Potężne pieniądze na odbudowę gospodarki. Rząd ma plan, jak je wydać

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO

Prezentując na piątkowej konferencji prasowej kierowany do konsultacji Krajowy Plan Odbudowy, premier powiedział, że opiera się on na pięciu filarach, a pierwszym z nich jest odbudowa konkurencyjności polskiej gospodarki.

Podkreślił, że trzeba zwiększyć produktywność i wydajność gospodarki, co prowadzi do tego, że "życie poszczególnych obywateli, pracowników może być lepsze". - Na tym nam przede wszystkim zależy, żeby Polacy więcej zarabiali, żeby praca Polaków była jak najbardziej produktywna – mówił Morawiecki.

- Dlatego pierwsza grupa projektów - ta, która ma prowadzić do podniesienia innowacyjności, wydajności i produktywności polskiej gospodarki to pierwszy filar Krajowego Planu Odbudowy. Już w tej jednej części, pierwszej części, jaką jest Krajowy Plan Odbudowy, część dużego programu inwestycyjnego idącego w setki miliardów złotych, przeznaczymy w jak najkrótszym terminie czasu około 20 mld zł – powiedział premier.

- Filar drugi to cyfryzacja (..), wiemy doskonale, że właśnie praca wsparta przez mechanizmy gospodarki cyfrowej może uodpornić gospodarkę na wstrząsy – powiedział premier.

Szef rządu opowiedział też o pozostałych filarach.

- Będziemy inwestować też w trzeci filar – to walka o jak najbardziej skuteczny system ochrony zdrowia. Na ten cel przeznaczymy blisko 20 miliardów złotych – wymieniał Morawiecki.

- Czwarty filar to wsparcie niskoemisyjnego transportu publicznego. Jest to niezwykle ważne, w przypadku inwestycji rozwojowych, będziemy lokować około 25 miliardów – powiedział.

- Filar piaty to zmiany w zakresie klimatu, czyli transformacja energetyczna. Na całą transformację przeznaczymy ponad 250 miliardów złotych – podał premier.

Jak mówił podczas konferencji prasowej wicepremier Jarosław Gowin, środki z KPO to ogromny walor i one zostaną przeznaczone na reformy. Wskazał sześć podstawowych obszarów.

Jako pierwszą wymienił transformację sektorów najbardziej poszkodowanych przez pandemię. Drugi obszar to stabilne warunki do inwestowania, reforma planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Trzeci to strukturalna transformacja przemysłu 4.0 i gospodarka o obiegu zamkniętym. Czwarty to wzmocnienie potencjału sektora nauki i usprawnienie transferu wiedzy i innowacji do gospodarki, piąty to przygotowanie kadr dla nowoczesnej gospodarki, a szósty – aktywizacja zawodowa i przeciwdziałania luce zatrudnienia.

- Nic nie opłaca się, jak inwestycja w zdrowie. Pierwszy obszar (trzeciego filaru – red) związany jest ze zwiększeniem efektywności, dostępności świadczeń zdrowotnych poprzez wsparcie infrastrukturalne podmiotów leczniczych i rozwój e-zdrowia – mówił minister zdrowia Adam Niedzielski.

- Możliwość wystawienia e-recepty, teraz już e-skierowania, e-zwolnienia lekarskiego – to były narzędzia, które w okresie pandemii okazały się bardzo cenne – dodał minister.

- Bardzo się cieszę, że Krajowy Plan Odbudowy docenia tę rolę sektora medycznego, ponieważ poświęca mu oddzielny obszar, duży program, który w tak znaczącym stopniu, bo bliskim 20 miliardów złotych, będzie dofinansowywał i wspierał odbudowę postcovidową, przywracanie funkcjonalności sektora medycznego – powiedział szef MZ.

Wiceminister minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak zwróciła uwagę, że jednym z głównych celów KPO będą inwestycje w polską energetykę i zmniejszanie energochłonności, co ma przełożyć się m.in. na lepszą jakość powietrza, którym oddychamy.

Wiceminister zapowiedziała, że w ramach KPO kontynuowany będzie priorytetowy antysmogowy program "Czyste powietrze". Dodała, że w jego ramach podnoszona ma być efektywność energetyczna nie tylko indywidualnych domów, lecz także szkół, czy przedsiębiorstw.

Jarosińska-Jedynak dodała, że KPO zakłada ponadto zwiększenie inwestycji w odnawialne źródła energii (OZE) m.in. przez offshore, czyli morskie farmy wiatrowe. 

Z kolei minister finansów, funduszy i polityki regionalnej Tadeusz Kościński mówił, że rok temu pewnie trudno było sobie wyobrazić, jaki efekt koronawirus będzie miał na polską gospodarkę i nie zdawaliśmy sobie sprawy, że przeżyjemy pierwszą recesję w nowoczesnej Polsce.

- Przeznaczyliśmy ponad 312 mld zł, żeby ratować życie, żeby ratować miejsca pracy, żeby ratować przedsiębiorstwa w Polsce. Te odważne i szybkie decyzje są bardzo widoczne. Międzynarodowe instytucje finansowe wskazują na Polskę jako kraj, gdzie gospodarka najmniej się skurczyła w ostatnim roku ze wszystkich krajów Unii Europejskiej – stwierdził minister.

W piątek, 26 lutego ruszyły konsultacje Krajowego Planu Odbudowy. To dokument, który będzie podstawą do otrzymania środków z unijnego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Wskazuje on przeznaczenie pieniędzy na konkretne reformy, programy i inwestycje.

Plan zawiera zobowiązania do realizacji reform i odpowiadających im inwestycji, takich jak np. zapewnienie dostępu do szerokopasmowego internetu, uzupełnienie sieci drogowej, zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw czy zmniejszenie śladu węglowego.

Przygotowanie planu koordynuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR).

Jak podano na stronie gov.pl, w ramach konsultacji 26 lutego, 2 i 4 marca odbędą się trzy debaty dotyczące obszarów wsparcia w Krajowym Planie Odbudowy. Pierwsza ma dotyczyć "Odpornej i konkurencyjnej gospodarki" oraz "Transformacji cyfrowej", druga "Zielonej energii i zrównoważonej mobilności", a trzecia – "Zwiększenia dostępu i wzmocnienia jakości funkcjonowania systemu ochrony zdrowia".

Harmonogram spotkań oraz formularze rejestracyjne znajdują się w zakładce Konsultacje Krajowego Planu Odbudowy na stronie gov.pl, a na każde spotkanie trzeba rejestrować się oddzielnie. Jak podano, udział w debatach będzie możliwy również poprzez transmisję na żywo na kanale Ministerstwa w serwisie YouTube.

W ramach Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności Polska będzie miała do dyspozycji ok. 57,3 mld euro, w tym 23,1 mld euro w formie dotacji i 34,2 mld euro w pożyczkach. Pieniądze powinny zostać wykorzystane do 2026 roku.

Środki te mają być przeznaczone na prorozwojowe inwestycje, m.in. w dziedzinie innowacji, ochrony zdrowia, zielonej energii, cyfryzacji, ochrony klimatu i czystego powietrza, a także na inwestycje infrastrukturalne, na przykład kolej i drogi.

Z regulacji unijnych wynika, że Krajowy Plan Odbudowy musi zostać przedstawiony Komisji Europejskiej do końca kwietnia 2021 roku. Komisja Europejska ma dwa miesiące na ocenę i podjęcie decyzji o wsparciu finansowym w ramach KPO.

Fundusz Odbudowy (Next Generation EU) jest odpowiedzią Unii Europejskiej na nowe zagrożenia i wyzwania, jakie spowodowała pandemia. Ma dwa główne cele: odbudowę i przywracanie odporności gospodarek UE na ewentualne kryzysy oraz przygotowanie na przyszłe, nieprzewidziane okoliczności. Najważniejszym elementem Funduszu Odbudowy jest Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF – Recovery and Resilience Facility). Fundusz składa się też z mniejszych programów.