Powrót kartelu cementowego? Przeszukania w sześciu firmach

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) w 2009 r. stwierdził zmowę producentów cementu. Siedem spółek, które miało prawie 100 proc. udziału w rynku, przez ponad 11 lat dzieliło rynek i ustalało ceny, wymieniając się w tym celu poufnymi informacjami.

"Po kilkunastu latach od rozbicia kartelu cementowego do UOKiK dotarły sygnały, że przedsiębiorcy mogli ponownie odtworzyć nielegalne porozumienie. Dlatego Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające, a pracownicy UOKiK, za zgodą sądu i w asyście Policji, przeszukali siedziby sześciu podmiotów" - poinformował Urząd w komunikacie.

UOKiK podał, że przeszukał siedziby sześciu podmiotów: Holcim Polska (dawniej Lafarge), Cemex Polska, Dyckerhoff Polska, Cement Ożarów, Góradżdże Cement oraz Górażdże Beton. Zdaniem Urzędu podejrzewane porozumienie może ponownie polegać na ustaleniu cen i podziale rynku, np. poprzez przydzielenie sobie klientów na wyłączność, a w efekcie braku konkurencji o nabywców. W ramach kartelu cementownie mogłyby wzajemnie informować się o wprowadzanych podwyżkach, przez co kupujący nie otrzymywaliby atrakcyjnych ofert.

- Powrót kartelu byłby szczególnie bulwersujący, biorąc pod uwagę, że cement jest jednym z podstawowych surowców budowlanych, koniecznych dla rozwoju mieszkalnictwa, infrastruktury drogowej i całej gospodarki - stwierdził prezes UOKiK Tomasz Chróstny, cytowany w komunikacie.

Jak dodał, "brak konkurencji i wyższe ceny cementu mogłyby negatywnie wpływać na realizację strategicznych projektów, tak ważnych dla rozwoju Polski" - To wymaga wyjaśnienia, zamierzamy bardzo dokładnie przyjrzeć się tej sprawie, obecnie analizujemy szczegółowo pozyskany materiał dowodowy - zaznaczył.

UOKiK wskazał, że firmy, w których dokonano przeszukań, zaskarżyły czynności, wskazując m.in., że korespondencja i dokumenty stworzone przez członków ich zarządów, wykonujących jednocześnie zawód radcy prawnego, powinny zostać objęte ochroną przewidzianą w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, czyli ochroną przewidzianą dla "tajemnicy obrończej".

Prezes UOKiK zakwestionował te twierdzenia, wskazując, że w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoba taka nie jest niezależna od przedsiębiorcy, nawet jeżeli wykonuje zawód radcy prawnego. Sąd pierwszej instancji oddalił zażalenia przedsiębiorców jako bezzasadne, ale postanowienia te nie są prawomocne.

W komunikacie UOKiK zwrócił uwagę, że postępowanie wyjaśniające prowadzone jest "w sprawie", a nie przeciwko konkretnym przedsiębiorcom. Dopiero, gdy potwierdzą się podejrzenia, Prezes UOKiK rozpocznie postępowanie antymonopolowe i postawi zarzuty konkretnym podmiotom. Za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję firmom grozi kara finansowa do 10 proc. obrotu. Z kolei na menedżerów odpowiedzialnych za zawarcie zmowy można nałożyć do 2 mln zł kary.

W ramach programu łagodzenia kar przedsiębiorcy uczestniczący w nielegalnym porozumieniu i menadżerowie odpowiedzialni za zmowę mają szansę obniżenia lub niekiedy uniknięcia kary pieniężnej - podał UOKiK.

Można z niego skorzystać pod warunkiem współpracy w charakterze "świadka koronnego" z Prezesem UOKiK oraz dostarczenia dowodów lub informacji dotyczących istnienia niedozwolonego porozumienia. UOKiK prowadzi też program pozyskiwania informacji od anonimowych sygnalistów.