Naukowcy rozwiązali tajemnicę największej burzy Układu Słonecznego

Źródło:
PAP, NASA
Koniunkacja Wenus i Jowisza na zdjęciach Reporterów 24
Koniunkacja Wenus i Jowisza na zdjęciach Reporterów 24Kontakt 24
wideo 2/12
Jowisz

W historii Jowisza prawdopodobnie istniało kilka Wielkich Czerwonych Plam. Najnowsze badania wykazały, że burza, którą możemy obserwować obecnie, nie jest tą odnotowaną w XVII wieku. Badaczom udało się także określić jej prawdopodobny wiek i genezę.

Wielka Czerwona Plama na Jowiszu to największa, najdłużej trwająca i najbardziej znana burza w Układzie Słonecznym. Ten ogromny antycyklon jest większy od całej Ziemi, a jego wysokość przekracza 300 kilometrów - dla porównania, najbardziej rozbudowane burze tropikalne mają rozpiętość 15 km.

Burzę można dostrzec z pomocą niedużego teleskopu, przez co intrygowała ona już dawnych astronomów. Pierwsze zapiski o dużej, wyraźnie widocznej plamie na Jowiszu pochodzą z XVII wieku. Według badania, opisanego na łamach magazynu "Geophysical Research Letters", obecna Wielka Czerwona Plama to zupełnie inna - choć podobna - struktura.

Plamy na Jowiszu

W 1655 roku Cassini - na tej samej szerokości geograficznej Jowisza, na której dzisiaj widać Wielką Czerwoną Plamę - odkrył strukturę, którą nazwał "Stałą Plamą". Różni astronomowie obserwowali ją aż do 1713 roku. Dopiero w roku 1831 ponownie można było zobaczyć duży, owalny wir. Obserwacje prowadzono jednak nieregularnie i z tego powodu eksperci od długiego czasu zastanawiali się, czy to, co widział Cassini - jest tym samym, co widać dzisiaj.

Aby rozwiązać zagadkę pochodzenia i wieku Plamy, naukowcy z Uniwersytetu Kraju Basków przeanalizowali dane z historycznych, sięgających XVII wieku obserwacji. Przeprowadzili też komputerowe symulacje.

- Na podstawie pomiarów jej rozmiarów i ruchu wydedukowaliśmy, że jest bardzo mało prawdopodobne, aby obecna Wielka Czerwona Plama była 'stałą plamą', opisaną przez Cassiniego - przekazał kierujący badaniami Agustín Sánchez-Lavega. - 'Stała Plama' prawdopodobnie zniknęła mniej więcej na przełomie XVII i XIX wieku. Uważamy, że obecna Czerwona Plama istnieje co najmniej 190 lat - dodał.

Wielka Czerwona Plama w obiektywie sondy JunoNASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill,

Gigantyczna komórka burzowa

Przeprowadzone symulacje wskazały również, jak powstała Plama. Uważano bowiem, że mogła uformować się na trzy sposoby. Mogła się w nią przerodzić superburza, jakie czasami można obserwować w atmosferze Jowisza. Druga hipoteza wskazywała na połączenie się wielu mniejszych wirów powstających na styku strumieni gazów na różnych szerokościach geograficznych. W trzeciej opcji powstała z niestabilności wiatru, który wytworzył wydłużoną atmosferyczną komórkę podobną kształtem do Plamy.

Obliczenia wskazały, że w pierwszych dwóch przypadkach powstaje struktura o innym kształcie niż obserwowany. Najbardziej prawdopodobny mechanizm polega więc na przekształceniu się wspomnianej atmosferycznej komórki - uważają badacze.

W przyszłych badaniach naukowcy chcą wyjaśnić zagadkę kurczenia się Plamy zachodzącego od czasu jej powstania oraz przewidzieć jej przyszły los, w tym to, czy zniknie podobnie jak plama oglądana przez Cassiniego.

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: PAP, NASA

Źródło zdjęcia głównego: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill,

Pozostałe wiadomości

W najbliższych dniach pogodę w Polsce nadal będzie kształtował niż Gabriel. Prognozowane są opady, ale nie stwarzające już większych zagrożeń. Pojawią się też burze. W weekend termometry sięgną miejscami 25 stopni.

Kiedy przestanie padać. Pogoda na pięć dni

Kiedy przestanie padać. Pogoda na pięć dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 10.07. W nocy w większości kraju utrzyma się pochmurna aura z przelotnymi, miejscami umiarkowanymi opadami deszczu. W dzień również będzie padać. Termometry wskażą od 17 do 24 stopni.

Pogoda na jutro - czwartek 10.07. Noc pod znakiem deszczu i rozpogodzeń

Pogoda na jutro - czwartek 10.07. Noc pod znakiem deszczu i rozpogodzeń

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed obfitymi opadami deszczu. Miejscami może spaść nawet 170 litrów wody na metr kwadratowy. W mocy są żółte, pomarańczowe i czerwone alarmy. Sprawdź szczegóły.

Niebezpiecznie w części kraju. Tutaj nadal będzie padać

Niebezpiecznie w części kraju. Tutaj nadal będzie padać

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Wysokie opady deszczu związane z niżem genueńskim mogą doprowadzić do podtopień w niektórych rejonach Polski. W związku z tym Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia hydrologiczne pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia.

Ryzyko podtopień. W mocy ostrzeżenia hydrologiczne

Ryzyko podtopień. W mocy ostrzeżenia hydrologiczne

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

W zeszłym tygodniu środkowy Teksas nawiedziła powódź błyskawiczna, która pochłonęła co najmniej 110 ofiar. Zdjęcia satelitarne pokazują zniszczenia spowodowane przez żywioł.

Teksas po powodzi. Zdjęcia satelitarne pokazują skalę zniszczeń

Teksas po powodzi. Zdjęcia satelitarne pokazują skalę zniszczeń

Źródło:
Reuters

Stan rzek w Polsce. Po obfitych opadach deszczu, które przyniósł nam niż śródziemnomorski, rośnie poziom wody w ciekach. Na siedmiu stacja hydrologicznych przekroczone zostały stany ostrzegawcze.

Stan rzek w Polsce. Są przekroczone stany ostrzegawcze

Stan rzek w Polsce. Są przekroczone stany ostrzegawcze

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Układ niskiego ciśnienia Gabriel będzie kształtował pogodę w Polsce do połowy przyszłego tygodnia. Jak mówił na konferencji prasowej doktor Grzegorz Duniec, dyrektor CMOK, sytuacja się w kraju się stabilizuje.

IMGW: sytuacja się stabilizuje

IMGW: sytuacja się stabilizuje

Źródło:
TVN24, IMGW

Sławosz Uznański-Wiśniewski przebywa w ramach misji Axiom 4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) podała, że stan realizacji celów misji to 87 procent.

Polak na ISS. Misja wykonana w 87 procentach

Polak na ISS. Misja wykonana w 87 procentach

Źródło:
PAP

Niż genueński Gabriel przyniósł części kraju obfite opady deszczu. Padało tak mocno, że na jedenastu stacjach hydrologicznych padł rekord dobowego opadu deszczu.

Na tych stacjach padł rekord dobowego opadu deszczu

Na tych stacjach padł rekord dobowego opadu deszczu

Źródło:
IMGW, PAP

Co najmniej dziesięć osób zginęło, a kilka samochodów runęło do rzeki po zawaleniu się mostu w zachodnim stanie Gudźarat w Indiach. Do tragedii doszło w czasie intensywnych opadów deszczu w dystrykcie Vadodara.

Auta runęły do rzeki. Nie żyje co najmniej 10 osób

Auta runęły do rzeki. Nie żyje co najmniej 10 osób

Źródło:
PAP

We wtorek południową część stanu Nowy Meksyk w USA nawiedziła powódź błyskawiczna. Lokalne władze poinformowały o co najmniej trzech ofiarach śmiertelnych, w tym dwójce dzieci. Żywioł niszczył wszystko, co spotkał na swojej drodze. Na jednym z nagrań widać, jak rwąca woda porywa i doszczętnie niszczy jeden z domów.

Woda porwała budynek. "Byłam w tym domu i mam z nim wspomnienia"

Woda porwała budynek. "Byłam w tym domu i mam z nim wspomnienia"

Źródło:
CNN

W związku z intensywnymi, nawalnymi opadami deszczu aż 10 województw jest objętych alertem wydawanym przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Przedstawiciele RCB zaznaczają jednak, że może dojść do sytuacji, gdy nie otrzymamy SMS-owego ostrzeżenia, pomimo że przebywamy na zagrożonym terenie.

Dlaczego niektórzy mogą nie otrzymać alertu RCB?

Dlaczego niektórzy mogą nie otrzymać alertu RCB?

Źródło:
PAP

Co najmniej kilkadziesiąt osób zostało rannych w wyniku burzy, jaka nawiedziła chorwackie miasto Split. Żywioł przyniósł intensywne opady deszczu oraz wiatr, który powalał drzewa i łamał gałęzie. Na Kontakt24 otrzymaliśmy materiały ze sparaliżowanego miasta.

Gwałtowna burza na chorwackim wybrzeżu. Rannych jest kilkadziesiąt osób

Gwałtowna burza na chorwackim wybrzeżu. Rannych jest kilkadziesiąt osób

Źródło:
PAP, Kontakt24

Do 110 wzrosła liczba ofiar tragicznej powodzi w Teksasie. Ekipy ratunkowe wciąż szukają ponad 180 zaginionych. Jednocześnie organizacje pozarządowe i lokalna społeczność organizują pomoc dla poszkodowanych.

Setki zaginionych po powodzi. Rośnie liczba ofiar

Setki zaginionych po powodzi. Rośnie liczba ofiar

Źródło:
Reuters, CNN

Niż genueński Gabriel przyniesie bardzo obfite opady deszczu. Południe, centrum i południowy wschód Polski są zagrożone powodziami. Jak się przygotować, gdy może dojść do powodzi?

Jak przygotować się na powódź

Jak przygotować się na powódź

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Ponad 60-letni mężczyzna w piątek nie wrócił ze swojej plantacji na wyspie Sulawesi w Indonezji, a rodzina zgłosiła jego zaginięcie. Dzień później mieszkańcy wioski, którzy przeszukiwali okolicę, odnaleźli jego ciało w brzuchu ośmiometrowego pytona. Gad został przez nich zabity, bo wzbudzał podejrzenia swoim nietypowym wyglądem.

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Źródło:
NDTV, Antara News

Naukowcy odkryli na Krecie bakterię, która może pomóc w zwalczaniu komarów. W testach laboratoryjnych okazała się mieć stuprocentową skuteczność w zabijaniu larw tych owadów.

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Co najmniej 1200 interwencji przeprowadzili w poniedziałek strażacy z samego tylko Podkarpacia po nawałnicy, która przetoczyła się nad regionem. Skutki burz straż usuwała przez całą noc także w innych regionach Polski - łącznie wyjeżdżano do akcji 2200 razy. W jednym miejscu konieczna była prewencyjna ewakuacja obozu harcerskiego.

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Źródło:
PAP

Grecja od niedzieli zmaga się z falą upałów - we wtorek w niektórych miejscach temperatura może osiągnąć 42 stopnie Celsjusza. Gorąco jest m.in. w Atenach, stolicy kraju. Z tego powodu władze podjęły decyzję o zamknięciu słynnego zabytku na część dnia.

Znany zabytek zamknięty na część dnia z powodu upałów

Znany zabytek zamknięty na część dnia z powodu upałów

Źródło:
PAP, Reuters

Setki pszczół zaatakowały ludzi na ulicy w miejscowości Aurillac w południowej Francji. Obrażenia odniosły 24 osoby, trzy z nich przewieziono do szpitala w stanie krytycznym. Media podkreślają, że tego typu ataki pszczół na ludzi to rzadkość.

Pszczoły zaatakowały we francuskim mieście, wielu rannych

Pszczoły zaatakowały we francuskim mieście, wielu rannych

Źródło:
Guardian, BFM TV, France Bleu, franceinfo.fr

Niż genueński, zwykle stacjonarny wir z centrum ulokowanym w rejonie północnych Włoch, wyrywa się właśnie z kolebki i rusza w kierunku Bałkanów, a później Polski. Otrzymał imię Gabriel i wszystko wskazuje na to, że będzie odpowiedzialny za przenos ogromnej ilości wilgoci znad Morza Śródziemnego. Przyniesie on ulewne opady deszczu.

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

"Imponujące" i "alarmujące" opady. Zagrożone są także duże miasta

Źródło:
TVN24+

Sławosz-Uznański Wiśniewski ma za sobą już jedenaście dni misji IGNIS. Polski astronauta osiągnął podstawowe cele w ponad 80 procentach. W poniedziałek Polak połączył się z Warszawą, a dziś zrobi to ponownie.

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Halo, Warszawa! Raport z misji IGNIS

Źródło:
PAP

Przez Europę przechodzi burzowy front atmosferyczny. We wtorek w kilkunastu regionach Włoch obowiązują alerty pogodowe. Silne burze przeszły przez Węgry, gdzie doszło do przerw w dostawie prądu i wody, a także paraliżu kolei i lotniska.

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Burze nad Europą. Alerty pogodowe i paraliż kolei

Źródło:
PAP

Do 104 wzrósł bilans ofiar tragicznej powodzi błyskawicznej w środkowym Teksasie. Wśród ofiar są dzieci. Kataklizm szczególnie dotknął hrabstwo Kerr, gdzie odbywał się chrześcijański obóz dla dzieci Camp Mystic. Skalę katastrofy i śmiertelną siłę żywiołu oddaje film pokazujący - w przyspieszonym tempie - gwałtowny wzrost stanu wody w rzece Guadalupe.

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Tak rósł poziom wody w rzece Guadalupe

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Zalany terminal i zablokowane pasy startowe - to skutki burzy, jaka przeszła dziś nad największym międzynarodowym lotniskiem na Węgrzech. Przez załamanie pogody port lotniczy im. Ferenca Liszta w Budapeszcie wstrzymał prace na niecałe dwie godziny. Część lecących do stolicy Węgier samolotów została przekierowana do innych miast.

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Burza sparaliżowała europejskie lotnisko

Źródło:
PAP, dailynewshungary.com

Przed nami nie tylko spektakularne ochłodzenie, ale także ulewy. Co jeszcze przyniosą nadchodzące dni? Kiedy może wrócić upał? Sprawdź najnowszą prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Pogoda na 16 dni: wpadniemy z jednej skrajności w drugą

Źródło:
tvnmeteo.pl