Staż pracy – czym jest i jak go obliczyć

● Do stażu pracy nie wliczają się lata przepracowane na podstawie umowy o dzieło, zlecenie i agencyjnej. ● Czas przejścia na emeryturę jest zależny od stażu pracy i osiągnięcia wieku emerytalnego. ● Staż pracy wpływa na to, ile dni urlopu przysługuje pracownikowi. ● Do stażu pracy wliczany jest czas nauki w ostatnio ukończonej szkole.

Do stażu pracy wliczają się wszystkie okresy zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, a także poprzez powołanie, wybór i mianowanie. Staż pracy obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia, czyli nie tylko czas faktycznego świadczenia pracy, ale również czas pozostawania w zatrudnieniu, nawet jeśli pracownik nie wykonywał pracy. Do stażu pracy nie wlicza się okresu prowadzenia własnej działalności gospodarczej oraz zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej czy o dzieło. Bardzo istotną informacją jest również to, że gdy pracownik był w danym okresie zatrudniony na podstawie więcej niż jednego stosunku pracy, to w staż pracy wlicza się wyłącznie jeden z tych okresów.

Do stażu pracy zaliczają się również lata nauki w ostatnio ukończonej szkole. Zgodnie z art. 155. § 1 Kodeksu pracy do stażu pracy wlicza się ukończenie:

– zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż trzy lata, – średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż pięć lat, – średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – pięć lat, – średniej szkoły ogólnokształcącej – cztery lata, – szkoły policealnej – sześć lat, – szkoły wyższej – osiem lat.

Okresy nauki nie podlegają sumowaniu, a w przypadku gdy pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do stażu pracy wlicza się okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, w zależności od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika. 

Na to, ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi, wpływa wyłącznie czas zatrudnienia, czyli staż pracy. Pracownik, który przepracował mniej niż 10 lat, może wykorzystać maksymalnie 20 dni urlopu w ciągu roku. Natomiast osoba pracująca ponad 10 lat ma prawo do wykorzystania 26 dni urlopu rocznie. Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wliczają się lata nauki w ostatnio ukończonej szkole.

Aby uzyskać emeryturę, należy udokumentować wymagany staż pracy, który wynosi:

– 20 lat dla kobiety, – 25 lat dla mężczyzny.

Ponadto, dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku przyznawana jest emerytura dla kobiet, które ukończyły 60 lat i mężczyzn po 65. roku życia, pod warunkiem że mają opłacone składki z tytułu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego lub ubezpieczenia społecznego przynajmniej za jeden dzień, np. jako pracownik czy też osoba prowadząca działalność pozarolniczą.

Okres wypowiedzenia jest zależny od stażu pracy u jednego pracodawcy i wynosi:

– dwa tygodnie w pierwszych sześciu miesiącach pracy, – miesiąc po przepracowaniu sześciu miesięcy, – trzy miesiące po przepracowaniu minimum trzech lat.