich miesiącach roku możliwy jest kilkuprocentowy wzrost średnich cen transakcyjnych mieszkań - wynika z raportu ekspertów PKO Banku Polskiego. Wpływ na to będzie miał odbudowujący się - dzięki niższym stopom procentowym - popyt, a także zmniejszająca się oferta mieszkań deweloperskich.

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Źródło:
PAP

W austriackim Tyrolu obowiązuje od lata tego roku zakaz omijania korków w przypadku zablokowania autostrady. Na lokalną drogę można zjechać tylko wówczas, gdy posiada się rezerwację w lokalnym hotelu bądź restauracji. Za złamanie przepisów grozi kara w wysokości do 220 euro.

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Źródło:
PAP

Piątkowa sesja na Wall Street zakończyła się wzrostami głównych indeksów, a S&P 500 znalazł się na najwyższym poziomie w historii. W centrum uwagi inwestorów są rozmowy handlowe USA.

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Źródło:
PAP

Mała portugalska firma produkująca likiery została pozwana przez francuski koncern modowy Louis Vuitton. Poszło o logo.

Gigant pozywa małą firmę. "Pasożytnicze wykorzystywanie prestiżu"

Gigant pozywa małą firmę. "Pasożytnicze wykorzystywanie prestiżu"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent USA Donald Trump poinformował w piątek, że natychmiast zrywa negocjacje handlowe z Kanadą, ponieważ kraj ten nie wycofał się z planów nałożenia podatku od usług cyfrowych. Zapowiedział, że w ciągu tygodnia poinformuje Kanadę o nowej stawce ceł na towary z tego kraju.

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Źródło:
PAP

Sieć Makro Cash and Carry ogłosiła, że planuje przeprowadzić "optymalizację swojej sieci operacyjnej". Do końca września zamknięte zostaną cztery sklepy, a pracę straci do 400 osób.

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Źródło:
tvn24.pl

Pekao, ING Bank Śląski, Santander Consumer Bank, Bank Pocztowy i Toyota Bank Polska - te instytucje finansowe planują prace serwisowe w najbliższych dniach.

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 140 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości ponad 1,6 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 27 czerwca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Platformy społecznościowe będą zobowiązane do prawnej odpowiedzialności za treści zamieszczane przez ich użytkowników - orzekł Sąd Najwyższy Brazylii. Może to przyczynić się do zaostrzenia sporu z amerykańskimi władzami, które groziły nałożeniem sankcji za rzekome cenzurowanie wypowiedzi Amerykanów.

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Źródło:
PAP

Koniec roku szkolnego, rozpoczęły się wakacje, co dla niektórych oznacza wyjazdy nad polskie morze. W tym roku kierowcy nie zawsze skorzystają z darmowego przejazdu autostradą A1 między Toruniem i Gdańskiem, jak to było rok czy dwa lata temu. Minister infrastruktury Dariusz Klimczak wyjaśnił, że bramki będą otwierane jedynie w przypadku bardzo dużego ruchu i zatoru.

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Źródło:
PAP

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zadecydowała o wysokości opłat abonamentowych w 2026 roku. Publikując informację o przyjęciu rozporządzenia, KRRiT poinformowała, że opłaty ustanowiono na "możliwie najniższym poziomie".

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Źródło:
PAP

W najbliższą niedzielę - 29 czerwca - sklepy będą otwarte. Oprócz niej do końca roku zostały jeszcze cztery niedziele handlowe, a kolejna przypada na 31 sierpnia.

5/27. Tak wygląda kalendarz handlowy

5/27. Tak wygląda kalendarz handlowy

Źródło:
PAP

Zasięg zagrożenia ubóstwem skrajnym w Polsce w 2024 roku wyniósł 5,2 procent - poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS). Wskazał też, że odnotowano spadek o 1,4 punktu procentowego rok do roku.

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Źródło:
PAP

- Ślub miliardera Jeffa Bezosa i Lauren Sanchez w Wenecji będzie miał istotny wpływ gospodarczy na miasto i Włochy - stwierdziła ministra turystyki Daniela Santanche. Podała, że to wydarzenie może wygenerować wpływy w wysokości łącznie 957 milionów euro.

Miliard euro dzięki ślubowi Bezosa i Sanchez w Wenecji. Ministra komentuje

Miliard euro dzięki ślubowi Bezosa i Sanchez w Wenecji. Ministra komentuje

Źródło:
PAP

Część duńskich lokali KFC jest wciąż otwarta mimo ujawnionych nieprawidłowości związanych z serwowaniem mięsa - informuje telewizja DR. Jej dziennikarze dotarli wcześniej do wewnętrznych rozmów byłych pracowników, z których wynika, że w restauracjach celowo przedłużano termin przydatności kurczaka do spożycia.

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Źródło:
tvn24.pl

Chiny i Stany Zjednoczone uzgodniły szczegóły porozumienia handlowego - poinformowało w piątek chińskie ministerstwo handlu. Zgodnie z ustaleniami, Pekin będzie zatwierdzał eksport towarów objętych kontrolą "zgodnie z obowiązującym prawem", natomiast USA zadeklarowały "odpowiednie złagodzenie" restrykcji wobec Chin.

Nowe ustalenia handlowe między Chinami a USA

Nowe ustalenia handlowe między Chinami a USA

Źródło:
PAP

Coraz więcej pracowników korzysta z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji - nierzadko bez wiedzy przełożonych - licząc na usprawnienie codziennych zadań. Nieostrożne użycie AI może jednak prowadzić nawet do kar dyscyplinarnych czy sankcji finansowych. Badacze alarmują, że nadmierne poleganie na sztucznej inteligencji wpływa też na nasz mózg, osłabiając samodzielność i kreatywność. Szczególnie narażeni są młodzi, dopiero wchodzący na rynek pracy. Odpowiednio stosowana AI może być jednak naszym sprzymierzeńcem.

Kopiuj, wklej, zapomnij. Za kilka kliknięć nawet dyscyplinarka

Kopiuj, wklej, zapomnij. Za kilka kliknięć nawet dyscyplinarka

Źródło:
TVN24+

Firma Apple poinformowała, że zmieniła zasady App Store - sklepu z aplikacjami, by uniknąć kar za łamanie unijnych regulacji antymonopolowych. Zmiany ułatwią korzystanie z systemów płatności innych niż system Apple'a.

Apple zmienił zasady App Store przez unijne regulacje

Apple zmienił zasady App Store przez unijne regulacje

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło nabór do pilotażowego programu skróconego czasu pracy. Firmy mogą zgłaszać swój udział od 14 sierpnia do 15 września - poinformował resort w oficjalnym komunikacie.

Pracować mniej za tyle samo. Ruszył nabór

Pracować mniej za tyle samo. Ruszył nabór

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Założyciel Amazona Jeff Bezos oraz dziennikarka Lauren Sánchez zaprosili dziesiątki VIP-ów ze świata show-biznesu, filmu i finansów do Wenecji na trzydniowe wesele. Oto kilka faktów i liczb dotyczących wydarzenia określanego mianem "Ślubu stulecia".

Wesele za dziesiątki milionów. Taki ma być "ślub stulecia"

Wesele za dziesiątki milionów. Taki ma być "ślub stulecia"

Źródło:
Reuters

Główny Inspektor Farmaceutyczny podjął decyzję o wycofaniu z obrotu dwóch serii popularnego leku przeciwdepresyjnego. Powodem są nieprawidłowości wykryte podczas badań.

Serie leku na depresję wycofane z obrotu

Serie leku na depresję wycofane z obrotu

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura w USA ujawniła próby oszustwa na szkodę ubezpieczyciela Medicare na kwotę 10,6 miliarda dolarów - podał "Washington Post". Dodał, że szefem operacji był obywatel Rosji, a działali w niej obok Rosjan także Czesi i Estończycy.

Próbowali wyprowadzić 10,6 miliarda dolarów. Ich szef był z Rosji

Próbowali wyprowadzić 10,6 miliarda dolarów. Ich szef był z Rosji

Źródło:
PAP

Holenderska organizacja konsumencka wniosła pozew zbiorowy przeciwko Booking.com - popularnej platformie do rezerwacji noclegów online. Firma została oskarżona o stosowanie nieuczciwych praktyk, które mogły prowadzić do zawyżania cen zakwaterowania na całym rynku. Booking.com to serwis, z którego korzystają miliony użytkowników na całym świecie, w tym wielu z Polski.

Mieli zawyżać ceny noclegów. Jest pozew

Mieli zawyżać ceny noclegów. Jest pozew

Źródło:
PAP

PZU i Bank Pekao podpisały dokument określający wstępne zasady współpracy przy tworzeniu grupy bankowo-ubezpieczeniowej (tak zwany term sheet). "To kolejny krok w przygotowaniu transakcji, zacieśniający współpracę stron" - podkreślono w komunikacie.

Fuzja gigantów coraz bliżej. Podpisano dokument

Fuzja gigantów coraz bliżej. Podpisano dokument

Źródło:
PAP

Złoty się umacnia, dolar traci. Co więcej, amerykańska waluta jest na najniższych poziomach od siedmiu lat - wskazują analitycy. Dodają, że dolar utrzymuje trend spadkowy "od objęcia urzędu prezydenta przez Donalda Trumpa".

Dolar "w największych tarapatach od lat"

Dolar "w największych tarapatach od lat"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Dwie trzecie Polaków podróżujących samolotem wybiera na wakacje Hiszpanię, Włochy oraz Grecję. Coraz chętniej latamy też do Turcji, którą wcześniej odwiedzano głównie z biurami podróży.

Główne wakacyjne kierunki Polaków. Zmiana lidera

Główne wakacyjne kierunki Polaków. Zmiana lidera

Źródło:
PAP

Premier Robert Fico przekazał, że Słowacja podtrzymuje weto wobec nałożenia 18. pakietu sankcji na Rosję. Dodał, że zmieni zdanie, jeśli Komisja Europejska zrekompensuje straty wynikające z planowanego zakazu importu rosyjskiego gazu od 2028 roku.

Słowacja podtrzymuje weto. Stawia jeden warunek

Słowacja podtrzymuje weto. Stawia jeden warunek

Źródło:
PAP

Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros wyjaśnił, że projekt rozporządzenia w sprawie obowiązkowego montażu wind nie będzie dotyczył istniejących już budynków.

Obowiązkowe windy. Wiceminister wyjaśnia

Obowiązkowe windy. Wiceminister wyjaśnia

Źródło:
PAP