Biega szybko, jest groźny dla ludzi. Znalazłeś go?

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Nowak-Chmura M. (2013), Cuber P. (2016)
Jak usunąć kleszcza?
Jak usunąć kleszcza?TVN24
wideo 2/17
Jak usunąć kleszcza?TVN24

Trwa akcja poszukiwania kleszczy z rodzaju Hyalomma na terenie Polski. Te małe pajęczaki trafiają do centralnej Europy wraz z migrującymi ptakami. - Czy będą transmitować patogeny, które krążą w naszym środowisku, czy przyniosą nowe patogeny? Tu jest wiele otwartych pytań, wymaga to dalszych badań i obserwacji - powiedziała profesor Joanna Zajkowska.

Poza gatunkami kleszczy, które występują w Polsce przez cały rok, do naszego kraju trafiają także nieproszeni goście. Jednym z nich są kleszcze z rodzaju Hyalomma, w tym kleszcz wędrowny (Hyalomma marginatum), które do Polski trafiają wraz z migrującymi ptakami. Do tej pory pajęczaki miały problemy z aklimatyzacją nad Wisłą, ponieważ nie potrafiły przetrwać surowych mrozów, jednak coraz łagodniejsze zimy mogą przyczynić się do zwiększenia ich liczebności.

SPRAWDŹ TEŻ: Złapałeś kleszcza? Nie wpadaj w panikę. Co trzeba zrobić?

Kleszcz rodzaju Hyalomma. Jak wygląda

"Uwaga! poszukiwana długonoga bestyjka: Hyalomma. Po opiciu krwią ofiary osiąga nawet dwa centymetry długości. Biega szybko, śledzi ofiarę nawet przez kilkaset metrów. Lubi krew koni, owiec, bydła i psów. Dla ludzi groźna - przenosi wirusa krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej. Ostatnio widziana za niemiecką granicą, np. Frankfurt nad Odrą! Łapać w rękawiczkach i wysyłać fotki do nas! Bądźcie czujni!" - napisała w mediach społecznościowych prof. Anna Bajer z Zakładu Eko-Epidemiologii Chorób Pasożytniczych na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Kleszcze z rodzaju Hyalomma to duże pajęczaki z długimi, prążkowanymi odnóżami. Ich ciało może mieć kolor od rudobrązowego do prawie czarnego. Szybko się poruszają i aktywnie tropią potencjalnych żywicieli. Zasiedlają one strefę klimatu śródziemnomorskiego, głównie ciepłe i suche miejsca, takie jak pustynie, półpustynie, stepy czy sawanny. Są powszechne w Afryce, południowo-wschodniej Azji oraz południowej Europie, ale zasięg ich występowania stale się powiększa.

Larwy wraz z migrującymi ptakami dostają się do położonych dalej na północ rejonów Europy, w tym także do Polski. Ciepłe i suche wiosny i lata stwarzają odpowiednie warunki do przeżycia i rozwoju - do tej pory ginęły one z powodu niskiej temperatury i wysokiej wilgotności, jednak w ostatnich latach pojawiły się doniesienia o dorosłych osobnikach w Niemczech, Czechach, na Słowacji, a nawet w Szwecji. Historycznie przedstawiciele rodzaju Hyalomma byli znajdowani także w Polsce - literatura naukowa wymienia kilka obserwacji dorosłych osobników. Najwcześniejsze doniesienia pochodziły z roku 1935, ale były to jednostkowe przypadki powiązane z zawleczeniem przez inne gatunki.

CZYTAJ TEŻ: Mogą czyhać na każdym trawniku. Uważajcie na swoje psy i koty

Czy kleszcze z rodzaju Hyalomma będą transmitować patogeny?

- Hyalomma to kleszcze miękkie (nieposiadające scutum, czyli tarczki grzbietowej - przyp. red). Są one prawdopodobnie dowodem na zmiany klimatyczne. Kleszcze te są przenoszone przez ptaki - powiedziała profesor Joanna Zajkowska z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Dodała, że znajdowane są pojedyncze egzemplarze. - Czy się u nas zadomowią, to jeszcze jest pytanie, które wymaga monitoringu i obserwacji - mówiła. - Czy będą transmitować patogeny, które krążą w naszym środowisku, czy przyniosą nowe patogeny? Tu jest wiele otwartych pytań, wymaga to dalszych badań i obserwacji - pokreśliła prof. Zajkowska.

Kleszcze z rodzaju Hyalomma przenoszą w krajach afrykańskich wirus krymsko-kongijski. - Wirus ten jest też w Europie, ostatnie przypadki rejestrowano w Macedonii - mówiła prof. Zajkowska.

Jak się chronić przed kleszczami? - Po pierwsze trzeba mieć świadomość, gdzie te kleszcze występują. Odpowiednio się ubierać, aby utrudnić im dostęp do skóry, trzeba używać repelentów, i w zależności od choroby trzeba stosować profilaktykę. Jeżeli boimy się boreliozy, to szybkie usunięcie kleszcza w dużym stopniu zapobiega tej chorobie - tłumaczyła. Dodała, że jeśli boimy się kleszczowego zapalenia mózgu, to warto się zaszczepić.

Zdjęcie ilustracyjne
Kleszcz wędrowny Hyalomma marginatum - zdj. ilustracyjneAdobe Stock
Kleszcze i borelioza. Fakty i mityLasy Państwowe

Uniwersytet Warszawski i "Narodowe kleszczobranie"

Jak wyjaśnili badacze z Uniwersytetu Warszawskiego, występowanie Hyalomma w Polsce wciąż jest bardzo słabo poznane. Dlatego właśnie powstał program "narodowe kleszczobranie", w którym badacze proszą o przekazywanie informacji na temat występowania kleszczy oraz schwytanych osobników do badań. Na podstawie zgromadzonych danych ma powstać mapa Hyalomma w Polsce.

- Zaangażowanie społeczeństwa w program '"narodowe kleszczobranie" może przyczynić się do zebrania bezcennej wiedzy o nowych zagrożeniach ze strony kleszczy oraz do rozwoju nauki. Zebrana wiedza pozwoli na zapobieganie chorobom odkleszczowym i sporządzenie mapy zagrożeń - wyjaśnili badacze.

Zebranie informacji na temat Hyalomma jest ważne, ponieważ mogą one przenosić niebezpieczne bakterie i wirusy. Są znane przede wszystkim jako wektory wirusa krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej, choroby o wysokiej śmiertelności. Hyalomma przenoszą też inne patogeny - wirus Zachodniego Nilu, wirus wenezuelskiego zapalenia mózgu koni czy wirus afrykańskiego pomoru koni. Dodatkowo kleszcze te mogą również przenosić bakterie wywołujące riketsjozy.

W warunkach naturalnych w Polsce występuje aż 19 gatunków kleszczy. Coraz częściej możemy spotkać kleszcza łąkowego (Dermacentor reticulatus), uznawanego za gatunek ciepłolubny. Najliczniejszą grupę stanowi jednak kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), który najczęściej atakuje ludzi. Może on przenosić boreliozę i wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, jednak większość osobników nie jest nosicielami patogenów.

W Niemczech pojawiły się kleszcze giganty. Szybko biegają i przenoszą wirusa gorączki krwotocznej
W Niemczech pojawiły się kleszcze giganty. Szybko biegają i przenoszą wirusa gorączki krwotocznejMarek Nowicki/Fakty TVN
Uwaga na kleszczeMaria Samczuk, Adam Ziemienowicz, Mateusz Krymski/PAP

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: PAP, Nowak-Chmura M. (2013), Cuber P. (2016)

Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock - zdjęcie ilustracyjne

Pozostałe wiadomości

IMGW ostrzega w Boże Ciało. Synoptycy wydali alarmy meteorologiczne przed silnym wiatrem dla siedmiu województw. Podmuchy mogą osiągać prędkość do 80 kilometrów na godzinę. Niewykluczone są też burze.

Niebezpiecznie w siedmiu województwach. IMGW ostrzega

Niebezpiecznie w siedmiu województwach. IMGW ostrzega

Źródło:
tvnmeteo.pl

Tuż przed północą w poniedziałek niebo nad Polską rozświetlił bolid, czyli jasny meteor. Zjawisko zarejestrowały stacje obserwacyjne sieci Skytinel. Jak przekazali eksperci, na Ziemię mogły spaść fragmenty skał kosmicznych w postaci meteorytów.

Kula ognia nad Polską. Jej fragmenty mogły spaść na Ziemię

Kula ognia nad Polską. Jej fragmenty mogły spaść na Ziemię

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Megarakieta Starship należąca do SpaceX wybuchła podczas rutynowego testu. Jak przekazała firma, maszyna "doświadczyła poważnej anomalii". Nocne niebo rozświetliły chmury ognia, co można zobaczyć na nagraniach zarejestrowanych przez świadków zdarzenia.

Eksplozja megarakiety Elona Muska. "Poważna anomalia"

Eksplozja megarakiety Elona Muska. "Poważna anomalia"

Źródło:
PAP, space.com, Reuters

Tysiące pszczół nie dają żyć pewnemu mieszkańcowi miasta Fulshear w Teksasie. Owady opanowały część budynku, znacznie utrudniając mężczyźnie codziennie funkcjonowanie.

Tysiące pszczół w ścianach domu. "Nie mogę jeść, siedzę jak na szpilkach"

Tysiące pszczół w ścianach domu. "Nie mogę jeść, siedzę jak na szpilkach"

Źródło:
KHOU, tvnmeteo.pl

Ostatnia erupcja Lewotobi Laki-laki na wyspie Flores w Indonezji wymusiła kolejne ewakuacje mieszkańców oraz spowodowała utrudnienia w ruchu lotniczym. Wulkan jest jednak niespokojny od wielu miesięcy, co w negatywny sposób wpływa na lokalną społeczność. Niektórzy musieli przeprowadzić się do schronisk.

Żyją w schronisku od miesięcy, bo na ich domy spada popiół

Żyją w schronisku od miesięcy, bo na ich domy spada popiół

Źródło:
Reuters

Do wybrzeży Meksyku zbliża się huragan Erick. Żywioł określany przez meteorologów ekstremalnie niebezpiecznym niesie wiatr osiągający prędkość do 230 kilometrów na godzinę oraz ulewny deszcz. Mieszkańcy zagrożonych regionów przygotowują się na wysokie fale oraz ryzyko powodzi.

Ekstremalny żywioł coraz bliżej. "Chcemy być przygotowani"

Ekstremalny żywioł coraz bliżej. "Chcemy być przygotowani"

Źródło:
Reuters, NHC

Pogoda na dziś. Czwartek 19.06, Boże Ciało, tylko w części kraju będzie sprzyjał aktywności na świeżym powietrzu. Na termometrach zobaczymy od 18 do 24 stopni Celsjusza, ale ze względu na silny wiatr temperatura odczuwalna będzie znacznie niższa.

Pogoda na dziś - Boże Ciało, czwartek 19.06. Długi weekend przywita nas chłodem

Pogoda na dziś - Boże Ciało, czwartek 19.06. Długi weekend przywita nas chłodem

Źródło:
tvnmeteo.pl

W środę temperatura w Hiszpanii przekroczyła 40 stopni Celsjusza. W związku z upałami w części kraju pierwszy raz w tym sezonie wydano czerwone ostrzeżenia, czyli najwyższego stopnia. W czwartek również ma być gorąco, dodatkowo prognozowane są groźne burze.

Ponad 40 stopni, pierwsze czerwone alerty

Ponad 40 stopni, pierwsze czerwone alerty

Źródło:
PAP, meteoalarm.org

Pogoda na Boże Ciało. Długi czerwcowy weekend zacznie się dość niespokojnie - w niektórych regionach popada, mogą także pojawić się burze. Czy w kolejnych dniach pogoda będzie dla nas łaskawsza?

Pogoda na Boże Ciało. Aura podzieli Polskę, odczujemy mniej, niż pokażą termometry

Pogoda na Boże Ciało. Aura podzieli Polskę, odczujemy mniej, niż pokażą termometry

Źródło:
tvnmeteo.pl

Obłoki srebrzyste pojawiły się na niebie nad Suwałkami. Zjawisko to można obserwować gołym okiem, ale by je podziwiać, konieczne jest odpowiednie przygotowanie. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Wyjątkowe chmury rozjaśniły nocne niebo

Wyjątkowe chmury rozjaśniły nocne niebo

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Firma Axiom Space przekazała możliwą godzinę startu misji Ax-4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Pierwsze okno startowe ma się otworzyć o godzinie 3.42 czasu lokalnego w niedzielę, 22 czerwca.

Nowe informacje o locie Polaka w kosmos. Podano godzinę

Nowe informacje o locie Polaka w kosmos. Podano godzinę

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Axiom Space

We wtorek w North Park w hrabstwie Allegheny w Pensylwanii ponad 100 skautek zostało uwięzionych przez szybko wzbierające wody strumienia. Dzięki sprawnej akcji służb dziewczynki udało się uratować.

Skautki uwięzione przez rwącą wodę. "Młodsze dziewczynki były przerażone"

Skautki uwięzione przez rwącą wodę. "Młodsze dziewczynki były przerażone"

Źródło:
CBS News

Wołowscy policjanci pomogli rannemu bocianowi, który znajdował się na jezdni. Ptak był zdezorientowany i nie mógł odlecieć. Niestety obrażenia okazały się zbyt duże i zwierzę padło po kilku godzinach.

Ranny bocian błąkał się po jezdni. "Był zdezorientowany, kulał"

Ranny bocian błąkał się po jezdni. "Był zdezorientowany, kulał"

Źródło:
Komenda Powiatowa Policji w Wołowie, tvnmeteo.pl

Blisko 40 stopni Celsjusza pokażą w najbliższych dniach termometry w Stanach Zjednoczonych - ostrzegają amerykańscy meteorolodzy. Nadchodząca fala upałów ma przesuwać się z zachodu kraju w kierunku stanów centralnych i wschodniego wybrzeża. Wysokiej temperaturze będzie towarzyszyć duża wilgotność, co stworzy warunki przypominające tropiki.

Warunki mogą przypominać tropiki. Bomba ciepła zbliża się do USA

Warunki mogą przypominać tropiki. Bomba ciepła zbliża się do USA

Źródło:
PAP, Fox Weather, NWS,

Kucyk bez kopytka urodził się w stanie Wirginia. Udzielenie pomocy zwierzęciu nie należało do łatwych, źrebak należał bowiem do półdzikiego stada. Samiczka otrzymała protezę i chociaż nigdy nie będzie mogła wrócić na wolność, znalazła kochającą, przyszywaną rodzinę.

Kucyk urodził się bez kopytka. "Ta klaczka zasługuje na wszystko, co najlepsze"

Kucyk urodził się bez kopytka. "Ta klaczka zasługuje na wszystko, co najlepsze"

Źródło:
Augusta Free Press, chincoteague.com

Papież Leon XIV spędzi większość lipca w rezydencji w Castel Gandolfo. To sposób na ucieczkę przed wysokimi temperaturami, jakie panują latem w Rzymie. Gorąco było już w zeszły weekend, kiedy to termometry w Wiecznym Mieście pokazały ponad 36 stopni Celsjusza.

Papież Leon XIV opuści Watykan, by schronić się przed skwarem

Papież Leon XIV opuści Watykan, by schronić się przed skwarem

Źródło:
Reuters, PAP, wetteronline.de

Azjatyckie brunatnice z gatunku undaria pierzastodzielna pojawiły się na plażach w Portugalii - alarmują lokalni biolodzy. Obecność glonów wakame, które w kuchni japońskiej są przysmakiem, zaobserwowano szczególnie na północno-zachodnim wybrzeżu. Eksperci ostrzegają, że te egzotyczne organizmy są groźne dla miejscowych ekosystemów.

Japoński przysmak pojawił się na plażach Portugalii. To nie są dobre wieści

Japoński przysmak pojawił się na plażach Portugalii. To nie są dobre wieści

Źródło:
PAP, IUCN

Nieopodal niemieckiego Lipska trwają poszukiwania wielkiego dzikiego kota, który od kilku dni grasuje po okolicy. Eksperci przypuszczają, że może być to puma. Władze zaapelowały do mieszkańców o zachowanie ostrożności.

Wielki dziki kot widziany w pobliżu Lipska. "Na 80 procent puma"

Wielki dziki kot widziany w pobliżu Lipska. "Na 80 procent puma"

Źródło:
PAP

Niedźwiedź czarny wdarł się do jednego z domów w kalifornijskim mieście Monrovia w Stanach Zjednoczonych. Drapieżnik był niewzruszony obecnością kobiety i jej 17-letniego psa, po splądrowaniu kuchni ze spokojem opuścił budynek. Jak się okazuje, nie była to pierwsza taka jego wizyta w okolicy.

Niedźwiedź plądrował domy w Kalifornii. Nagranie

Niedźwiedź plądrował domy w Kalifornii. Nagranie

Źródło:
CNN, CBS News

W poniedziałek mocno padało na Podhalu. Obfite opady deszczu doprowadziły do lokalnych podtopień na terenie gminy Kościelisko. Strażacy mieli pełne ręce roboty, ich działania polegały głównie na udrażnianiu przepustów i zabezpieczaniu domów przed zalaniem.

Zalane budynki i piwnice w gminie Kościelisko

Zalane budynki i piwnice w gminie Kościelisko

Źródło:
TVN24

Astronomowie wykryli lód zawierający półciężką wodę wokół młodej gwiazdy, przypominającej wczesne etapy formowania się Słońca. Odkrycie dokonane przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba rzuca nowe światło na pochodzenie wody w Układzie Słonecznym i poza nim.

Przełomowe odkrycie rzuca nowe światło na pochodzenie wody w kosmosie

Przełomowe odkrycie rzuca nowe światło na pochodzenie wody w kosmosie

Źródło:
PAP

Kamera zainstalowana na poddaszu jednej ze śląskich szkół uchwyciła niezwykły moment narodziny nietoperza. Nocki duże, bo ten gatunek widać na wideo, przychodzą na świat tak, jak spędzają większość swojego życia - do góry nogami.

Tak rodzą się nietoperze. Niezwykłe nagranie

Tak rodzą się nietoperze. Niezwykłe nagranie

Źródło:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach

Bilans ofiar śmiertelnych powodzi, które nawiedziły Wirginię Zachodnią, wzrósł do sześciu osób. Lokalne media donoszą, że żywioł porywał wszystko na swojej drodze. Po opadach zalane zostały domy i samochody.

Wody powodziowe porywały wszystko na swojej drodze

Wody powodziowe porywały wszystko na swojej drodze

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, CNN, Reuters, AP News

Na wtorek 17 czerwca przypada Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą. Jak powiedział ekohydrolog doktor Sebastian Szklarek, Polsce nie grozi pustynnienie w najbliższych dziesięcioleciach, ale problem suszy jest poważny. - Zdarzają się one częściej, obejmują większe obszary kraju i są intensywniejsze - zauważył naukowiec.

Czy Polsce grozi pustynnienie? Ekspert o problemie suszy

Czy Polsce grozi pustynnienie? Ekspert o problemie suszy

Źródło:
PAP

W austriackich Alpach w weekend doszło do śmiertelnego wypadku. W wyniku uderzenia pioruna zginęło troje turystów. Jak przekazała w poniedziałek lokalna policja, w akcji ratunkowej brał udział śmigłowiec.

Uderzenie pioruna, turyści nie żyją

Uderzenie pioruna, turyści nie żyją

Źródło:
Reuters, ORF Tirol, PAP, The Local Austria

Tajemnicza mgła otulająca Plutona nie tylko tworzy spektakularne widoki, ale steruje całym jego klimatem. Odkrycia udało się dokonać dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Jamesa Webba. Jak twierdzą badacze, to unikalne zjawisko, nieznane nigdzie indziej w Układzie Słonecznym. Może ono rzucać nowe światło także na początki życia na Ziemi.

Mgła otulająca Plutona zaskakuje naukowców. "Wyjątkowe zjawisko"

Mgła otulająca Plutona zaskakuje naukowców. "Wyjątkowe zjawisko"

Źródło:
UC Santa Cruz, livescience.com, space.com

Czerwiec i lipiec to miesiące, kiedy w Polsce przypada szczyt aktywności komarów. Ich ukąszenia nie tylko powodują bolesne i swędzące obrzęki, ale także mogą przenosić czynniki wywołujące groźne choroby. Jak możemy zminimalizować ryzyko nieprzyjemnego spotkania z tymi insektami?

Jak chronić się przed komarami?

Jak chronić się przed komarami?

Źródło:
The Brewton Standard, PAP, Lasy Państwowe, Northern Kentucky Tribune

Burza tropikalna Wutip nawiedziła wschodnie i centralne regiony Wietnamu. W wyniku powodzi i osunięć ziemi zginęło co najmniej siedem osób. Żywioł uszkodził domy i zalał pola uprawne.

Uszkodzone domy, dziesiątki tysięcy hektarów pod wodą

Uszkodzone domy, dziesiątki tysięcy hektarów pod wodą

Źródło:
AFP, PAP

Najstarszy mieszkaniec Zoo Miami został ojcem. W niedzielę skończył 135 lat i tym samym jest prawdopodobnie najstarszym rodzicem na świecie. "Będzie dla nas inspiracją, by nigdy nie tracić nadziei" - napisano w poście.

Został ojcem w wieku 135 lat

Został ojcem w wieku 135 lat

Źródło:
tvn meteo

W wyniku trzęsienia ziemi, które nawiedziło w niedzielę zachodnie wybrzeże Peru, zginęła co najmniej jedna osoba, a pięć zostało rannych. Lokalne władze spodziewają się wstrząsów wtórnych.

Przerażeni ludzie wybiegali na ulice. Są ranni i jedna ofiara śmiertelna

Przerażeni ludzie wybiegali na ulice. Są ranni i jedna ofiara śmiertelna

Źródło:
PAP, Reuters, USGS, AFP

Burza tropikalna Dalila szaleje u wybrzeży Meksyku. W sobotę silny wiatr i ulewy spowodowały szkody w Acapulco - restauracje wpadły do oceanu, a ulice zostały zalane. Podczas burzy na Pacyfiku zatonęło kilka łodzi rybackich, na szczęście bez załogi na pokładzie.

Po burzy restauracje wpadły do oceanu

Po burzy restauracje wpadły do oceanu

Źródło:
informador.mx, Conagua