We wtorek weszły w życie przepisy, które przewidują lustrację około 40 tysięcy członków korpusu służby cywilnej oraz urzędników państwowych. Kierownicy urzędów mają siedem dni na przekazanie prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej listy wszystkich pracowników urodzonych przed dniem 1 sierpnia 1972 roku.
W Dzienniku Ustaw w poniedziałek opublikowano ustawę z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem części przepisów, które zaczną obowiązywać szybciej.
Tak jest choćby w przypadku przepisów, które przewidują lustrację urzędników. Regulacje w tej sprawie obowiązują od wtorku.
Zakaz zatrudniania
Nowelizacja przygotowana w kancelarii premiera na wniosek Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wprowadza zakaz zatrudniania w korpusie służby cywilnej oraz w urzędach państwowych osób, które w okresie od 22 lipca 1944 roku do 31 lipca 1990 roku pełniły służbę i pracowały w organach bezpieczeństwa państwa lub były współpracownikami tych organów w rozumieniu przepisów tzw. ustawy lustracyjnej.
"Powyższe przepisy oznaczają niemożność kontynuowania stosunków pracy osób już zatrudnionych, wypełniających powyższe przesłanki, oraz wykluczają zatrudnienie takich osób w przyszłości" - wskazywano w uzasadnieniu do projektu.
W ocenie rządzących uzasadnieniem dla powyższych zmian jest "konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, szczególnie w sytuacji podwyższonego zagrożenia w związku z trwającym konfliktem zbrojnym wywołanym atakiem wojsk Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy".
Jak dodano, w ocenie szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego, osoby, które pracowały albo pełniły służbę w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990 lub były współpracownikami tych organów, "nie dają rękojmi rzetelności wykonywanych obowiązków służbowych - co może wskazywać na zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa".
Lustracja urzędników
Zgodnie z ustawą, kierownicy urzędów niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia wejścia przepisów, przekażą prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej listy wszystkich zatrudnionych członków korpusu służby cywilnej oraz urzędników państwowych i innych pracowników urodzonych przed dniem 1 sierpnia 1972 roku. Listę pracowników pod kątem oświadczeń weryfikować będzie IPN w ciągu pięciu miesięcy od jej otrzymania.
"Stosunki pracy osób, które przed dniem wejścia w życie niniejszego przepisu złożyły oświadczenia lustracyjne, potwierdzające pracę lub służbę w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracę z tymi organami, wygasną po upływie 30 dni od dnia otrzymania informacji od Prezesa IPN" - dodano w uzasadnieniu.
Natomiast osoby urodzone przed 1 sierpnia 1972 roku, które nie złożyły jeszcze oświadczenia, będą musiały to zrobić w ciągu 30 dni od wejścia w życie noweli. Jeśli tego nie zrobią, stracą pracę. "W przypadku zadeklarowania pracy, służby lub współpracy z organami bezpieczeństwa ich stosunki pracy wygasną po upływie 15 dni od dnia złożenia oświadczenia" - wyjaśniono.
Z rządowych szacunków wynika, że czynności sprawdzające mogą objąć tysiące urzędników. "Zgodnie z przeprowadzonymi szacunkami czynności sprawdzające przeprowadzane przez prezesa IPN mogą dotyczyć nawet ok. 40 tys. osób zatrudnionych w urzędach (ok. 22 tys. członków korpusu służby cywilnej oraz ok. 18 tys. urzędników państwowych i innych pracowników urzędów państwowych)" - czytamy.
Źródło: TVN24 Biznes
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock