Weto dla CETA? "Unia nigdy nie była w takiej sytuacji"

CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement) proponuje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a KanadąShutterstock

Warunkiem ratyfikowania umowy o wolnym handlu z Kanadą (CETA) jest obecność Polaka w międzynarodowym sądzie arbitrażowym, respektowanie przez stronę kanadyjską kwot sprzedażowych na produkty rolne i dodatni bilans handlowy Polski po okresie próbnym - wskazał w Sejmie Dominik Tarczyński (PiS). Co się stanie jeżeli polski rząd nie wyrazi zgody na umowę? Sprawdzamy możliwe scenariusze.

CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement) proponuje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a Kanadą. Negocjacje ws. umowy trwały pięć lat i zakończyły się we wrześniu 2014 roku. Porozumienie ma być zawarte w październiku podczas szczytu UE-Kanada.

- Sejm będzie głosował nad uchwałą ws. umowy handlowej z Kanadą (CETA) w czwartek rano - powiedział poseł sprawozdawca tej uchwały Dominik Tarczyński (PiS). W środę wieczorem sejmowa komisja opowiedziała się za wpisaniem do uchwały, że Sejm będzie ratyfikował CETA większością 2/3 głosów.

Porozumienie z Kanadą

Na początku lipca Komisja Europejska formalnie zaproponowała państwom członkowskim, by te podpisały umowę. Po tym, jak to zrobią i przegłosuje ją Parlament Europejski, będzie ona mogła tymczasowo wejść w życie. Ostateczna decyzja należeć będzie jednak do parlamentów narodowych. Tymczasowe stosowanie umowy dotyczyć ma tylko relacji handlowych. Do czasu ratyfikacji przez wszystkie kraje członkowskie zawieszona będzie inwestycyjna część umowy.

CZYM JEST CETA? ODPOWIADAMY NA NAJWAŻNIEJSZE PYTANIA

A co w przypadku, gdy Polska nie wyrazi zgody na przystąpienie do CETA? Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy się cofnąć o kilka miesięcy, kiedy Komisja Europejska uznała, że ta umowa w całości należy do kompetencji Unii Europejskiej, czyli że wystarczy jej ratyfikacja na poziomie unijnym. Decyzje miały więc podjąć Rada Europejska i Parlament Europejski.

Ale sytuacja zmieniła się po Brexicie.

Decyzja polityczna

- Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean Claude Juncker doszedł do wniosku, że ten "timing" źle się ułożył. Nie chciał, aby wyglądało to na ponowne zabieranie państwom kompetencji. Więc podjął decyzję polityczną, że umowę będzie ratyfikował jako umowę mieszaną - tłumaczy tvn24bis.pl ekspert od polityki handlowej UE Tomasz Włostowski z brukselskiej kancelarii Eutradedefence, zajmującej się polityką handlową.

Fakt, że pierwotnie KE uznała umowę CETA za należącą do wyłącznych kompetencji UE, może mieć znaczenie, szczególnie gdy któreś z państw nie będzie chciało jej ratyfikować. Prawnie jest to bardzo skomplikowane.

Umowa mieszana

CETA to w praktyce umowa mieszana - Unia Europejska podzieliła ją na dwie części. Pierwsza obejmuje sprawy należące w całości do kompetencji unijnych, takie jak np. poziom ceł. Polityka celna należy bezspornie do wyłącznych kompetencji UE. Dlatego cła na towary importowane z Kanady do UE bądź kanadyjskie cła na import towarów z Unii Europejskiej zaczną spadać z chwilą ratyfikowania umowy na poziomie unijnym.

Druga część umowy to kwestie potencjalnie związane z polityką wewnętrzną, do której uprawnienia roszczą sobie rządy państw członkowskich. Przykładem tutaj mogą być sankcje karne, np. za naruszenie praw autorskich, czy przepisy związane z opodatkowaniem, które w myśl prawa UE nadal zostają kompetencją państw członkowskich UE.

Jeszcze oddzielnym tematem są inwestycje zagraniczne i rozwiązywanie sporów z nimi związanych, które - przypomnijmy - od Traktatu Lizbońskiego również w zasadzie należą do kompetencji wyłącznych UE. Ale ze względów na szereg niejasności, a także polityczną wrażliwość systemu rozwiązywania sporów, niektóre postanowienia dotyczące inwestycji również będą potraktowane jako kompetencje mieszane.

Rola parlamentu

- Unia Europejska proceduje tę umowę tak, jakby była ona umową mieszaną. Unia doszła do wniosku, że podda umowę ratyfikacji w państwach członkowskich, ale jednocześnie będzie się starała, aby ta część umowy, która należy do wyłącznych kompetencji UE, weszła w życie jak najszybciej - wyjaśnia Włostowski.

W zasadzie, ta część umowy mogłaby wejść zaraz po podjęciu decyzji przez Radę UE, ale zwyczajowo czeka się również na zatwierdzenie umowy przez Parlament Europejski.
 - W tym momencie jesteśmy w takiej sytuacji, że ta część umowy, która należy do wyłącznych kompetencji UE, wejdzie zaraz w życie. Natomiast w przypadku uprawnień potraktowanych jako mieszane, trzeba czekać na ratyfikacje umowy mieszanej przez państwa członkowskie - wyjaśnia Włostowski.

W praktyce, rozdzielenie kwestii wyłącznych od mieszanych nastąpi w decyzji Rady o tymczasowym zastosowaniu umowy CETA. To w tej decyzji, nad której treścią od miesięcy gimnastykują się prawnicy Rady i Komisji, zostaną zaznaczone kwestie, które traktujemy jako mieszane i te, które nie wejdą w życie dopóki nie nastąpi pełna ratyfikacja przez wszystkie państwa UE.

"Ziemia niczyja"

Jak podkreśla Włostowski jeżeli polski rząd odmówi ratyfikacji umowy to na pewno w Polsce nie wejdzie w życie ta część umowy, która należy do kompetencji mieszanych. Ale jak zaznacza "znajdujemy się na ziemi niczyjej". - Unia Europejska nigdy nie była w takiej sytuacji, w której jedno państwo zablokowało międzynarodową umowę handlową. To byłaby sytuacja precedensowa - mówi.

 Tłumaczy, że brak ratyfikacji umowy mieszanej przez Polskę nie będzie miał w ogóle wpływu na tę część umowy, która wchodzi w życie na poziomie unijnym, bo ta już będzie w mocy. Dodaje jednocześnie, że nie ma w tej chwili odpowiedzi na pytanie, czy jeżeli Polska nie ratyfikuje umowy CETA, to w innych państwach umowa wejdzie w życie. Tutaj ponownie brak jest jednoznacznej odpowiedzi.

Unia Europejska nigdy nie była w takiej sytuacji, w której jedno państwo zablokowało międzynarodową umowę handlową. To byłaby sytuacja precedensowa. Tomasz Włostowski

Włostowski przypomina o wadze pierwszej decyzji KE, aby potraktować umowę CETA jako należąca do wyłącznych kompetencji UE.

- Jest to bardzo istotne, gdyż wskazuje, że w sensie prawnym, KE uważa, że to jednak UE posiada pełnię kompetencji do ratyfikacji całej umowy, a poddanie jej ratyfikacji jako umowy mieszanej przez wszystkie państwa członkowskie UE może nie mieć znaczenia prawnego i być jedynie pustym gestem politycznym - zauważa.

Wielka niewiadoma

Gdyby pierwotna ocena KE była poprawna, wówczas brak ratyfikacji w Polsce w ogóle mógłby nie mieć żadnego prawnego znaczenia. Jak ostatecznie ten problem zostałby rozwiązany okaże się dopiero później, po ewentualnym braku ratyfikacji i braku znalezienia praktycznego rozwiązania problemu na poziomie unijnym. W ostatecznym rozrachunku, zadecydować mogą sądy. - Na tę chwilę w Polsce dyskutujemy dopiero o zgodzie Rządu RP na decyzję Rady UE w sprawie tymczasowego zastosowania umowy CETA na poziomie unijnym. Do tego nie potrzeba jednomyślności wszystkich państw, aczkolwiek w praktyce do niej się dąży. Dlatego więc, brak zgody jednego państwa na tym etapie nic raczej nie zmieni. Temat ratyfikacji – i skutków prawnych jej braku w jakimś państwie - wróci dopiero później - mów Włostowski.

Gorąca dyskusja o CETA
Gorąca dyskusja o CETATVN24 BiS

Autor: tol//ms / Źródło: TVN24 BiS, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Między Donaldem Trumpem i Elonem Muskiem doszło do publicznej kłótni. Prezydent USA powiedział, że był "bardzo zaskoczony" i "rozczarowany" swoim niedawnym sprzymierzeńcem po tym, jak ten skrytykował jego ustawę budżetową. To zaczęło lawinę krytycznych komentarzy Muska. Jak podaje Politico, doradcy z Białego Domu zaplanowali na piątek rozmowę z Muskiem w celu załagodzenia sytuacji.

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, PAP

Zatrzymany w środę były członek zarządu Orlen S.A. Michał R. usłyszał w czwartek zarzut niedopełnienia obowiązków nadzorowania i dbania o majątek Orlen S.A. - poinformowała w czwartek Prokuratura Regionalna w Warszawie. Michał R. nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia.

Są zarzuty dla byłego członka zarządu Orlenu

Są zarzuty dla byłego członka zarządu Orlenu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Jesień - to wtedy według analityków Rada Polityki Pieniężnej może zdecydować się na kolejne cięcie stóp. Prezes NBP Adam Glapiński nie wydaje się spieszyć z obniżkami stóp procentowych - oceniają ekonomiści mBanku. Eksperci banku Santander zwracają uwagę na rzeczową i krótką konferencję. "Naszym zdaniem zasygnalizowała kolejną zmianę w nastawieniu banku centralnego, ponownie w kierunku bardziej jastrzębiej polityki" - stwierdzili w komentarzu.

Analitycy: bank centralny bardziej jastrzębi. Wskazali, kiedy kolejne cięcie stóp

Analitycy: bank centralny bardziej jastrzębi. Wskazali, kiedy kolejne cięcie stóp

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Podczas Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Orlenu nie udzielono absolutorium byłemu prezesowi spółki Danielowi Obajtkowi. Nowe władze, na czele z prezesem Ireneuszem Fąfarą, dostały zielone światło od akcjonariuszy. W uzasadnieniu rekomendacji dla walnego zgromadzenia powołano się na stwierdzone w audytach i kontrolach liczne nieprawidłowości. W czwartek w Płocku zdecydowano też o wysokości dywidendy.

Były zarząd Obajtka bez absolutorium od akcjonariuszy Orlenu

Były zarząd Obajtka bez absolutorium od akcjonariuszy Orlenu

Źródło:
PAP

W czwartek odbyła się rozmowa telefoniczna pomiędzy prezydentem USA Donaldem Trumpem a przywódcą Chin Xi Jinpingiem. W ocenie Amerykanina była ona "bardzo dobra", obaj rozmówcy zaprosili się nawzajem do złożenia wizyt, a zespoły z USA i Chin mają wkrótce spotkać się znów, by omówić kwestie handlowe. Według chińskich mediów Trump "wyraził ogromny szacunek" wobec Chin.

Pekin i Waszyngton po "bardzo dobrej rozmowie". Trwała półtorej godziny

Pekin i Waszyngton po "bardzo dobrej rozmowie". Trwała półtorej godziny

Źródło:
PAP

- RPP nie zapowiada ścieżki przyszłych stóp procentowych, nie zobowiązuje się do żadnych decyzji - poinformował prezes NBP Adam Glapiński. Szef banku centralnego wskazał, że RPP spodziewa się "w całym roku 2025 wyższego wzrostu PKB niż w roku ubiegłym".

Glapiński o stopach: nie zobowiązujemy się do żadnych decyzji, nawet werbalnie

Glapiński o stopach: nie zobowiązujemy się do żadnych decyzji, nawet werbalnie

Źródło:
tvn24.pl

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych - podano w komunikacie po posiedzeniu. Decyzja była zgodna z oczekiwaniami analityków. To już 8. obniżka stóp procentowych - od czerwca 2024 r. - Europejski Bank Centralny po czerwcowej obniżce stóp procentowych o 25 punktów bazowych jest dobrze pozycjonowany i w dobrym miejscu - oceniła na konferencji prezes EBC Christine Lagarde.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
tvn24.pl, PAP

We Francji spada spożycie wina. Jak podaje w czwartkowym wydaniu dziennik "Le Figaro", znacznie spadła sprzedaż tego alkoholu w super- i hipermarketach, a to główne miejsca zakupu. Jak wyliczono, Francuzi kupili o 35 milionów butelek mniej wina niż w 2024 roku.

Francuzi piją mniej wina. Spadek liczony w dziesiątkach milionów

Francuzi piją mniej wina. Spadek liczony w dziesiątkach milionów

Źródło:
PAP

Europejska Organizacja Konsumentów, zrzeszająca 45 europejskich organizacji konsumenckich z 32 krajów, złożyła skargę do Komisji Europejskiej przeciwko Shein. Chińskiej platformie fast fashion zarzuca się stosowanie tak zwanych "dark patterns", To nielegalne taktyki mających na celu nakłonienie klienta do dokonywania zakupów.

Skarga na Shein. Za manipulacyjne praktyki sprzedażowe

Skarga na Shein. Za manipulacyjne praktyki sprzedażowe

Źródło:
Reuters

W 2024 roku blisko dwa miliony podatników w Polsce osiągnęło dochód przekraczający 120 tysięcy złotych - wynika z danych Ministerstwa Finansów. Z kolei 8,7 miliona podatników skorzystało z tak zwanej ulgi dla młodych, czyli podatku zerowego.

Rekordy podatkowe. Resort podał dane

Rekordy podatkowe. Resort podał dane

Źródło:
PAP

Amerykański przedsiębiorca Stephen Lynch uważa, że niemieccy urzędnicy z rezerwą odnoszą się do jego propozycji zakupu niedziałającego gazociągu Nord Stream 2 - podał w czwartek "New York Times". Dodał, że liczy na zmianę stanowiska europejskich przywódców, podkreślając, że "gaz nie popłynie przed osiągnięciem pokoju na Ukrainie".

Co ze sprzedażą Nord Stream 2? Amerykański inwestor o "sceptycyzmie Berlina"

Co ze sprzedażą Nord Stream 2? Amerykański inwestor o "sceptycyzmie Berlina"

Źródło:
PAP

Rosnąca niepewność gospodarcza w USA związana z polityką celną administracji Donalda Trumpa wpływa na decyzje przedsiębiorców i konsumentów - ostrzega CNN. Podkreśla, że firmy notują wyższe koszty, podnoszą ceny i wstrzymują zatrudnienie.

Uderzają w Trumpa. "Rozpętuje piekło"

Uderzają w Trumpa. "Rozpętuje piekło"

Źródło:
CNN

Będziemy pilnować, aby przepisy były realizowane bez żadnych obejść i uników - napisała w mediach społecznościowych ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, przekazując, że prezydent Andrzej Duda zadeklarował, że podpisze ustawę o jawności cen mieszkań.

"Pan prezydent zadeklarował, że podpisze ustawę"

"Pan prezydent zadeklarował, że podpisze ustawę"

Źródło:
tvn24.pl

Firma Procter & Gamble zamierza w najbliższych dwóch latach zwolnić 7000 pracowników, czyli około sześć procent globalnej siły roboczej - podała Agencja Reutera. Ma to przeciwdziałać rosnącym kosztom w związku z niepewnością co do ceł Donalda Trumpa.

Gigant chce zwolnić 7000 osób

Gigant chce zwolnić 7000 osób

Źródło:
Reuters

Adam Bodnar, prokurator generalny i minister sprawiedliwości, poinformował w czwartek w mediach społecznościowych o tymczasowym aresztowaniu Moniki J., byłej głównej księgowej i prokurent spółki Cinkciarz.pl. "Usłyszała zarzut współdziałania w popełnieniu przestępstwa oszustwa" - przekazał, dodając, że przyznała się do zarzucanego czynu. Prokuratura w komunikacie wyjaśniła, że chodzi o "zarzut niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie przekraczającej 112 milionów złotych". Grozi jej kara do 25 lat pozbawienia wolności.

Areszt dla byłej głównej księgowej Cinkciarz.pl

Areszt dla byłej głównej księgowej Cinkciarz.pl

Źródło:
tvn24.pl

Węgierski MOL, który przejął stacje Lotosu, ma w Polsce coraz mniejsze przychody i większe straty - donosi w czwartek "Puls Biznesu".

Z impetem weszli do Polski. Liczą straty

Z impetem weszli do Polski. Liczą straty

Źródło:
PAP

W maju sprowadzono do Polski ponad 80 tysięcy używanych aut z zagranicy, czyli o 2 procent więcej rok do roku. Ich średni wiek to 12,11 roku - podał Instytut Badań Rynku Motoryzacyjnego Samar. Wyraźny wzrost odnotowano w imporcie elektryków.

To sprowadzamy. Skok w jednej grupie

To sprowadzamy. Skok w jednej grupie

Źródło:
PAP

Bułgaria, najbiedniejszy kraj Unii Europejskiej, szykuje się przystąpienia do strefy euro. Tymczasem po zwycięstwie Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich perspektywa dołączenia Polski do tego klubu jest bardziej odległa niż kiedykolwiek - pisze Politico.

Euro w Polsce "bardziej odległe niż kiedykolwiek"

Euro w Polsce "bardziej odległe niż kiedykolwiek"

Źródło:
PAP

W 2024 roku na świecie żyło niemal 23,5 miliona osób z majątkiem płynnym przekraczającymi milion dolarów. Liderem pod tym względem pozostają Stany Zjednoczone - wynika z najnowszego raportu firmy doradczej Capgemini.

W tym kraju żyje najwięcej milionerów

W tym kraju żyje najwięcej milionerów

Źródło:
PAP

W maju 2025 roku wartość zapytań o kredyt mieszkaniowy wzrosła o 46,4 procent rok do roku - przekazało Biuro Informacji Kredytowej. Kredytem było zainteresowanych ponad 38 tysięcy osób w porównaniu do prawie 27 tysięcy w maju poprzedniego roku.

Zmiana na rynku. Nagły wzrost zapytań

Zmiana na rynku. Nagły wzrost zapytań

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump chce zniesienia ustawowego limitu zadłużenia w USA. "Jest zbyt niszczycielski, aby oddać go w ręce polityków, którzy mogą chcieć go wykorzystać" - napisał w mediach społecznościowych.

Trump: to grozi gospodarczą katastrofą

Trump: to grozi gospodarczą katastrofą

Źródło:
PAP

Przedłużający się impas polityczny w Polsce oraz zbliżające się wybory parlamentarne i zakończone prezydenckie ograniczają perspektywy reform gospodarczych i konsolidacji fiskalnej - oceniają agencje ratingowe S&P Global Ratings i Fitch. Eksperci wskazują, że apetyt na zdecydowane działania fiskalne może być coraz mniejszy w obliczu napiętej sceny politycznej. Wynik przyszłych wyborów może dodatkowo utrudnić wdrażanie niezbędnych reform.

Nawrocki w Pałacu, reformy w zawieszeniu. Agencje alarmują

Nawrocki w Pałacu, reformy w zawieszeniu. Agencje alarmują

Źródło:
PAP

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała byłego wysokiego rangą menedżera związanego z Grupą Orlen. Według informacji tvn24.pl chodzi o wiceprezesa koncernu Michała R. Zatrzymanie ma związek z postępowaniem dotyczącym działalności zagranicznej spółki zależnej Orlenu. Do sprawy odniósł się były prezes Daniel Obajtek. Aresztowanie określił "niczym innym jak polityczną zemstą".

Były wiceprezes Orlenu zatrzymany

Były wiceprezes Orlenu zatrzymany

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgodził się na odroczenie przez Jastrzębską Spółkę Węglową terminu zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne – poinformowała spółka w komunikacie opublikowanym w środę. Wcześniej JSW złożyła wniosek o odroczenie należności w wysokości około 315 milionów złotych.

Miliony złotych do ZUS mogą poczekać. Jedna decyzja, duża ulga

Miliony złotych do ZUS mogą poczekać. Jedna decyzja, duża ulga

Źródło:
PAP

Bułgaria spełniła kryteria i może wstąpić do strefy euro 1 stycznia 2026 roku - przekazała Komisja Europejska (KE). Ostateczną decyzję podejmą kraje członkowskie w Radzie Unii Europejskiej. Bułgarskie społeczeństwo jest mocno podzielone w kwestii przyjęcia europejskiej waluty.

Euro w kolejnym kraju. Bruksela podjęła decyzję

Euro w kolejnym kraju. Bruksela podjęła decyzję

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o pozostawieniu stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie. Stopa referencyjna nadal wynosi 5,25 procent. Decyzja była zgodna z oczekiwaniami rynkowymi. Obecny poziom stóp procentowych NBP sprzyja realizacji celu inflacyjnego w średnim okresie – podała Rada Polityki Pieniężnej w środowym komunikacie.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
PAP

Choć najem mógłby znacząco przyczynić się do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych w Polsce, jego rozwój jest ograniczony - głównie z powodu nieskutecznych regulacji. Jak wskazuje raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), w 2023 roku jedynie 12,7 procent gospodarstw domowych korzystało z najmu, co stanowi jeden z najniższych odsetków w całej Unii Europejskiej.

Polska w ogonie Europy. To mogłoby uzdrowić rynek

Polska w ogonie Europy. To mogłoby uzdrowić rynek

Źródło:
PAP

W 2024 roku w Japonii urodziło się najmniej dzieci od czasu rozpoczęcia prowadzenia ogólnokrajowych statystyk w 1899 roku - poinformowało w środę japońskie ministerstwo zdrowia. Liczba urodzeń wyniosła zaledwie 686 tysięcy, co jest najniższym wynikiem od XIX wieku - przekazała agencja AP.

Alarm demograficzny. Najmniej dzieci od 126 lat

Alarm demograficzny. Najmniej dzieci od 126 lat

Źródło:
PAP

Elon Musk, miliarder i były bliski doradca Donalda Trumpa, w prywatnych rozmowach wyraża rosnące niezadowolenie z decyzji podejmowanych przez administrację USA - poinformowała stacja ABC News.

Miesiąc miodowy się skończył. Musk rozczarowany Trumpem

Miesiąc miodowy się skończył. Musk rozczarowany Trumpem

Źródło:
PAP