Zatory płatnicze. Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Źródło:
biznes.gov.pl, GUS
Mali przedsiębiorcy nie wytrzymują inflacji i konkurencji
Mali przedsiębiorcy nie wytrzymują inflacji i konkurencjiTVN24
wideo 2/4
Mali przedsiębiorcy nie wytrzymują inflacji i konkurencjiTVN24

W sprawnym funkcjonowaniu każdego przedsiębiorstwa, a zwłaszcza małej firmy, jak jednoosobowa działalność gospodarcza, niezwykle ważne jest utrzymanie płynności finansowej. Problemy z utrzymaniem płynności finansowej często powodowane są przez zatory płatnicze.

● Zatory płatnicze wpływają negatywnie na codzienne życie firmy: blokują potencjał rozwojowy przedsiębiorstwa, np. poprzez przesunięcie środków przeznaczonych na szkolenia na zakup materiałów niezbędnych do utrzymania ciągłości procesów w firmie. W skrajnych przypadkach oznaczają opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń, a w ostateczności – bankructwo biznesu.

● Kwestię zatorów płatniczych reguluje ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Dotyczy sześciu grup podmiotów i przedsiębiorstw.

● Termin zapłaty w transakcjach między równorzędnymi przedsiębiorcami prywatnymi (poza wyjątkami) nie może przekraczać 60 dni. Termin zapłaty w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny (poza wyjątkami), nie może przekraczać 30 dni.

● Wierzyciel może domagać się odsetek, gdy wypełnił swoje zobowiązanie, czyli wykonał usługę, czy dostarczył towar, ale nie otrzymał zapłaty w terminie. Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych określa obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii.

Czym jest zator płatniczy?

Zator płatniczy ma miejsce w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie otrzymuje od swojego kontrahenta pieniędzy na czas. Zator płatniczy można zdefiniować jako nieterminowe wywiązywanie się z płatności odroczonych, opóźnienia w płaceniu kontrahentom.

Według badań przeprowadzonych przez BIG InfoMonitor, w IV kwartale 2018 roku odsetek firm, których kontrahenci opóźniali płatności o 60 dni i więcej, było prawie 54 proc. Paradoksalnie, sytuacja uległa poprawie wraz z pandemią COVID-19. Obecnie (dane za I kwartał 2022 roku) na pytanie, czy w ciągu ostatnich 6 miesięcy firma miała klientów opóźniających rozliczenia przez ponad 60 dni, twierdząco odpowiedziało 33 proc. z 500 ankietowanych małych i średnich przedsiębiorstw.

Zator płatniczy – negatywne skutki

W komentarzu do Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (pod redakcją dr. Katarzyny Menszig-Wiese) przedstawiono negatywne skutki zatorów płatniczych. Brak należnych pieniędzy na koncie przedsiębiorcy w terminie oznacza m.in.:

- niewykorzystanie potencjału rozwojowego firmy, - opóźnienia wynagrodzeń, - osłabienie inwestycji, - ograniczanie inwestycji, - podnoszenie cen produktów i usług, - koszty związane z poszukiwaniem nowych źródeł finansowania, - trudności z wprowadzaniem na rynek nowych produktów, - negatywny wpływ na sytuację społeczno-ekonomiczną państwa.

Ustawa o zatorach płatniczych

Ustawa z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych:

- określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych, - określa skutki niewykonania w/w obowiązków oraz postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

Jej celem jest skuteczne zmniejszanie zatorów płatniczych i przeciwdziałanie ich negatywnym skutkom.

Ustawa o zatorach płatniczych – kogo dotyczy?

Tzw. Ustawa o zatorach płatniczych (Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych) dotyczy 6 grup podmiotów i przedsiębiorstw:

- przedsiębiorcy, - działalność nieewidencjonowana, - podmioty zobowiązane do stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych, - osoby wykonujące wolny zawód, - oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, - przedsiębiorcy z państw Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Ustawa stanowi, że jej przepisy stosuje się w transakcjach pomiędzy podmiotami wyżej wymienionymi – oznacza to, że wszystkie strony transakcji muszą należeć do którejś z grup powyższego katalogu.

Terminy zapłaty w transakcjach między przedsiębiorcami

Termin zapłaty w transakcjach między równorzędnymi przedsiębiorcami prywatnymi (na przykład dwie firmy średnie) nie może przekraczać 60 dni, chyba że strony w umowie wyraźnie ustaliły inny termin, a wierzycielem nie jest mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni przedsiębiorca i ustalenie dłuższego terminu nie jest wobec niego rażąco nieuczciwe.

Termin zapłaty w transakcjach z podmiotem publicznym

Termin zapłaty w transakcjach, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, nie może przekraczać 30 dni. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy wydłużenie terminu jest obiektywnie uzasadnione właściwością lub szczególnymi elementami umowy. Wtedy jednak wydłużony termin nie może przekroczyć 60 dni.

Dla publicznych podmiotów leczniczych ustawodawca przewidział co do zasady termin 60 dni.

ZOBACZ TEŻ: Trzy miliony złotych kary dla spółki z branży farmaceutycznej

Ustawowe odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych

Wierzyciel może domagać się odsetek, gdy wypełnił swoje zobowiązanie, czyli wykonał usługę, czy dostarczył towar, ale nie otrzymał zapłaty w terminie. Podstawą do obliczenia odsetek ustawowych jest wysokość procentowej stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego powiększonej o:

- 8 punktów procentowych w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - 10 punktów procentowych w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot niepubliczny lub podmiot publiczny niebędący podmiotem leczniczym.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rozwoju i Technologii z 27 czerwca 2022 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., wynosi:

14 proc. w stosunku rocznym - w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym; 16 proc. w stosunku rocznym - w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

Co istotne, w transakcjach, gdzie dłużnikiem jest podmiot publiczny nie można ustalić odsetek wyższych niż przewiduje to ustawa.

Ile firm rejestruje się w Polsce

Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, w I kwartale 2022 roku zarejestrowano 92 882 przedsiębiorstw, czyli o 10,3% więcej niż w I kwartale 2021 roku (wtedy zarejestrowano 84 223 podmiotów). Najwięcej zarejestrowanych firm to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (80,42 proc.), spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (16,65 proc.), spółki cywilne (1,41 proc.).

W tym samym czasie (I kwartał 2022) odnotowano 88 upadłości, o 30,2% mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego.

ZOBACZ TEŻ: Tyle przeciętnie zarabiają Polacy. Nowe dane GUS

Źródła: biznes.gov.pl GUS Internetowy System Aktów Prawnych sip.legalis.pl Komentarz do Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (red. K. Menszig-Wiese)

Autorka/Autor:red.//am

Źródło: biznes.gov.pl, GUS

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W piątek rano urzędnicy portu na zachodnim wybrzeżu USA opowiedzieli CNN o zaskakującym widoku: w ciągu ostatnich 12 godzin z Chin nie wypłynął ani jeden statek towarowy z towarami do dwóch głównych portów na zachodnim wybrzeżu. To się nie zdarzyło od czasu pandemii.

Pustki w portach. Czegoś takiego nie było od czasów pandemii

Pustki w portach. Czegoś takiego nie było od czasów pandemii

Źródło:
CNN

W Genewie rozpoczął się drugi dzień rozmów pomiędzy wysokimi rangą urzędnikami z Chin i USA w sprawie ceł i wojny handlowej - podaje Reuters. Donald Trump ogłosił w sobotę, że podczas pierwszego dnia rozmów delegacji Stanów Zjednoczonych i Chin w Genewie osiągnięto "totalny reset" i wielkie postępy . 

Drugi dzień rozmów w Genewie. Pierwszy miał przynieść "całkowity reset"

Drugi dzień rozmów w Genewie. Pierwszy miał przynieść "całkowity reset"

Źródło:
Reuters, PAP

Naciągacze i przestępcy pod przykrywką oferowanego wsparcia wykorzystują seniorów, zawierając z nimi niekorzystne umowy. Problem narósł zwłaszcza w ostatnich latach - oceniła w rozmowie z Polską Agencją Prasową ministra do spraw polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz.

"Wykorzystują seniorów pod przykrywką wsparcia". Ministra o narastającym problemie

"Wykorzystują seniorów pod przykrywką wsparcia". Ministra o narastającym problemie

Źródło:
PAP

Google zgodziło się zapłacić 1,375 miliarda dolarów w ramach wstępnej ugody zawartej ze stanem Teksas w związku z zarzutami o naruszenie prywatności danych użytkowników - poinformował w piątek prokurator generalny Teksasu Ken Paxton.

"W Teksasie Big Tech nie stoi ponad prawem". Google musi zapłacić miliardową karę

"W Teksasie Big Tech nie stoi ponad prawem". Google musi zapłacić miliardową karę

Źródło:
Reuters

Elizabeth Holmes przebywa w więzieniu za oszukiwanie inwestorów za pośrednictwem swojej firmy Theranos. Obiecywała rewolucję w badaniach krwi, ale z obietnic nic nie wyszło i odsiaduje 11-letni wyrok. W międzyczasie Billy Evans jej partner zakłada własną firmę i składa podobne obietnice.

Ona siedzi w więzieniu za medyczne obietnice. Teraz jej partner składa podobne

Ona siedzi w więzieniu za medyczne obietnice. Teraz jej partner składa podobne

Źródło:
"New York Times"

W kwietniu 2025 roku do Polski przywieziono 87 612 używanych pojazdów o masie do 3,5 tony. Jak podaje IBRM Samar stanowi to wzrost o 1,1 procent w porównaniu z poprzednim rokiem. Średni wiek importowanych samochodów wynosi obecnie 12,04 lat. Ponad połowa z nich pochodzi z Niemiec, jednak zauważalny jest wzrost zainteresowania samochodami z USA i Kanady.

Polacy sprowadzają wiekowe auta. Jeden kierunek rośnie w siłę

Polacy sprowadzają wiekowe auta. Jeden kierunek rośnie w siłę

Źródło:
PAP

Podczas pierwszego dnia rozmów delegacji Stanów Zjednoczonych i Chin w Genewie osiągnięto "totalny reset" i "wielkie postępy" - ogłosił w sobotę prezydent USA Donald Trump. Rozmowy mają być kontynuowane w niedzielę.

"Totalny reset wynegocjowany". Trump o "bardzo dobrym spotkaniu" z Chinami

"Totalny reset wynegocjowany". Trump o "bardzo dobrym spotkaniu" z Chinami

Źródło:
PAP

Sir Elton John, Coldplay, Sir Paul McCartney, Robbie Williams, Dua Lipa, Florence Welch i Sir Ian McKellen - wszystkich łączy to, że są brytyjskimi artystami. Mają także jeden wspólny cel - obrona swoich praw przed kradzieżą swoich utworów przez sztuczną inteligencję. Łącznie ponad 400 osób podpisało się pod apelem do brytyjskiego premiera o zaktualizowanie przepisów dotyczące praw autorskich.

Co mają ze sobą wspólnego Dua Lipa i Elton John? Obawiają się tego samego

Co mają ze sobą wspólnego Dua Lipa i Elton John? Obawiają się tego samego

Źródło:
BBC

Jak oświadczyła prezydentka Claudia Sheinbaum, Meksyk pozywa Google za ignorowanie wielokrotnych próśb, by nie zmieniać nazwy Zatoki Meksykańskiej na Zatokę Amerykańską dla użytkowników z USA.

Meksyk pozywa Google'a za zmianę nazwy na "Zatoka Amerykańska"

Meksyk pozywa Google'a za zmianę nazwy na "Zatoka Amerykańska"

Źródło:
BBC, PAP

Polska XVII-wieczna złota "moneta chocimska" Zygmunta III Wazy została sprzedana na sobotniej aukcji w Oslo za 19,2 milionów koron, czyli około 7 milionów złotych. To najwyższa cena osiągnięta za podobny obiekt w historii Skandynawii.

Rekordowa cena za złotą monetę Zygmunta III Wazy

Rekordowa cena za złotą monetę Zygmunta III Wazy

Źródło:
PAP

Nvidia, czołowa amerykańska spółka w dziedzinie AI (sztucznej inteligencji) planuje wypuścić zubożałą wersję swojego chipu H20 dla Chin w ciągu najbliższych dwóch miesięcy. Ma być to następstwo amerykańskich ograniczeń eksportowych dotyczących oryginalnego modelu.

Eksport chipów do Chin. Tak amerykański gigant chce obejść ograniczenia

Eksport chipów do Chin. Tak amerykański gigant chce obejść ograniczenia

Źródło:
Reuters

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do trzech milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 10 maja 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Aż 32 procent polskich firm doświadczyło w zeszłym roku incydentów związanych z cyberbezpieczeństwem. Były to między innymi: utrata lub uszkodzenie danych, wyciek poufnych informacji czy przerwy w dostępności usług. Z badania Eurostatu wynika, że w zestawieniu liczby zdarzeń w Unii Europejskiej wyżej była tylko Finlandia z wynikiem 42 procent.

Polskie firmy atakowane niemal najczęściej w Europie

Polskie firmy atakowane niemal najczęściej w Europie

Źródło:
PAP

8 złotych na dzień dobry, a potem jest już tylko drożej - takie są stawki za parkowanie w centrum Szczecina. Podwyżki opłat za parkowanie szykują się też w innych miastach. Sprawą zajął się reporter programu "Polska i Świat", Łukasz Wieczorek.

W tych miejscach parkowanie ma być droższe. Opłaty nawet w weekendy

W tych miejscach parkowanie ma być droższe. Opłaty nawet w weekendy

Źródło:
TVN24

- W moim przekonaniu będzie kolejne cięcie stóp procentowych - mówił w "Faktach po Faktach" w TVN24 członek Rady Polityki Pieniężnej Przemysław Litwiniuk. Jak ocenił, poziom stopy referencyjnej może w tym roku spaść do poziomu 4,5 procent.

"To może być dobry moment na solidny krok w kierunku obniżenia stóp"

"To może być dobry moment na solidny krok w kierunku obniżenia stóp"

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o cudzoziemcach. Nowela wdraża unijną dyrektywę o warunkach wjazdu i pobytu cudzoziemców, którzy chcą pracować w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji.

Niebieska karta Unii Europejskiej. Znowelizowane przepisy

Niebieska karta Unii Europejskiej. Znowelizowane przepisy

Źródło:
PAP

W piątek na Węgrzech wszedł w życie zakaz importu bydła, trzody chlewnej oraz mięsa wołowego i wieprzowego z Polski. Wprowadzone rozporządzeniem premiera Viktora Orbana embargo jest odwetem za zakaz sprowadzania tych produktów z Węgier nałożony w związku z panującą w tym kraju epidemią pryszczycy.

Orban zakazał importu mięsa z Polski

Orban zakazał importu mięsa z Polski

Źródło:
PAP

Rachunki za prąd mają być prostsze. Zmianę przepisów w tej sprawie zapowiada Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Będą zmiany w rachunkach za prąd

Będą zmiany w rachunkach za prąd

Źródło:
PAP

TVN24, TVN i TVN24 BiS, stacje telewizyjne z grupy TVN Warner Bros. Discovery, w kluczowych chwilach ogłaszania wyboru nowego papieża zgromadziły łącznie największą widownię - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement.

Wybór papieża najchętniej ze stacjami TVN WBD. Dziękujemy!

Wybór papieża najchętniej ze stacjami TVN WBD. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot rozbita została kumulacja. Do gracza z Niemiec trafi 120 milionów euro. Oto liczby, które padły 9 maja 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Ogromna wygrana

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Ogromna wygrana

Źródło:
tvn24.pl

Pracodawcy będą mieli obowiązek przedstawienia w ogłoszeniach o pracę proponowanego wynagrodzenia - zakłada nowelizacja Kodeksu pracy, którą w piątek uchwalił Sejm. Zmiany mają przyczynić się między innymi do zniwelowania nierówności płacowych między kobietami a mężczyznami.

Nowy obowiązek dla pracodawców. Rewolucyjna zmiana

Nowy obowiązek dla pracodawców. Rewolucyjna zmiana

Źródło:
PAP

PKO BP, ING Bank Śląski i Bank Pocztowy - te instytucje finansowe zapowiedziały przerwy techniczne w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach mogą wystąpić utrudnienia w korzystaniu z aplikacji mobilnej i wykonywaniu transakcji internetowych.

Utrudnienia w trzech bankach. "Zaplanowane operacje zrób wcześniej"

Utrudnienia w trzech bankach. "Zaplanowane operacje zrób wcześniej"

Źródło:
tvn24.pl

Sejm uchwalił nowelizację ustawy w sprawie podniesienia zasiłku pogrzebowego z 4 tysięcy do 7 tysięcy złotych. Podwyżka ma wejść w życie w 2026 roku. Nowela trafi teraz do Senatu.

Zasiłek pogrzebowy w górę

Zasiłek pogrzebowy w górę

Źródło:
PAP

Adam Leszkiewicz, były prezes Grupy Azoty, jest nowym prezesem Polskiej Grupy Zbrojeniowej - przekazała PGZ w komunikacie. Obejmie obowiązki 12 maja.

Nowy prezes polskiego giganta

Nowy prezes polskiego giganta

Źródło:
PAP

Popularność diet pudełkowych w Polsce ciągle rośnie. Osoby korzystające z tej usługi chwalą sobie wygodę tego rozwiązania. - Wreszcie mogę regularnie i zdrowo jeść - mówi nam Pola. Ale eksperci ostrzegają, że to nie do końca idealne rozwiązanie dla osób, które chcą o siebie zadbać. W ubiegłorocznym badaniu jakości zakwestionowano 80 procent oferowanych w "pudełkach" produktów.

Dla jednych "wybawienie", dla drugich "góra śmieci"

Dla jednych "wybawienie", dla drugich "góra śmieci"

Źródło:
TVN24+

Decyzja Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych stanowiła dostosowanie do obecnej sytuacji, ale nie oznacza automatycznie początku cyklu obniżek - poinformował w czwartek prezes NBP Adam Glapiński. Według szefa banku centralnego, jest wątpliwe, aby Rada Polityki Pieniężnej za miesiąc zaryzykowała następną zmianę stóp procentowych. 

Glapiński: o czerwcu nikt nie wspominał

Glapiński: o czerwcu nikt nie wspominał

Źródło:
PAP