Od środy, 24 maja zacznie obowiązywać zakaz wprowadzania na rynek niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, takich jak patyczki higieniczne, sztućce, talerze czy słomki. Za złamanie zakazu będzie groziła administracyjna kara pieniężna w wysokości nawet pół miliona złotych.
9 maja w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw. Głównym celem noweli jest wdrożenie unijnych ograniczeń dotyczących stosowania jednorazowego plastiku i wycofania niektórych produktów wykonanych z tworzyw sztucznych ze sprzedaży (dyrektywa single use plastic - SUP).
Dziewięć zakazanych produktów jednorazowego użytku
Nowela zakazuje wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które wymieniono w załączniku numer 2 do ustawy. Na liście znalazło się dziewięć produktów:
- patyczki higieniczne, z wyjątkiem patyczków przeznaczonych do celów medycznych zgodnie z definicją wyrobu medycznego,
- sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki),
- talerze,
- słomki, z wyjątkiem słomek przeznaczonych do celów medycznych zgodnie z definicją wyrobu medycznego,
- mieszadełka do napojów,
- patyczki mocowane do balonów i służące do tego, aby balony się na nich opierały,
- pojemniki na żywność wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
- pojemniki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
- kubki na napoje, w tym ich zakrętki i wieczka, wykonane z polistyrenu ekspandowanego.
Za złamanie przepisów będą groziły administracyjne kary pieniężne w wysokości od 10 tys. do nawet 500 tys. zł. "Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej uwzględnia się stopień szkodliwości naruszenia, rodzaj, zakres i okres trwania naruszenia oraz dotychczasową działalność podmiotu" - czytamy w ustawie. Kary będzie nakładał, w drodze decyzji, właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska.
Powyższe produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz wyroby wykonane z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych "wprowadzone do obrotu przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy mogą być sprzedawane albo przekazywane nieodpłatnie nabywcom na terytorium kraju lub wykorzystane na użytek własny do wyczerpania zapasów tych produktów i wyrobów".
Dodatkowe opłaty
Ponadto nowelizacja przewiduje obowiązek informowania konsumentów, poprzez czytelne oznakowanie na opakowaniu produktu jednorazowego użytku z plastiku o szkodliwości jego wpływu na środowisko. Taki obowiązek dotyczyć będzie takich produktów jak: podpaski higieniczne, tampony i ich aplikatory, chusteczki nawilżane, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, kubki na napoje.
Nowe przepisy wprowadzają również opłatę - maksymalnie 1 zł - za niektóre produkty jednorazowe, które będą wydawane klientom. Chodzi np. o opakowania, w których serwowane są napoje czy żywność. Opłata będzie doliczona do ceny produktu i naliczać ją będą punkty handlowe. Takie punkty będą musiały jednak zapewnić klientom alternatywę dla jednorazowego kubka z plastiku, który będzie albo z materiału podlegającego biodegradacji, albo będzie wielorazowego użytku. Pobrana opłata ma być przeznaczona na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z takich produktów. Zostanie ona również określona konkretnie w rozporządzeniu.
Nowela wprowadza też rozszerzoną odpowiedzialność producentów w związku z wprowadzaniem na rynek produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Przedsiębiorcy będą m.in. zobowiązani do wnoszenia opłat. Będzie to np. 20 groszy za 1 kg wprowadzonego do obrotu produktu lub 3 grosze za jedną sztukę. Ostateczne stawki również będą określone w rozporządzeniu.
Zgodnie z ustawą przedsiębiorcy wprowadzający na rynek jednorazowe produkty z plastiku będą również ponosić opłaty związane z prowadzeniem publicznych kampanii edukacyjnych związanych z ograniczeniem stosowania plastiku.
Źródło: TVN24 Biznes, PAP
Źródło zdjęcia głównego: marcinm111/Shutterstock