Ważny wyrok w sprawie kredytów we frankach. Jest decyzja TSUE

[object Object]
Frankowicze. Stanowisko UOKiK w sprawie wyroku TSUEUOKiK
wideo 2/21

Sąd nie ma możliwości zastąpienia sprzecznych z prawem zapisów w umowie kredytowej innymi rozwiązaniami - uznał w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Takie orzeczenie jest oceniane jako korzystne dla frankowiczów. Z jednej strony daje możliwość unieważnienia umowy kredytowej, z drugiej - zdaniem części prawników - może skutkować "odwalutowaniem" kredytu, licząc po kursie z dnia zaciągnięcia zobowiązania, zmniejszeniem obecnego zadłużenia i spadkiem raty kredytu.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że w zawartych w Polsce umowach kredytu indeksowanego do waluty obcej, nieuczciwe warunki umowy dotyczące różnic kursowych nie mogą być zastąpione przepisami ogólnymi polskiego prawa cywilnego. Sędziowie uznali też, że prawo UE nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu umów dotyczących kredytów we frankach szwajcarskich - ale wymaga to zgody kredytobiorcy.

- Wyrok jest zdecydowanie korzystny dla konsumentów, czyli dla tak zwanych frankowiczów. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że nie można uzupełniać luk w umowie na podstawie takich przepisów o charakterze generalnym, jak nasz artykuł 56 Kodeksu cywilnego, czyli przepisów, które nie są przepisem dyspozytywnym, określającym prawa i obowiązki stron na wypadek, gdyby czegoś nie uregulowały w umowie - powiedziała w TVN24 BiS wkrótce po ogłoszeniu wyroku mecenas Barbara Garlacz.

- Możliwe jest również utrzymanie kredytu w złotówkach na LIBOR. Nawet jeżeli to nie było to objęte od początku zamiarem stron - dodała.

Radca prawny Beata Strzyżowska (pełnomocnik frankowiczów w wielu sprawach sądowych) stwierdziła, że "wyrok sądu jest korzystny, w całości podtrzymuje wnioski, które zostały wydane przez rzecznika TSUE w maju, co więcej idzie dalej, ponieważ stwierdza, że umowy, które zawierają umowy abuzywne, nie mogą być przez sąd krajowy uzupełnione".

- Jeśli sąd krajowy stwierdzi, że umowa jest nieważna, nie może utrzymać jej w mocy, chyba że wyraźnie zażyczy sobie tego konsument. To konsument decyduje, czy umowa, która posiada istotne wady, może się ostać w kształcie z dnia zawarcia - dodała.

ZOBACZ KOMUNIKAT W SPRAWIE WYROKU TSUE

Czego dotyczył wyrok?

Wyrok jest konsekwencją czterech pytań, które do TSUE w ubiegłym roku skierował Sąd Okręgowy w Warszawie. Pytania mają związek ze sprawą małżeństwa, które w 2008 roku zawarło umowę kredytu hipotecznego na 40 lat. Bank udzielił kredytobiorcom kredytu wyrażonego w złotych polskich, ale indeksowanego do franka szwajcarskiego.

Kredytobiorcy wnieśli do sądu pozew o stwierdzenie nieważności umowy kredytu z uwagi na nieuczciwe ich zdaniem postanowienia dotyczące mechanizmu indeksowania, które umożliwiały bankowi jednostronne i dowolne określanie kursu walut.

W związku z tym warszawski sąd skierował do TSUE pytania w sprawie wykładni dyrektywy w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.

Wcześniej opinię w tej sprawie wydał rzecznik generalny TSUE. Stwierdził on, że uznanie klauzuli indeksacyjnej za niedozwoloną powinno skutkować jej wykreśleniem z umowy i sąd nie powinien jej zastępować inną, np. mówiącą o zastosowaniu średniego kursu NBP. Polski sąd ma też zdecydować, czy umowa – po wykreśleniu niedozwolonego zapisu – może być nadal wykonywana.

Znaczenie

Wyrok ma znaczenie przede wszystkim w sprawie frankowiczów, których dotyczył - zostanie przekazany sądowi okręgowemu w Warszawie i będzie dla niego wiążący. Jednocześnie wskazuje on jednak sposób interpretacji unijnych przepisów dla innych sądów w Polsce orzekających w sprawie kredytów we frankach.

Co dalej z kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego? "Sądy krajowe mogą albo stwierdzać nieważność umowy albo orzekać o przewalutowaniu. TSUE uznał także, że sąd krajowy nie może się sprzeciwić nieważności, jeśli klient się tego domaga. Wyrok TSUE jest jednoznacznie korzystny dla kredytobiorców – zarówno kredytów indeksowanych, jak i denominowanych" - oceniła w komunikacie radca prawny Barbara Garlacz.

W przypadku kredytów indeksowanych usunięcie klauzuli waloryzacyjnej (określającej sposób przeliczania franków na złote) może oznaczać, że umowa kredytowa dalej obowiązuje, ale zostaje "odwalutowana", licząc od dnia zaciągnięcia zobowiązania. W efekcie znacząco zmniejsza się zadłużenie do spłaty i rata kredytu. Kredyt byłby złotowy, ale nadal oparty o LIBOR (obecnie stawka 3-miesięcznego LIBOR jest ujemna). Takie orzeczenie polskiego Sądu Najwyższego niedawno zresztą zapadło.

Jest też inny punkt widzenia. "W postępowaniu głównym sąd odsyłający (Sąd Okręgowy w Warszawie-red.) wydaje się nie wykluczać, że po zwykłym usunięciu klauzul dotyczących różnic kursów walutowych przedmiotowa umowa kredytu może co do zasady nadal obowiązywać w zmienionej formie (...), lecz wydaje się wątpić w możliwość, aby obowiązujące go prawo krajowe zezwalało na taką zmianę tej umowy" - to fragment wyroku TSUE.

Inną opcją jest unieważnienie kredytu, jednak będzie to wymagało zgody klienta (kredytobiorcy), a także wiąże się z koniecznością zwrotu pobranych z banku środków.

Skutki dla banków

Wyrok korzystny dla kredytobiorców może oznaczać skutki finansowe dla banków. Ich skala zależy od sądowych rozstrzygnięć, liczby pozwów frankowiczów (do tej pory na drogę sądową zdecydowało się 2 proc. z nich), a na dodatek będzie rozłożona w czasie, ponieważ postępowania przed sądami mogą trwać latami.

Największą wartość kredytów udzielonych we frankach ma obecnie w swoim portfelu bank PKO BP (ok. 23 mld zł). Na podium znalazły się jeszcze Millennium i mBank (po ok. 14-15 mld zł). Powyżej 5 mld zł w kredytach frankowych w portfelu mają jeszcze Getin Noble, Santander i BNP Paribas.

Jeśli chodzi kredyty indeksowane, to największy ich udział w puli kredytów walutowych mają - według informacji PAP - mBank i Millennium. Z kolei w PKO BP stanowią one jedynie ok. 10 proc. portfela kredytów walutowych. Danych o udziale kredytów indeksowanych nie podają Santander Bank Polska oraz Getin Noble Bank. Zdaniem jednak analityków również w tych bankach w portfelu kredytów walutowych przeważają kredyty indeksowane.

Kredyty we frankach

Z opublikowanych w sierpniu 2019 roku danych Biura Informacji Kredytowej wynika, że na 15,24 mln polskich kredytobiorców znajdujących się w bazie BIK, 5,2 proc. (niecałe 800 tys.) to osoby spłacające kredyty mieszkaniowe we frankach. Samych kredytów frankowych obecnie jest 458,83 tys. (liczba umów kredytowych jest wyraźnie niższa od liczby kredytobiorców, bo zobowiązania są często zaciągane przez więcej niż jedną osobę, na przykład przez małżeństwa).

Jeśli chodzi o wartość kredytów frankowych, to do spłaty zostało około 131 mld zł – to ponad 20 proc. wartości wszystkich kredytów.

Autor: dap / Źródło: PAP

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Rezygnacja z ochrony praw konsumentów to jedno z największych zaniedbań III RP - uważa ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Jej zdaniem największą siłą wolnego rynku są konsumenci i podatnicy.

"Tego rodzaju kłamstwa powtarzano tak długo, aż wielu uwierzyło"

"Tego rodzaju kłamstwa powtarzano tak długo, aż wielu uwierzyło"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Finansów udostępniło aplikację umożliwiającą rezygnację z papierowych paragonów - powiadomił Marcin Łoboda, szef Krajowej Administracji Skarbowej. Inicjatywę rezygnacji z wydawania paragonów zaproponował Rafał Brzoska. W Polsce drukuje się rocznie około 12 miliardów papierowych paragonów.

Paragon w telefonie, jest rządowa aplikacja. "Nie wyblaknie, nie zniszczy się i nie zgubi"

Paragon w telefonie, jest rządowa aplikacja. "Nie wyblaknie, nie zniszczy się i nie zgubi"

Źródło:
PAP

Trzy europejskie firmy zamierzają stworzyć wspólny podmiot, który będzie konkurować z firmą SpaceX Elona Muska - podaje portal Politico. Celem jest zwiększenie produkcji satelitów telekomunikacyjnych. Eksperci uważają, że jest to ważny krok w kierunku strategicznej niezależności Europy.

Chcą konkurować z Muskiem. Trzy europejskie firmy łączą siły

Chcą konkurować z Muskiem. Trzy europejskie firmy łączą siły

Źródło:
PAP

Najdalej do przyszłego tygodnia damy do przetestowania "urzędniczy" PLLuM – powiedział dr hab. inż. Maciej Piasecki z Katedry Sztucznej Inteligencji Politechniki Wrocławskiej. Wyjaśnił, że ten model językowy będzie służył do kontaktu obywateli z instytucjami publicznymi.

Sztuczna inteligencja pomoże w sprawach urzędowych. Jest termin

Sztuczna inteligencja pomoże w sprawach urzędowych. Jest termin

Źródło:
PAP

Airbus zgłosił swoją ofertę w przetargu na 84 samoloty dla Polskich Linii Lotniczych LOT, które mają być przeznaczone do obsługi połączeń regionalnych. Firma proponuje maszyny typu Airbus A220 w wersjach 100 i 300 - powiadomił wiceszef Airbusa, Benoit de Saint-Exupery. W rywalizacji o kontrakt dla LOT-u konkurencyjną ofertę złożył brazylijski producent Embraer.

Gra o kontrakt dla polskiego przewoźnika. Jest kolejna oferta

Gra o kontrakt dla polskiego przewoźnika. Jest kolejna oferta

Źródło:
PAP

Agencja ratingowa Fitch utrzymała ocenę Polski na poziomie A-/F1 dla długo i krótkoterminowych zobowiązań w walucie zagranicznej oraz krajowej - poinformowało w komunikacie Ministerstwo Finansów. Resort podał, że perspektywa ratingu pozostaje stabilna.

Jest decyzja w sprawie ratingu Polski

Jest decyzja w sprawie ratingu Polski

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 350 milionów złotych. W Polsce odnotowano sześć wygranych czwartego stopnia - każda w wysokości ponad 171 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 14 marca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

To będzie największy przetarg w Europie. W kwietniu będzie ogłoszony, później pozostanie kilka tygodni na rozstrzygnięcie - powiedział  w programie "#BezKitu" w TVN24 wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, pytany o laptopy dla uczniów. 

Rząd szykuje największy taki przetarg w Europie

Rząd szykuje największy taki przetarg w Europie

Źródło:
tvn24.pl

Departament rolnictwa USA poprosił duńskich hodowców kur o dostawy jaj, których brakuje w sklepach z powodu ptasiej grypy. Kwestia ta może być kartą przetargową w napiętych relacjach między Danią, Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi.

Duże kłopoty w USA. "Zapytali, ile możemy dostarczyć"

Duże kłopoty w USA. "Zapytali, ile możemy dostarczyć"

Źródło:
PAP

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił postanowienie sądu w Poznaniu, odrzucające odwołanie od opłaty nałożonej za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC - przekazało Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Jak podkreślił RPO Marcin Wiącek, który interweniował w tej sprawie, do tej pory sądy odrzucały takie skargi, uznając, że Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny "nie jest organem administracji publicznej".

Jeden dzień spóźnienia, 1870 złotych kary. Jest decyzja sądu

Jeden dzień spóźnienia, 1870 złotych kary. Jest decyzja sądu

Źródło:
PAP

Hongkoński gigant CK Hutchison znalazł się w ogniu krytyki po decyzji o sprzedaży strategicznych portów na Kanale Panamskim amerykańskiej spółce BlackRock. "To zdrada wszystkich Chińczyków" - napisano w oświadczeniu zamieszczonym przez pekińskie Biuro do Spraw Hongkongu i Makau.

"Zdrada wszystkich Chińczyków". Głos z Pekinu

"Zdrada wszystkich Chińczyków". Głos z Pekinu

Źródło:
tvn24.pl

Europejski Bank Inwestycyjny zaakceptował finansowanie programu Czyste Powietrze na kwotę 10 miliardów złotych - poinformowała w piątek na platformie X ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.

Miliardy na remonty domów. "Właśnie otrzymaliśmy potwierdzenie"

Miliardy na remonty domów. "Właśnie otrzymaliśmy potwierdzenie"

Źródło:
PAP

PKO BP, ING Bank Śląski, mBank, Velobank, Credit Agricole i Bank Pocztowy - te instytucje finansowe zaplanowały prace serwisowe w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trudności z przelewami, bankowością mobilną, a także płatnościami Blik.

Utrudnienia w bankach. "Na wszelki wypadek miej przy sobie gotówkę"

Utrudnienia w bankach. "Na wszelki wypadek miej przy sobie gotówkę"

Źródło:
tvn24.pl

Resort rolnictwa wydał w piątek komunikat w sprawie "rzekomych deficytów jaj w handlu detalicznym". Do sprawy odniósł się także minister Czesław Siekierski. - Myślę, że nie zabraknie jajek na Wielkanoc - stwierdził.

Komunikat ministerstwa w sprawie jaj

Komunikat ministerstwa w sprawie jaj

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 350 milionów złotych. W Polsce odnotowano sześć wygranych czwartego stopnia - każda w wysokości ponad 171 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 14 marca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Cena złota w piątek przed południem wzrosła do rekordowego poziomu lekko ponad 3 tysięcy dolarów za uncję - wynika z notowań podawanych przez agencję Bloomberg.

Rekordowa cena złota. Przebiła historyczny poziom

Rekordowa cena złota. Przebiła historyczny poziom

Źródło:
PAP

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w lutym 2025 roku wzrosły o 4,9 procent rok do roku, a w porównaniu z ubiegłym miesiącem wzrosły o 0,3 procent - podał Główny Urząd Statystyczny. W styczniu, po rewizji wag w koszyku, inflacja wyniosła 4,9 procent w ujęciu rocznym i 1 procent w ujęciu miesięcznym.

"Boooom". Tak rosną ceny w Polsce

"Boooom". Tak rosną ceny w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

My jako Unia Europejska musimy i będziemy odpowiadać wspólnie, bardzo spójnie i stanowczo na kolejne ewentualne decyzje amerykańskiej administracji - powiedział minister finansów Andrzej Domański w programie "Jeden na Jeden", pytany o wojnę celną ze Stanami Zjednoczonymi.

Domański o wojnie celnej: będziemy odpowiadać stanowczo

Domański o wojnie celnej: będziemy odpowiadać stanowczo

Źródło:
TVN24

Zarząd Poczty Polskiej zdecydował o wypłacie w drugiej połowie tego roku premii rocznej. - Jest to premia za 2025 rok przysługująca pracownikom dotychczas objętym Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy (ZUZP) - przekazał prezes spółki Sebastian Mikosz. Poczta ma przeznaczyć na nią 200 milionów złotych.

200 milionów złotych premii dla pracowników. Prezes wyjaśnia

200 milionów złotych premii dla pracowników. Prezes wyjaśnia

Źródło:
PAP, tvn24,

Wpływy do polskiego budżetu państwa od emigrantów z Ukrainy w 2024 roku wyniosły ponad 15 miliardów złotych - wynika z raportu opublikowanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Z kolei wartość wypłat z tytułu 800 plus na dzieci uchodźców wojennych z tego kraju to 2,8 miliarda złotych - dodano.

Wpłacają więcej, niż otrzymują w postaci świadczeń socjalnych. Raport

Wpłacają więcej, niż otrzymują w postaci świadczeń socjalnych. Raport

Źródło:
PAP

Według centralnej ścieżki marcowej projekcji inflacja w 2025 roku wyniesie 4,9 procent - podał Narodowy Bank Polski w opublikowanym w piątek Raporcie o inflacji. Wzrost PKB według centralnej ścieżki projekcji ma wynieść w tym roku 3,7 procent.

Raport o inflacji. Nowa prognoza NBP

Raport o inflacji. Nowa prognoza NBP

Źródło:
PAP