Polacy zarabiają mało. Ale są sposoby, by to zmienić


Polacy zarabiają relatywnie mało, ale są sposoby, by to zmienić. Prawo pracy jest bardzo często łamane przez firmy i trzeba to zmienić. Pracownicy muszą mieć możliwość działania w związkach zawodowych. Trzeba również zmniejszyć klin podatkowy - uważają eksperci.

Problem niskich płac w Polsce pojawia się ostatnio coraz częściej w debacie publicznej. Minister finansów Mateusz Szczurek mówił niedawno w Sejmie, że wzrost płac w Polsce może i powinien być wyższy.

Również szef NBP Marek Belka argumentował, że w ciągu ostatnich 15 lat wydajność pracy w Polsce rosła znacznie szybciej niż w Czechach, na Węgrzech i Słowacji, a płace rosły dwa i pół razy wolniej.

Marcin Piątkowski z Banku Światowego w niedawnej rozmowie z Polskim Radiem 24 nazwał wręcz Polskę "Chinami Europy jeśli chodzi o koszty pracy".

Trendu nie da się utrzymać

Ekspert Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych Łukasz Komuda podkreśla, że jeśli w Polsce poziom wynagrodzeń w PKB spada, to znaczy, że malejąca grupa ludzi cieszy się ze wzrostu gospodarczego.

- Ci, którzy mają kapitał, w tym przedsiębiorcy, będą się z tego wzrostu cieszyć, dlatego że kapitał jest wynagradzany coraz lepiej, a praca coraz gorzej. W dłuższym okresie czasu nie da się jednak tego trendu utrzymać, bo będzie to powodowało coraz większe napięcia społeczne. Wzrost PKB powinien służyć budowaniu lepszego miejsca do życia dla wszystkich, ale tak nie jest. Nic dziwnego, że większość młodych ludzi póki co woli stąd wyjechać - podkreślił. Jego zdaniem fakt, że w Polsce płace są relatywnie niskie wynika m.in. ze słabej siły przetargowej pracowników. - Każdy pracownik jest właściwie na rynku pracy sam i obowiązuje taka narracja, że to rynek wycenia nasze umiejętności i robi to doskonale. W tej narracji, w sytuacji postępującej globalizacji, polscy szeregowi pracownicy mają konkurować z pracownikami np. z Bangladeszu czy Chin - ale zarabiają niekonkurencyjnie dużo - zaznaczył Komuda.

Za mało dla menedżerów

Natomiast, jak dodał, "menedżerowie zarabiają o wiele za mało, bo tu punktem odniesienia są apanaże menedżerów np. z USA i Norwegii, którzy zarabiają i dziesięć razy więcej". - Ta narracja jest z uporem broniona i w efekcie cała rzesza polityków ciągle walczy o to, żeby były jak najniższe podatki dla bogatych oraz przedsiębiorców i jak najbardziej skromne i oszczędne państwo. Tyle tylko, że przy okrojonej do kości infrastrukturze państwa i usługach społecznych każdy kto zarabia 1,5 tys. zł na rękę balansuje na granicy przetrwania - zauważył. Komuda przytoczył dane GUS, z których wynika, że obecnie 53 proc. polskich rodzin nie stać na nagły wydatek rzędu 1 tys. zł. - To jest miara zamożności naszego społeczeństwa. Słaba dostępności do usług publicznych, które powinno dostarczać państwo powoduje, że sytuacja osób, które zarabiają mało, jest kiepska - mówił. Zdaniem Komudy zmienić to może lepsze organizowanie się pracowników, którzy w większych grupach będą negocjowali swoje warunki płacowe. - Mam na myśli związki zawodowe, które są dziś bardzo niemodne. Uzwiązkowienie w Polsce jest na poziomie ok. 11 proc. i jesteśmy w czołówce najmniej uzwiązkowionych krajów Europy. To się cały czas pogarsza - podkreślił. - W efekcie każdy pracownik walczy sam i każdy na tej samotnej walce wychodzi coraz gorzej. To ułatwia decyzje o emigracji np. do Wielkiej Brytanii czy Irlandii, gdzie mimo osłabienia pozycji związków zawodowych uzwiązkowienie jest ponad dwukrotnie wyższe niż u nas, nie wspominając o pięciokrotnie wyższej płacy minimalnej - zauważył Komuda.

Niewiele wynika z inspekcji PIP

Drugą rzeczą, którą jego zdaniem trzeba zmienić, są instytucje państwowe, które dbają o to, żeby na rynku pracy było przestrzegane prawo. - Z roku na rok Państwowa Inspekcja Pracy coraz częściej wykazuje, że nieprawidłowo są stosowane umowy cywilnoprawne i niewiele z tego wynika - zauważył. Jako przykład podał niedawną kontrolę w Amazon, z której wynika, że m.in. "nie płacono ludziom tyle, ile mieli zarabiać". - Według PARP mamy w Polsce ponad 1,5 mln firm. Skoro PIP kontroluje 90 tys. z nich rocznie, to łatwo policzyć, że przeciętnie firma kontrolowana jest raz na 20 lat. A przecież najwięcej zastrzeżeń mamy nie do liczby kontroli Inspekcji, ale ich sensowności, skuteczności i efektów. To jest zaproszenie do tego, żeby nas wyzyskiwać – powiedział. Według eksperta ważnym instrumentem wpływającym na wysokość wynagrodzeń w Polsce - szczególnie w grupie osób z dolnych szczebli drabiny ekonomicznej - jest płaca minimalna. - Szacuje się, że ok. 5 proc. spośród 16 mln pracujących Polaków zarabia wygrodzenie minimalne albo mniej - gdyż nie brakuje u nas śmieciówek. Podwyższenie płacy minimalnej spowoduje poprawę sytuacji przynajmniej części z nich - ocenił.

Dobry moment na wzrost płacy minimalnej

Zdaniem Komudy pogląd, jakoby przez wzrost płacy minimalnej musi zawsze wzrastać bezrobocie, jest nieprawdziwy. - Mamy dobrą sytuację gospodarczą i malejące bezrobocie. To dobry moment na podwyższenie płacy minimalnej i zmianę systemu jej określania - podsumował. Ekspert Konfederacji Lewiatan Marek Kowalski uważa, że płace w Polsce mogą wzrosnąć poprzez zmniejszenie klina podatkowego. - To jest jedyne wyjście. Jeśli przy obecnych daninach państwowych wynagrodzenia (płaca minimalna) miałyby wzrosnąć powyżej 1850 zł, to gospodarka stałaby się niekonkurencyjna. Ostatnie dwa lata były nastawione dość dynamicznie, żeby poprawić warunki płacy. Chociażby mam na myśli ozusowanie umów-zleceń - powiedział Kowalski. Jak dodał, było to niezwykle istotne dla tych mniej zarabiających. - Jako przedsiębiorca nie jestem przeciwny wzrostowi wynagrodzeń, uważam, że mogłyby systematycznie rosnąć, być może szybciej, niż wynika to z ustawy dotyczącej płacy minimalnej, ale musielibyśmy o tym rozmawiać nie w klimacie wyborczym. Lewiatan był inicjatorem ozusowania umów, jedyną organizacja, która powiedziała temu tak. Co do zasady uważamy, że wynagrodzenia powinny być uczciwie wypłacane, uczciwie naliczane ale przy zachowaniu pewnych ekonomicznych warunków - podkreślił ekspert. Jak dodał, w rozmowach pomiędzy pracodawcami, związkowcami i rządem powinno dojść do kompromisy ws. uelastycznienia kodeksu pracy, ograniczenia umów-zleceń na rzecz umów o pracę i zmniejszenia klina podatkowego. - Jeśli te trzy warunki zostaną spełnione, wówczas możemy mówić o urealnieniu wynagrodzeń na naszym rynku - powiedział Kowalski.

Co z minimalną płacą godzinową?

Zdaniem eksperta OPZZ Piotra Szumlewicza, płaca minimalna w Polsce powinna być na poziomie 50 proc. średniego wynagrodzenia. - Druga sprawa to coś, o co walczymy od wielu miesięcy - minimalna płaca godzinowa. Długo przedstawialiśmy propozycję, że to powinno być 12 złotych brutto. (...) Zastanawiamy się teraz nad tym, czy to nie powinno być więcej. Być może powinno to być 14-16 złotych brutto - powiedział. Podkreślił, że rząd ma też wpływ na wysokość płac w Polsce poprzez kształtowanie wynagrodzeń w budżetówce. - To bulwersująca sprawa, że od 6 lat te płace są zamrożone - uważa. - Na wysokość płac ma wpływ na pewno polityka podatkowa. Od lat jesteśmy zwolennikami niższych podatków dla ludzi ubogich, dla mało zarabiających. Oczywiście należałoby podwyższyć podatki dla osób bogatych, dla tych najlepiej zarabiających. Chodzi więc o spłaszczenie dochodów - zaznaczył Szumlewicz. Jego zdaniem, na wysokość płac może mieć wpływ zmiana prawa dotyczącego zamówień publicznych - tak, żeby w przetargach niekoniecznie wygrywały firmy, które zatrudniają na "śmieciówki", tak jak jest teraz. - Instrumentów polityki płacowej jest sporo i jest przestrzeń, żeby je wprowadzać. Ludzie na to czekają - podsumował Szumlewicz.

Autor: tol / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

Bułgaria dostała zielone światło do Komisji Europejskiej na przystąpienie do strefy euro. W ocenie Petyra Diłowa, ministra gospodarki i przemysłu, przyjęcie wspólnej waluty to szansa dla Bułgarów. - Wszystkie branże skorzystają na euro - ocenił.

Europejski kraj zmieni walutę. "Wszystkie branże skorzystają"

Europejski kraj zmieni walutę. "Wszystkie branże skorzystają"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Modernizacja energetyczna budynków w Polsce w związku z unijną dyrektywą może kosztować do 2035 roku nawet 550 miliardów złotych. Zdaniem ekspertów inwestycje są jednak konieczne, żeby zmniejszyć rachunki za energię i ograniczyć import surowców. Jednocześnie renowacje mają przyspieszyć rozwój gospodarczy Polski.

Wielka fala remontów. Koszt będzie olbrzymi

Wielka fala remontów. Koszt będzie olbrzymi

Źródło:
PAP

Włoska organizacja konsumencka Codacons przeanalizowała cenniki przed letnim sezonem. Ceny na tak zwanych plażach VIP określiła jako "kosmiczne". I nic dziwnego, skoro za jednodniowy pobyt trzeba zapłacić nawet 1500 euro. W przeliczeniu to prawie 6,5 tysiąca złotych.

"Kosmiczne" ceny na włoskich plażach

"Kosmiczne" ceny na włoskich plażach

Źródło:
PAP

Ikea zwróciła się do klientów, którzy kupili łyżkę do mieszania 365+ HJÄLTE, aby zaprzestali jej używania i skontaktowali się z siecią. W komunikacie przekazano, że produkt został wycofany ze sklepowych półek.

Ikea wycofuje produkt. Apel do klientów

Ikea wycofuje produkt. Apel do klientów

Źródło:
tvn24.pl

Wraz z końcem czerwca wygasają przepisy, które zawieszają opłatę mocową. To jedna ze składowych rachunku za prąd. Stawka opłaty mocowej na 2025 rok wynosi od 2,86 do 16,01 złotego netto miesięcznie w zależności od zużycia prądu.

Od lipca na rachunki wraca dodatkowa opłata

Od lipca na rachunki wraca dodatkowa opłata

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Szymon Hołownia, marszałek Sejmu i lider Polski 2050, wzywa do wprowadzenia dodatkowego podatku od nadmiarowych zysków banków. Prezes Związku Banków Polskich uznał ten pomysł "za wysoce nietrafiony".

Nowy pomysł Hołowni. "Wysoce nietrafiony"

Nowy pomysł Hołowni. "Wysoce nietrafiony"

Źródło:
PAP

Gaetano Manfredi, burmistrz Neapolu, dołączył do chóru przedstawicieli lokalnych władz we Włoszech, którzy domagają się od rządu podjęcia działań w celu ograniczenia nadmiernej turystyki. - Nie można dłużej czekać - powiedział.

Burmistrz alarmuje. "Nie można dłużej czekać"

Burmistrz alarmuje. "Nie można dłużej czekać"

Źródło:
PAP

W piątek premier Indii Narendra Modi uczestniczył w oficjalnym otwarciu nowej linii kolejowej w indyjskim Kaszmirze. Ta 272-kilometrowa trasa łączy dolinę Kaszmiru z resztą kraju i jest uznawana za jeden z najbardziej ambitnych projektów infrastrukturalnych w historii Indii.

Jeden z najtrudniejszych takich projektów na świecie

Jeden z najtrudniejszych takich projektów na świecie

Źródło:
PAP

Gotowy jest projekt dotyczący ponownego przeliczenia emerytury dla części Polaków. Przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej regulacja ma związek z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego.

Ponowne przeliczenie emerytur. Jest projekt

Ponowne przeliczenie emerytur. Jest projekt

Źródło:
PAP

Donald Trump nie wyklucza sprzedaży lub oddania Tesli Model S, którą kupił od Elona Muska w geście wsparcia - przekazały media. Prezydent USA określił Muska jako "człowieka, który stracił rozum" i stwierdził, że nie zamierza z nim rozmawiać.

Donald Trump myśli o sprzedaży tesli Elona Muska

Donald Trump myśli o sprzedaży tesli Elona Muska

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 90 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 6 czerwca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Jeszcze niedawno uśmiechali się do kamer w Gabinecie Owalnym. Donald Trump nazywał Elona Muska "geniuszem naszych czasów", a Musk deklarował, że "zawsze będzie przyjacielem prezydenta". Każdy miesiąc miodowy musi jednak kiedyś dobiec końca. Co wydarzyło się między dwoma najbardziej wpływowymi mężczyznami Ameryki?

Był "bromance", są wzajemne oskarżenia i wyciąganie brudów. Jak zmieniała się relacja Muska z Trumpem

Był "bromance", są wzajemne oskarżenia i wyciąganie brudów. Jak zmieniała się relacja Muska z Trumpem

Źródło:
TVN24+

Prezydent USA Donald Trump nie planuje rozmowy z szefem Tesli Elonem Muskiem - podała agencja Reuters, powołując się na informatora z Białego Domu.

Donald Trump nie chce rozmawiać z Elonem Muskiem

Donald Trump nie chce rozmawiać z Elonem Muskiem

Źródło:
PAP

"Nie ma i nie będzie dopłat do kredytów. Są jawne ceny ofertowe mieszkań" - napisała w mediach społecznościowych Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Ministra funduszy nawiązała do decyzji prezydenta o podpisaniu ustawy dotyczącej ochrony praw nabywcy nieruchomości.

Ministra: napiszę wam szczerze

Ministra: napiszę wam szczerze

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ochronie praw nabywcy nieruchomości - podała Kancelaria Prezydenta RP w komunikacie. Chodzi o ustawę o jawności cen mieszkań.

Prezydent podpisał nowelę o ochronie praw nabywcy nieruchomości

Prezydent podpisał nowelę o ochronie praw nabywcy nieruchomości

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Komisja Europejska umieściła na tak zwanej czarnej liście wszystkie linie lotnicze z Tanzanii i Surinamu. Bruksela uznała przewoźników za niebezpiecznych i wykluczyła ich z lotów do i z Europy. Na liście jest już 169 linii z 17 krajów.

Unia dodała te linie lotnicze do czarnej listy

Unia dodała te linie lotnicze do czarnej listy

Źródło:
PAP

PKP Cargo zamierza przeprowadzić zwolnienia grupowe, które w 2025 roku mogą objąć do 1041 pracowników, a w 2026 roku do 1388 osób z różnych grup zawodowych - podano w komunikacie.

Zwolnienia w PKP Cargo

Zwolnienia w PKP Cargo

Źródło:
PAP

Zarząd Orlenu, włącznie z prezesem czeka cięcie wynagrodzenia. Obniżka ma wynieść około 13 proc. w porównaniu do dotychczas obowiązujących zasad. To skutek przyjęcia przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie uchwał porządkujących zasady wynagrodzeń władz spółki - przekazało w piątek biuro prasowe spółki.

Cięcie płac w zarządzie Orlenu

Cięcie płac w zarządzie Orlenu

Źródło:
PAP

Agencja Uzbrojenia, która kupuje sprzęt dla wojska unieważniła postępowania na zakup dla wojska 32 kolejnych śmigłowców S-70i Black Hawk z zakładów PZL Mielec dla Wojska Polskiego. - Wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć - powiedział rzecznik AU ppłk Grzegorz Polak.

Wojsko unieważnia przetarg na śmigłowce. "Istotna zmiana okoliczności"

Wojsko unieważnia przetarg na śmigłowce. "Istotna zmiana okoliczności"

Źródło:
PAP

Tegoroczna czerwcowa waloryzacja kont i subkont emerytalnych jest rekordowa - przekazał prezes ZUS, Zbigniew Derdziuk. Zakład podał, że tegoroczna czerwcowa waloryzacja konta objęła ponad 26,1 mln osób, a subkonta przeszło 22,3 mln osób. 

Rekordowa waloryzacja kont przyszłych emerytów

Rekordowa waloryzacja kont przyszłych emerytów

Źródło:
PAP

Ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska powiedziała w piątek na antenie Radia Zet, że decyzja o ewentualnym przedłużeniu zamrożenia cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych zapadnie po analizie nowych taryf zaproponowanych przez spółki energetyczne.

Co dalej z zamrożeniem cen prądu? Ministra zabiera głos

Co dalej z zamrożeniem cen prądu? Ministra zabiera głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Polski Światłowód Otwarty podpisał przedwstępną umowę na kupno 100 proc. udziałów w Elsat, spółce zależnej Vectry - podało PŚO w komunikacie pasowym. Transakcja rozszerzy zasięg sieci PŚO o 670 tysięcy gospodarstw domowych w ponad 80 miastach.

Przetasowania na rynku telekomunikacyjnym

Przetasowania na rynku telekomunikacyjnym

Źródło:
PAP

Trwa spór między pracodawcami, związkami zawodowymi, a nawet między ministerstwami, w sprawie wysokości płacy minimalnej na 2026 rok. Związkowcy domagają się jak najwyższych podwyżek, przedsiębiorcy - ustawowego minimum. W tle debaty pojawia się problem wypłaszczania struktury wynagrodzeń, nasilający się wraz ze wzrostem liczby osób z minimalną płacą.

Minimalna osiągnęła maksimum? Spór o podwyżki dla milionów pracowników

Minimalna osiągnęła maksimum? Spór o podwyżki dla milionów pracowników

Źródło:
TVN24+

Między Donaldem Trumpem i Elonem Muskiem doszło do publicznej kłótni. Teraz obydwaj studzą nastroje, mimo że padły gorzkie słowa, a niektóre ciosy były poniżej pasa. Jak podaje Politico, doradcy z Białego Domu zaplanowali na piątek rozmowę z Muskiem w celu załagodzenia sytuacji.

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, PAP

Restauracja w Merano na północy Włoch została ukarana grzywną w wysokości czterech tysięcy euro za podanie innego sera niż zapowiedziany w menu. Zamiast chronionego certyfikatem Parmigiano Reggiano, klienci otrzymywali Grana Padano - co wykryli czujni przedstawiciele konsorcjum producentów parmezanu.

Słony rachunek za ser. Tysiące euro kary za zamianę w menu

Słony rachunek za ser. Tysiące euro kary za zamianę w menu

Źródło:
PAP