Polskie nadzieje odpływają na wschód. Co dalej z grafenem?

Grafen. Co dalej z technologią z Polski?

Elastyczne telefony, superszybkie procesory, samochody przyszłości – to krótka lista technologii, gdzie zastosować będzie można grafen. Choć pomysłów jest o wiele więcej. Polacy mieli być liderami tej innowacyjnej technologii. Problem w tym, że nasza innowacyjność często kończy się w laboratorium. – To przykre, ale naszą technologią interesują się głównie firmy z Chin – tłumaczy w rozmowie z tvn24bis.pl dr inż. Włodzimierz Strupiński, twórca jednej z metod osadzania materiału.

Grafen jeszcze niedawno uznawany był za technologię, która uczyni z Polski technologiczne eldorado. A nasi rodacy zaliczani byli do awangardy twórców metod pozyskiwania tego materiału przyszłości.

Interesowali się nim wszyscy, w tym najważniejsi politycy w kraju. - To historyczne i polskie osiągnięcie – zaznaczał trzy lata temu ówczesny premier Donald Tusk, chwaląc polskich naukowców, którzy opracowali tani i stosunkowo łatwy sposób wytwarzania dużych ilości grafenu. Jak mówił wtedy szef rządu, w Polsce mamy wielu naukowców, a dzięki staraniom ministerstwa nauki "strumienie pieniędzy" będą coraz lepiej przekazywane polskim naukowcom.

Dokonania Polaków

Co udało się Polakom? Pracownicy Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie zbudowali m.in. szybę grzejącą z warstwą grafenu oraz pierwszy na świecie, gotowy do sprzedaży grafenowy czujnik pola magnetycznego.

Z kolei Politechnika Łódzka stworzyła GraphRoll – materiał, który umożliwi np. skonstruowanie baków na paliwo dla samochodów o napędzie wodorowym, które będą zabezpieczone przed eksplozją.

To sukcesy, którymi możemy się chwalić, ale niestety polski grafen wciąż na dobre nie opuścił laboratoriów.- Zainteresowanie tym tematem w Polsce jest słabe. By nie powiedzieć, że nie ma go już w ogóle - mówi dr inż. Włodzimierz Strupiński z ITME.

A szkoda, bo naukowcy zajmujący się grafenem wierzą, że technologia opracowana w Polsce jest najbliższa tego, by znaleźć zastosowanie w realnym biznesie.

Polska grafenową potęgą?
Polska grafenową potęgą?tvn24

Walka z czasem

A w tym wypadku czas gra na naszą niekorzyść. Coraz częściej ze środowisk, które zajmują się tą technologią dobiegają obawy, że możemy zostać wielkim przegranym w grafenowym wyścigu. - Wiele wskazuje na to, że jeżeli Polska skorzysta na tej technologii, to głównie poprzez sprzedaż licencji na wykorzystanie naszego know-how – zauważa dr Strupiński. Podczas gdy nasze firmy wykazują umiarkowane zainteresowanie tematem, zagraniczni gracze nie odpuszczają.

Sporo nadziei w tym materiale pokłada przemysł i wojsko. Dlaczego grafen może okazać się przełomowym materiałem? Przede wszystkim ze względu na jego właściwości: jest doskonałym przewodnikiem ciepła i elektryczności, niezwykle wytrzymałym na rozciąganie a jednocześnie o wiele twardszym od stali i odpornym na działanie wody, a do tego jest praktycznie przezroczysty.

Jeżeli grafen zastąpiłby w komputerach krzem, to w nasze ręce trafiłyby ultraszybkie komputery - co ma ogromne znaczenie dla naukowców, bo przyspieszyłoby ich pracę. Zaś gdyby z tego materiału powstały telefony, to mogłyby przypominać arkusz papieru, a jednocześnie być odporne na zniszczenia. Zaś wojsko mogłoby wykorzystać grafen przy budowie sprzętu, czy hełmów - bo materiał jest o 100 raz wytrzymalszy od stali.

Lista produktów koncepcyjnych, nad którymi pracuje się na świecie wciąż się wydłuża. Oto przykłady urządzeń i technologii, w których grafen mógłby zostać wykorzystany.

Choć należy przyznać, że w nasze ręce wciąż nie trafił żaden masowy produkt oparty o grafen. – Na masową skalę ten materiał powinien pojawić się na rynku na przełomie 2017 i 2018 roku. Taki termin oczywiście podaje się na świecie – prognozuje prof. Piotr Kula z Politechniki Łódzkiej (PŁ).

Dla biznesu wciąż problemem jest cena tego materiału. Grafen uznawany jest za jeden z najdroższych materiałów na świecie. - Główną barierą może okazać się to, że w momencie, kiedy będziemy mogli przekazać grafen gospodarce, to okaże się, że jego zastosowanie z biznesowego punktu widzenia będzie nieuzasadnione – zaznacza prof. Kula, który wraz ze swoim zespołem próbuje wciąż ograniczyć koszty pozyskiwania grafenu.

Na świecie od kilkunastu miesięcy powstają fabryki, w których produkowane są prototypy urządzeń opartych o grafen. – Chiny bardzo się interesują tą technologią i na tym gruncie intensywnie rozwijają innowacyjne pomysły. Oni szukają zastosowań, ale tak konkretnie. Przykładowo, działają tam firmy, które już produkują grafenowe elementy do ekranów smartfonów, baterie z wykorzystaniem grafenu dla zwiększenia pojemności, intensywnie rozwijają zastosowania grafenu w sektorze energetyki – wylicza dr Strupiński.

Selektywne podejście

W Polsce po euforii sprzed kilku lat śladu już niemal nie ma. Choć nie jest tak, że nasi naukowcy i firmy na pomoc nie mogli liczyć. Od 2012 do 2016 roku Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) prowadziło program GRAF-TECH. Jego budżet wynosił 65 mln zł. Jego celem było „wsparcie badań naukowych, rozwojowych i działania przygotowujące do wdrożenia w zakresie badań oraz prac nad produktami opartymi na wykorzystaniu unikalnych właściwości grafenu” – można przeczytać na stronie rządowej agencji. Niestety w najbliższym czasie NCBR nie planuje kontynuacji tego programu.

Ministerstwo Rozwoju, które dziś zajmuje się tematem (wcześniej robiło to Ministerstwo Gospodarki) zapewnia, że "analizowane są pierwsze efekty programu i w zależności od nich zapadnie decyzja o jego przyszłości". Resort twierdzi też, że każdy interesujący projekt będzie wspierany przez państwo. Choćby w ramach tzw. planu Morawieckiego.

"Jak zapisano w projekcie Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, nowoczesny przemysł opiera się na innowacjach - tworzy je i wykorzystuje w procesach produkcji" – poinformował nas resort. "W Strategii przyjęliśmy podejście selektywne. Musimy zacząć zbierać owoce z programów badawczo rozwojowych zrealizowanych w poprzednich latach. Wyniki badań muszą zacząć przekładać się na rynek. Jeśli taka weryfikacja nie może się dokonać w zderzeniu z realna gospodarka, to będziemy decydować o zakończeniu ich finansowania. Dziś jest czas wejścia grafenu na rynek" - podkreśla ministerstwo.

Nadzieje na przyszłość

Twórcy innowacyjnych metod pozyskiwania grafenu nie kryją jednak zawodu z powodu nikłego zainteresowania tą technologią. Przedstawiciele administracji w nieoficjalnych rozmowach przyznają, że „jest problem w spółkach, w których często zmienia się polityka firmy, czy zapadają decyzje o likwidacji działów badań i rozwoju (R&D)”.

– Z jakiegoś powodu ukuło się u nas takie myślenie, że jeżeli zaczynamy finansować jakiś projekt, to jednorazowo, nie ma potrzeby tego robić w dłuższej perspektywie – zauważa dr Strupiński. - Zakłada się finansowanie na dwa-trzy lata, kiedy jest zainteresowanie tematem, a potem cisza i wszystkim wydaje się, że to wystarczy. Powinniśmy ustawiać projekty w perspektywie 10-letniej i tak je prowadzić, aby osiągnąć wymierne przełożenie na działalność produkcyjną – przekonuje.

W tym roku w Polsce zawiązała się grupa, która ma wzmocnić i przyspieszyć działania, dzięki którym to właśnie my zaczniemy zarabiać na grafenie. Graphene in Poland tworzą: Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych (ITME), Politechnika Łódzka, Politechnika Warszawska, Wydziały Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Łódzkiego, firmy Nano Carbon, Advanced Graphene Products (AGP) i SECO/WARWICK. To daje nadzieję na przyszłość, ale trzeba się spieszyć.

W tym tygodniu w Chinach miała miejsce konferencja GRAPHCHINA. Zgromadziła najważniejszych naukowców z całego świata prowadzących badania nad grafenem. Kilka sesji poświęconych było współpracy Chin z Włochami, Australią, Malezją, Wielką Brytanią, Hiszpanią, USA, Szwecją, Koreą Płd.. Niestety nie z Polską.

Wszystko, co musisz wiedzieć o grafenietvn24bis.pl

Autor: Daniel Gryt / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

Wakacje zaplanowane, walizki spakowane, bilety kupione. W ostatniej chwili przed urlopem dowiadujesz się jednak, że nie wyjedziesz - przez organizatora, linię lotniczą, obowiązki służbowe czy nieprzewidziane okoliczności po twojej stronie. Tak czy siak w grę wchodzą poważne koszty. Kto za to zapłaci?

Urlopowy plan runął. Nie zawsze ty za to zapłacisz

Urlopowy plan runął. Nie zawsze ty za to zapłacisz

Źródło:
TVN24+

W ciągu kilku tygodni poznamy tajwańskie firmy, które zainwestują w tak zwanym trójkącie półprzewodnikowym - Łódź, Katowice, Wrocław - przekazał wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros. W planie są wizyty inwestorów z Tajwanu w tych miastach.

Łódź, Katowice, Wrocław. "Tajwańczycy powiedzieli do mnie wprost"

Łódź, Katowice, Wrocław. "Tajwańczycy powiedzieli do mnie wprost"

Źródło:
PAP

Doszło do niewielkiego wycieku ropy naftowej z rurociągu niedaleko Płocka - poinformował PERN. Jak dodała spółka w komunikacie, zdarzenie nie ma wpływu na dostawy do klientów.

Wyciek ropy z rurociągu PERN. Nie podano przyczyny

Wyciek ropy z rurociągu PERN. Nie podano przyczyny

Źródło:
PAP

Tokio to najlepsze miejsce na pracę połączoną z wakacjami. Oprócz stolicy Japonii w czołówce najlepszych miast na tak zwane workation są jeszcze między innymi brazylijskie Rio de Janeiro czy stolica Węgier Budapeszt.

Workation. Oto najlepsze miejsca

Workation. Oto najlepsze miejsca

Źródło:
PAP

Model sztucznej inteligencji OpenAI o3 pokonał w turnieju szachowym Groka 4 - stworzonego przez firmę xAI Elona Muska - podał portal stacji BBC. Nie była to jednak seria potyczek pomiędzy komputerami specjalnie zaprojektowanymi do gry w szachy - walczyły ze sobą modele codziennego użytku.

Turniej szachowy sztucznych inteligencji (AI). Zaskoczenie w finale

Turniej szachowy sztucznych inteligencji (AI). Zaskoczenie w finale

Źródło:
PAP

Konieczność przyjęcia butelki po piwie teoretycznie byłaby możliwa przy powierzchni apteki powyżej 200 metrów kwadratowych - wyjaśnił doktor Wojciech Rożdżeński z Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalista prawa medycznego i farmaceutycznego odniósł się do kwestii objęcia aptek systemem kaucyjnym.

Puste butelki po piwie w aptekach? Ekspert wyjaśnia

Puste butelki po piwie w aptekach? Ekspert wyjaśnia

Źródło:
PAP

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że od października 2025 roku w Polsce zaczną pojawiać się napoje w opakowaniach ze znakiem kaucji. To oznacza, że ruszy system kaucyjny. Warto wiedzieć, że takich opakowań nie będziemy musieli zawsze zwracać w tych miejscach, gdzie dokonaliśmy zakupu. To dlatego, że sieć punktów zwrotu ma być szeroka.

Nadchodzi rewolucja w sklepach. Ważny komunikat ministerstwa

Nadchodzi rewolucja w sklepach. Ważny komunikat ministerstwa

Źródło:
MKiŚ

Prezydent Karol Nawrocki w piątek w Kolbuszowej podpisał inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy w sprawie zerowego PIT dla rodzin, które mają dwoje lub więcej dzieci. Propozycja ta stanowiła element "Planu 21", przedstawionego przez Nawrockiego w trakcie kampanii wyborczej.

Kolejny projekt prezydenta. Zerowy PIT dla rodzin

Kolejny projekt prezydenta. Zerowy PIT dla rodzin

Źródło:
PAP

- Lokalizacja i nazwa spółki pozostają bez zmian, ale różnice dotyczą terminów i szczegółów technicznych - mówił na antenie TVN24 Artur Molęda, odnosząc się do propozycji Karola Nawrockiego w sprawie Centralnego Portu Komunikacyjnego. 

Dwie wizje CPK. Co chce zmienić prezydent?

Dwie wizje CPK. Co chce zmienić prezydent?

Źródło:
TVN24, PAP

Prezydent USA Donald Trump wezwał do natychmiastowej dymisji nowego prezesa Intela, Lip-Bu Tana, oskarżając go o konflikt interesów wynikający z powiązań z chińskimi firmami - podała Agencja Reutera. Wyraził też wątpliwości co do planów naprawy sytuacji amerykańskiego giganta technologicznego.

Trump żąda odejścia nowego prezesa Intela

Trump żąda odejścia nowego prezesa Intela

Źródło:
Reuters

Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski i prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk podpisali w piątek list intencyjny w sprawie wdrożenia pierwszego pilotażu polskiego modelu językowego sztucznej inteligencji PLLuM w samorządzie.

W samorządzie zagości sztuczna inteligencja. Pierwsze takie porozumienie

W samorządzie zagości sztuczna inteligencja. Pierwsze takie porozumienie

Źródło:
PAP

Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański zapowiedział, że w przyszłym tygodniu na budownictwo społeczno-komunalne trafi niemal miliard złotych. Podkreślił, że rząd nie planuje dopłat do kredytów mieszkaniowych.

Nie będzie następcy Kredytu 2.0. Minister Finansów nie daje szans

Nie będzie następcy Kredytu 2.0. Minister Finansów nie daje szans

Źródło:
PAP

Po latach rekordów we włoskiej turystyce i rosnącej liczbie klientów w tym roku notuje się nowe zjawisko: pustoszejące płatne plaże. W czerwcu i lipcu liczba osób na płatnych plażach była niższa o 30 procent niż przed rokiem. Spada też liczba rezerwacji w hotelach.

Nowe zjawisko we Włoszech. Coraz mniej turystów wybiera te plaże

Nowe zjawisko we Włoszech. Coraz mniej turystów wybiera te plaże

Źródło:
PAP

Warren Buffett, by mi zazdrościł, jakby wiedział o co chodzi. Jak był młody, pisał w swoich pamiętnikach, że chciał, aby jakiś podatek był ochrzczony jego nazwiskiem - stwierdził były prezes Narodowego Banku Polskiego Marek Belka na antenie TVN24. Skrytykował także obniżanie podatków, które nazwał sabotażem i poparł pomysł konta inwestycyjnego zwalniającego z podatku od zysków.

Belka: Warren Buffett zazdrościłby mi tego podatku

Belka: Warren Buffett zazdrościłby mi tego podatku

Źródło:
TVN24

Budujemy farmę wiatrową z największych i najnowocześniejszych turbin wiatrowych, jakie są dostępne w Europie. Mówimy o przedsięwzięciu, które przekracza wyobraźnię, zabezpieczając prąd dla półtora miliona gospodarstw domowych - powiedział w piątek Donald Tusk podczas konferencji prasowej. Szef rządu zapowiedział, że zwoła szczyt Rady Państw Morza Bałtyckiego w sprawie m.in. bezpieczeństwa inwestycji na Bałtyku.

Tusk: mówimy o przedsięwzięciu, które przekracza wyobraźnię

Tusk: mówimy o przedsięwzięciu, które przekracza wyobraźnię

Źródło:
TVN24

Przeciętne wynagrodzenie w II kw. wzrosło o 8,8 proc. rdr i wyniosło 8.748,63 zł. W czerwcu przeciętne wynagrodzenie według GUS wynosiło 8881,84 zł.

Wynagrodzenia mocno w górę. Tyle zarabiają Polacy

Wynagrodzenia mocno w górę. Tyle zarabiają Polacy

Źródło:
PAP

Z ulic polskich miast zniknie 28 tysięcy pojemników na używaną odzież z logo PCK. Decyzja jest spowodowana zerwaniem umowy przez firmę Wtórpol, zajmująca się segregacją odzieży, z którą PCK z przerwami współpracował od 1997 roku. - To trudna decyzja, ale nie dało się inaczej - mówi Mateusz Bolechowski z biura prasowego firmy.

"Pojemniki na odzież używaną jak śmietniki". Fast fashion zapycha system

"Pojemniki na odzież używaną jak śmietniki". Fast fashion zapycha system

Źródło:
TVN24+

Trzeba nie kombinować, tylko zdecydowanie to powiedzieć, że to jest próba sabotażu i wywrócenia nie tylko sceny politycznej, ale polskiej gospodarki - powiedział w "Jeden na jeden" profesor Marek Belka, były premier oraz były szef Narodowego Banku Polskiego, odnosząc się do zapowiedzi Karola Nawrockiego. Jak wyliczyła piątkowa "Rzeczpospolita" mają one kosztować nawet 125 mld zł.

"To jest próba sabotażu i wywrócenia nie tylko sceny politycznej, ale polskiej gospodarki"

"To jest próba sabotażu i wywrócenia nie tylko sceny politycznej, ale polskiej gospodarki"

Źródło:
TVN24, PAP

Ropa naftowa notuje najdłuższą spadkową serię od sierpnia 2021 roku. Obawy wśród inwestorów wywołują cła, które weszły w życie w czwartek.

Najdłuższa seria spadków cen ropy od lat

Najdłuższa seria spadków cen ropy od lat

Źródło:
PAP

Christopher Waller, gubernator Rezerwy Federalnej, jest głównym kandydatem na stanowisko szefa banku centralnego Stanów Zjednoczonych - podała agencja Bloomberga. Kadencja obecnego prezesa Jerome'a Powella wygasa w maju 2026 roku.

Kto zastąpi szefa Fed? To najpoważniejszy kandydat

Kto zastąpi szefa Fed? To najpoważniejszy kandydat

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki przyjechał w czwartek na spotkanie z mieszkańcami Kalisza, gdzie ogłosił pierwszą inicjatywę ustawodawczą dotyczącą powrotu do realizacji inwestycji Centralnego Portu Komunikacyjnego w pierwotnym wariancie.

Nawrocki podpisał swój projekt w sprawie CPK. "Przywraca tradycyjny kształt"

Nawrocki podpisał swój projekt w sprawie CPK. "Przywraca tradycyjny kształt"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

W czwartkowym losowaniu Lotto padła jedna szóstka. Do gracza, który prawidłowo skreślił wszystkie sześć liczb trafi ponad sześć milionów złotych. Oto wyniki losowania z 7 sierpnia 2025 roku.

Padła główna wygrana w Lotto. Kumulacja rozbita

Padła główna wygrana w Lotto. Kumulacja rozbita

Źródło:
tvn24.pl

Od piątku prezes Orlenu Ireneusz Fąfara będzie pełnił funkcję przewodniczącego rady nadzorczej Energi - przekazała spółka w komunikacie. Zmiany w składzie rady nadzorczej zostały wprowadzone na wniosek płockiego koncernu, będącego większościowym akcjonariuszem Energi.

Prezes Orlenu obejmie nowe stanowisko

Prezes Orlenu obejmie nowe stanowisko

Źródło:
PAP

Wolałbym panie prezydencie, jeśli pan tam gdzieś mnie widzi, żeby w takich oczywistych sprawach pan pomagał, a nie przeszkadzał - powiedział w czwartek premier Donald Tusk zwracając się do Karola Nawrockiego. Chodzi o tak zwaną ustawę wiatrakową, która zamraża również ceny prądu. Nowelizacja czeka na podpis prezydenta.

Premier Tusk: złapałem się za głowę

Premier Tusk: złapałem się za głowę

Źródło:
PAP, tvn24.pl