Zmiany w podatkach 2022. Co szykuje rząd i kto ma na tym zyskać

Na początku roku 2022 weszły w życie zmiany w podatkach, określane wcześniej jako Polski Ład. Główne założenia to wzrost kwoty wolnej od podatku, wzrost progu podatkowego do poziomu 120 tys. zł, ale także likwidacja odliczenia składki zdrowotnej od podatku plus zmiana sposobu jej obliczania w przypadku przedsiębiorców.

Kwestia zmian dotyczących składki zdrowotnej była najbardziej krytykowana, ponieważ jest finansowo niekorzystna dla podatników. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę ogranicza lub nawet całkowicie niweluje pozytywny efekt podwyższenia kwoty wolnej od podatku. W przypadku podatników, u których strata wynikająca ze zmian w składce zdrowotnej byłaby większa niż zysk z wyższej kwoty wolnej od podatku, miałaby zastosowanie ulga dla klasy średniej.

To w teorii. W praktyce początek roku przyniósł dużo zamieszania związanego ze zmianami w podatkach 2022. Część podatników szybko sprawdzała, czy powinni i mogą składać PIT-2, który pozwala uwzględniać wyższą kwotę wolną od podatku. Wiele pytań budziła też kwestia ulgi dla klasy średniej, w przypadku której można było złożyć wniosek o niestosowanie. Efekt był taki, że część osób otrzymała w styczniu, a nawet kolejnych miesiącach pensje niższe niż wynikało to z rządowych zapowiedzi z 2021 roku.

Jeszcze w styczniu przedstawiciele rządu przepraszali za niższe wynagrodzenia na rękę i zapowiadali zmiany w przepisach podatkowych. W pierwszym rzucie przyjęto rozporządzenie dotyczące zaliczek na podatek dochodowy PIT, ale jednocześnie premier zapowiadał poszerzenie ulgi dla klasy średniej i poszerzenie ulgi dla samotnych rodziców - kolejnego krytykowanego elementu Polskiego Ładu.

Ostatecznie, o czym przekonaliśmy się w ubiegłym tygodniu, część rozwiązań Polskiego Ładu ma być wycofana. Najpierw usłyszeliśmy to na rządowej konferencji prasowej, potem można to było przeczytać w konkretnym projekcie ustawy podatkowej.

Najważniejsze zmiany podatkowe 2022, które mają wejść w życie 1 lipca, ale z mocą obowiązywania od 1 stycznia 2022 to likwidacja ulgi dla klasy średniej oraz obniżenie stawki PIT z 17 do 12 proc. Ważnymi elementami będą też możliwość złożenia PIT-2 u więcej niż jednego pracodawcy oraz przywrócenie możliwości wspólnego rozliczenia rodzica samodzielnie wychowującego dziecko (Polski Ład wprowadził zamiast tego ulgę w kwocie 1500 zł).

Czytaj także: Duże zmiany w podatkach. Wszystko, co trzeba wiedzieć

Na podatkowych zmianach wprowadzonych w styczniu 2022 roku - przynajmniej według założeń rządowych - zyskać miały osoby zarabiające poniżej 5701 zł brutto miesięcznie. Kolejna grupa, z pensją 5701-11 141 zł miesięcznie, miała na zmianach nie stracić za sprawą ulgi dla klasy średniej.

Co oznaczają dla naszych pensji ubrane w projekt najnowsze zapowiedzi? Jaki będzie łączny efekt likwidacji ulgi dla klasy średniej w połączeniu z obniżeniem stawki PIT? 

Jak wynika z wyliczeń Małgorzaty Samborskiej, partnerki w firmie doradczej Grant Thornton, korzyść w stosunku do aktualnie obowiązujących rozwiązań odczują już osoby z pensją na poziomie 4 tys. zł brutto. W tym przypadku zysk wyniesie 35 zł - o tyle wyższy będzie przelew za pracę w lipcu. W skrajnym przypadku lepiej zarabiający podatnik zyska - w stosunku do przepisów ze stycznia 2022 - 375 zł miesięcznie.

Dodajmy, że okres od 1 stycznia do 30 czerwca według zapowiedzi wiceministra finansów Artura Sobonia zostanie uwzględniony w rozliczeniu rocznym w jednolitym systemie, czyli z 12 proc. stawką PIT. Z punktu widzenia podatnika oznacza to zwrot nadpłaconego podatku w pierwszej połowie roku.

Jednocześnie - jak zwraca uwagę Samborska - "obniżenie stawki podatkowej PIT z 17 proc. do 12 proc. w połączeniu z likwidacją ulgi dla klasy średniej oznacza, że mocno w górę idzie tak zwany próg neutralności Polskiego Ładu, czyli poziom, przy którym reforma staje się dla podatnika neutralna w stosunku do stanu prawnego z 2021 roku". 

Na zmianach podatkowych wprowadzonych w 2022 roku pracownik tracił, jeśli jego wynagrodzenie przekraczało poziom 12 800 zł brutto. Jeśli zapowiedziane w ubiegłym tygodniu zmiany wejdą w życie, strata będzie dopiero po przekroczeniu progu 16 000 zł brutto.

W projekcie zmian w podatkach, które mają wejść w życie w połowie 2022 roku, znalazło się także przywrócenie możliwości wspólnego rozliczenia z dzieckiem (Polski Ład pierwotnie zastąpił to nową ulgą).

W rezultacie rodzice samodzielnie wychowujący dziecko dwukrotnie skorzystają z kwoty wolnej wynoszącej 30 tys. zł. To oznacza podatkową korzyść przede wszystkim dla lepiej zarabiających rodziców.

Czytaj także: Część rodziców może stracić na Polskim Ładzie. "To trzeba natychmiast zatrzymać, natychmiast poprawić"