Ostoja w Gierłoży jest jednym z większych siedlisk nietoperzy w Polsce. Z corocznej inwentaryzacji wynika, że w bunkrach Wilczego Szańca zimuje co najmniej pół tysiąca tych ssaków, przede wszystkim cenny w Europie mopek.
Ostoja dla nietoperzy położna jest na Pojezierzu Mazurskim. Obejmuje zespół obiektów wojennej kwatery Hitlera tak zwany Wilczy Szaniec. Obecnie zarządza nią Nadleśnictwo Srokowo. 15 lat temu utworzono tutaj specjalny obszar objęty ochroną Natura 2000, który zajmuje powierzchnię prawie 56,9 hektarów.
Na terenie twierdzy wzniesionych było 80 budowli, w tym 50 bunkrów, które zostały wysadzone w powietrze w 1945 roku. Pozostały tu jedynie położone w lesie ruiny betonowych schronów i ciężkich ceglanych baraków.
Zimowisko nietoperzy
Ostoja stanowi ważne zimowisko nietoperzy, które bytują przede wszystkim w zachowanych piwnicach, podziemnych kanałach z rurami i w podziemnych betonowych cysternach. Zimuje tu sześć gatunków nietoperzy: mroczek pozłocisty, nocek rudy, mroczek późny, nocek Natterera i gacek wielkouchy oraz przede wszystkim cenny w Europie mopek.
Nadleśnictwo jest idealnym miejscem do życia dla nietoperzy. W sezonie letnim ssaki zamieszkują lasy liściaste i mokradła, zimą zaś hibernują w bunkrach, piwnicach i schronach.
Głównym zagrożeniem dla zimujących tu ssaków są zmiany mikroklimatu spowodowane działalnością ludzi oraz ruch turystyczny związany z eksploracją bunkrów.
Co roku zimą w siedmiu piwnicach i bunkrach przeprowadzane są inwentaryzacje chiropterologiczne pod kierownictwem doktora Macieja Fuszara. Z liczenia wynika, że zimuje tam około 500 nietoperzy, z tego około 90 procent to mopki. Leśnicy szacują, że nietoperzy jest dużo więcej, ponieważ zimują także w innych, niedostępnych obiektach. Mopek objęty jest w Polsce ochroną ścisłą jako gatunek wymagający czynnej ochrony.
Remont alejek
Już w zeszłych latach Nadleśnictwo Srokowo podjęło działania mające na celu ochronę nietoperzy. W niektórych bunkrach zamontowano kraty uniemożliwiające wejście turystom, mogącym wybudzić nietoperze, powieszono schrony letnie oraz umieszczono tablice informujące o tych ssakach.
Obecnie nadleśnictwo rozpoczęło przebudowę tras zwiedzania. Nowe alejki w Wilczym Szańcu kierują turystów tak, aby nie zakłócali zimowego snu nietoperzom. Prace prowadzone będą do końca 2019 roku. Trasy o długości około trzech kilometrów mają być dostosowane do potrzeb osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.
Leśnicy mówią, że efekt prac pogodzi dwa cele - czynną ochronę nietoperzy i udostępnienie Wilczego Szańca zwiedzającym.
Autor: anw/rp / Źródło: Lasy Państwowe
Źródło zdjęcia głównego: Lasy Państwowe