Europejski rok "ekstremalnych upałów i powszechnej suszy". Widać to na mapach

Źródło:
Copernicus Climate Change Service

2022 rok był drugim najcieplejszym w Europie, odkąd zbierane są statystyki. Jak wynika z danych przedstawionych w raporcie Copernicus: European State of the Climate 2022, szczególnie odbiegające od normy było ubiegłe lato. Jak podkreślają eksperci, było to "najgorętsze lato w historii Europy, naznaczone niespotykanymi falami ciepła". Efektem były niszczycielskie pożary i dotkliwe susze. Naukowcy zwracają również uwagę na coraz bardziej niepokojącą sytuację w Arktyce.

Copernicus Climate Change Service (C3S) opublikował w czwartek raport European State of the Climate Report 2022, stworzony na podstawie danych klimatycznych zbieranych w ramach unijnego programu Copernicus. Okazuje się, że 2022 rok był piątym lub szóstym najcieplejszym rokiem w historii pomiarów na świecie. Jednym regionów z najmocniej dotkniętych przez ocieplający się klimat była Europa - w raporcie 2022 rok został tam określony jako rok "ekstremalnych upałów i powszechnej suszy".

Rekordy temperatury

Wzrost temperatury jest ważnym wskaźnikiem klimatycznym , pokazującym, jak zmienia się klimat Europy. Rok 2022 był drugim najcieplejszym rokiem w historii kontynentu, odkąd prowadzone są statystyki - 0,9 st. C cieplejszym niż średnia z lat 1991-2020. Minione lato okazało się zaś nawet najgorętszym , o 1,4 st. C cieplejszym od średniej.

Średnie anomalie temperatury powietrza na powierzchni ziemi dla każdego miesiąca w 2022 roku, w stosunku do odpowiedniej średniej miesięcznej dla okresu referencyjnego 1991-2020C3S/ECMWF

Ekstremalne upały, które wystąpiły późną wiosną i latem, doprowadziły do powstania niebezpiecznych warunków dla zdrowia ludzi. Ze względu na ekstremalne fale upałów w lecie, w południowej Europie odnotowano rekordową liczbę dni z bardzo silnym obciążeniem cieplnym. Wartość ta ma tendencję wzrostową również w innych częściach kontynentu.

- Raport podkreśla niepokojące zmiany, w tym najgorętsze lato w historii Europy, naznaczone niespotykanymi falami ciepła na Morzu Śródziemnym i rekordowymi temperaturami na Grenlandii - wyjaśnił Carlo Buontempo, dyrektor C3S. - Zrozumienie dynamiki klimatu w Europie ma kluczowe znaczenie dla podejmowanych przez nas działań w zakresie adaptacji i łagodzenia negatywnego wpływu zmian klimatu na kontynent - dodał.

Liczba dni, w których odnotowano "silne obciążenie cieplne" w czerwcu, lipcu i sierpniu 2022 r. C3S/ECMWF

Niewiele opadów, wyschnięte rzeki

Zimą 2021/2022 w dużej części kontynentu odnotowano znacznie niższą liczbę dni ze śniegiem niż przeciętnie. Również wiosną opady w wielu miejscach były poniżej średniej, a w maju odnotowano najniższe opady w historii tego miesiąca. Brak śniegu zimą i wysokie temperatury latem spowodowały rekordową utratę lodu z lodowców w Alpach - ponad 5 kilometrów sześciennych. Skąpe opady, wraz z falami upałów, spowodowały również długotrwałą suszę, która wpłynęła na wiele sektorów, w tym rolnictwo, transport rzeczny i energetyka.

Roczne anomalie opadów nad Europą dla roku 2022, wyrażone jako procent średniej rocznej dla okresu referencyjnego 1991-2020C3S/ECMWF/KNMI

Wartość rocznej anomalii wilgotności gleby była drugą najniższą w ciągu ostatnich 50 lat, a jedynie w pojedynczych obszarach odnotowano wilgotność gleby wyższą od średniej. Ponadto przepływy rzek w Europie były drugimi najniższymi w historii, co oznacza szósty rok z rzędu z przepływami poniżej średniej. Pod względem dotkniętego obszaru rok 2022 był najsuchszym rokiem w historii, a 63 procent europejskich rzek wykazało przepływy niższe od średniej.

Na skutek suchych warunków środowiskowych, w całej Europie przez znaczną część roku panowało zagrożenie pożarowe. Emisje dwutlenku węgla z pożarów w krajach Unii Europejskiej na lato 2022 były łącznie najwyższe od 2007 roku. W południowo-zachodniej Europie odnotowano jedne z największych pożarów w historii Europy.

Miesięczne średnie anomalie odpływu z rzek dla sierpnia 2022 r. Odcienie niebieskie oznaczają odpowiednio wyższy, a odcienie czerwone niższy odpływ niż normalnie. Kolor szary wskazuje na przepływy bliskie średniejEMS/ECMWF

Coraz cieplej w Arktyce

Dane pokazały, że rok 2022 był szóstym najcieplejszym rokiem w historii dla całej Arktyki, a czwartym najcieplejszym dla lądowych obszarów Arktyki. Jednym z najbardziej dotkniętych regionów w 2022 roku był Svalbard, gdzie wystąpiło najgorętsze lato w historii. W niektórych miejscach temperatury przekroczyły średnią o 2,5 st. C.

W 2022 roku również Grenlandia doświadczyła wyjątkowych upałów i opadów we wrześniu - miesiącu, w którym bardziej typowy jest śnieg. Średnie temperatury były wtedy nawet 8 st. C wyższe od średniej, najwyższe w historii. Trzy fale upałów, jakie dotknęły wyspę, przyniosły ze sobą rekordowe topnienie pokrywy lodowej - w szczytowym momencie pierwszej fali dotknięte zostało co najmniej 23 procent pokrywy lodowej.

Roczne anomalie wrześniowej temperatury powietrza nad lądolodem Grenlandii w latach 1991-2022 względem okresu referencyjnego oraz mapa anomalii temperatury z września 2022 względem średniejC3S/ECMWF/GEUS

Klimat a energetyka

Raport przeanalizował również niektóre aspekty potencjału generowania energii odnawialnej. W 2022 roku Europa odnotowała największą ilość powierzchniowego promieniowania słonecznego od 40 lat. W związku z tym potencjalna produkcja energii elektrycznej w fotowoltaice była powyżej średniej na znacznej części kontynentu. Z drugiej strony, potencjalna produkcja prądu z lądowej energii wiatrowej była poniżej średniej w większości Europy, zwłaszcza na południu.

- Redukcja emisji gazów cieplarnianych jest niezbędna do złagodzenia najgorszych skutków zmian klimatu - wyjaśniła Samantha Burgess, wicedyrektor C3S - Zrozumienie i reagowanie na zmiany i zróżnicowanie odnawialnych zasobów energii, takich jak wiatr i słońce, są krytyczne dla wsparcia transformacji energetycznej.

Naukowcy podkreślają, że klimat wpływa na zapotrzebowanie na energię. Przykładowo, w 2022 roku było ono poniżej średniej na większości obszarów, co było związane z ponadprzeciętnymi temperaturami, zmniejszającymi zapotrzebowanie na ogrzewanie. Popyt był jednak wyższy od średniej w Europie Południowej ze względu na ekstremalne upały, które spowodowały wzrost poboru energii w celu zasilania systemów klimatyzacyjnych.

Autorka/Autor:as

Źródło: Copernicus Climate Change Service

Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock/C3S/ECMWF

Pozostałe wiadomości

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa w związku z prognozowanym silnym wiatrem i burzami ogłosiło alert dla części trzech województw. Służby ostrzegają przed możliwymi przerwami w dostawie prądu.

Alert RCB. "Unikaj otwartych przestrzeni"

Alert RCB. "Unikaj otwartych przestrzeni"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc 2024. Święta zapowiadają się bardzo ciepło. Temperatura będzie przekraczać 20 stopni Celsjusza. Nie zabraknie słońca, niestety jest też duże ryzyko, że pojawią się burze.

Pogoda na Wielkanoc 2024. Może być blisko rekordu ciepła

Pogoda na Wielkanoc 2024. Może być blisko rekordu ciepła

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Tej nocy w części kraju będzie niebezpiecznie. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed silnym wiatrem. Może osiągać w porywach prędkość do 90 kilometrów na godzinę. Z prognoz wynika, że pojawią się też burze.

Porywy nawet do 90 km/h. Tutaj będzie niebezpiecznie

Porywy nawet do 90 km/h. Tutaj będzie niebezpiecznie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. W piątek 29.03 wróci słońce. Jeśli pojawią się opady, to będą słabe i mokro zrobi się w nielicznych miejscach, wcześniej nieco więcej deszczu spadnie jednak nocą. Należy spodziewać się silnych porywów wiatru.

Pogoda na jutro - piątek 29.03. Nocą będzie padać, w dzień czeka nas dużo słońca

Pogoda na jutro - piątek 29.03. Nocą będzie padać, w dzień czeka nas dużo słońca

Źródło:
tvnmeteo.pl

Lodu na biegunach w wyniku zmian klimatycznych stopiło się już tak dużo, że wpłynęło to na ruch obrotowy Ziemi. Nasza planeta zwolniła - wynika z najnowszej analizy opublikowanej na łamach "Nature". Ma to znaczenie dla tego, jak odmierzamy czas.

Ziemia spowolniła, bo stopiło się zbyt dużo lodu. To może wpływać na odmierzanie czasu

Ziemia spowolniła, bo stopiło się zbyt dużo lodu. To może wpływać na odmierzanie czasu

Źródło:
CNN, nature.com, tvnmeteo.pl

Chmura pyłu znad Sahary zawisła w czwartek nad Atenami. Wiele osób skarżyło się na trudności w oddychaniu. Sytuację pogorszyła wyjątkowo wysoka temperatura powietrza. Lekarze zaapelowali, by unikać przebywania na zewnątrz.

Ateny za brudną zasłoną. Ludzie zgłaszali problemy z oddychaniem

Ateny za brudną zasłoną. Ludzie zgłaszali problemy z oddychaniem

Źródło:
AFP, ENEX

Dwa pasące się łosie, w tym jeden o nietypowym, białym umaszczeniu, sfilmowała Reporterka 24 pod Giżyckiem (woj. warmińsko-mazurskie). - To pierwsza odnotowana obserwacja łosia o takim umaszczeniu w historii. Jest to więc bardzo rzadki okaz - stwierdził Sławomir Kowalczyk z Nadleśnictwa Giżycko. Nagranie otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Dwa łosie na wypasie, jeden z nich był "bardzo rzadki"

Dwa łosie na wypasie, jeden z nich był "bardzo rzadki"

Źródło:
Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Król ludu Maorysów wezwał do nadania wielorybom podobnych praw do istot ludzkich, aby zwiększyć ochronę tych ogromnych i majestatycznych zwierząt. Kilka lat temu w Nowej Zelandii osobowość prawną przyznano górze i rzece.

Chcą, by wieloryby miały takie prawa jak ludzie

Chcą, by wieloryby miały takie prawa jak ludzie

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Nadchodzi Wielkanoc, której nieodłączną tradycją jest dekorowanie jajek. Część z nas decyduje się na używanie do tego barwników dostępnych w niemal każdym sklepie spożywczym, niektóre z nich zawierają jednak szkodliwe dla zdrowia substancje chemiczne. Badacze przypominają, że do przygotowania pisanek lepiej użyć naturalnych środków, które możemy znaleźć w swojej kuchni.

Czym malować jajka, żeby sobie nie zaszkodzić?

Czym malować jajka, żeby sobie nie zaszkodzić?

Źródło:
PAP

Osoby cierpiące na prozopometamorfopsję mogą postrzegać twarze innych ludzi jako zdeformowane i demoniczne. Amerykańskim badaczom udało się zrekonstruować sposób, w jaki jeden z pacjentów widzi świat. Jak przekazali, osoby cierpiące na tę chorobę często spotykają się z niezrozumieniem ze strony najbliższych i służby zdrowia.

Zamiast twarzy widzą demony. "Nagle wszyscy wyglądają jak z horroru"

Zamiast twarzy widzą demony. "Nagle wszyscy wyglądają jak z horroru"

Źródło:
PAP, Dartmouth College, Understanding PMO, Smithsonian Magazine

W Niemczech pojawił się projekt ustawy, który ma zakazać hodowli psów z "nieprawidłowościami układu kostnego". Budzi on wiele kontrowersji wśród miłośników jamników. Petycja przeciwko ustawie, stworzona przez organizację kynologiczną, zebrała już ponad 15 tysięcy podpisów.

Koniec jamników? W Niemczech pojawił się kontrowersyjny projekt ustawy

Koniec jamników? W Niemczech pojawił się kontrowersyjny projekt ustawy

Źródło:
CNN

W wielu miejscach Hiszpanii spadł śnieg. Dla miłośników nart, którzy wybierają się na święta w góry Sierra Nevada, to bardzo dobra wiadomość.

Do Hiszpanii wróciła zima

Do Hiszpanii wróciła zima

Źródło:
ENEX

Trzęsienie ziemi nawiedziło północno-wschodnie Włochy. Miało magnitudę 5 - podało Europejsko-Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Wstrząsy były odczuwalne także poza Włochami.

Nocne trzęsienie ziemi we Włoszech. Odczuto je także poza granicami kraju

Nocne trzęsienie ziemi we Włoszech. Odczuto je także poza granicami kraju

Źródło:
USGS, corriere.it

Pył znad Sahary dociera nad Polskę. Jego największe stężenie w czwartek wystąpi we wschodniej części kraju. Kolejna porcja pustynnego pyłu przewidywana jest w naszej części Europy w sobotę oraz w świąteczną niedzielę.

Saharyjski pył nad Polską. Dotrze w kilku dawkach

Saharyjski pył nad Polską. Dotrze w kilku dawkach

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Do ośrodka ratującego dzikie zwierzęta w Knutsford w Wielkiej Brytanii zgłosiła się w ubiegłym tygodniu kobieta zaniepokojona stanem jeża, którego poprzedniego wieczora znalazła na poboczu drogi. Jak wyjaśniła, zwierzę przez całą noc nie tylko nie tknęło karmy, jaką mu podała, ale też nie ruszyło się nawet o milimetr. Jeż okazał się pomponem od czapki.  

Całą noc opiekowała się znalezionym jeżem. Okazało się, że to pompon  

Całą noc opiekowała się znalezionym jeżem. Okazało się, że to pompon  

Źródło:
Independent, BBC, TVN24.pl

Strażacy walczą z pożarami lasów w różnych częściach Meksyku. Zginęło kilka osób. Tylko przez dwa tygodnie tego miesiąca ogień strawił obszar o powierzchni ponad 13 tysięcy hektarów.

Szaleją pożary, jest kilkoro zabitych

Szaleją pożary, jest kilkoro zabitych

Źródło:
Reuters, infobae.com, AP, tvnmeteo.pl

Wielkimi krokami zbliżają się Święta Wielkanocne. Na stołach królować będą jajka. Ile możemy ich zjeść?

Ile jajek można jeść tygodniowo?

Ile jajek można jeść tygodniowo?

Źródło:
PAP

Korzystając z samochodu, w każdej sytuacji chcemy pokonać naszą trasę komfortowo i bezpiecznie oraz liczyć na niezawodność naszego pojazdu. Wpływ na to ma wiele czynników, do których należy oczywiście także to, jakie paliwa wlewamy do zbiornika w trakcie wizyt na stacjach benzynowych. Dziś przedstawimy powody, dla których warto - oczywiście jeśli jeszcze tego nie robimy - zacząć tankować paliwa premium marki MOL.

Potrójny efekt działania paliwa w twoim samochodzie

Potrójny efekt działania paliwa w twoim samochodzie

Astronomowie donoszą o nowym odkryciu w pobliżu supermasywnej czarnej dziury, znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej. Zaobserwowana została tam obecność silnych spiralnych pól magnetycznych, która jest zaskakująco podobna do struktury wokół czarnej dziury w innej galaktyce - poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). Odkrycia dokonano dzięki nowemu obrazowi, dostarczonemu przez Teleskop Horyzontu Zdarzeń.

Odkryto silne spiralne pola magnetyczne w pobliżu czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Odkryto silne spiralne pola magnetyczne w pobliżu czarnej dziury w Drodze Mlecznej

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, ESO

Kraina Wygasłych Wulkanów trafiła w środę na listę Światowych Geoparków UNESCO. Położony w Sudetach geopark to już trzecie wyróżnione w ten sposób miejsce na terenie naszego kraju. - Potwierdza to, że Polska może poszczycić się dziedzictwem geologicznym o międzynarodowym znaczeniu - powiedziała dr Katarzyna Szadkowska, kierowniczka Pracowni Geologii Złożowej i Środowiskowej w Oddziale Dolnośląskim PIG-PIB we Wrocławiu.

Geopark z Polski trafił na listę UNESCO

Geopark z Polski trafił na listę UNESCO

Źródło:
PAP

Ekspozycja na sztuczne i jasne światło nocą może zwiększać ryzyko udaru mózgu oraz innych chorób naczyniowych mózgu - poinformowali naukowcy z Uniwersytetu Zhejiang w Chinach. Dodali, że podobne działanie ma narażenie na zanieczyszczone powietrze.

Sztuczne światło może zwiększać ryzyko udaru

Sztuczne światło może zwiększać ryzyko udaru

Źródło:
PAP, ahajournals.org

Himalaiści wspinający się na Mount Everest od tego roku będą musieli zabierać swoje kupy ze zbocza góry. To część inicjatywy lokalnych związków wspinaczkowych i nepalskich gmin, która ma na celu walkę z zanieczyszczeniem na najwyższym szczycie świata. Każdy wspinacz otrzyma wyposażenie pomagające mu uporać się z tym problemem.

Nie będzie można zostawiać kupy na Mount Evereście

Nie będzie można zostawiać kupy na Mount Evereście

Źródło:
CNN, The Guardian

Zastrzelono niedźwiedzia, który w połowie marca ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu na Słowacji - poinformował w środę Tomasz Taraba, minister środowiska. Do identyfikacji zwierzęcia użyto drona oraz zdjęć i filmów.

Zastrzelono niedźwiedzia, który ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu

Zastrzelono niedźwiedzia, który ranił pięć osób w Liptowskim Mikułaszu

Źródło:
PAP

Niesporczaki, maleńkie bezkręgowce, słyną z tego, że potrafią przetrwać w ekstremalnych warunkach. Międzynarodowy zespół badaczy odkrył, że białka tych stworzeń mogą spowalniać procesy zachodzące w ludzkich komórkach.

Czy wieczną młodość będziemy zawdzięczać niesporczakom?

Czy wieczną młodość będziemy zawdzięczać niesporczakom?

Źródło:
sciencedaily.com, uwyo.edu

Jeleń o imieniu Isaia, który stał się maskotką Cortiny d'Ampezzo, został przetransportowany do oddalonego od włoskiej miejscowości lasu - podały lokalne media. Zwierzę zasłynęło wizytami na miejscowym targowisku, gdzie chodziło między straganami w poszukiwaniu jedzenia.

Jeleń bywał częstym gościem na targu we Włoszech. Trzeba było go wywieźć do lasu

Jeleń bywał częstym gościem na targu we Włoszech. Trzeba było go wywieźć do lasu

Źródło:
PAP, ansa.it

Mikroplastik przenika do gleby tak głęboko, że trafia nawet do próbek archeologicznych. Brytyjscy naukowcy znaleźli cząsteczki tworzyw sztucznych na głębokości ponad siedmiu metrów. Co ciekawe, niektóre zanieczyszczone próbki zostały pobrane w ubiegłym wieku, na długo przed rozpowszechnieniem się terminu "mikroplastik".

Znaleźli mikroplastik w glebie pochodzącej z I wieku naszej ery

Znaleźli mikroplastik w glebie pochodzącej z I wieku naszej ery

Źródło:
CNN, University of York

Samice i samce jednego z gatunków pająków mogą współpracować, by oszukać zarówno drapieżniki, jak i ofiary. Naukowcom udało się zaobserwować parę osobników ustawionych w taki sposób, że przypominały otaczające je kwiaty. Być może jest to pierwszy zarejestrowany przypadek kooperatywnego mimetyzmu.

Para pająków udawała kwiat. "Udało im się oszukać moje oczy"

Para pająków udawała kwiat. "Udało im się oszukać moje oczy"

Źródło:
New Scientist, Science X Network

Argentyna zmaga się z największą w historii kraju epidemią dengi. Tylko w ubiegłym tygodniu odnotowano prawie 24 tysiące nowych infekcji - podał w poniedziałek miejscowy dziennik "Pagina 12".

Prawie 24 tysiące zachorowań w tydzień. Epidemia dengi w Argentynie

Prawie 24 tysiące zachorowań w tydzień. Epidemia dengi w Argentynie

Źródło:
PAP, Reuters, Pagina 12