Podatek od zysków kapitałowych – czym jest i kiedy trzeba zapłacić podatek Belki

● Podatek od zysków kapitałowych obowiązuje w Polsce od 2002 roku, a od 2004 roku wynosi 19 proc. ● Podatek Belki odprowadzają osoby fizyczne uzyskujące zyski z inwestycji, np. na giełdzie. ● Samodzielne rozliczanie podatku Belki z urzędem skarbowym za pomocą PIT-38 dotyczy tylko osób fizycznych, które zarabiają na giełdzie. ● Osoby prawne uzyskujące zyski z inwestycji kapitałowych odprowadzają podatek CIT.

Podatek od zysków kapitałowych jest nazywany także podatkiem od giełdy lub podatkiem od akcji. Podatek Belki obowiązuje w Polsce od 2002 roku i jest rodzajem zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych. Początkowo wynosił 20 proc. i obowiązywał dla zysków od depozytów bankowych. Po dwóch latach został obniżony do 19 proc., jednak nie dotyczył już tylko oszczędności w bankach, ale również dochodów kapitałowych, czyli zysków z inwestycji m.in. w papiery wartościowe, obligacje, fundusze kapitałowe, dywidendy, wkłady oszczędnościowe i pożyczki.

Od 2004 roku do chwili obecnej podatek od dochodów kapitałowych wynosi 19 proc. Szczegółowe regulacje dotyczące funkcjonowania podatku Belki zostały ustanowione na mocy art. 30a i 30b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podatek Belki jest jednym z najprostszych podatków obowiązujących w Polsce, gdyż nie obowiązują w stosunku do niego żadne ulgi, progi czy kwoty wolne od podatku. Z tego względu podatek od zysku na giełdzie można obliczyć bardzo łatwo – wystarczy uzyskaną kwotę przychodu pomnożyć przez 19 proc. Przychód z zysków kapitałowych to kwota, którą uzyskał podatnik, niepomniejszona o koszty uzyskania.

Posiadacze rachunków IKE lub IKZE nie muszą płacić 19 proc. podatku kapitałowego, jednak muszą spełnić następujące warunki:

● w przypadku IKE:

– należy wpłacać pieniądze na konto IKE przez co najmniej pięć lat lub wpłacić minimum połowę wszystkich zgromadzonych na IKE pieniędzy nie później niż na pięć lat przed dniem złożenia wniosku o ich wypłatę, – mieć ukończone 60 lat (kobiety) albo 65 lat (mężczyźni), a tym samym nabyć uprawnienia emerytalne,

● w przypadku IKZE (konieczne jest zapłacenie 10 proc. zryczałtowanego PIT):

– wypłacić pieniądze z rachunku dopiero po ukończeniu 65. roku życia, – wpłacać pieniądze na konto IKZE przez co najmniej pięć lat.

Jeśli pieniądze zgromadzone na koncie IKE lub IKZE zostaną wypłacone wcześniej, konieczne będzie zapłacenie podatku Belki tak jak w przypadku innych depozytów.

Podatek od zysków kapitałowych z funduszy inwestycyjnych również wynosi 19 proc., jednak nie jest odprowadzany przez osobę inwestującą, lecz jest automatycznie odprowadzany przez TFI (towarzystwo funduszy inwestycyjnych). Zobowiązanie podatkowe osoby inwestującej występuje dopiero, gdy zdecyduje się ona wypłacić zgromadzone pieniądze. Do czasu, kiedy pieniądze znajdują się w funduszu, nie są one traktowane jako dochód, a po wypłaceniu pieniędzy podatek jest odprowadzany wyłącznie od zysku z funduszu inwestycyjnego pomniejszonego o koszty jego uzyskania.

Podstawę opodatkowania lokaty terminowej wyznacza ostateczna kwota odsetek zaokrąglona do jednego grosza (jeśli odsetki wynoszą np. 40,0783 zł, to odsetki opodatkowane mają wartość 40,08 zł). Podatek od zysku z lokaty, czyli podatek Belki, jest obliczany tak samo, jak to ma miejsce w przypadku innych zysków kapitałowych, czyli ostateczną kwotę odsetek (zysków) należy pomnożyć przez 19 proc., aby dowiedzieć się, jaka kwota podatku będzie odprowadzona. Podatek Belki od zysku z lokaty po jej zamknięciu jest odprowadzany przez bank, zatem klient nie ma obowiązku uwzględniania go w swoim rozliczeniu podatkowym.

Podobnie jest w kwestii podatku Belki od dywidendy, gdyż rozliczany jest on w urzędzie skarbowym przez spółkę, która wypłaciła inwestorowi dywidendę, a nie przez samego inwestora.

PPK, czyli pracownicze plany kapitałowe, mają na celu gromadzenie oszczędności na okres po zakończeniu aktywności zawodowej. Jeżeli uczestnik PPK nie wycofa zgromadzonych środków przed pójściem na emeryturę, nie będzie musiał odprowadzać podatku Belki. W przeciwnym razie otrzyma zwrot swoich wpłat na PPK oraz 70 proc. środków z wpłat sfinansowanych przez jego pracodawcę pomniejszonych o 19 proc. podatku od dochodów kapitałowych. Uczestnik PPK nie płaci natomiast podatku Belki przy tzw. wypłacie transferowej, która polega na przekazaniu środków na swój inny rachunek PPK.

Tzw. PIT giełdowy rozliczają samodzielnie tylko inwestorzy, którzy zarabiają na sprzedaży akcji czy obligacji. Powinni oni wypełnić PIT-38 w oparciu o PIT-8C, który jest dostarczany przez biuro maklerskie obsługujące rachunek inwestora. Deklarację PIT-38 za 2021 rok należy złożyć do 2 maja 2022 roku. Co ważne, w rocznym zeznaniu PIT-38 należy uwzględnić i zsumować wszystkie przychody oraz wszystkie koszty ich uzyskania, które miały miejsce w roku rozliczeniowym. Nie ma znaczenia, że podatnik w tym samym roku nie nabył prawa do zbywanych papierów wartościowych – istotna jest data odpłatnego zbycia, a nie data poniesienia kosztów uzyskania prawa do realizowanych obecnie zysków.

W przypadku PIT-u giełdowego małżonkowie, którzy inwestują w papiery wartościowe czy inne aktywa na giełdzie, wypełniają swoje deklaracje oddzielnie.

Osoby prawne (m.in. spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne) również muszą odprowadzać podatek od zysków kapitałowych. Mowa tu o podatku CIT (ang. Corporate Income Tax), który również wynosi 19 proc. Za przedmiot opodatkowania CIT uznawany jest dochód przedsiębiorstwa stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu z pozostałych źródeł.