Weto dla CETA? "Unia nigdy nie była w takiej sytuacji"

CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement) proponuje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a KanadąShutterstock

Warunkiem ratyfikowania umowy o wolnym handlu z Kanadą (CETA) jest obecność Polaka w międzynarodowym sądzie arbitrażowym, respektowanie przez stronę kanadyjską kwot sprzedażowych na produkty rolne i dodatni bilans handlowy Polski po okresie próbnym - wskazał w Sejmie Dominik Tarczyński (PiS). Co się stanie jeżeli polski rząd nie wyrazi zgody na umowę? Sprawdzamy możliwe scenariusze.

CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement) proponuje zniesienie niemal wszystkich ceł i barier pozataryfowych oraz liberalizację handlu usługami między Unią Europejską a Kanadą. Negocjacje ws. umowy trwały pięć lat i zakończyły się we wrześniu 2014 roku. Porozumienie ma być zawarte w październiku podczas szczytu UE-Kanada.

- Sejm będzie głosował nad uchwałą ws. umowy handlowej z Kanadą (CETA) w czwartek rano - powiedział poseł sprawozdawca tej uchwały Dominik Tarczyński (PiS). W środę wieczorem sejmowa komisja opowiedziała się za wpisaniem do uchwały, że Sejm będzie ratyfikował CETA większością 2/3 głosów.

Porozumienie z Kanadą

Na początku lipca Komisja Europejska formalnie zaproponowała państwom członkowskim, by te podpisały umowę. Po tym, jak to zrobią i przegłosuje ją Parlament Europejski, będzie ona mogła tymczasowo wejść w życie. Ostateczna decyzja należeć będzie jednak do parlamentów narodowych. Tymczasowe stosowanie umowy dotyczyć ma tylko relacji handlowych. Do czasu ratyfikacji przez wszystkie kraje członkowskie zawieszona będzie inwestycyjna część umowy.

CZYM JEST CETA? ODPOWIADAMY NA NAJWAŻNIEJSZE PYTANIA

A co w przypadku, gdy Polska nie wyrazi zgody na przystąpienie do CETA? Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy się cofnąć o kilka miesięcy, kiedy Komisja Europejska uznała, że ta umowa w całości należy do kompetencji Unii Europejskiej, czyli że wystarczy jej ratyfikacja na poziomie unijnym. Decyzje miały więc podjąć Rada Europejska i Parlament Europejski.

Ale sytuacja zmieniła się po Brexicie.

Decyzja polityczna

- Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean Claude Juncker doszedł do wniosku, że ten "timing" źle się ułożył. Nie chciał, aby wyglądało to na ponowne zabieranie państwom kompetencji. Więc podjął decyzję polityczną, że umowę będzie ratyfikował jako umowę mieszaną - tłumaczy tvn24bis.pl ekspert od polityki handlowej UE Tomasz Włostowski z brukselskiej kancelarii Eutradedefence, zajmującej się polityką handlową.

Fakt, że pierwotnie KE uznała umowę CETA za należącą do wyłącznych kompetencji UE, może mieć znaczenie, szczególnie gdy któreś z państw nie będzie chciało jej ratyfikować. Prawnie jest to bardzo skomplikowane.

Umowa mieszana

CETA to w praktyce umowa mieszana - Unia Europejska podzieliła ją na dwie części. Pierwsza obejmuje sprawy należące w całości do kompetencji unijnych, takie jak np. poziom ceł. Polityka celna należy bezspornie do wyłącznych kompetencji UE. Dlatego cła na towary importowane z Kanady do UE bądź kanadyjskie cła na import towarów z Unii Europejskiej zaczną spadać z chwilą ratyfikowania umowy na poziomie unijnym.

Druga część umowy to kwestie potencjalnie związane z polityką wewnętrzną, do której uprawnienia roszczą sobie rządy państw członkowskich. Przykładem tutaj mogą być sankcje karne, np. za naruszenie praw autorskich, czy przepisy związane z opodatkowaniem, które w myśl prawa UE nadal zostają kompetencją państw członkowskich UE.

Jeszcze oddzielnym tematem są inwestycje zagraniczne i rozwiązywanie sporów z nimi związanych, które - przypomnijmy - od Traktatu Lizbońskiego również w zasadzie należą do kompetencji wyłącznych UE. Ale ze względów na szereg niejasności, a także polityczną wrażliwość systemu rozwiązywania sporów, niektóre postanowienia dotyczące inwestycji również będą potraktowane jako kompetencje mieszane.

Rola parlamentu

- Unia Europejska proceduje tę umowę tak, jakby była ona umową mieszaną. Unia doszła do wniosku, że podda umowę ratyfikacji w państwach członkowskich, ale jednocześnie będzie się starała, aby ta część umowy, która należy do wyłącznych kompetencji UE, weszła w życie jak najszybciej - wyjaśnia Włostowski.

W zasadzie, ta część umowy mogłaby wejść zaraz po podjęciu decyzji przez Radę UE, ale zwyczajowo czeka się również na zatwierdzenie umowy przez Parlament Europejski.
 - W tym momencie jesteśmy w takiej sytuacji, że ta część umowy, która należy do wyłącznych kompetencji UE, wejdzie zaraz w życie. Natomiast w przypadku uprawnień potraktowanych jako mieszane, trzeba czekać na ratyfikacje umowy mieszanej przez państwa członkowskie - wyjaśnia Włostowski.

W praktyce, rozdzielenie kwestii wyłącznych od mieszanych nastąpi w decyzji Rady o tymczasowym zastosowaniu umowy CETA. To w tej decyzji, nad której treścią od miesięcy gimnastykują się prawnicy Rady i Komisji, zostaną zaznaczone kwestie, które traktujemy jako mieszane i te, które nie wejdą w życie dopóki nie nastąpi pełna ratyfikacja przez wszystkie państwa UE.

"Ziemia niczyja"

Jak podkreśla Włostowski jeżeli polski rząd odmówi ratyfikacji umowy to na pewno w Polsce nie wejdzie w życie ta część umowy, która należy do kompetencji mieszanych. Ale jak zaznacza "znajdujemy się na ziemi niczyjej". - Unia Europejska nigdy nie była w takiej sytuacji, w której jedno państwo zablokowało międzynarodową umowę handlową. To byłaby sytuacja precedensowa - mówi.

 Tłumaczy, że brak ratyfikacji umowy mieszanej przez Polskę nie będzie miał w ogóle wpływu na tę część umowy, która wchodzi w życie na poziomie unijnym, bo ta już będzie w mocy. Dodaje jednocześnie, że nie ma w tej chwili odpowiedzi na pytanie, czy jeżeli Polska nie ratyfikuje umowy CETA, to w innych państwach umowa wejdzie w życie. Tutaj ponownie brak jest jednoznacznej odpowiedzi.

Unia Europejska nigdy nie była w takiej sytuacji, w której jedno państwo zablokowało międzynarodową umowę handlową. To byłaby sytuacja precedensowa. Tomasz Włostowski

Włostowski przypomina o wadze pierwszej decyzji KE, aby potraktować umowę CETA jako należąca do wyłącznych kompetencji UE.

- Jest to bardzo istotne, gdyż wskazuje, że w sensie prawnym, KE uważa, że to jednak UE posiada pełnię kompetencji do ratyfikacji całej umowy, a poddanie jej ratyfikacji jako umowy mieszanej przez wszystkie państwa członkowskie UE może nie mieć znaczenia prawnego i być jedynie pustym gestem politycznym - zauważa.

Wielka niewiadoma

Gdyby pierwotna ocena KE była poprawna, wówczas brak ratyfikacji w Polsce w ogóle mógłby nie mieć żadnego prawnego znaczenia. Jak ostatecznie ten problem zostałby rozwiązany okaże się dopiero później, po ewentualnym braku ratyfikacji i braku znalezienia praktycznego rozwiązania problemu na poziomie unijnym. W ostatecznym rozrachunku, zadecydować mogą sądy. - Na tę chwilę w Polsce dyskutujemy dopiero o zgodzie Rządu RP na decyzję Rady UE w sprawie tymczasowego zastosowania umowy CETA na poziomie unijnym. Do tego nie potrzeba jednomyślności wszystkich państw, aczkolwiek w praktyce do niej się dąży. Dlatego więc, brak zgody jednego państwa na tym etapie nic raczej nie zmieni. Temat ratyfikacji – i skutków prawnych jej braku w jakimś państwie - wróci dopiero później - mów Włostowski.

Gorąca dyskusja o CETA
Gorąca dyskusja o CETATVN24 BiS

Autor: tol//ms / Źródło: TVN24 BiS, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Co z zakazem korzystania ze smartfonów w szkołach? Niedawno do pomysłu Trzeciej Drogi pozytywnie odniósł się premier Donald Tusk. A w Ministerstwie Edukacji Narodowej słyszymy, że trwają prace nad ustawą i przepisy będą mogły wejść w życie w trakcie nowego roku szkolnego. Kolejne kraje europejskie próbują ograniczyć czas spędzany przez dzieci i młodzież przed ekranami.

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Zakaz korzystania z telefonów w szkołach. Czy znikną z plecaków?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę do Chorwacji dotarł pierwszy pociąg z Polski. "To początek nowego rozdziału wakacyjnych podróży koleją" - przekazał minister infrastruktury Dariusz Klimczak w mediach społecznościowych. Połączenie będzie działało przez całe wakacje.

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Historyczna podróż. "Początek nowego rozdziału"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Część firm, między innymi z branży e-commerce, transportu, telekomunikacji, bankowości i mediów, od soboty muszą dostosowywać swoje produkty i usługi do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Chodzi o to, by informacje na etykietach, w aplikacjach czy bankomatach były przekazywane w sposób jasny i zrozumiały, z wykorzystaniem więcej niż jednego kanału sensorycznego.

Od dziś nowe obowiązki dla wielu firm

Od dziś nowe obowiązki dla wielu firm

Źródło:
PAP

W ostatnich miesiącach roku możliwy jest kilkuprocentowy wzrost średnich cen transakcyjnych mieszkań - wynika z raportu ekspertów PKO Banku Polskiego. Wpływ na to będzie miał odbudowujący się - dzięki niższym stopom procentowym - popyt, a także zmniejszająca się oferta mieszkań deweloperskich.

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Ceny mieszkań mogą wzrosnąć. Prognoza

Źródło:
PAP

W austriackim Tyrolu obowiązuje od lata tego roku zakaz omijania korków w przypadku zablokowania autostrady. Na lokalną drogę można zjechać tylko wówczas, gdy posiada się rezerwację w lokalnym hotelu bądź restauracji. Za złamanie przepisów grozi kara w wysokości do 220 euro.

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Zakaz omijania korków. Kierowcy mogą słono zapłacić

Źródło:
PAP

Piątkowa sesja na Wall Street zakończyła się wzrostami głównych indeksów, a S&P 500 znalazł się na najwyższym poziomie w historii. W centrum uwagi inwestorów są rozmowy handlowe USA.

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Nowojorska giełda z historycznym wynikiem

Źródło:
PAP

Mała portugalska firma produkująca likiery została pozwana przez francuski koncern modowy Louis Vuitton. Poszło o logo.

Gigant pozywa małą firmę. "Pasożytnicze wykorzystywanie prestiżu"

Gigant pozywa małą firmę. "Pasożytnicze wykorzystywanie prestiżu"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent USA Donald Trump poinformował w piątek, że natychmiast zrywa negocjacje handlowe z Kanadą, ponieważ kraj ten nie wycofał się z planów nałożenia podatku od usług cyfrowych. Zapowiedział, że w ciągu tygodnia poinformuje Kanadę o nowej stawce ceł na towary z tego kraju.

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Trump zrywa negocjacje handlowe. "Bezpośredni i rażący atak"

Źródło:
PAP

Sieć Makro Cash and Carry ogłosiła, że planuje przeprowadzić "optymalizację swojej sieci operacyjnej". Do końca września zamknięte zostaną cztery sklepy, a pracę straci do 400 osób.

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Duża sieć zamyka kilka sklepów w Polsce. Pracę straci nawet 400 osób

Źródło:
tvn24.pl

Pekao, ING Bank Śląski, Santander Consumer Bank, Bank Pocztowy i Toyota Bank Polska - te instytucje finansowe planują prace serwisowe w najbliższych dniach.

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

"Ograniczenia w dostępie do płatności". Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 140 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości ponad 1,6 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 27 czerwca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rośnie. Duża wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Platformy społecznościowe będą zobowiązane do prawnej odpowiedzialności za treści zamieszczane przez ich użytkowników - orzekł Sąd Najwyższy Brazylii. Może to przyczynić się do zaostrzenia sporu z amerykańskimi władzami, które groziły nałożeniem sankcji za rzekome cenzurowanie wypowiedzi Amerykanów.

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Ta decyzja może zaostrzyć spór z USA

Źródło:
PAP

Koniec roku szkolnego, rozpoczęły się wakacje, co dla niektórych oznacza wyjazdy nad polskie morze. W tym roku kierowcy nie zawsze skorzystają z darmowego przejazdu autostradą A1 między Toruniem i Gdańskiem, jak to było rok czy dwa lata temu. Minister infrastruktury Dariusz Klimczak wyjaśnił, że bramki będą otwierane jedynie w przypadku bardzo dużego ruchu i zatoru.

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Minister wyjaśnia, kiedy przejazd A1 będzie bez opłat

Źródło:
PAP

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zadecydowała o wysokości opłat abonamentowych w 2026 roku. Publikując informację o przyjęciu rozporządzenia, KRRiT poinformowała, że opłaty ustanowiono na "możliwie najniższym poziomie".

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Abonament rtv w górę. Jest decyzja

Źródło:
PAP

W najbliższą niedzielę - 29 czerwca - sklepy będą otwarte. Oprócz niej do końca roku zostały jeszcze cztery niedziele handlowe, a kolejna przypada na 31 sierpnia.

5/27. Tak wygląda kalendarz handlowy

5/27. Tak wygląda kalendarz handlowy

Źródło:
PAP

Zasięg zagrożenia ubóstwem skrajnym w Polsce w 2024 roku wyniósł 5,2 procent - poinformował Główny Urząd Statystyczny (GUS). Wskazał też, że odnotowano spadek o 1,4 punktu procentowego rok do roku.

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Ubóstwo w Polsce. Nowe dane GUS

Źródło:
PAP

- Ślub miliardera Jeffa Bezosa i Lauren Sanchez w Wenecji będzie miał istotny wpływ gospodarczy na miasto i Włochy - stwierdziła ministra turystyki Daniela Santanche. Podała, że to wydarzenie może wygenerować wpływy w wysokości łącznie 957 milionów euro.

Miliard euro dzięki ślubowi Bezosa i Sanchez w Wenecji. Ministra komentuje

Miliard euro dzięki ślubowi Bezosa i Sanchez w Wenecji. Ministra komentuje

Źródło:
PAP

Część duńskich lokali KFC jest wciąż otwarta mimo ujawnionych nieprawidłowości związanych z serwowaniem mięsa - informuje telewizja DR. Jej dziennikarze dotarli wcześniej do wewnętrznych rozmów byłych pracowników, z których wynika, że w restauracjach celowo przedłużano termin przydatności kurczaka do spożycia.

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Skandal w znanej sieci fast foodów. Mieli zniknąć z rynku, ale wciąż działają

Źródło:
tvn24.pl

Chiny i Stany Zjednoczone uzgodniły szczegóły porozumienia handlowego - poinformowało w piątek chińskie ministerstwo handlu. Zgodnie z ustaleniami, Pekin będzie zatwierdzał eksport towarów objętych kontrolą "zgodnie z obowiązującym prawem", natomiast USA zadeklarowały "odpowiednie złagodzenie" restrykcji wobec Chin.

Nowe ustalenia handlowe między Chinami a USA

Nowe ustalenia handlowe między Chinami a USA

Źródło:
PAP

Coraz więcej pracowników korzysta z narzędzi opartych na sztucznej inteligencji - nierzadko bez wiedzy przełożonych - licząc na usprawnienie codziennych zadań. Nieostrożne użycie AI może jednak prowadzić nawet do kar dyscyplinarnych czy sankcji finansowych. Badacze alarmują, że nadmierne poleganie na sztucznej inteligencji wpływa też na nasz mózg, osłabiając samodzielność i kreatywność. Szczególnie narażeni są młodzi, dopiero wchodzący na rynek pracy. Odpowiednio stosowana AI może być jednak naszym sprzymierzeńcem.

Kopiuj, wklej, zapomnij. Za kilka kliknięć nawet dyscyplinarka

Kopiuj, wklej, zapomnij. Za kilka kliknięć nawet dyscyplinarka

Źródło:
TVN24+

Firma Apple poinformowała, że zmieniła zasady App Store - sklepu z aplikacjami, by uniknąć kar za łamanie unijnych regulacji antymonopolowych. Zmiany ułatwią korzystanie z systemów płatności innych niż system Apple'a.

Apple zmienił zasady App Store przez unijne regulacje

Apple zmienił zasady App Store przez unijne regulacje

Źródło:
PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło nabór do pilotażowego programu skróconego czasu pracy. Firmy mogą zgłaszać swój udział od 14 sierpnia do 15 września - poinformował resort w oficjalnym komunikacie.

Pracować mniej za tyle samo. Ruszył nabór

Pracować mniej za tyle samo. Ruszył nabór

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Założyciel Amazona Jeff Bezos oraz dziennikarka Lauren Sánchez zaprosili dziesiątki VIP-ów ze świata show-biznesu, filmu i finansów do Wenecji na trzydniowe wesele. Oto kilka faktów i liczb dotyczących wydarzenia określanego mianem "Ślubu stulecia".

Wesele za dziesiątki milionów. Taki ma być "ślub stulecia"

Wesele za dziesiątki milionów. Taki ma być "ślub stulecia"

Źródło:
Reuters

Główny Inspektor Farmaceutyczny podjął decyzję o wycofaniu z obrotu dwóch serii popularnego leku przeciwdepresyjnego. Powodem są nieprawidłowości wykryte podczas badań.

Serie leku na depresję wycofane z obrotu

Serie leku na depresję wycofane z obrotu

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura w USA ujawniła próby oszustwa na szkodę ubezpieczyciela Medicare na kwotę 10,6 miliarda dolarów - podał "Washington Post". Dodał, że szefem operacji był obywatel Rosji, a działali w niej obok Rosjan także Czesi i Estończycy.

Próbowali wyprowadzić 10,6 miliarda dolarów. Ich szef był z Rosji

Próbowali wyprowadzić 10,6 miliarda dolarów. Ich szef był z Rosji

Źródło:
PAP

Holenderska organizacja konsumencka wniosła pozew zbiorowy przeciwko Booking.com - popularnej platformie do rezerwacji noclegów online. Firma została oskarżona o stosowanie nieuczciwych praktyk, które mogły prowadzić do zawyżania cen zakwaterowania na całym rynku. Booking.com to serwis, z którego korzystają miliony użytkowników na całym świecie, w tym wielu z Polski.

Mieli zawyżać ceny noclegów. Jest pozew

Mieli zawyżać ceny noclegów. Jest pozew

Źródło:
PAP

PZU i Bank Pekao podpisały dokument określający wstępne zasady współpracy przy tworzeniu grupy bankowo-ubezpieczeniowej (tak zwany term sheet). "To kolejny krok w przygotowaniu transakcji, zacieśniający współpracę stron" - podkreślono w komunikacie.

Fuzja gigantów coraz bliżej. Podpisano dokument

Fuzja gigantów coraz bliżej. Podpisano dokument

Źródło:
PAP

Złoty się umacnia, dolar traci. Co więcej, amerykańska waluta jest na najniższych poziomach od siedmiu lat - wskazują analitycy. Dodają, że dolar utrzymuje trend spadkowy "od objęcia urzędu prezydenta przez Donalda Trumpa".

Dolar "w największych tarapatach od lat"

Dolar "w największych tarapatach od lat"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Dwie trzecie Polaków podróżujących samolotem wybiera na wakacje Hiszpanię, Włochy oraz Grecję. Coraz chętniej latamy też do Turcji, którą wcześniej odwiedzano głównie z biurami podróży.

Główne wakacyjne kierunki Polaków. Zmiana lidera

Główne wakacyjne kierunki Polaków. Zmiana lidera

Źródło:
PAP

Premier Robert Fico przekazał, że Słowacja podtrzymuje weto wobec nałożenia 18. pakietu sankcji na Rosję. Dodał, że zmieni zdanie, jeśli Komisja Europejska zrekompensuje straty wynikające z planowanego zakazu importu rosyjskiego gazu od 2028 roku.

Słowacja podtrzymuje weto. Stawia jeden warunek

Słowacja podtrzymuje weto. Stawia jeden warunek

Źródło:
PAP

Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros wyjaśnił, że projekt rozporządzenia w sprawie obowiązkowego montażu wind nie będzie dotyczył istniejących już budynków.

Obowiązkowe windy. Wiceminister wyjaśnia

Obowiązkowe windy. Wiceminister wyjaśnia

Źródło:
PAP