Do obiegu trafił nowy banknot o wartości 50 funtów z wizerunkiem wybitnego brytyjskiego matematyka i kryptologa Alana Turinga - podał Bank Anglii. Kandydaturę Turinga wybrano z blisko tysiąca osobistości ze świata nauki. Polimerowy 50-funtowy banknot trafił do obiegu w 109. rocznicę urodzin kryptologa.
Nowy banknot 50-funtowy - jak wygląda
Po raz pierwszy w historii cała kolekcja banknotów Banku Anglii jest wykonana z plastiku - podał portal telewizji BBC. Dodał, że papierowe wersje banknotów o nominałach 20 i 50 funtów nie będą przyjmowane w sklepach od października przyszłego roku, choć będą je przyjmować placówki pocztowe.
To jeden z najrzadziej używanych środków płatniczych w brytyjskiej gospodarce: w obiegu znajdują się 357 milionów sztuk, czyli 1 na 13 to banknot 50-funtowy. Stare banknoty można wymienić w Banku Anglii na nowe.
- Są używane częściej, niż ludziom się wydaje - podkreśliła szefowa angielskiego banku centralnego Sarah John, której podpis widnieje na nowym banknocie o wartości 50 funtów.
- Portfele wielu turystów nie mogłyby się obyć bez banknotów o nominale 50 funtów. Często są wykorzystywane do przechowywania oszczędności - wyjaśniła John.
Na banknocie 50-funtowym znalazł się wizerunek Turinga z fotografii z 1951 roku, jego podpis, data urodzenia zapisana w systemie binarnym, fragment obliczeń z jednej z jego prac oraz cytat kryptologa: "To tylko przedsmak tego, co nadejdzie i cień tego, co będzie".
Alan Turing - genialny matematyk na banknocie 50-funtowym
Na banknocie 50-funtowym wizerunek Turinga zastąpił postaci Jamesa Watta i Thomasa Newcomena, wynalazców silników parowych, które odegrały kluczową rolę w rewolucji przemysłowej.
W czasie II wojny światowej Alan Turing zaprojektował tzw. bombę Turinga – urządzenie ułatwiające rozszyfrowywanie wiadomości zapisanych przy użyciu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Konstrukcja "bomby" została oparta na polskich koncepcjach maszynowego odczytywania zakodowanych meldunków Enigmy i wcześniejszych pracach trzech polskich kryptoanalityków: Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego oraz dzięki informacjom pozyskanym w ramach współpracy trójstronnej z francuskim wywiadem.
W ubiegłym roku bratanek kryptologa Sir Dermot Turing opublikował książkę "X, Y & Z: The Real Story of How Enigma Was Broken" ("X, Y, Z. Prawdziwa historia złamania szyfru Enigmy"). Szczegółowo opisał w niej historię tzw. sztafety Enigmy, czyli działań polskich, francuskich i brytyjskich specjalistów, które doprowadziły do odkrycia kodowania legendarnej maszyny.
Już po wojnie Turing zaprojektował także jeden z pierwszych elektronicznych, programowalnych komputerów. Wymyślił też tzw. test Turinga - eksperyment będący próbą formalnego zdefiniowania sztucznej inteligencji.
Skazany za homoseksualizm
O losie naukowca decydował nie tylko matematyczny geniusz; dużą rolę odegrała też jego homoseksualna orientacja.
W 1952 r. włamano się do domu Turinga, który poinformował o tym policję. W toku śledztwa oficjalnie potwierdził, że jest homoseksualistą. Wtedy też oskarżono go o naruszenie "moralności publicznej" i wytoczono mu proces. Sąd dał mu wybór między więzieniem a terapią hormonalną. Turing wybrał terapię - konsultacje z psychiatrą i roczną kurację hormonalną polegającą na przyjmowaniu estrogenu.
Po wyroku kryptolog stracił certyfikat dostępu do poufnych informacji. Odsunięto go też od badań związanych z konstrukcją komputera. 7 czerwca 1954 roku Turing zamknął się w sypialni i popełnił samobójstwo.
We wrześniu 2009 roku brytyjski premier Gordon Brown przeprosił w imieniu rządu Wielkiej Brytanii za "całkowicie niesprawiedliwe" i "straszne" potraktowanie naukowca, a pośmiertny akt łaski został wydany w grudniu 2013 roku. Kilka miesięcy wcześniej przyjęto rządowy projekt ustawy legalizującej małżeństwa homoseksualne, a pierwsze z nich zostały zawarte w marcu 2014 roku.
Źródło: TVN24 Biznes, PAP