Parlament grecki zaaprobował program oszczędnościowy warunkujący uzyskanie kolejnej transzy pomocy od UE, Europejskiego Banku Centralnego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Wcześniej, w proteście przeciw planom oszczędnościowym rządu, tysiące Greków wyszły na ulice. W niedzielę wieczorem protesty przybrały gwałtowny charakter. Przed budynkiem parlamentu zamaskowani demonstranci stworzyli ścianę ognia, rzucając w policjantów koktajlami Mołotowa oraz kamieniami.
Jak oświadczył przewodniczący parlamentu Filippos Pecalnikos, za programem głosowało 199 deputowanych, przeciwko 74, przy frekwencji 278 deputowanych. Przyjęcie programu było spodziewane ponieważ, mimo "rebelii" niektórych deputowanych z partii wchodzących w skład koalicji rządowej, socjalistyczny PASOK i wspierająca go Nowa Demokracja dysponują łącznie 236 głosami w 300-osobowym parlamencie.
Parlamentarzyści uchwalili program wprowadzający drastyczne posunięcia oszczędnościowe w zamian za pomoc w wysokości 130 mld euro, która uratuje kraj przed grożącym mu już w marcu niekontrolowanym bankructwem.
Przyjęty program oszczędnościowy przewiduje zmniejszenie zatrudnienia w sektorze publicznym o 15 tys. osób, liberalizację przepisów prawa pracy, zmniejszenie płacy minimalnej o 20 proc. (z 751 euro do 600 euro miesięcznie) oraz cięcia świadczeń emerytalnych. Jego przyjęcie jest warunkiem otrzymania przez pogrążony w kryzysie zadłużenia kraj dalszej pomocy od Unii Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Zaaprobowano też porozumienie z prywatnymi kredytodawcami, które przewiduje zmniejszenie zadłużenia o sumę 100 mld euro. Kredytodawcy będą musieli odpisać ją na straty.
Jak informuje Reuters, PASOK i Nowa Demokracja wydaliły ze swoich klubów parlamentarnych odpowiednio 22 i 21 deputowanych za nie udzielenie poparcia programowi oszczędnościowemu.
Burzliwie przed głosowaniem
Głosowanie odbyło się po gwałtownych demonstracjach protestacyjnych i starciach z policją na ulicach Aten. Jak pisze Reuters, to największy protest w ciągu ostatnich miesięcy. Na niedzielną demonstrację przybyły całe kilkupokoleniowe rodziny.
- Ludzie nie ustąpią, a deputowani będą żałować, że głosowali za posunięciami, które doprowadzą do śmierci Grecji - wołał uczestniczący w demonstracji znany grecki kompozytor Mikis Theodorakis.
Większość demonstrantów zachowywała się pokojowo, ale część zaatakowała policję. Doszło do starć. Po tym, gdy policja otaczająca kordonem budynek parlamentu użyła wobec napierających na nią tłumów gazu łzawiącego i granatów ogłuszających, część demonstrantów zaatakowała siły policyjne z wzmożoną furią. W kierunku policji poleciały kamienie, odłamki marmuru i kawałki asfaltu z potrzaskanej jezdni, a także butelki z płynem zapalającym.
Pole bitwy
Te opóźnienia noszą nasze znamię. Nie powinniśmy obwiniać o nie cudzoziemców. Przekonaliśmy się w końcu, że trzeba spłacać to, co się pożyczyło. (...) Zwykliśmy mówić "biedne państwo, bogaci obywatele", ponieważ z pobudek populistycznych tolerowaliśmy uchylanie się od płacenia podatków. Czy takiego kraju chcemy? deputowana PASOK Sofia Giannaka
Jak poinformowała na antenie TVN24 Katarzyna Jakielaszek z "Kuriera Ateńskiego", w wyniku zamieszek poszkodowanych zostało ponad 20 demonstrantów i ok. 50 policjantów. Ponadto wiele osób przez gaz łzawiący miało problemy z oddychaniem.
Warunek
Program oszczędnościowy, nad którym debatowali parlamentarzyści, stanowił warunek otrzymania przez Grecję kolejnego pakietu ratunkowego (130 mld euro) od UE, Europejskiego Banku Centralnego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Grecki minister finansów Ewangelos Wenizelos postawił sprawę jasno, ostrzegając deputowanych, że jeśli parlament nie przyjmie programu oszczędnościowego, Grecja zbankrutuje. Już 20 marca przypada termin zapadalności greckich obligacji na sumę 14,5 miliarda euro, a Ateny nie mają pieniędzy na ich wykup.
Wenizelos zażądał przegłosowania programu oszczędnościowego najpóźniej w niedzielę w nocy, "ponieważ w poniedziałek rano banki i rynki finansowe muszą otrzymać wiadomość, że Grecja może przetrwać i przetrwa".
Premier przestrzegał
Apelując w sobotę o poparcie dla programu oszczędnościowego, premier Lukas Papademos podkreślał, że odrzucenie go prowadziłoby do niekontrolowanego bankructwa Grecji.
A co za tym idzie - do chaosu gospodarczego i groźby wybuchu niezadowolenia społecznego. Konsekwencją byłaby recesja, destabilizacja, wzrost bezrobocia, co prędzej czy później doprowadziłoby do wyjścia Grecji ze strefy euro - przekonywał.
Parlament przyparty do muru
Przedstawiając w niedzielę program oszczędnościowy, deputowana PASOK Sofia Giannaka podkreśliła, że parlament, mający zatwierdzić te bolesne środki, jest przyparty do muru. Oświadczyła, że wielka presja partnerów Grecji w UE, domagających się przyjęcia tego programu, jest rezultatem opóźnień w realizowaniu przez Greków uzgodnionych wcześniej reform.
- Te opóźnienia noszą nasze znamię. Nie powinniśmy obwiniać o nie cudzoziemców - powiedziała. - Przekonaliśmy się w końcu, że trzeba spłacać to, co się pożyczyło. (...) Zwykliśmy mówić "biedne państwo, bogaci obywatele", ponieważ z pobudek populistycznych tolerowaliśmy uchylanie się od płacenia podatków. Czy takiego kraju chcemy? - spytała retorycznie.
Czarny scenariusz
Niedzielna grecka gazeta "To Thema" zamieściła scenariusz tego, co spotkałoby Greków w razie niekontrolowanego bankructwa ich kraju.
Czarny scenariusz przewidywał, że w ciągu 72 godzin po ogłoszeniu bankructwa Grecji rozpocząłby się szturm jej obywateli na banki. W ciągu dwóch tygodni wystąpiłyby problemy z dostawami paliw. Pracownicy sektora publicznego nie otrzymaliby z końcem miesiąca poborów. Trzy miesiące po bankructwie zaczęłyby się coraz większe przerwy w dostawach prądu.
W ciągu pół roku doszłoby do "eksplozji przestępczości". Zagranica musiałaby przyjść Grekom z pomocą humanitarną. W ciągu roku załamałaby się obronność kraju. Bezrobocie przekroczyłoby 35 proc.
Źródło: PAP, Reuters