Nowe przepisy ws. GMO. Ekolodzy alarmują, resort uspokaja

Kukurydza GMO w Unii jeszcze w tym roku? "Mało prawdopodobne"
Kukurydza GMO w Unii jeszcze w tym roku? "Mało prawdopodobne"
TVN24 BiS
Kukurydza GMO w Unii jeszcze w tym roku? "Mało prawdopodobne" TVN24 BiS

Rolnicy, organizacje ekologiczne i konsumenckie alarmują, że rząd szykuje przepisy, które ułatwią prowadzenie upraw roślin zmodyfikowanych genetycznie w Polsce. Resort środowiska zapewnia, że nowe prawo ma dotyczyć jedynie upraw doświadczalnych, które mają być ściśle kontrolowane.

W Sejmie trwają prace nad nowelizacją ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (GMO). Nowy projekt jest już po pierwszym czytaniu i pracuje nad nim komisja ochrony środowiska.

Zmiany w prawie są konieczne, bo w Polsce wciąż obowiązuje stara ustawa o GMO z 2001 roku, która nie zawiera wielu z zapisów unijnych dyrektyw: w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska GMO oraz w sprawie ograniczonego stosowania mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie. Trybunał Sprawiedliwości UE rok temu orzekł, że polski rząd musi wprowadzić odpowiednie zapisy dotyczące zamkniętego użycia GMO - w przeciwnym razie grożą nam kary. Unijne prawo dotyczące GMO, choć restrykcyjne, to jednak dopuszcza możliwość takich upraw. Ale kraje członkowskie, w pewnym zakresie mogą regulować swoje prawo dotyczące tych roślin. I tak Polska, na mocy ustawy o nasiennictwie, do tej pory zakazała upraw jedynych dwóch dopuszczonych przez UE roślin GMO – kukurydzy MON 810 i ziemniaka Amflora. Oznacza to, że uprawy GMO są u nas niedozwolone.

Kto zapłaci rolnikowi za straty?

Według Koalicji Polska Wolna od GMO, nowe przepisy proponowane przez resort środowiska zmienią ten stan rzeczy. Sprawią, że rośliny zmodyfikowane będą mogły być uprawiane na terenie Polski. A to grozi zanieczyszczeniem pól tradycyjnych roślinami GM. Na ten problem wskazuje też Greenpeace. - Zaproponowane zmiany nie wprowadzają restrykcyjnych ograniczeń dla upraw GMO. Należałoby na przykład dodać, że nie mogą one powstawać w pobliżu terenów Natura 2000, lub że konieczne jest uzyskanie zgody sąsiadów na uprawę pola z takimi roślinami – mówi Joanna Miś z Greenpeace.

Dodaje, że w nowelizacji brakuje transpozycji tak ważnych zapisów europejskich przepisów, jak klauzula bezpieczeństwa. - To jest jedna z głównych zasad dotyczących ochrony środowiska w UE. Dzięki klauzuli bezpieczeństwa można zakazać upraw roślin zmodyfikowanych genetycznie w przypadku istnienia ryzyka dla zdrowia lub środowiska – zwraca uwagę Miś.

Doświadczenia na GMO

Miś dodaje, że nie jest możliwe koegzystowanie upraw konwencjonalnych, ekologicznych i GMO. Podkreśla, że wszędzie tam, gdzie uprawia się GMO, dochodzi do zanieczyszczeń.

Z tym stanowiskiem nie zgadza się prof. Jacek Hennig z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk. - Przepisy UE opracowane przez EFSA [Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności – red.] precyzyjnie określają zasady koegzystencji upraw tradycyjnych i GM. Nie rozumiem podważania ich zasadności na terenie Polski – mówi prof. Hennig. Zaznacza, że w Polsce warunki do prowadzenia badań nad GMO są ograniczane przez prawo.

Co z odszkodowaniami?

Inny problem, na który wskazują ekolodzy i rolnicy koalicji to utrudniona - ich zdaniem - ścieżka ubiegania się o odszkodowanie za skażenie uprawy konwencjonalnej lub ekologicznej przez GMO.

Przygotowana przez rząd nowelizacja mówi, że „użytkownik GMO” jest zobowiązany do złożenia gwarancji bankowej lub polisy ubezpieczeniowej, którą przechowuje Minister Środowiska. Pieniądze z niej mają być wypłacane poszkodowanym w wyniku działalności użytkowników GMO. Np. rolnikom ekologicznym, których plony lub ziemia stracą na wartości z uwagi na skażenie przez GMO. Aby jednak otrzymać odszkodowanie, trzeba będzie uzyskać prawomocny wyrok sądu. - Oznacza to konieczność poniesienia kosztów sądowych i spór prawny, w którym poszkodowani rolnicy nie mają szans na wygranie w starciu z prawnikami biotechnologicznych korporacji – podkreśla Paweł Połanecki z Koalicji Polska Wolna od GMO. Dodaje, że zmiana ta nie występowała w wersji projektu ustawy przesłanego do konsultacji w 2012 r.

Rekompensaty dla każdego

Resort środowiska, który przygotował nowe przepisy, twierdzi, że obawy ekologów są bezpodstawne. Podkreśla, że nowelizacja nie dotyczy upraw komercyjnych, a jedynie doświadczalnych, czyli badań naukowych.

Aleksandra Majchrzak z biura prasowego ministerstwa zapewnia też, że rekompensata za szkody będzie przysługiwać każdemu, kto mógłby ponieść straty w związku z prowadzeniem takich badań.

A pola ze zmodyfikowanymi roślinami nie będą powstawać w pobliżu ich konwencjonalnych odpowiedników. - Przed wydaniem decyzji [o obsianiu pola roślinami GM – red.] prowadzi się konsultacje za pośrednictwem władz lokalnych ze społecznością, która mieszka w pobliżu planowanego miejsca uwolnienia GMO. To daje możliwość np. rolnikom na zgłoszenie sprzeciwu gdyby obawiali się, że może to zagrozić ich interesom. Zamierzone uwolnienie GMO do środowiska obejmuje wyłącznie badania nad GMO na polach doświadczalnych – tłumaczy Majchrzak.

Rząd zacieśni granice przed GMO

Resort przyznaje, że w UE zgłoszonych jest wiele nowych roślin GM, które oczekują na autoryzację, czyli zezwolenie na możliwość ich uprawy na terenie Unii. Przypomina, że „Polska i wiele innych państw członkowskich głosuje przeciwko wprowadzeniu nowych GMO do obrotu”. Co, gdy jednak UE zgodzi się na te uprawy? - Zostanie wprowadzony zakaz uprawy na terytorium RP na podstawie ustawy o nasiennictwie. Planujemy też wprowadzić do polskiego prawa klauzulę bezpieczeństwa. Będzie to kompleksowa regulacja dotycząca wprowadzania zarówno zakazów obrotu produktów GMO jak i upraw GMO – zapewnia Majchrzak.

Kukurydza GMO w Unii jeszcze w tym roku? "Mało prawdopodobne"
Kukurydza GMO w Unii jeszcze w tym roku? "Mało prawdopodobne" TVN24 BiS

Autor: km//bgr / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

- Opieszałość obecnego rządu odnośnie CPK dziwi, ale przede wszystkim, co jest bardzo bolesne, także kosztuje - stwierdził prezydent Andrzej Duda podczas czwartkowej konferencji na Krynica Forum 2024. Zdaniem spółki informacje przekazane przez głowę państwa są nieprawdziwe.

Prezydent skrytykował opieszałość w sprawie CPK. Spółka zarzuca mówienie nieprawdy

Prezydent skrytykował opieszałość w sprawie CPK. Spółka zarzuca mówienie nieprawdy

Źródło:
PAP

Z powodu uszkodzeń wywołanych powodzią w czwartek nieprzejezdne pozostają dwa odcinki linii kolejowych. Zamknięte są także trzy przejścia graniczne z Czechami - przekazało w czwartek po południu PKP PLK SA na portalu X. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad podała, że nadal zablokowane są cztery drogi krajowe - trzy w województwie opolskim oraz jedna na terenie województwa lubuskiego.

Zablokowane drogi, utrudnienia na kolei

Zablokowane drogi, utrudnienia na kolei

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

- Kraje, które nawiedziła powódź, będą mogły korzystać z 10 mld euro z funduszu spójności - oznajmiła Ursula von der Leyen w trakcie konferencji prasowej we Wrocławiu. Jak podkreśliła, chodzi o 100-procentowe finansowanie, gdyż "czas jest wyjątkowy i działania muszą być wyjątkowe". Premier Donald Tusk przekazał po spotkaniu z szefową KE Ursulą von der Leyen, że nasz kraj przygotuje plan odbudowy terenów popowodziowych.

Szefowa KE: 10 miliardów euro dla krajów dotkniętych powodzią

Szefowa KE: 10 miliardów euro dla krajów dotkniętych powodzią

Źródło:
PAP

Ursula von der Leyen zapowiedziała w czwartek pomoc w wysokości 10 mld euro dla krajów poszkodowanych przez powódź. Jak przekazał szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec, połowa tych środków ma trafić do Polski.

Połowa unijnych środków na odbudowę dla Polski. Są szczegóły

Połowa unijnych środków na odbudowę dla Polski. Są szczegóły

Źródło:
PAP

Sąd Najwyższy Brazylii nakazał platformie X, należącej do Elona Muska, by nie obchodziła wcześniejszego wyroku o zawieszeniu jej działania na terenie kraju. W przypadku gdy portal nie zastosuje się do wniosku, grozi mu kara w wysokości 920 tysięcy dolarów dziennie.

Platforma X obchodzi nakaz sądu. Grozi jej ogromna kara

Platforma X obchodzi nakaz sądu. Grozi jej ogromna kara

Źródło:
Reuters

Parlament Europejski wezwał Komisję Europejską do zwiększenia środków na pomoc dla powodzian, a także na lepsze przygotowanie UE na klęski żywiołowe. Europosłowie chcą, by Fundusz Solidarności był "współmierny do rosnącej liczby i dotkliwości klęsk żywiołowych w Europie".

Więcej pieniędzy dla powodzian. Jest apel Strasburga

Więcej pieniędzy dla powodzian. Jest apel Strasburga

Źródło:
PAP

W sierpniu 2024 roku średnia cena koszyka zakupowego spadła o 17 złotych w skali miesiąca - informuje ASM Sales Force Agency. Autorzy najnowszego "Badania i Raportu Koszyk Zakupowy" podkreślają, że już tylko w pięciu sklepach za zestaw najpopularniejszych produktów użytku codziennego trzeba zapłacić ponad 300 złotych. Gdzie zapłacimy najmniej za zakupy?

Ceny zaczęły spadać. Oto najtańsze sklepy w Polsce

Ceny zaczęły spadać. Oto najtańsze sklepy w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Prezes Zarządu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. Marcin Wojdat 17 września br. złożył rezygnację z pełnienia funkcji Prezesa Zarządu PWPW i ze składu Zarządu z dniem 11 października br. ze względów osobistych, które uniemożliwiłyby mu dalsze pełnienie obowiązków - przekazało w czwartek redakcji tvn24.pl Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Wojdat był szefem PWPW od 25 stycznia tego roku.

Odchodzi prezes Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych

Odchodzi prezes Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych

Źródło:
MSWiA

Platforma rezerwacyjna Booking.com nie może stosować tzw. klauzul parytetowych, czyli zabraniać hotelom oferowania noclegów po niższych cenach na ich własnych stronach lub przez inne platformy - orzekł w czwartek Trybunał Sprawiedliwości UE.

Booking kontra unijny trybunał. Portal nie może ograniczać ofert

Booking kontra unijny trybunał. Portal nie może ograniczać ofert

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda ocenił, że bez budowy elektrowni atomowych Polska nie będzie w stanie spełnić unijnych wymogów klimatycznych. - Nie możemy dalej być białą plamą na europejskiej mapie cywilnej atomistyki; elektrownie atomowe mają dla nas absolutnie fundamentalne znaczenie - podkreślił.

"Polska nie może być białą plamą na europejskiej mapie"

"Polska nie może być białą plamą na europejskiej mapie"

Źródło:
PAP

Sto sklepów sieci Rabat Detal zostało zniszczonych w wyniku powodzi - przekazała spółka we wpisie w mediach społecznościowych. Jedna z placówek, znajdująca się w Głuchołazach (województwo opolskie), została zalana zaledwie trzy dni po otwarciu.

Sklep zalany trzy dni po otwarciu. Sieć pokazała zdjęcia

Sklep zalany trzy dni po otwarciu. Sieć pokazała zdjęcia

Źródło:
tvn24.pl

Średnia kwota udzielonego kredytu mieszkaniowego w sierpniu wyniosła niemal 422 tysiące złotych - wynika z danych opublikowanych przez Biuro Informacji Kredytowej. To najwięcej w historii. Wartość średniego kredytu była o 9,8 procent wyższa niż przed rokiem.

Kwoty "coraz wyższe". Padł rekord

Kwoty "coraz wyższe". Padł rekord

Źródło:
tvn24.pl

Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w sierpniu 2024 roku wyniosło 8189,74 złotego, co oznacza wzrost o 11,1 procent rocznie - wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Analitycy spodziewali się wzrostu o 10,8 procent.

Pensje mocno w górę. Najnowsze dane

Pensje mocno w górę. Najnowsze dane

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Unijny sektory turystyczny odrobił straty po pandemii z nawiązką - wynika z danych Eurostatu. Jak podał unijny urząd statystyczny, w 2023 roku wynajęto o 2,3 procent noclegów więcej niż w przedpandemicznym 2019 roku. Platformy świadczące usługi najmu krótkoterminowego odnotowały najbardziej wyraźny wzrost, bo o prawie 30 procent.

Straty z pandemii odrobione

Straty z pandemii odrobione

Źródło:
PAP

Prawie milion euro kary nałożono na biznesmena, który prowadził krótkoterminowy wynajem niemal 200 willi na greckiej wyspie Mykonos bez odpowiedniej rejestracji.

Na czarno wynajmował wille. Olbrzymia kara

Na czarno wynajmował wille. Olbrzymia kara

Źródło:
PAP

- Dochodzą do mnie sygnały, że w niektórych urzędach te procedury znowu stają się barierą dla ludzi. Niektórzy urzędnicy wymagają danych, które nie są potrzebne - powiedział Donald Tusk na zakończenie posiedzenia sztabu kryzysowego. Premier zwrócił się do urzędników z "uwagą, która może niektórym zepsuć humor". Podkreślił, że na szczegółową weryfikację przyjdzie jeszcze czas.

Tusk do urzędników z "uwagą, która może niektórym zepsuć humor"

Tusk do urzędników z "uwagą, która może niektórym zepsuć humor"

Źródło:
tvn24.pl

Rezerwa Federalna USA zdecydowała w środę o obniżeniu stóp procentowych o 50 punktów bazowych (0,5 p.p.). Była to pierwsza obniżka od lutego 2022 r., kiedy zaczęła się seria podwyżek związana z walką z inflacją. Ostatnie cięcie stóp miało miejsce w 2020 r. Ten odważny, ale nieoczekiwany ruch o pół punktu procentowego otwiera drogę do niższych kosztów pożyczek na wszystkie rodzaje kredytów, od kredytów hipotecznych po karty kredytowe.

Amerykański bank centralny obniżył stopy procentowe bardziej, niż oczekiwano

Amerykański bank centralny obniżył stopy procentowe bardziej, niż oczekiwano

Źródło:
tvn24.pl/PAP

Salon sukien ślubnych z Kłodzka został kompletnie zniszczony. Anna Gdowik prowadziła go w tym miejscu od ośmiu lat. Udało się uratować tylko kilka sukien i maszyny do szycia. - Nie mogę patrzeć na to, co tam się stało - mówi właścicielka. Ale nie przestaje pracować.

"Była kryzysowa narzeczona, są powodziowe panny młode"

"Była kryzysowa narzeczona, są powodziowe panny młode"

Źródło:
tvn24.pl

Naczelna Rada Adwokacka (NRA) zaapelowała do ministra sprawiedliwości, by chronić powodzian przed działalnością firm odszkodowawczych i windykacyjnych żerujących na tragedii. Rada chce, by upowszechniać informacje o pomocy prawnej, zwłaszcza tej świadczonej pro bono.

Pomoc prawna dla powodzian i apel do ministra sprawiedliwości

Pomoc prawna dla powodzian i apel do ministra sprawiedliwości

Źródło:
pap, tvn24.pl

Hubert Różyk złożył w środę rano rezygnację z funkcji rzecznika prasowego Ministerstwa Klimatu i Środowiska. W ostatnim czasie pojawiły się kontrowersje związane z zapowiedziami programów pomocowych resortu klimatu, w którym zatrudniony był Różyk.

Dymisja w ministerstwie po kontrowersyjnej wypowiedzi

Dymisja w ministerstwie po kontrowersyjnej wypowiedzi

Źródło:
tvn24.pl

Kiedyś dała tysiącom kobiet szanse na usamodzielnienie się, teraz składa wniosek o bankructwo. Tupperware, działająca od 78 lat amerykańska marka plastikowych pojemników na żywność, która przynosi straty, złożyła wniosek o upadłość i poszukuje nowych właścicieli, próbując przyciągnąć młodszych klientów.

Legendarna marka w tarapatach. Kiedyś pomogła usamodzielnić się kobietom, teraz bankrutuje

Legendarna marka w tarapatach. Kiedyś pomogła usamodzielnić się kobietom, teraz bankrutuje

Źródło:
BBC

Trybunał Konstytucyjny orzekł w środę, że przepisy nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach eksportowych z lipca 2023 r. są niezgodne z konstytucją. Decyzja TK ma związek z pracami legislacyjnymi nad zawartymi w noweli przepisami Prawa farmaceutycznego, tzw. Apteki dla aptekarza 2.0. - Czeka nas agresywne przejmowanie rynku aptecznego przez sieci - powiedział w środę prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Marek Tomków, odnosząc się do orzeczenia TK.

TK zadecydował w sprawie aptek. "Czeka nas agresywne przejmowanie rynku"

TK zadecydował w sprawie aptek. "Czeka nas agresywne przejmowanie rynku"

Źródło:
PAP

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ma sprawdzić, czy w miejscach objętych powodzią dochodzi do zmów cenowych lub nadużywania pozycji dominującej - poinformował w środę Urząd. Efektem nielegalnych działań może być między innymi wzrost cen produktów pierwszej potrzeby. Za nieuczciwe praktyki przedsiębiorcom mogą grozić potężne kary finansowe.

"Chęć wzbogacenia się na tragedii". Będą kontrole, możliwe potężne kary

"Chęć wzbogacenia się na tragedii". Będą kontrole, możliwe potężne kary

Źródło:
PAP