Ulga IKZE 2022 – o ile możesz obniżyć podatek PIT, oszczędzając na emeryturę?

● Ulga IKZE to ulga podatkowa, która polega na pomniejszeniu kwoty stanowiącej podstawę obliczenia podatku wpłatami dokonanymi na IKZE przez podatnika w roku podatkowym. ● Roczna wysokość wpłat na IKZE, które mogą zostać jednocześnie odliczone od dochodu (lub przychodu, w razie opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych) została określona przez ustawodawcę. ● IKZE pozwala oszczędzać na emeryturę, a dodatkowo zyskiwać na uldze podatkowej dostępnej w rocznym rozliczeniu PIT.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, czyli tzw. IKZE, zaliczane do instrumentów trzeciego filaru, jest dobrowolnym sposobem oszczędzania na emeryturę. Dość powszechna jest opinia, że to najbardziej efektywny i motywujący sposób gromadzenia środków. Wśród korzyści płynących z oszczędzania wymienia się m.in. ulgę IKZE. Na czym polega? Otóż wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego dokonane przez podatnika w danym roku podatkowym pomniejszają kwotę stanowiącą podstawę obliczenia podatku dochodowego. 

Podatnik, który w danym roku podatkowym dokonuje wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego, może zatem odliczyć od podatku ich sumę. Należy jednak pamiętać, że ustawodawca określił limit wpłat na IKZE, które jednocześnie określają górną granicę możliwego odliczenia od podatku. 

Ustawodawca określił limity wpłat na IKZE w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o IKE oraz IKZE. Zgodnie z art. 13a ustawy nie mogą one przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności lub 1,8-krotności (dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą) przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. Wynagrodzenie to zostaje określone w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym albo ich projektach, jeżeli stosowne ustawy nie zostały uchwalone.

Limit wpłat na IKZE w 2022 roku dla osób zatrudnionych na etacie to 7 106,40 zł (5 922 x 1,2 = 7 106,40 zł). Inwestorzy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą mogą natomiast wpłacić na IKZE nawet 10 659,60 zł (5 922 x 1,8 = 10 659,60 zł).

IKZE to rozwiązanie, które pozwala zarazem oszczędzać na emeryturę, a dodatkowo zyskiwać na uldze podatkowej dostępnej w rocznym rozliczeniu PIT.

W zależności od stawek podatkowych, osoba zatrudniona na etacie, przy maksymalnej wpłacie 7106,40 PLN na konto IKZE, będzie mogła liczyć na uzyskanie ulgi podatkowej w wysokości:

● 1 208,09 zł – przy podatku wg skali progresywnej 17%, ● 1 350,22 zł – przy podatku wg skali liniowej 19%, ● 2 274,05 zł – przy podatku wg skali progresywnej 32%.

W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, przy maksymalnej wpłacie 10 659,60 PLN na konto IKZE, w PIT można odliczyć:

● 1 812,13 zł – przy podatku wg skali progresywnej 17%, ● 2 025,32 zł – przy podatku wg skali liniowej 19%, ● 3 411,07 zł – przy podatku wg skali progresywnej 32%.

Kwotę dokonanych wpłat należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym, wypełniając stosowny formularz, tj.:

● PIT-37 – jeśli podatnik rozlicza się na zasadach ogólnych, ● PIT-36 – jeśli przedsiębiorca rozlicza się według skali podatkowej, ● PIT-28 – jeśli przedsiębiorca rozlicza się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, ● PIT-36L – jeśli przedsiębiorca rozlicza się według zasad podatku liniowego.

Do formularza PIT-37, PIT-36 i PIT-28 należy dołączyć załącznik PIT/0, czyli informację o odliczeniach.

Należy pamiętać, że ulgę odlicza się od:

● dochodu – jeżeli mamy do czynienia z opodatkowaniem na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym, ● przychodu – jeżeli mamy do czynienia z ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. 

Podatnik musi ponadto pamiętać, że konieczne jest udokumentowanie dokonywanych w ciągu roku wpłat. Dokument taki musi zawierać dane, które umożliwiają identyfikację wpłacającego, określenie odbiorcy, tytuł oraz kwotę wpłaty. Jeżeli wpłat na IKZE dokonywał na rzecz pracownika pracodawca, chcąc uwzględnić ulgę IKZE w rocznym zeznaniu podatkowym pracownik musi posiadać dokumenty potwierdzające takie uprawnienie pracodawcy oraz wysokość dokonywanych wpłat.

Indywidualne Konto Emerytalne, tzw. IKE, również jest instrumentem dobrowolnego oszczędzania. Tu jednak obowiązują inne zasady dotyczące ulgi podatkowej. Kwoty wpłacone na Indywidualne Konto Emerytalne nie pomniejszają bowiem kwoty stanowiącej podstawę obliczenia podatku. Podatnik nie może zatem w rocznym zeznaniu podatkowym odliczyć ich od podatku.

Podstawa prawna: Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 18 listopada 2020 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2021 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia M.P. 2020 poz. 1061, Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego Dz. U. 2004 nr 116 poz. 1205, Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. 1991 nr 80 poz. 350.