Mieszkanie bez wkładu własnego. Rusza nowy program, rząd już zapowiada zmiany

Ustawa o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym umożliwia objęcie gwarancją części kredytu hipotecznego zaciąganego na zakup mieszkania, nie mniej niż 10 proc. i nie więcej niż 20 proc. wydatków, na którą zaciągany jest kredyt. Gwarancja zastępuje wymóg wniesienia wkładu własnego.

Kwota gwarantowanej części kredytu nie może być wyższa niż 100 tys. zł. Jeśli w czasie spłaty kredytu kredytobiorcy urodzi się drugie albo kolejne dziecko BGK jednorazowo spłaci część kapitału kredytu - 20 tys. zł w przypadku drugiego i 60 tys. zł w przypadku trzeciego i kolejnego dziecka (spłata rodzinna).

- Program Mieszkanie bez wkładu własnego jest skierowany do osób, które nie mają jeszcze własnego mieszkania lub domu jednorodzinnego. Wyjątek stanowią rodziny z co najmniej dwojgiem dzieci. Kredytobiorca w ramach programu, w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych może kupić mieszkanie (wraz z jego wykończeniem) albo zbudować dom jednorodzinny, wraz z jego wykończeniem i nabyciem prawa własności działki - wskazał minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. Podkreślił, że ustawa nie zawiera dodatkowych warunków, które musi spełnić kredytobiorca, w tym kryterium wieku.

Gwarantowanych kredytów mieszkaniowych będą udzielać banki, które podpiszą umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Zawieranie umów z bankami ma ruszyć w piątek 27 maja. Lista banków, w których będzie można starać się o kredyt, będzie dostępna na stronie internetowej BGK w zakładce dotyczącej programu.

W ustawie określono maksymalne wskaźniki cenowe kwalifikujące mieszkania do programu. Jak przekazało MRiT, zestawienie limitów ceny mkw. powierzchni użytkowej mieszkania zostanie udostępnione po rozpoczęciu programu.

Celem uchwalenia ustawy o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym było wsparcie Polaków przy zadłużaniu się na zakup własnego lokalu, jako że zebranie środków na wkład własny stanowiło duże wyzwanie dla kredytobiorców. Jednak wzrost stóp procentowych sprawił, że wejście w życie ustawy może nie przełożyć się na wzrost akcji kredytowej.

- W obecnej sytuacji rynkowej brak wkładu własnego nie jest głównym czynnikiem ograniczającym dostęp do kredytu mieszkaniowego. Sytuacja się odwróciła, dziś bowiem nie wkład własny, ale zdolność kredytowa stanowi problem w dostępie do długoterminowego kredytu mieszkaniowego. Wkład własny był bardzo istotny w okresie niskich stóp procentowych, wówczas znaczna część społeczeństwa posiadała zdolność kredytową, lecz nie miała środków ma wkład własny, zwłaszcza osoby młode - wyjaśniał niedawno główny analityk Biura Informacji Kredytowej prof. Waldemar Rogowski.

- Obecnie kluczowym czynnikiem determinującym dostępność do kredyt mieszkaniowego jest posiadanie zdolności kredytowej, która w wyniku serii podwyżek stóp procentowych istotnie spadła, albo wręcz została utracona - tłumaczył.

- Spodziewam się, że ten program, w ramach którego, jak rząd szacował, miało być udzielanych 80 tysięcy kredytów rocznie, z gwarancją, to myślę, że ta popularność przynajmniej na początku nie będzie znaczniejsza. Później jak sytuacja będzie się normalizowała, stopy procentowe może spadną, to mam wrażenie, że ten program będzie się cieszył większą popularnością, ale w pierwszym roku nie wróżę jakiegoś nadmiernego sukcesu - mówił w TVN24 BiS analityk HRE Investments Bartosz Turek.

Jarosław Sadowski z Expandera zwracał ponadto uwagę, że aby skorzystać z tego programu cena kupowanego mieszkania lub domu nie może być jednak wyższa niż limit obowiązujący w danym mieście lub regionie. "Problem polega jednak na tym, że zapisane w ustawie limity są tak niskie, że w wielu miastach nie dałoby się znaleźć mieszkania w tak niskiej cenie. Ceny bowiem szybko rosną pomimo pandemii oraz podwyżek stóp procentowych" - pisał.

Jednocześnie z rządu płyną zapowiedzi, że program będzie modyfikowany. Jak poinformowało ministerstwo rozwoju, projekt znowelizowanych przepisów jest już na ostatnim etapie przygotowań. "Pracujemy na tym, by projekt został jak najszybciej przekazany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Zakładamy, że zmiany wejdą w życie najpóźniej w styczniu 2023 r." - przekazało MRiT.

"W ramach zmian proponujemy podniesienie limitu ceny 1 mkw. dla mieszkań dostępnych w programie o 0,1 wartości wskaźnika odtworzeniowego lokalu (z 1,3 do 1,4 na rynku pierwotnym i z 1,2 do 1,3 na rynku wtórnym). Zmiany w programie obejmą też usunięcie przepisu o minimalnej wysokości gwarancji (obecnie 10 proc. wartości nieruchomości), co oznacza możliwość wnoszenia większego wkładu własnego. Umożliwi to skorzystanie z programu większej grupie zainteresowanych" - zaznaczył Waldemar Buda.

Resort chce też, by osoby z wkładem własnym równym 20 proc. wartości nieruchomości mogły skorzystać ze spłaty rodzinnej w przypadku urodzenia się drugiego lub kolejnego dziecka.

"Ostatnią z proponowanych przez nas zmian jest objęcie spłatami rodzinnymi kredytów o stałej stopie procentowej z wkładem własnym do 25 proc. wartości nieruchomości. Zmiana ta ma na celu propagowanie kredytów ze stałą stopą procentową" – poinformował szef MRiT. Dodał, że to rozwiązanie miałoby być dostępne od 2023 roku, po ustabilizowaniu stóp procentowych.

Gwarantowane kredyty mieszkaniowe będą udzielane do 31 grudnia 2030 r.