Intercyza – rodzaje, zasady i koszty zawarcia umowy małżeńskiej

Źródło:
TVN24 Biznes
Polacy coraz częściej decydują się na spisanie intercyzy
Polacy coraz częściej decydują się na spisanie intercyzy
wideo 2/6
Polacy coraz częściej decydują się na spisanie intercyzy

Intercyza to majątkowa umowa małżeńska, mocą której małżonkowie mogą zmodyfikować ustawową zasadę wspólności majątkowej. Choć powszechnie intercyza małżeńska rozumiana jest jako ustanowienie rozdzielności majątkowej, to przez intercyzę wspólność można także rozszerzyć lub ograniczyć.

Intercyza to potoczna nazwa majątkowej umowy małżeńskiej.Wyróżnia się cztery rodzaje intercyzy: rozszerzenie wspólności majątkowej, ograniczenie wspólności majątkowej, rozdzielność majątkowa i rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków.Rozdzielność majątkowa może zostać ustanowiona przez sąd, a także powstać z mocy prawa.Intercyza musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

Intercyza – co to jest?

Intercyza to zwyczajowo przyjęta nazwa umowy majątkowej, którą małżonkowie lub przyszli małżonkowie mogą zmienić ustawową zasadę wspólności majątkowej. W świetle prawa, intercyzę można bowiem podpisać w trakcie trwania małżeństwa lub przed jego zawarciem. Rodzaje, zasady i konsekwencje intercyzy określa Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w Dziale III – Małżeńskie ustroje majątkowe.

Intercyza zawierana jest w formie aktu notarialnego.

Zasada wspólności ustawowej

Zgodnie z ogólnie przyjętą w polskim porządku prawnym zasadą, z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, tzw. wspólność ustawowa. Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte przez małżonków wspólnie lub przez jednego z nich w trakcie jej trwania, czyli tzw. majątek wspólny. W szczególności są to wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności, czy też dochody z majątku wspólnego lub majątku osobistego. 

Od majątku wspólnego należy odróżnić majątek osobisty każdego z małżonków. Jest to majątek, który co do zasady nie wchodzi do majątku wspólnego z chwilą zawarcia małżeństwa. Należą do niego przedmioty, prawa i wierzytelności, które enumeratywnie zostały wymienione w art. 33 k.r.o. Jest to m.in. majątek, który został nabyty przed zawarciem małżeństwa, a także nabyty przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę – wyjątek stanowi wyraźna wola spadkodawcy lub darczyńcy.

Rodzaje intercyzy

Na podstawie art. 47 ust. 1 k.r.o. wyróżnić można następujące rodzaje intercyzy:

– rozszerzenie wspólności majątkowej, – ograniczenie wspólności majątkowej, – rozdzielność majątkowa, – rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków.

Rozszerzenie wspólności majątkowej polega na włączeniu do majątku wspólnego określonych elementów majątku osobistego małżonka. Ustawodawca określił jednak katalog przedmiotów i praw, na które nie można rozszerzyć wspólności majątkowej. Są to:

– przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny, – prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej, która podlega odrębnym przepisom, – prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać wyłącznie jednej osobie, – wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, chyba że wchodzą one w skład wspólności majątkowej, – wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej małżonków, które są jeszcze niewymagalne.

Ograniczenie wspólności majątkowej to wyłączenie z majątku wspólnego jego określonych składników. Ustawodawca nie wprowadza żadnych ograniczeń w zakresie tego rodzaju intercyzy.

Umowna rozdzielność majątkowa to rodzaj intercyzy, który polega na tym, że małżonkowie nie gromadzą majątku wspólnego. Każdy z nich zachowuje majątek nabyty przed zawarciem umowy i majątek zgromadzony po jej zawarciu, zarządzając nim samodzielnie.

Analizując pojęcie rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków wyjaśnić należy, czym jest tzw. dorobek. Za dorobek małżonka uznaje się wzrost wartości majątku po zawarciu umowy majątkowej. W razie ustania rozdzielności majątkowej, małżonek z mniejszym  dorobkiem, może żądać od drugiego wyrównania dorobków poprzez zapłatę lub przeniesienie prawa. Jeśli strony same nie ustalą, w jaki sposób zostaną wyrównane dorobki, rozstrzyga o tym sąd. 

Przymusowa rozdzielność majątkowa a intercyza

Od umownej rozdzielności majątkowej należy odróżnić rozdzielność majątkową ustanowioną przez sąd. Może ona zostać orzeczona:

na wniosek jednego z małżonków, który może żądać jej ustanowienia z ważnych powodów, – na wniosek wierzyciela jednego z małżonków, który musi uprawdopodobnić, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga takiego podziału majątku.

Rozdzielność majątkowa może powstać ponadto z mocy prawa, co ma miejsce w przypadku ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. Powstaje ona także w chwili orzeczenia między małżonkami separacji.

Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną

W przypadku rozdzielności majątkowej orzekanej przez sąd powstaje ona z dniem wyznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Ustawodawca dopuszcza jednak w wyjątkowych wypadkach ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Szczególnym powodem jest m.in. separacja faktyczna, która polega na tym, że małżonkowie mimo braku orzeczenia rozwodu żyją w rozłączeniu. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 grudnia 2008 r.

Intercyza a dziedziczenie

Intercyza nie ma wpływu na dziedziczenie. Jest to bowiem umowa małżeńska, która reguluje majątkowe relacje małżonków w trakcie trwania małżeństwa. 

Intercyza a długi

Zasadą jest, że małżonek odpowiada za długi majątkiem osobistym. Wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków tylko wtedy, gdy zobowiązanie zaciągnięte zostało za zgodą drugiego małżonka. 

Jak zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej wpływa na sytuacje wierzyciela? Wszystko zależy od rodzaju podpisanej intercyzy. Jeżeli podpisana została umowa rozszerzenia wspólności majątkowej, a wierzytelność powstała przed tym faktem, wówczas wierzyciel może żądać zaspokojenia z przedmiotów, które należałyby do majątku osobistego małżonka-dłużnika, gdyby umowy takiej nie zawarł. W przypadku popisania umowy rozdzielności majątkowej należy zaś poinformować o tym swoich wierzycieli. W przeciwnym wypadku mogą działać tak, jakby istniała wspólność majątkowa.

Intercyza a rozwód

Z punktu widzenia rozwodu umowa rozdzielności majątkowej wpływa na podział majątku. Jeśli została ona zawarta przed ślubem, a tym samym nie powstał majątek wspólny, wówczas każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty. Jeśli ten rodzaj umowy został zawarty w trakcie trwania małżeństwa, to data jej podpisania warunkuje ustalanie majątku wspólnego i osobistego.

ZOBACZ >> Podział majątku po rozwodzie – jak długo trwa i ile kosztuje?

Intercyza – wzór umowy

Majątkowa umowa małżeńska zawierana jest w formie aktu notarialnego. Zawierać musi ona określone elementy, w tym:

– imiona i nazwiska stron, – numery PESEL stron, – stan cywilny stron, – adresy zamieszkania oraz adresy do doręczeń, jeśli różnią się od adresu zamieszkania, – rodzaj dokumentu, którym identyfikują się osoby, – szczegółowe postanowienia umowy, – podpisy.

Warto dodać, że w razie zawarcia intercyzy przed ślubem konieczna jest obecność dwóch stron, a w razie umowy zawieranej w trakcie trwania małżeństwa należy przedstawić akt małżeństwa.  

Zobacz >> Taksa notarialna – ile wynosi?

Intercyza – koszty

Koszty intercyzy uzależnione są od tego, czy zawierana jest ona przed ślubem, czy w trakcie trwania małżeństwa. Intercyza przed ślubem jest tańsza, a stawka za sporządzenia aktu notarialnego, która ją dokumentuje, wynosi 400 zł taksy notarialnej plus podatek od czynności cywilnoprawnej. W przypadku intercyzy zawieranej po ślubie dokładne koszty zależą od wysokości majątku, które warunkują wysokość taksy notarialnej. 

Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz. U. 1964 nr 9 poz. 59, Wyrok SN z dnia 11 grudnia 2008 r., II CSK 371/08.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Rząd Indii oświadczył, że wprowadzenie nowej opłaty w wysokości 100 tysięcy dolarów dla osób ubiegających się o amerykańskie wizy pracownicze może mieć konsekwencje humanitarne i zakłócić życie wielu rodzin - poinformował portal stacji BBC.

Decyzja Trumpa ich zabolała najbardziej. "Konsekwencje humanitarne"

Decyzja Trumpa ich zabolała najbardziej. "Konsekwencje humanitarne"

Źródło:
BBC

Na aukcję domu Bonhams trafiło niepublikowane wcześniej nagranie wideo z koncertu Nirvany i Kurta Cobaina z 1990 roku. Materiał wyceniany jest na kwotę od 100 do 150 tysięcy dolarów. Licytacja potrwa do 25 września.

"Kultowy moment w historii muzyki". Wyjątkowe nagranie na aukcji

"Kultowy moment w historii muzyki". Wyjątkowe nagranie na aukcji

Źródło:
PAP

Sztuczna inteligencja (AI) może prowadzić do zaniku cennych umiejętności pracowników - ocenił doktor Piotr Gaczek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jak wyjaśnił, regularne delegowanie zadań na maszyny sprawia, że człowiek traci wprawę lub zapomina, jak je wykonywać.

"Alarmujący przykład". Ekspert o najpoważniejszych zagrożeniach dla pracowników

"Alarmujący przykład". Ekspert o najpoważniejszych zagrożeniach dla pracowników

Źródło:
PAP

Administracja Białego Domu wyjaśniła, że opłata 100 tysięcy dolarów za wizę pracowniczą ma charakter jednorazowy. W oficjalnym komunikacie podkreślono, że nie dotyczy osób, które już posiadają wizy.

Wiza 100 razy droższa. Biały Dom tłumaczy

Wiza 100 razy droższa. Biały Dom tłumaczy

Źródło:
PAP

Dyrekcja lotniska w Brukseli poinformowała, że z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu połowa lotów zaplanowanych na niedzielę zostanie odwołana - podała Agencja Reutera.

Połowa lotów odwołana. Lotnisko prosi przewoźników

Połowa lotów odwołana. Lotnisko prosi przewoźników

Źródło:
PAP

Dwa największe banki w Polsce - PKO BP i Pekao - ostrzegają klientów przed utrudnieniami w niedzielę. Mogą wystąpić trudności z blikiem, aplikacją, przelewami czy wypłatą pieniędzy z bankomatu.

Dwa największe banki ostrzegają. "Nie skorzystasz z aplikacji"

Dwa największe banki ostrzegają. "Nie skorzystasz z aplikacji"

Źródło:
tvn24.pl

Agencja Moody's zasygnalizowała, że konflikt między rządem a prezydentem negatywnie wpływa na gospodarkę i stabilność kraju - ocenił główny ekonomista ING Banku Śląskiego Rafał Benecki. Z kolei Piotr Kuczyński z Domu Inwestycyjnego Xelion ostrzegł, że bez ograniczenia deficytu i długu publicznego Polsce grozi obniżka ratingu już w przyszłym roku.

"Agencja wysłała mocny sygnał do polityków"

"Agencja wysłała mocny sygnał do polityków"

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek główna wygrana wyniesie sześć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 20 września 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump podpisał memorandum, które nakłada roczną opłatę w wysokości 100 tysięcy dolarów za wizę pracowniczą dla specjalistów. Prezydent USA zatwierdził także program "złotych kart", który pozwala na stały pobyt za milion dolarów.

100 razy droższe wizy. Donald Trump złożył podpis

100 razy droższe wizy. Donald Trump złożył podpis

Źródło:
PAP

Zamiast wprowadzać trwałe strefy tylko dla pieszych, władze Sztokholmu stawiają na tymczasowe projekty, które okresowo wyłączają ulice z ruchu pojazdów - pisze Politico. Skuteczność programu potwierdza rosnąca liczba ulic objętych ograniczeniami - z dwóch w 2015 roku do ponad czterdziestu tego lata.

Mieszkańcy na ten pomysł reagują oburzeniem. Ta stolica "przełamuje trend"

Mieszkańcy na ten pomysł reagują oburzeniem. Ta stolica "przełamuje trend"

Źródło:
Politico

Nad Jeziorem Żarnowieckim powstaje największy w Europie magazyn energii - przekazał premier Donald Tusk w mediach społecznościowych. Jak podkreślił, podobne inwestycje w przyszłości przyczynią się do obniżek cen prądu.

Tusk: to największa tego typu inwestycja w Europie

Tusk: to największa tego typu inwestycja w Europie

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Nowe założenia w zakresie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) zaszkodzą gospodarce, obniżą skuteczność zbiórki i recyklingu odpadów oraz doprowadzą do podwyżek cen produktów - uważa Konfederacja Lewiatan.

Nowy plan rządu. Przedsiębiorcy ostrzegają

Nowy plan rządu. Przedsiębiorcy ostrzegają

Źródło:
PAP

Decyzja agencji Moody's o zmianie perspektywy na negatywną odzwierciedla słabszą perspektywę wskaźników fiskalnych i długu publicznego w porównaniu z wcześniejszymi oczekiwaniami - wyjaśnił resort finansów.

Resort komentuje negatywną perspektywę ratingu Polski

Resort komentuje negatywną perspektywę ratingu Polski

Źródło:
PAP

37 procent wszystkich mieszkań w Chorwacji kupują obcokrajowcy. Według eksperta branży nieruchomości Boro Vujovicia najczęściej inwestują Niemcy, Austriacy i Słoweńcy, ale coraz częściej pojawiają się nabywcy z Polski.

Obcokrajowcy kupują coraz więcej. "Głównie za gotówkę"

Obcokrajowcy kupują coraz więcej. "Głównie za gotówkę"

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zaproponowała państwom Unii Europejskiej 19. pakiet sankcji wobec Rosji. Wśród tych propozycji znajduje się między innymi całkowity zakaz transakcji dla rosyjskich banków, objęcie Rosnieftu i Gazprom Nieftu zakazem transakcji, całkowity zakaz importu rosyjskiego LNG od 1 stycznia 2027 roku oraz rozszerzone restrykcje wobec tak zwanej rosyjskiej floty cieni.

Banki, karty kredytowe, gaz, statki. KE: idziemy po rosyjskie pieniądze

Banki, karty kredytowe, gaz, statki. KE: idziemy po rosyjskie pieniądze

Źródło:
PAP

Agencja Moody’s zmieniła perspektywę ratingu Polski ze stabilnej na negatywną. Jednocześnie utrzymała długoterminowe ratingi Polski na poziomie A2. Moody's to jedna z tzw. wielkiej trójki agencji ratingowych. Wcześniej perspektywę ratingu zmieniła również agencja Fitch.

Czołowa agencja zmienia perspektywę ratingu Polski

Czołowa agencja zmienia perspektywę ratingu Polski

Źródło:
PAP

W piątek rząd ogłosił swoje priorytety, wśród których znalazły się: poprawa konkurencyjności gospodarki, wsparcie rozwoju sztucznej inteligencji, bezpieczeństwo dostaw energii i stabilizacja jej cen, rozwój Centralnego Portu Komunikacyjnego, renesans kolei, deregulacja oraz ochrona ziemi rolnej i funkcji produkcyjnych wsi.

Plan rządu dla polskiej gospodarki. Znamy priorytety

Plan rządu dla polskiej gospodarki. Znamy priorytety

Źródło:
PAP

Piątkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej. W Polsce odnotowano wygraną trzeciego stopnia w wysokości niemal 2,4 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 19 września 2025 roku.

Ponad dwa miliony złotych w Eurojackpot w Polsce

Ponad dwa miliony złotych w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

W nadchodzącym tygodniu podwyżki cen paliw na stacjach będą kontynuowane - prognozują w piątek analitycy portalu e-petrol.pl. Ich zdaniem na razie nie ma ryzyka, że ceny paliw osiągną sześciozłotowe poziomy.

Podwyżki dla kierowców. Czy znów pojawi się "6" z przodu?

Podwyżki dla kierowców. Czy znów pojawi się "6" z przodu?

Źródło:
PAP

Władze Bali zakazują budowy nowych hoteli i restauracji na rolniczych terenach wyspy. To skutek ostatnich powodzi, w których życie straciło 18 osób. Eksperci uważają, że do tak tragicznych skutków kataklizmu przyczyniła się masowa turystyka.

Bali zakazuje budowy hoteli i restauracji

Bali zakazuje budowy hoteli i restauracji

Źródło:
"Guardian", tvn24.pl