Duże zmiany w 500 plus na horyzoncie. Posłanki ostrzegają, wiceminister odpowiada

Interpelację do ministra rodziny i polityki społecznej skierowały posłanki Koalicji Obywatelskiej Gabriela Lenartowicz, Joanna Frydrych oraz Ewa Kołodziej. Parlamentarzystki zwróciły uwagę, że w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej trwają prace nad nowelizacją ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, która reguluje funkcjonowanie rządowego programu. Dokument w ostatni poniedziałek został opublikowany na rządowych stronach.

"Jeśli proponowana przez resort rodziny zmiana wejdzie w życie, wypłatą świadczenia będzie zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie samorządy, jak to było dotychczas" – wskazały posłanki KO. Jak dodały, "jeśli ta zmiana zostanie wprowadzona i gminy zostaną odsunięte od obsługi programu Rodzina 500 plus, co ograniczy możliwość zaciągania przez nie kredytów z różnych źródeł, to sytuacja wielu z nich będzie naprawdę trudna".

W związku z tym, posłanki zapytały, czy odbyły się konsultacje w tej sprawie z jednostkami samorządu terytorialnego i czy zostaną uwzględnione uwagi w taki sposób, aby "realizacja świadczenia z tytułu programu Rodzina 500 plus w dalszym ciągu realizowana była przez jst bez zmian organizacji pracy i zatrudnienia w podmiotach dotychczas wypełniających to zadanie".

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Odpowiedzi, z upoważnienia minister rodziny i polityki społecznej, udzieliła Barbara Socha, wiceszefowa tego resortu. Jak podkreśliła, mając na względzie ogromną skalę programu Rodzina 500 plus oraz ponoszone na niego nakłady finansowe "zasadnym jest weryfikacja i optymalizacja procesu przyznawania i obsługi świadczenia wychowawczego".

"W obecnym kształcie programu obsługą spraw związanych ze świadczeniem wychowawczym gminy, a w sprawach wymagających decyzji i rozstrzygnięć związanych z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego, instytucją właściwą jest wojewoda. Przewiduje się zmianę jednostki obsługującej program na Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a także wykorzystanie wyłącznie elektronicznych kanałów składania wniosków i wypłatę świadczeń jedynie w formie bezgotówkowej" – wyjaśniła Socha.

Wiceminister zapowiedziała, że w przypadku wejścia w życie planowanych przepisów, w okresie składania wniosków o świadczenia 500 plus "w każdej jednostce ZUS będą dla zainteresowanych klientów udostępnione komputery, na których można będzie wypełnić wniosek, również z asystą pracownika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych".

Zdaniem Barbary Sochy jednym z celów projektu jest "odciążenie samorządu terytorialnego". "Gminy zostaną odciążone od realizacji zadań o charakterze cyklicznym i akcyjnym czyli corocznego procesu związanego z przyjmowaniem i rozpatrywaniem milionów wniosków; odciążenie samorządów pozwoli im na efektywniejsze realizowanie innych zadań ustawowych, w tym również walkę z obecnym zagrożeniem epidemicznym" – oceniła wiceszefowa MRiPS.

Planowany termin wejścia w życie nowych przepisów to 1 stycznia 2022 roku.

Socha wskazała, że "konsekwencją zakończenia przez gminy i powiaty w 2022 r. realizacji programu Rodzina 500 plus, będącego zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej, będzie konieczność dokonania w gminach i powiatach odpowiednich zmian organizacyjno-kadrowych w jednostkach organizacyjnych realizujących dotychczas ww. program". "Decyzje o zakresie ww. zmian należeć będą do samorządów gminnych i powiatowych/jednostek organizacyjnych gmin i powiatów, będących pracodawcami pracowników samorządowych" – poinformowała wiceminister.

Zastrzegła również, że zadania związane z obsługą rządowego programu będą realizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z wykorzystaniem posiadanych już zasobów kadrowych i infrastruktury technicznej i nie przewiduje się zatrudniania/przenoszenia pracowników samorządowych realizujących obecnie zadania związane z obsługą 500 plus do ZUS.

Przedstawicielka resortu rodziny i polityki społecznej odniosła się również do pytania o wpływ projektowanych zmian na sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego. "Zgodnie z wyjaśnieniami przedstawionymi przez Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej uprzejmie informuję, że możliwość zaciągania kredytów przez jednostki samorządu terytorialnego zależy przede wszystkim od sytuacji finansowej danej jednostki, w tym od prowadzonej przez nią polityki finansowej" – czytamy w odpowiedzi na interpelację.

Socha poinformowała, że przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, w szczególności określony w art. 243 ww. ustawy indywidualny wskaźnik zadłużenia, "stanowią narzędzie zapewniające bezpieczeństwo finansowe samorządu terytorialnego do regulowania zobowiązań".

"Algorytm, określony w ww. art. 243, nie obejmuje dotacji na cele bieżące, a dochody bieżące pomniejszane są o dotacje (zatem również dotacje związane ze świadczeniami z programu Rodzina 500 plus). W związku z tym jeżeli zmiana podmiotu obsługującego program Rodzina 500 plus nastąpi od 2022 roku nie będzie to miało wpływu na możliwości jednostek samorządu terytorialnego do zaciągania kredytów" – zapewniła wiceminister.