Setki podtopionych budynków, ponad tysiąc interwencji. Skutki ulew i burz w Polsce

[object Object]
Strażak o usuwaniu skutków ulewtvn24
wideo 2/4

W ciągu ostatniej doby nad Polską przeszły ulewy. W samej Małopolsce strażacy interweniowali ponad tysiąc razy. Podtopionych zostało ponad 700 budynków, a ponad 100 dróg zalanych. Pogodowe relacje otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Jak przekazała w piątek mazowiecka Państwowa Straż Pożarna, do godziny 11 strażacy odebrali blisko 150 zgłoszeń dotyczących podtopień dróg i budynków oraz przewróconych drzew. Najwięcej zdarzeń odnotowano w Warszawie - 35, a także w powiatach piaseczyńskim - 15, przysuskim - 10, wołomińskim - 7, legionowskim - 7 i pruszkowskim - 7.

Mazowieckie. Zalana droga

Intensywne opady deszczu spowodowały w piątek zalanie drogi wojewódzkiej nr 575 na odcinku od miejscowości Wymyśle Polskie do miejscowości Studzieniec w gminie Słubice pod Płockiem. Trasa ta została zamknięta dla ruchu samochodowego. Podróżujących tamtędy policja kieruje na objazdy.

Jak poinformowała aspirant Krystyna Kowalska z Komendy Miejskiej Policji w Płocku, opady deszczu utrzymują się, więc na razie trudno powiedzieć, jak długo potrwają utrudnienia związane z zalaniem odcinka drogi wojewódzkiej nr 575 w pobliskiej gminie Słubice.

- Zalanie drogi spowodowały opady deszczu. Woda cały czas spływa. Na miejscu pracują już służby, są jednostki straży pożarnej oraz przedstawiciele mazowieckiego zarządu dróg wojewódzkich. Są także policjanci, którzy kierują podróżujących na objazdy. Trudno w tej chwili powiedzieć, jak długo potrwają te utrudnienia - powiedziała aspirant Kowalska.

Ziemia Świętokrzyska po ulewach

Jak poinformował dyżurny Wojewódzkiego Stanowiska Koordynacji Ratownictwa, w ciągu ostatniej doby w województwie świętokrzyskim strażacy interweniowali 165 razy. Pomoc ratowników polegała głównie na wypompowywaniu wody z zalanych posesji i piwnic domów. Najwięcej zdarzeń miało miejsce na południu i wschodzie regionu w powiatach: buskim, sandomierskim, kazimierskim i pińczowskim.

W piątek do godziny 10 stan ostrzegawczy został przekroczony o około 15 centymetrów na Nidzie w miejscowości Mniszek.

W Małopolsce podtopionych ponad 700 budynków

Ponad 1120 interweniowali strażacy w ciągu ostatniej doby z powodu ulewnych deszczów w województwie małopolskim - podał w piątek wojewoda Łukasz Kmita.

Według informacji przekazanych przez wojewodę, podtopionych zostało łącznie 701 budynków, a 107 odcinków dróg lokalnych i wojewódzkich zostało zalanych. W nocy nieprzejezdna była droga wojewódzka nr 794 w Zielonkach, wciąż zablokowana jest droga wojewódzka nr 958 w Rabie Wyżnej z powodu osuwiska ziemi.

Na trasie kolejowej z Krakowa do Zakopanego, na odcinku między Rabą Wyżną a Sieniawą w nocy wstrzymany został ruch pociągów. Ulewne deszcze spowodowały uszkodzenie terenu obok toru. Ze względów na bezpieczeństwa wprowadzono komunikację zastępczą na odcinku Chabówka - Zakopane.

- W Małopolsce mieliśmy bardzo trudną sytuację tej nocy (…). Te opady deszczu, które przechodziły nad całą Małopolską, z pewnością były dla wielu mieszkańców dotkliwe - mówił wojewoda Kmita na antenie Radia Kraków. Jak podkreślił, dzięki informacjom o spodziewanych ulewach służby zostały dobrze przygotowanie od strony organizacyjnej i logistycznej, a ich działania - wzmocnione.

Alarmy i pogotowia przeciwpowodziowe

Z powodu wezbrań rzek i potoków alarmy przeciwpowodziowe zostały ogłoszone w gminach Myślenie, Spytkowice, Rabka-Zdrój, Raba Wyżna, a także w Skawinie. Pogotowie przeciwpowodziowe wprowadzono w powiecie myślenickim oraz w gminach Wiśniowa i Biskupice.

W Krakowie - przekazał Kmita - wylały rzeki Drwinka i Serafa zalewając ulice i budynki w Bieżanowie. - Tam jeszcze służby pracują - zaznaczył wojewoda.

Według krakowskiego magistratu, straż pożarna interweniowała ponad 800 razy po ulewie w tym mieście. Najtrudniejsza sytuacja jest na Starym Bieżanowie. Woda przelała się przez koronę wałów przeciwpowodziowych Serafy i zalała kilka ulic. Ewakuowano pięć osób, a domy i podwórka zabezpieczono workami z piaskiem.

Intensywne opady sparaliżowały także w czwartkowy wieczór ruch w całym mieście. Zalane zostały tunele i przejazdy pod wiaduktami i mostami. Nieprzejezdne były fragmenty ulic: Wrocławskiej, Prądnickiej, Półłanki, Lublańskiej, Bieżanowskiej i al. 29 Listopada.

W Wieliczce woda zalała komendę powiatową Państwowej Straży Pożarnej, w związku z czym strażacy pracują w zapasowym miejscu OSP Kłaj.

- Ponad 5,6 tysiąca strażaków uczestniczyło w akcjach związanych z usuwaniem skutków podtopień. Walczyli oni o to, aby straty w infrastrukturze i zabudowaniach były jak najmniejsze - ocenił wojewoda małopolski.

Według niego służby szacują już straty w infrastrukturze.

- Mamy zapewnienie rządu, że środki na odbudowę zniszczonej infrastruktury zostaną samorządom przekazane - zapowiedział Kmita.

Ulewy na Śląsku

233 razy interweniowali minionej doby śląscy strażacy, usuwając skutki intensywnych opadów deszczu w województwie śląskim.

- Podejmowane minionej doby interwencje były związane przede wszystkim z pompowaniem wody z zalanych ulic i podtopionych posesji - poinformowała w piątek rano rzeczniczka śląskiej straży pożarnej młodsza brygadier Aneta Gołębiowska.

Interwencji związanych z gwałtownym przyborem wody było w regionie w sumie 111, natomiast 71 dotyczyło skutków silnego wiatru - m.in. usuwania złamanych konarów drzew.

Najtrudniejsza sytuacja była w Tychach, gdzie odnotowano 30 interwencji, oraz w Katowicach, gdzie strażacy wyjeżdżali 27 razy - m.in. usuwali potężne rozlewiska w miejscach, gdzie kanalizacja deszczowa nie była w stanie przyjąć tak dużych ilości wody, udrażniali też zatkane przepusty drogowe. Byli również wzywani do podtopionych piwnic.

W Katowicach-Piotrowicach w czwartek po południu zalany był uczęszczany przejazd pod wiaduktem kolejowym na ul. Armii Krajowej. W Gliwicach deszcz spowodował osunięcie się fragmentu hałdy na jeden z pasów ruchu przelotowej ulicy Pszczyńskiej. W Tychach utrudniony był ruch m.in. na ul. Kościelnej w rejonie przejazdu pod drogą krajową nr 44, a także na ul. Dmowskiego w centrum miasta, deszcz zalał również fragment drogi w pobliżu skrzyżowania ulic Piłsudskiego i Tischnera.

W piątek rano stan alarmowy był przekroczony na Pszczynce w Pszczynie (o 12 cm) oraz w punkcie pomiarowym Mizerów-Borki (o 3 cm), a także na Gostyni w Bojszowach (o 16 cm).

Natomiast stany ostrzegawcze przekroczyły: Odra w Krzyżanowicach, Chałupkach i Raciborzu-Miedoni, Brynica w miejscowości o tej samej nazwie, a także w Kozłowej Górze i Szabelni, Kłodnica w Gliwicach, Wisła w Goczałkowicach, Iłownica w Czechowicach-Dziedzicach, rzeka Biała w punkcie pomiarowym Czechowice-Bestwina, Wapienica w Podkępiu, Biała Wisełka w Wiśle-Czarnem oraz Koszarawa w miejscowości Pewel Mała na Żywiecczyźnie.

W ośmiu z 16 punktów, w których w piątek rano rzeki w woj. śląskim przekroczyły stany ostrzegawcze lub alarmowe, trend był wzrostowy, w siedmiu spadkowy, a w jednym - stabilny.

Interwencje na Podkarpaciu

73 razy wyjeżdżali podkarpaccy strażacy w ciągu ostatniej doby do usuwania skutków burz, jakie przeszły nad częścią regionu. Wypompowywali głównie wodę z zalanych piwnic, usuwali połamane konary i udrożniali przepusty drogowe. Jak poinformował w piątek rano rzecznik podkarpackich strażaków brygadier Marcin Betleja, najwięcej interwencji odnotowano w powiatach: kolbuszowskim, tarnobrzeskim i dębickim.

- Nasze działania polegały głównie na wypompowywaniu wody z zalanych piwnic w domach i budynkach gospodarczych, usuwaniu połamanych konarów i drzew leżących na jezdniach, chodnikach, posesjach oraz na udrożnianiu przepustów drogowych - wyliczał brygadier Betleja. Dodał, że na szczęście nikt nie został ranny.

W czwartek w okolicach Rzeszowa zaobserwowano lej kondensacyjny.

Lej kondensacyjny nad Rzeszowem
Lej kondensacyjny nad RzeszowemEwelina Tarnowska

WIDZIAŁEŚ COŚ CIEKAWEGO? PODZIEL SIĘ SWOJĄ RELACJĄ NA KONTAKT 24

Autor: dd / Źródło: tvnmeteo.pl, Kontakt 24, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Kontakt 24

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? W poniedziałek 23.06 nad częścią Polski pojawiają się wyładowania atmosferyczne. Burzom towarzyszą opady deszczu oraz silny wiatr. Lokalnie pojawił się też grad. Śledź aktualną sytuację pogodową w kraju na tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Kłębią się ciemne chmury, grzmi

Gdzie jest burza? Kłębią się ciemne chmury, grzmi

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Alert RCB w związku z gwałtownymi burzami został wydany w poniedziałek 23.06 do mieszkańców 16 województw. Eksperci ostrzegają przed możliwymi przerwami w dostawie prądu.

Alert RCB. "Przygotuj się na możliwe przerwy w dostawie prądu"

Alert RCB. "Przygotuj się na możliwe przerwy w dostawie prądu"

Źródło:
RCB

Poniedziałek przyniesie wielu regionom kraju burzową aurę. Jak będzie wyglądać wędrówka gwałtownych zjawisk przez nasz kraj? Sprawdziła to synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Tak będą wędrować burze. Mapy

Tak będą wędrować burze. Mapy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Synoptycy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydali ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed burzami. Alarmy obowiązują w całym kraju. Wyładowaniom towarzyszyć będzie porywisty wiatr, w porywach rozpędzający się do 100-115 kilometrów na godzinę.

Cała Polska objęta alarmami przed burzami

Cała Polska objęta alarmami przed burzami

Źródło:
IMGW

Pogoda na 16 dni. Tomasz Wasielewski odpoczywa na urlopie, a długoterminową prognozę temperatury tym razem przygotował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Sprawdź, jaką aurę przyniosą ostatnie dni czerwca i początek lipca.

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Pogoda na 16 dni: polskie lato w pełni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Poniedziałek, czyli 23.06, zapowiada się z dynamiczną pogodą. Prognozowane są burze, którym towarzyszyć ma ulewny deszcz. Niewykluczone jest powstanie trąby powietrznej. W wielu miejscach będzie gorąco, a miejscami - upalnie.

Pogoda na dziś - poniedziałek 23.06. Początek tygodnia z gwałtowną pogodą

Pogoda na dziś - poniedziałek 23.06. Początek tygodnia z gwałtowną pogodą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed spiekotą. W części kraju obowiązują alarmy pierwszego i drugiego stopnia. Sprawdź, gdzie upał da się we znaki.

Żar poleje się z nieba. IMGW ostrzega

Żar poleje się z nieba. IMGW ostrzega

Źródło:
IMGW

Początek tygodnia zapowiada się z gwałtowną, dynamiczną aurą. Przez kraj w poniedziałek przetoczą się burze z ulewnym deszczem, silnym wiatrem oraz gradem. Pojawi się ryzyko wystąpienia trąby powietrznej. W kolejnych dniach pogoda nie będzie już tak groźna.

Nadchodzą ulewy i burze. Możliwa trąba powietrzna

Nadchodzą ulewy i burze. Możliwa trąba powietrzna

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na greckiej wyspie Chios wybuchł pożar lasu. Część mieszkańców dostała alert, aby się ewakuować. W akcji gaśniczej biorą śmigłowce, ale silny wiatr skutecznie utrudnia powstrzymywanie ognia przed rozprzestrzenianiem się.

"Trudna sytuacja" na greckiej wyspie

"Trudna sytuacja" na greckiej wyspie

Źródło:
eKathimerini, Greek City Times

Cały czas trwają badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka. W artykule opublikowanym na łamach "Journal of the American Heart Association" naukowcy donoszą, że osoby żyjące w pobliżu wód cechujących się wysokim stężeniem małych cząsteczek tworzyw sztucznych są bardziej narażone na wiele groźnych chorób.

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Mikroplastik a częstotliwość chorób. Niepokojące obserwacje naukowców

Źródło:
PAP

Tej nocy nie będziemy mogli zobaczyć na niebie kosmicznego wiru, związanego ze zrzutem paliwa z rakiety Falcon 9 - firma SpaceX przełożyła start misji Transporter-14. Szansa na pojawienie się zjawiska nad Polską pojawi się jednak już niebawem.

Kosmiczny wir nad Polską nie tym razem. Kiedy go wypatrywać

Kosmiczny wir nad Polską nie tym razem. Kiedy go wypatrywać

Aktualizacja:
Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Strażacy w amerykańskim stanie Georgia zostali wezwani w czwartek, aby pomóc osobie, która utknęła w błocie. Gdy przybyli na miejsce przekonali się, że w grząskim gruncie faktycznie coś utknęło, ale nie jest to człowiek.

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Jelonek utknął w błocie. Strażacy ruszyli na pomoc

Źródło:
CNN

Brytyjscy naukowcy przeprowadzili szczegółową analizę kilkunastu tysięcy próbek krwi wyssanej przez komary. Chcieli zbadać, na jakich gatunkach zwierząt żerują te owady. Okazuje się, mają one znacznie bardziej różnorodne i elastyczne upodobania żywieniowe niż wcześniej sądzono.

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Zbadali zwyczaje żywieniowe komarów. Wyniki ich zaskoczyły

Źródło:
Uniwersytet w Swansea

W tym roku monsun uderzył w Chiny wcześniej niż zwykle. W ostatnich dniach na południu i w centrum kraju padał ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Są ofiary śmiertelne. Gwałtowna aura spodziewana jest również w niedzielę, wydano ostrzeżenia meteorologiczne.

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

"Nigdy wcześniej nie doświadczyłam tak ogromnej powodzi"

Źródło:
Reuters, chinadaily.com.cn, CCTV

W sobotę na Opolszczyźnie i w Małopolsce zaobserwowano wirujące słupy piachu i pyłu, czyli zjawiska nazywane diabełkami pyłowymi. Można je zobaczyć na nagraniach.

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Wirujące słupy pyłu i piachu. Nagrania

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gorące powietrze napłynęło do wielu regionów Francji. Sprawiło, że w sobotę temperatura maksymalna sięgnęła prawie 40 stopni. Agencja meteorologiczna Meteo France wydała ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia przed spiekotą.

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Napłynęło gorące powietrze. "Upał jest nie do zniesienia"

Źródło:
Reuters, ouest-france.fr, meteofrance.com

Na południu Chorwacji w rejonie Omisza wybuchł pożar. Jak przekazała straż, został wywołany przez człowieka. Ogień strawił kilkanaście domów. Z żywiołem walczy ponad 150 strażaków, choć najgorsze już minęło. Konieczne były ewakuacje mieszkańców oraz turystów. Na Kontakt24 otrzymaliśmy relacje Polaków, którzy przebywają w tamtych rejonach.

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Spalone domy, ewakuacje. Straż: znamy przyczynę pożaru

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, index.hr, PAP

Nawałnice, którym miały towarzyszyć tornada, nawiedziły Dakotę Północną i Minnesotę w USA, doprowadzając do śmierci trzech osób. Wiał silny wiatr, padał intensywny deszcz oraz grad pokaźnych rozmiarów. Blisko 100 tysięcy odbiorców zostało pozbawionych prądu.

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Wiatr łamał drzewa i zrywał dachy. Trzy osoby nie żyją

Źródło:
PAP, KFGO, AP

Na początku czerwca firma ispace próbowała wylądować łazikiem Resilience na Księżycu. Misja zakończyła się niepowodzeniem. Miejsce, gdzie maszyna się rozbiła, można zobaczyć teraz na zdjęciu opublikowanym przez amerykańską agencję kosmiczną NASA.

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Drugi raz rozbili się na Księżycu. Widać to na zdjęciu

Źródło:
space.com, NASA

Stwierdzenie "tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną" zostało sformułowane przez Paracelsusa, XVI-wiecznego lekarza uważanego za ojca nowoczesnej medycyny. Prawo to leży u podstaw dzisiejszej toksykologii, przypominając o cienkiej granicy między zbawiennym a szkodliwym działaniem tego samego związku. W ocieplającym się świecie lekarze i badacze muszą jednak mierzyć się z czynnikami przesuwającymi te granice w sposób, który nie do końca możemy przewidzieć.

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Co pomaga, a co szkodzi? Zmiany klimatu zacierają granice

Źródło:
TVN24+

Przez stan New Jersey w USA przeszły burze, które pozbawiły ludzi prądu i łamały drzewa. W wyniku gwałtownej pogody ucierpiał sportowy samochód Jeffa Jonesa, kierowcy wyścigowego, co widać na nagraniu.

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

"Drzewo przeszło przez dach mojego auta"

Źródło:
Reuters, nj.com, thedrive.com

Fala upałów nawiedziła południową Hiszpanię. W piątek termometry pokazały miejscami aż 40 stopni Celsjusza. Przed spiekotą wydano ostrzeżenia meteorologiczne drugiego stopnia. Również w Wielkiej Brytanii było tego dnia gorąco.

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Na termometrach aż 40 stopni. "Pij dużo wody, chowaj się w cieniu"

Źródło:
Reuters

W Turcji trwają prace nad wzmocnieniem wrażliwych punktów konstrukcyjnych słynnego meczetu Hagia Sophia, który położony jest w Stambule. Inżynierowie i eksperci do spraw dziedzictwa kulturowego wykorzystują zaawansowane symulacje trzęsień ziemi, aby lepiej przygotować świątynię na takie wydarzenia.

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Przygotowują najsłynniejszy turecki meczet na trzęsienie ziemi

Źródło:
Daily Sabah, PAP

Trwające właśnie letnie przesilenie rozpoczyna piękny czas. Jednocześnie zaczynamy jednak przyglądać się kociołkowi śródziemnomorskiemu i szacować, jak realne może być majaczące zwykle o tej porze widmo powodzi. W oparciu o kształtującą się w ostatnich tygodniach cyrkulację powietrza nad Europą - raz z północy, raz z południa - możemy pokusić się o stwierdzenie, że tegoroczne wakacje w Polsce będą typowe: przyjemne, bez długiej suszy i fal gorąca zmieniających lato w piekło.

Lato "utkane z fal gorąca i chłodu". Co mówią modele?

Lato "utkane z fal gorąca i chłodu". Co mówią modele?

Źródło:
TVN24+

Jezioro Eyre w Australii wypełniło się wodą, choć przez większość czasu jego misa jest całkowicie sucha. Na skutek intensywnych opadów deszczu we wschodniej części kraju jezioro stopniowo wypełniło się wodą. Co ciekawe, to największy zbiornik na kontynencie, a jego pojawienie się przyciąga zwierzęta.

Zasolona równina zmieniła się w jezioro

Zasolona równina zmieniła się w jezioro

Źródło:
NASA Earth Observatory, ABC News

Lot Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego w kosmos musi poczekać. Start misji Axiom-4, początkowo zaplanowany na 29 maja 2025 roku, był już wielokrotnie przekładany z powodu warunków pogodowych i problemów technicznych. O opóźnieniach w lotach kosmicznych i towarzyszących im procedurach opowiadał w rozmowie z tvnmeteo.pl popularyzator nauki doktor Tomasz Rożek.

Dlaczego lot Polaka w kosmos odsuwa się w czasie? "To skomplikowane"

Dlaczego lot Polaka w kosmos odsuwa się w czasie? "To skomplikowane"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Planowany na niedzielę start misji Ax-4 z polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim został odwołany, by dać dodatkowy czas na analizę sytuacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - podała NASA. Ma to związek z wyciekiem w rosyjskim module Zwiezda.

Start misji z polskim astronautą odwołany. Potrzebny jest "dodatkowy czas"

Start misji z polskim astronautą odwołany. Potrzebny jest "dodatkowy czas"

Źródło:
PAP

Podwodne łąki trawy morskiej w Morzu Śródziemnym są zagrożone przez działalność człowieka. To mało znane środowiska, które zapewniają szereg korzyści zarówno zwierzętom, jak i ludziom. Naukowcy zanurzyli się pod wodę, aby ocenić straty wywołane przez ruch turystyczny i rybołówstwo.

Unikatowy ekosystem u wybrzeży Chorwacji zanika

Unikatowy ekosystem u wybrzeży Chorwacji zanika

Źródło:
Reuters

Do Japonii dotarła wczesna fala upałów. Wysoka temperatura doprowadziła już do śmierci co najmniej czterech osób. W ostatnich dniach z powodu udaru cieplnego służby medyczne udzielały pomocy ponad 200 osobom.

Upały przyszły wcześniej niż zwykle. Cztery osoby nie żyją

Upały przyszły wcześniej niż zwykle. Cztery osoby nie żyją

Źródło:
PAP, SCMP

Komary latem potrafią być prawdziwym utrapieniem. Osoby, które nie cierpią tych uciążliwych owadów, z pewnością ucieszą się z tego, że w tym roku powinno być ich mniej. Ekspert z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie wyjaśnia, czemu tego lata komary mogą nam dać spokój.

Co z komarami w tym roku? Ekspert o tym, co nas czeka

Co z komarami w tym roku? Ekspert o tym, co nas czeka

Źródło:
PAP