Sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych poparła projekt nowelizacji ustawy o dowodach osobistych. Projekt przygotowany przez rząd zakłada, że w dokumentach wydawanych od 2 sierpnia w warstwie graficznej znajdą się podpis posiadacza oraz flaga Unii Europejskiej z oznaczeniem państwa.
Na wtorkowym posiedzeniu sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych odbyło się pierwsze czytanie nowelizacji ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw, która dostosowuje przepisy krajowe do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Rozporządzenie wchodzi w życie 2 sierpnia br. i do tego czasu państwa członkowskie muszą wprowadzić związane z nim zmiany. Rząd przyjął projekt w lutym.
Założenia projektu ustawy przedstawił posłom wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Paweł Szefernaker. - Rozwiązania zawarte w tym projekcie mają przede wszystkim na celu ograniczenie ryzyka fałszowania dokumentów oraz przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów – zaznaczył.
Podczas rozpatrywania projektu przyjęto poprawki zgłoszone przez Biuro Legislacyjne o charakterze głównie redakcyjnym, a także poprawkę posłów PiS przedstawioną przez posła Pawła Hreniaka doprecyzowującą jeden z przepisów.
Projekt uzyskał poparcie 29 posłów, jedna osoba była przeciw. Posłem sprawozdawcą został Zdzisław Sipiera z PiS. Zgodnie z harmonogramem najbliższego posiedzenia Sejmu sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ma się odbyć w środę o godz. 14.15.
Nowe wzory dowodów osobistych
Projekt przewiduje, że do warstwy elektronicznej dowodów osób po 12. roku życia zostanie dodana druga cecha biometryczna, czyli odciski palców. Będą one odwzorowywane w urzędzie, tak jak dzieje się to obecnie podczas wydawania paszportów. Wyjątek stanowią dowody osób, od których pobranie odcisków palca jest niemożliwe.
- Odciski palców będą przechowywane w rejestrze w celu wydania dowodu osobistego do dnia odbioru dowodu osobistego, nie dłużej niż 90 dni od dnia wydania dowodu osobistego, a później zostaną usunięte. To będzie mechanizm taki, jaki jest w tej chwili przy wydawaniu paszportów – wskazał Szefernaker.
Termin ważności
Projekt ustawy przewiduje pięcioletni termin ważności dowodów osobistych wydanych dzieciom do 12. roku życia, a dziesięcioletni termin dla osób powyżej 12. roku życia. Z kolei dowody osobiste osób, od których pobranie odcisków palców jest chwilowo niemożliwe, będą miały 12-miesięczny okres ważności. Obecnie okres ważności to 10 lat dla osób w wieku od 5 lat, a 5 lat dla osób w wieku do 5 lat.
Podczas dyskusji wśród pytań posłów do założeń projektu powracała kwestia bezterminowej ważności dowodów wydanych osobom po 70. roku życia. Poprawkę w tym zakresie zgłosili posłowie Lewicy i przedstawił ją poseł Rafał Adamczyk. Nie uzyskała ona większości.
Szefernaker tłumaczył, że dziesięcioletni termin ważności powinien być utrzymany m.in. dlatego, że tyle wynosi maksymalny okres ważności certyfikatów bezpieczeństwa wymaganych w przypadku warstwy elektronicznej dowodu. Jak wskazał, wymagania Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, której wytyczne wdraża też unijne rozporządzenie, wiążą ważność warstwy elektronicznej z ważnością całego dokumentu.
Według projektu dowody wydane przed zmianami będą ważne na okres, na jaki zostały wydane, ale nie dłużej niż do 3 sierpnia 2031 roku. - Nie będzie zatem konieczności wymiany dotychczas posiadanych dokumentów – podkreślił Szefernaker.
Podpis posiadacza
Po zmianach warstwa graficzna dowodu osoby po 12. roku życia zostanie uzupełniona o podpis posiadacza. W tym przypadku również wyjątkiem będą osoby, które takiego podpisu złożyć nie mogą.
Zmieni się wzór dowodu. Założenia projektu rozporządzenia w tej sprawie na komisji zaprezentował Mariusz Kujawski, przewodniczący zespołu roboczego MSWiA.
Zmiany na awersie to m.in. dodanie oznaczenia państwa na tle flagi UE w prawym górnym rogu, przesunięcie z tego powodu oznaczenia informującego, że dokument posiada chip, a także umieszczenie pola na podpis u dołu dokumentu.
Na rewersie natomiast zmieni się napis "Numer dowodu osobistego" na "Seria i numer dokumentu".
Wnioski o dowód w nowej formule nie będą mogły być składane przez internet. Dla osób, które faktycznie nie mogą udać się do urzędu gminy, nowe regulacje przewidują możliwość skorzystania z mobilnej stacji obsługiwanej przez urzędników. Stacje umożliwiające pobranie odcisków palców poza urzędem mają znaleźć się w każdym powiecie.
Przygotowania do zmian
Poseł Koalicji Obywatelskiej Artur Łącki podczas dyskusji zwracał uwagę, że zadanie wydawania dowodów wypełniają samorządy, i dopytywał, jak będzie wyglądała refundacja związanych z tym kosztów. Dyrektor Departamentu Spraw Obywatelskich MSWiA Beata Stępińska wyjaśniła, że w związku ze zmianami w ramach rozliczania zwiększona zostanie czasochłonność zadania z 30 do 37 minut. Ponadto wydzielone zostanie nowe zadanie związane z funkcjonowaniem stacji mobilnych.
Wpływ na sektor finansów publicznych przez 10 lat po zmianach wskazany w ocenach skutków regulacji (OSR) to 363 mln zł, a wpływ na budżet wojewodów – 160 mln zł.
Z kolei poseł KO Mateusz Bochenek pytał o kwestię zakupu sprzętu, a także czy producenci są w stanie dotrzymać terminów. Szefernaker wyjaśnił, że w ramach międzyresortowego zespołu podjęto decyzję, że zakupu sprzętu potrzebnego do pobrania linii papilarnych dokona minister do spraw cyfryzacji.
Zastępca dyrektora Departamentu Zarządzania Systemami KPRM Katarzyna Kopytowska poinformowała, że obecnie na ukończeniu są przetargi dotyczące skanerów odcisków palców w urzędach oraz sprzętu obsługi mobilnej. Pytana przez szefa komisji Wiesława Szczepańskiego z Lewicy, kiedy urządzenia będą dystrybuowane do gmin, odparła, że cały proces zakończy się pod koniec maja.
Kopytowska wyjaśniła ponadto, że szkolenia dla urzędników będą przeprowadzane w trybie online, a w planach są też testy w 21 wytypowanych urzędach.
Źródło: PAP