Spis z natury – kiedy trzeba go sporządzić i jakie dane powinien zawierać

Źródło:
TVN24 Biznes
Koronawirus w Polsce. Jak zamknąć działalność gospodarczą?
Koronawirus w Polsce. Jak zamknąć działalność gospodarczą?
wideo 2/4
Koronawirus w Polsce. Jak zamknąć działalność gospodarczą?

Spis z natury pozwala na ocenę rzeczywistego stanu ilościowego i wartościowego w firmie. Zgodnie z Ustawą o rachunkowości spis z natury jest sposobem przeprowadzenia inwentaryzacji, zaś w świetle Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów sporządzenie i wpisanie do księgi spisu z natury jest obowiązkiem podatników. 

Spis z natury, zgodnie z Ustawą o rachunkowości, to sposób przeprowadzenia inwentaryzacji.Wpisanie spisu z natury do prowadzonej księgi, w myśl Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, to obowiązek podatnika.Spis z natury sporządzany jest w określonych terminach i okolicznościach.Spis z natury powinien zawierać określone przepisami dane.

Spis z natury – co to jest?

Spis z natury jest dokumentem, który pozwala ocenić rzeczywisty stan posiadanych w firmie towarów, zarówno ilościowy, jak i wartościowy. Pojęcie to na gruncie polskiego porządku prawnego definiowane i precyzowane jest w Ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, a także w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 roku w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. 

Spis z natury – inwentaryzacja

Zgodnie z art. 26 ust. 2 Ustawy o rachunkowości spis z natury jest sposobem przeprowadzenia inwentaryzacji, którą przeprowadza się na ostatni dzień każdego roku obrotowego. Nie należy jednak stosować pojęć tych zamiennie, bowiem inwentaryzacją objęte są także takie składniki majątku firmy, których spisem z natury nie można objąć. Przykładem są papiery wartościowe zdematerializowane. 

Spis z natury będzie natomiast sposobem przeprowadzenia inwentaryzacji kasy. Ustawodawca wprost wskazuje bowiem, że inwentaryzacji w drodze spisu  z natury podlegają aktywa pieniężne, z wyjątkiem tych zgromadzonych na rachunkach bankowych. Polega ona na policzeniu rzeczywistego stanu środków pieniężnych i ich porównaniu ze stanem księgowym, a kolejno obliczeniu, ewentualnym wyjaśnieniu i rozliczeniu różnic pomiędzy stanami – rzeczywistym a księgowym. Celem takiej inwentaryzacji jest zweryfikowanie prawidłowości prowadzenia kasy przez kasjera lub kasjerów. Mimo że przepisy stanowią o konieczności inwentaryzacji aktywów pieniężnych na ostatni dzień roku kalendarzowego, zasadne jest przeprowadzanie inwentaryzacji kasy z większą częstotliwością. 

Dokumentem potwierdzającym inwentaryzację jest protokół inwentaryzacji kasy.

Spis z natury – księga przychodów i rozchodów

Zgodnie z § 24 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnicy prowadzący księgi przychodów i rozchodów zobowiązani są do wpisania do księgi spisu z natury określonych towarów i materiałów. Obejmuje on towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcje w toku, wyroby gotowe oraz braki i odpady. 

Podatnik jest zobowiązany dokonać wycen materiałów i towarów objętych spisem z natury według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe niż ceny zakupu lub nabycia. Powinien on jej dokonać najpóźniej w terminie czternastu dni od dnia zakończenia spisu

Należy także dodać, że w przypadku podatników będących płatnikami podatku VAT dokonują oni wyceny towarów i materiałów wg cen netto, zaś podatnicy, którzy nie podlegają temu podatkowi – brutto.

Spis z natury sporządzany jest:

– na dzień 1 stycznia, – na koniec roku każdego roku podatkowego, – na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, – w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do opłacania podatku na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,  – w razie zmiany wspólnika, – w razie zmiany proporcji udziałów wspólników, – w razie likwidacji działalności.

Sporządzenie spisu z natury może zostać także zarządzone przez naczelnika urzędu skarbowego

Należy przy tym zaznaczyć, że obowiązek sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia nie dotyczy podatników, którzy sporządzili go na koniec poprzedniego roku podatkowego.

Co powinien zawierać arkusz spisu z natury?

Zgodnie z § 25 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów spis z natury powinien zawierać co najmniej następujące dane:

– imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), – datę sporządzenia, – kolejny numer pozycji arkusza, – szczegółowe określenie towaru i innych składników, które obejmuje spis, – jednostkę miary, – ilość stwierdzoną w czasie spisu, – cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, – wartość, która wynika z przemnożenia ilości innych składników, które obejmuje spis, przez ich cenę jednostkową, – łączną wartość spisu z natury, – klauzulę „spis zakończono na pozycji”, – podpisy osób sporządzających spis, – podpis właściciela zakładu i ewentualnych wspólników.

Ustawodawca przewidział także w sposób szczególny, jakie elementy mogą zostać objęte spisem z natury w przypadku księgarni i antykwariatu księgarskiego, działalności kantorowej, działów specjalnych produkcji rolnej.

Arkusz spisu z natury może mieć postać gotowego dokumentu lub zostać wygenerowany z systemu komputerowego. 

Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019 roku w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów Dz. U. 2019 poz. 2544; Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości Dz. U. 1994 nr 121 poz. 591.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał zgodę na przejęcie sieci Neonet przez x-kom - podała w komunikacie druga ze spółek. "Zgoda UOKiK jest jednym z kluczowych warunków umowy inwestycyjnej" - wyjaśniono.

Duża sieć w Polsce zmieni właściciela. Jest zielone światło

Duża sieć w Polsce zmieni właściciela. Jest zielone światło

Źródło:
PAP

Unijne organy ścigania skonfiskowały w 2023 roku 152 miliony podróbek produktów takich jak zabawki czy płyty o łącznej wartości 3,4 miliarda euro - wynika ze sprawozdania Komisji Europejskiej i unijnego urzędu patentowego (EUIPO).

Ponad 150 milionów podróbek. Padł rekord

Ponad 150 milionów podróbek. Padł rekord

Źródło:
PAP

Konkretne rozwiązania w sprawie zmian dotyczących składki zostaną przedstawione na najbliższym posiedzeniu rządu - przekazała w środę Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Zmiany w składce zdrowotnej na raty

Zmiany w składce zdrowotnej na raty

Źródło:
PAP

"Dziękuję autorom apelu za przypomnienie o problemie SLAPP-ów. Nad zmianami ustawowymi pracuje intensywnie Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego" - napisał w środę w mediach społecznościowych minister sprawiedliwości Adam Bodnar.

Minister reaguje na apel w sprawie SLAPP-ów

Minister reaguje na apel w sprawie SLAPP-ów

Źródło:
tvn24, PAP

Główny Inspektorat Sanitarny opublikował ostrzeżenie dotyczące mąki żytniej razowej. "Nie należy spożywać wskazanej w komunikacie partii produktu" - napisano. To kolejny podobny komunikat w ostatnim czasie.

Mąka wycofywana ze sklepów. Ostrzeżenie

Mąka wycofywana ze sklepów. Ostrzeżenie

Źródło:
PAP

Aż 32 procent przedstawicieli firm motoryzacyjnych w Polsce planuje redukcję liczby pracowników w najbliższych miesiącach – wynika z opublikowanego w środę raportu "MotoBarometr 2024". To ośmiokrotnie więcej niż w 2023 roku, kiedy do zwolnień szykowało się jedynie 4 procent firm motoryzacyjnych w naszym kraju.

Ciemne chmury nad branżą. Szykują się zwolnienia

Ciemne chmury nad branżą. Szykują się zwolnienia

Źródło:
PAP

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) wystosowała apel dotyczący środków do zwalczania gryzoni. W komunikacie wskazała, by stosowanie fumigantów pozostawić podmiotom profesjonalnym, a w użytku domowym korzystać z innych preparatów.

Środki do zwalczania gryzoni. Apel państwowej inspekcji

Środki do zwalczania gryzoni. Apel państwowej inspekcji

Źródło:
PAP

Brytyjski dziennik "The Guardian" nie będzie już więcej aktywny w serwisie X (dawniej Twitter). Jak poinformowała w środę redakcja gazety, jej obecność w portalu społecznościowym pociąga za sobą więcej szkód niż pożytku. Medium ma ponad 80 kont w X, które obserwuje około 27 milionów użytkowników.

Miliony obserwujących, radykalna decyzja. "Nie będziemy już zamieszczać nowych treści"

Miliony obserwujących, radykalna decyzja. "Nie będziemy już zamieszczać nowych treści"

Źródło:
PAP

- Zmiana pokoleniowa ma szansę przełożyć się na zmiany w polskiej kulturze pracy - uważa ministra rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Uczestników konferencji "Młodzi na rynku pracy" zachęcała, by byli roszczeniowi, żądali normalnych umów o pracę i nie zabierali pracy do domu.

"Nie zgadzajcie się na bezpłatne nadgodziny, nie zabierajcie pracy do domu"

"Nie zgadzajcie się na bezpłatne nadgodziny, nie zabierajcie pracy do domu"

Źródło:
PAP

Wiedeń odchodzi od gazu ziemnego. Powody to wzrost cen surowca, do czego przyczyniają się nałożone na Rosję sankcje oraz przechodzenie na odnawialne źródła energii (OZE). Rosja pozostaje głównym dostawcą gazu do Austrii.

Europejska stolica stopniowo rezygnuje z gazu

Europejska stolica stopniowo rezygnuje z gazu

Źródło:
PAP

Liczba deweloperów spodziewających się obniżek cen mieszkań znacząco wzrosła. Obecnie już co czwarty przewiduje taki scenariusz w najbliższych miesiącach - wynika z najnowszego badania Indeksu Nastrojów Deweloperów opracowanego przez portal tabelaofert.pl. Jak wskazują eksperci, obecnie "mamy idealną sytuację na rynku z punktu widzenia nabywców".

"Idealna sytuacja" dla szukających mieszkania. Nie było tak od dekady

"Idealna sytuacja" dla szukających mieszkania. Nie było tak od dekady

Źródło:
PAP

Sugerowanie przez Cinkciarz.pl, że w możliwie najkrótszym czasie uzyska licencję bankową może wprowadzać odbiorców w błąd - stwierdziła Komisja Nadzoru Bankowego, odnosząc się do zapowiedzi firmy. Dodała, że KNF nawet nie rozpoczęła takiego procesu w przypadku tej firmy.

KNF o zapowiedzi Cinkciarza: to może wprowadzać w błąd

KNF o zapowiedzi Cinkciarza: to może wprowadzać w błąd

Źródło:
PAP

Zwolnienia grupowe zostaną przeprowadzone w Siarkopolu należącym do Grupy Azoty. Zatrudnienie ma stracić około jedna czwarta pracowników z ponad 700-osobowej załogi - przekazała rzeczniczka Grupy Azoty Monika Darnobyt.

Zwolnienia grupowe w Siarkopolu. "Nie wygląda to dobrze"

Zwolnienia grupowe w Siarkopolu. "Nie wygląda to dobrze"

Źródło:
PAP

KIA Polska poinformowała Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, że w trzech modelach marki - Optima, Sorento i Rio - może dojść do awarii - czytamy w komunikacie UOKiK. Kampania naprawcza w Polsce dotyczy 16 882 pojazdów.

KIA wzywa do warsztatów. Chodzi o prawie 17 tysięcy aut

KIA wzywa do warsztatów. Chodzi o prawie 17 tysięcy aut

Źródło:
tvn24.pl

W koalicji narasta spór dotyczący programu dopłat do kredytów mieszkaniowych. Jak wynika jednak z nieoficjalnych ustaleń, prace nad nową formą wsparcia już trwają - donosi w środę "Dziennik Gazeta Prawna".

Spór o dopłaty do kredytów. "Trudno, abyśmy teraz zrezygnowali"

Spór o dopłaty do kredytów. "Trudno, abyśmy teraz zrezygnowali"

Źródło:
PAP

Dwa projekty Lasów Państwowych, czyli "Leśne Gospodarstwa Węglowe" oraz "Lasy Węglowe", których koszt oszacowano na prawie pół miliarda złotych, okazały się nieskuteczne i służyły poprawie wizerunku instytucji, a nie rzeczywistej redukcji CO2 - wynika z ustaleń Najwyższej Izby Kontroli. W raporcie dodano, że celem tych działań było także odwrócenie uwagi od intensywnej wycinki drzew.

"Miał poprawić wizerunek i odwrócić uwagę". Miażdżący raport

"Miał poprawić wizerunek i odwrócić uwagę". Miażdżący raport

Źródło:
PAP

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w trzecim kwartale 2024 roku wyniosło 8161,62 złotego - poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS). Wskazał też, że oznacza to wzrost o 13,4 procent rok do roku.

Tyle zarabiamy. Najnowsze dane GUS

Tyle zarabiamy. Najnowsze dane GUS

Źródło:
PAP

Amerykańska instytucja finansowania rozwoju DFC U.S. International Development Finance Corporation zadeklarowała w liście intencyjnym wsparcie projektu budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w Polsce równowartością ponad 4 miliardów złotych - poinformowała w środę spółka Polskie Elektrownie Jądrowe.

Miliardy na polską elektrownię jądrową. List intencyjny

Miliardy na polską elektrownię jądrową. List intencyjny

Źródło:
PAP

Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny (OIPE), znany też jako Europejska Emerytura, po ponad roku od debiutu w Polsce liczy już 5 tysięcy aktywnych klientów. Nowe rozwiązanie ma zapewnić obywatelom Unii Europejskiej nowe możliwości oszczędzania na emeryturę. Statystyczny polski klient zgromadził na koncie w OIPE ponad 19 tysięcy złotych.

W ten sposób oszczędza w Polsce pięć tysięcy osób

W ten sposób oszczędza w Polsce pięć tysięcy osób

Źródło:
PAP

Analizy dotyczące skróconego tygodnia pracy trwają, ale są na zbyt wczesnym etapie, aby móc wskazać termin skierowania projektu ustawy do Sejmu - podało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Różne rozwiązania są konsultowane z Instytutem Pracy i Spraw Socjalnych.

Krótszy tydzień pracy. Ministerstwo o analizach

Krótszy tydzień pracy. Ministerstwo o analizach

Źródło:
PAP

Norweskie ministerstwo energii porozumiało się z siedmioma właścicielami gazociągów, w tym z Orlenem, w sprawie przejęcia około dziewięciu tysięcy kilometrów rurociągów - podał Reuters. Wartość transakcji to około 1,6 miliarda dolarów.

Norwegia przejmuje sieć gazociągów za 1,6 miliarda dolarów. Polska firma stroną transakcji

Norwegia przejmuje sieć gazociągów za 1,6 miliarda dolarów. Polska firma stroną transakcji

Źródło:
PAP

Komisja Europejska (KE) zatwierdziła wstępnie wnioski Polski o płatność drugiej i trzeciej transzy w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) na 9,4 miliarda euro - podała KE. Według resortu funduszy środki dotrą do Polski jeszcze w tym roku.

Bruksela wstępnie zatwierdziła wnioski o płatność z KPO na 40 miliardów złotych

Bruksela wstępnie zatwierdziła wnioski o płatność z KPO na 40 miliardów złotych

Źródło:
PAP