Intercyza – rodzaje, zasady i koszty zawarcia umowy małżeńskiej

Źródło:
TVN24 Biznes
Polacy coraz częściej decydują się na spisanie intercyzy
Polacy coraz częściej decydują się na spisanie intercyzy
wideo 2/6
Polacy coraz częściej decydują się na spisanie intercyzy

Intercyza to majątkowa umowa małżeńska, mocą której małżonkowie mogą zmodyfikować ustawową zasadę wspólności majątkowej. Choć powszechnie intercyza małżeńska rozumiana jest jako ustanowienie rozdzielności majątkowej, to przez intercyzę wspólność można także rozszerzyć lub ograniczyć.

Intercyza to potoczna nazwa majątkowej umowy małżeńskiej.Wyróżnia się cztery rodzaje intercyzy: rozszerzenie wspólności majątkowej, ograniczenie wspólności majątkowej, rozdzielność majątkowa i rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków.Rozdzielność majątkowa może zostać ustanowiona przez sąd, a także powstać z mocy prawa.Intercyza musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego.

Intercyza – co to jest?

Intercyza to zwyczajowo przyjęta nazwa umowy majątkowej, którą małżonkowie lub przyszli małżonkowie mogą zmienić ustawową zasadę wspólności majątkowej. W świetle prawa, intercyzę można bowiem podpisać w trakcie trwania małżeństwa lub przed jego zawarciem. Rodzaje, zasady i konsekwencje intercyzy określa Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, w Dziale III – Małżeńskie ustroje majątkowe.

Intercyza zawierana jest w formie aktu notarialnego.

Zasada wspólności ustawowej

Zgodnie z ogólnie przyjętą w polskim porządku prawnym zasadą, z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, tzw. wspólność ustawowa. Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte przez małżonków wspólnie lub przez jednego z nich w trakcie jej trwania, czyli tzw. majątek wspólny. W szczególności są to wynagrodzenia za pracę i dochody z innej działalności, czy też dochody z majątku wspólnego lub majątku osobistego. 

Od majątku wspólnego należy odróżnić majątek osobisty każdego z małżonków. Jest to majątek, który co do zasady nie wchodzi do majątku wspólnego z chwilą zawarcia małżeństwa. Należą do niego przedmioty, prawa i wierzytelności, które enumeratywnie zostały wymienione w art. 33 k.r.o. Jest to m.in. majątek, który został nabyty przed zawarciem małżeństwa, a także nabyty przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę – wyjątek stanowi wyraźna wola spadkodawcy lub darczyńcy.

Rodzaje intercyzy

Na podstawie art. 47 ust. 1 k.r.o. wyróżnić można następujące rodzaje intercyzy:

– rozszerzenie wspólności majątkowej, – ograniczenie wspólności majątkowej, – rozdzielność majątkowa, – rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków.

Rozszerzenie wspólności majątkowej polega na włączeniu do majątku wspólnego określonych elementów majątku osobistego małżonka. Ustawodawca określił jednak katalog przedmiotów i praw, na które nie można rozszerzyć wspólności majątkowej. Są to:

– przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny, – prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej, która podlega odrębnym przepisom, – prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać wyłącznie jednej osobie, – wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, chyba że wchodzą one w skład wspólności majątkowej, – wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej małżonków, które są jeszcze niewymagalne.

Ograniczenie wspólności majątkowej to wyłączenie z majątku wspólnego jego określonych składników. Ustawodawca nie wprowadza żadnych ograniczeń w zakresie tego rodzaju intercyzy.

Umowna rozdzielność majątkowa to rodzaj intercyzy, który polega na tym, że małżonkowie nie gromadzą majątku wspólnego. Każdy z nich zachowuje majątek nabyty przed zawarciem umowy i majątek zgromadzony po jej zawarciu, zarządzając nim samodzielnie.

Analizując pojęcie rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków wyjaśnić należy, czym jest tzw. dorobek. Za dorobek małżonka uznaje się wzrost wartości majątku po zawarciu umowy majątkowej. W razie ustania rozdzielności majątkowej, małżonek z mniejszym  dorobkiem, może żądać od drugiego wyrównania dorobków poprzez zapłatę lub przeniesienie prawa. Jeśli strony same nie ustalą, w jaki sposób zostaną wyrównane dorobki, rozstrzyga o tym sąd. 

Przymusowa rozdzielność majątkowa a intercyza

Od umownej rozdzielności majątkowej należy odróżnić rozdzielność majątkową ustanowioną przez sąd. Może ona zostać orzeczona:

na wniosek jednego z małżonków, który może żądać jej ustanowienia z ważnych powodów, – na wniosek wierzyciela jednego z małżonków, który musi uprawdopodobnić, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga takiego podziału majątku.

Rozdzielność majątkowa może powstać ponadto z mocy prawa, co ma miejsce w przypadku ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków. Powstaje ona także w chwili orzeczenia między małżonkami separacji.

Rozdzielność majątkowa z datą wsteczną

W przypadku rozdzielności majątkowej orzekanej przez sąd powstaje ona z dniem wyznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. Ustawodawca dopuszcza jednak w wyjątkowych wypadkach ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Szczególnym powodem jest m.in. separacja faktyczna, która polega na tym, że małżonkowie mimo braku orzeczenia rozwodu żyją w rozłączeniu. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 grudnia 2008 r.

Intercyza a dziedziczenie

Intercyza nie ma wpływu na dziedziczenie. Jest to bowiem umowa małżeńska, która reguluje majątkowe relacje małżonków w trakcie trwania małżeństwa. 

Intercyza a długi

Zasadą jest, że małżonek odpowiada za długi majątkiem osobistym. Wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków tylko wtedy, gdy zobowiązanie zaciągnięte zostało za zgodą drugiego małżonka. 

Jak zawarcie małżeńskiej umowy majątkowej wpływa na sytuacje wierzyciela? Wszystko zależy od rodzaju podpisanej intercyzy. Jeżeli podpisana została umowa rozszerzenia wspólności majątkowej, a wierzytelność powstała przed tym faktem, wówczas wierzyciel może żądać zaspokojenia z przedmiotów, które należałyby do majątku osobistego małżonka-dłużnika, gdyby umowy takiej nie zawarł. W przypadku popisania umowy rozdzielności majątkowej należy zaś poinformować o tym swoich wierzycieli. W przeciwnym wypadku mogą działać tak, jakby istniała wspólność majątkowa.

Intercyza a rozwód

Z punktu widzenia rozwodu umowa rozdzielności majątkowej wpływa na podział majątku. Jeśli została ona zawarta przed ślubem, a tym samym nie powstał majątek wspólny, wówczas każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty. Jeśli ten rodzaj umowy został zawarty w trakcie trwania małżeństwa, to data jej podpisania warunkuje ustalanie majątku wspólnego i osobistego.

ZOBACZ >> Podział majątku po rozwodzie – jak długo trwa i ile kosztuje?

Intercyza – wzór umowy

Majątkowa umowa małżeńska zawierana jest w formie aktu notarialnego. Zawierać musi ona określone elementy, w tym:

– imiona i nazwiska stron, – numery PESEL stron, – stan cywilny stron, – adresy zamieszkania oraz adresy do doręczeń, jeśli różnią się od adresu zamieszkania, – rodzaj dokumentu, którym identyfikują się osoby, – szczegółowe postanowienia umowy, – podpisy.

Warto dodać, że w razie zawarcia intercyzy przed ślubem konieczna jest obecność dwóch stron, a w razie umowy zawieranej w trakcie trwania małżeństwa należy przedstawić akt małżeństwa.  

Zobacz >> Taksa notarialna – ile wynosi?

Intercyza – koszty

Koszty intercyzy uzależnione są od tego, czy zawierana jest ona przed ślubem, czy w trakcie trwania małżeństwa. Intercyza przed ślubem jest tańsza, a stawka za sporządzenia aktu notarialnego, która ją dokumentuje, wynosi 400 zł taksy notarialnej plus podatek od czynności cywilnoprawnej. W przypadku intercyzy zawieranej po ślubie dokładne koszty zależą od wysokości majątku, które warunkują wysokość taksy notarialnej. 

Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej, Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy Dz. U. 1964 nr 9 poz. 59, Wyrok SN z dnia 11 grudnia 2008 r., II CSK 371/08.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Można się dobrze ubrać, zgarnąć szafkę czy komodę na książki, zdobyć ładne pierścionki, a nawet wziąć coś na handel. Grupy w mediach społecznościowych informujące o tym, co warto na śmietnikach upolować za darmo, biją rekordy popularności. Ale jest pułapka. Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę? - Miejmy świadomość, że przecież nikt nie pozbywa się, ot tak, dobrych rzeczy - przestrzega Jarosław Ryms z profilu "Pogromca szkodników".

Sprawdź, zanim to weźmiesz do domu. "Będą po nas biegać i nas gryźć"

Sprawdź, zanim to weźmiesz do domu. "Będą po nas biegać i nas gryźć"

Źródło:
TVN24+

Przedłużenie ochrony tymczasowej i jasne określenie statusu obywateli Ukrainy w Polsce to warunek sprawnego funkcjonowania państwa - stwierdziła Rada Przedsiębiorczości w stanowisku dotyczącym ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Przedstawiciele biznesu zaapelowali o pilne uregulowanie zasad pobytu oraz dostępu do rynku pracy i świadczeń socjalnych.

"Nie możemy tego zaprzepaścić". Apel Rady Przedsiębiorczości po wecie prezydenta

"Nie możemy tego zaprzepaścić". Apel Rady Przedsiębiorczości po wecie prezydenta

Źródło:
tvn24.pl

Premier Donald Tusk podpisał zarządzenia, które przedłużają do 30 listopada obowiązywanie stopni alarmowych BRAVO i BRAVO CRP na terenie całego kraju - poinformowało Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.

Stopnie alarmowe w Polsce. Premier podjął decyzję

Stopnie alarmowe w Polsce. Premier podjął decyzję

Źródło:
tvn24.pl

Liczba rezerwacji noclegów w górach wzrosła o 7 procent rok do roku, natomiast nad morzem spadła o 5 procent - wynika z raportu Travelist. Jak wskazują autorzy, jednym z kluczowych powodów może być cena: za dobę nad Bałtykiem trzeba zapłacić średnio 720 złotych, natomiast w górach 630 złotych.

Góry tańsze niż morze. Ile kosztuje wypoczynek pod koniec wakacji?

Góry tańsze niż morze. Ile kosztuje wypoczynek pod koniec wakacji?

Źródło:
PAP

Donald Trump skrytykował decyzję sądu apelacyjnego w Waszyngtonie, który uznał większość ceł jego administracji za nielegalne. "Jeśli to orzeczenie zostanie utrzymane, dosłownie zniszczy ono Stany Zjednoczone Ameryki" - napisał na platformie Truth Social.

Sąd: większość ceł nałożonych przez administrację Trumpa jest nielegalna

Sąd: większość ceł nałożonych przez administrację Trumpa jest nielegalna

Źródło:
PAP

W sierpniu liczba bezrobotnych w Niemczech przekroczyła trzy miliony - podała Federalna Agencja Pracy w Norymberdze. Tak wysokiego bezrobocia nie odnotowano od 15 lat. Eksperci zauważają jednak pierwsze oznaki możliwej stabilizacji na rynku pracy.

Załamanie na rynku pracy. Nie było tak od 15 lat

Załamanie na rynku pracy. Nie było tak od 15 lat

Źródło:
PAP

Kolejny wakacyjny wyjazd może być jeszcze droższy - i nie chodzi tylko o inflację. Na całym świecie coraz więcej miejsc wprowadza nowe opłaty klimatyczne, doliczane do noclegów, biletów promowych czy wejściówek do parków narodowych i obszarów chronionych - zauważa BBC.

Nawet 20 euro dziennie. Kolejne wakacje mogą być jeszcze droższe

Nawet 20 euro dziennie. Kolejne wakacje mogą być jeszcze droższe

Źródło:
BBC

Kursy pociągów sezonowych do miejscowości turystycznych zostaną wydłużone do października - podała spółka PKP Intercity. Przewoźnik podkreślił, że od przyszłego miesiąca pociągi Pendolino na trasie Warszawa-Szczecin będą kursowały w rekordowym czasie 4 godzin i 12 minut

Pociągi sezonowe będą kursować dłużej

Pociągi sezonowe będą kursować dłużej

Źródło:
PAP

Na najbliższym posiedzeniu rząd zajmie się projektem zakładającym umożliwienie siedemnastolatkom ubiegania się o prawo jazdy kategorii B na okres próbny. Do projektu wpisano też obowiązek noszenia kasku podczas jazdy między innymi rowerem i hulajnogą elektryczną przez dzieci do lat 16.

Kaski i rewolucja w prawie jazdy. Rząd szykuje zmiany

Kaski i rewolucja w prawie jazdy. Rząd szykuje zmiany

Źródło:
PAP

Zamieszanie w jednym z największych australijskich banków. Pracownicy ANZ otrzymali automatyczne wiadomości z informacją o konieczności zwrotu służbowych laptopów, zanim ktokolwiek oficjalnie poinformował ich o zwolnieniu.

Zaskakujący mail w wielkim banku. "Panika"

Zaskakujący mail w wielkim banku. "Panika"

Źródło:
BBC

Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił wyrok pierwszej instancji i oddalił pozew grupowy blisko 200 klientów Amber Gold. W 2022 roku sąd pierwszej instancji zasądził byłym klientom firmy ponad 20 milionów złotych.

Pozew klientów Amber Gold. Jest decyzja sądu apelacyjnego

Pozew klientów Amber Gold. Jest decyzja sądu apelacyjnego

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki podpisał projekt ustawy o utworzeniu Funduszu Rozwoju Technologii Przełomowych, który ma dysponować budżetem w wysokości pięciu miliardów złotych rocznie. - Prezydent chętnie obiecuje duże pieniądze, nie wskazując, kosztem jakich aktywności naszego państwa ma się to odbyć - ocenił wiceminister nauki profesor Marek Gzik. - Diabeł tkwi w szczegółach - dodał prezes Polskiej Akademii Nauk profesor Marek Konarzewski.

Nowy projekt prezydenta. "Mamy wątpliwości"

Nowy projekt prezydenta. "Mamy wątpliwości"

Źródło:
PAP

Kilka banków zaplanowało na najbliższe dni prace serwisowe. Oznacza to utrudnienia dla klientów. Mogą pojawić się problemy z realizacją przelewów czy w korzystaniu z Blika.

Utrudnienia dla klientów. Banki ostrzegają

Utrudnienia dla klientów. Banki ostrzegają

Źródło:
tvn24.pl

Piątkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej. Kumulacja rośnie do 260 milionów złotych. W Polsce padły dwie wygrane trzeciego stopnia o wartości 935 tysięcy złotych. Kolejne losowanie już we wtorek.

Duże wygrane w Eurojackpot w Polsce

Duże wygrane w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Litr benzyny Pb95 kosztuje obecnie 45 groszy mniej niż przed rokiem, olej napędowy w skali roku potaniał o 36 groszy, a autogazu o 18 groszy - poinformowali w piątek analitycy Refleksu. Ich zdaniem początek września powinien przynieść stabilizację cen paliw.

Paliwa tańsze niż przed rokiem

Paliwa tańsze niż przed rokiem

Źródło:
PAP

Gubernator Rezerwy Federalnej Lisa Cook pozwała prezydenta Donalda Trumpa za próbę usunięcia jej ze stanowiska. Jak zauważa BBC, może to doprowadzić do batalii prawnej z konsekwencjami dla amerykańskiego banku centralnego i jego autonomii.

Pozew przeciw Trumpowi. "Nielegalna próba usunięcia ze stanowiska"

Pozew przeciw Trumpowi. "Nielegalna próba usunięcia ze stanowiska"

Źródło:
BBC

Wydłużenie mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną na poziomie 500 złotych za megawatogodzinę dla gospodarstw domowych do końca tego roku - to zakłada projekt opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji. W planie jest też wprowadzenie bonu ciepłowniczego.

Jest projekt w sprawie cen prądu

Jest projekt w sprawie cen prądu

Źródło:
PAP

Sprzedaż Tesli w Europie ponownie spadła - w lipcu o ponad 40 procent - podał portal stacji CNN. Dodał też, że chińska marka BYD odnotowała wzrost sprzedaży o ponad 200 procent.

Elon Musk i Tesla mają problem. "Jedna z najgorzej sprzedających się marek"

Elon Musk i Tesla mają problem. "Jedna z najgorzej sprzedających się marek"

Źródło:
CNN

Główny Inspektorat Sanitarny wydał ostrzeżenie dotyczące kremowych ciastek. GIS wskazała, że dystrybutor podjął decyzję o wycofaniu trzech partii produktu z powodu braku informacji o alergenie na opakowaniu.

Ciastka wycofane z obrotu

Ciastka wycofane z obrotu

Źródło:
tvn24.pl

Przez prawie 90 lat służby celne USA nie pobierały opłat od przesyłek o wartości do 800 dolarów. Teraz to się zmieniło. Zgodnie z nowymi przepisami opłaty będą zależne od ceł nałożonych na towary importowane z danego kraju. Wiele państw, w tym Polska, wstrzymało przyjmowanie przesyłek do USA.

Donald Trump zrywa z prawie 90-letnią tradycją

Donald Trump zrywa z prawie 90-letnią tradycją

Źródło:
PAP

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych według szybkiego szacunku w sierpniu wzrosły o 2,8 procent rok do roku - podał Główny Urząd Statystyczny. GUS dodał, że w porównaniu do poprzedniego miesiąca inflacja była 0,1 procent na minusie.

Nowe dane o inflacji

Nowe dane o inflacji

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Rząd przyjął projekt budżetu na przyszły rok. Premier Donald Tusk powiedział, że będzie "przełomowy" z rekordowymi wydatkami na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia. Oto najważniejsze liczby budżetu na 2026 rok.

Najważniejsze liczby budżetu na 2026 rok

Najważniejsze liczby budżetu na 2026 rok

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Producent samochodów sportowych Lotus przekazał, że zwolni 550 pracowników w Wielkiej Brytanii. To kolejny cios dla brytyjskiego przemysłu motoryzacyjnego - podał "Guardian".

Znana marka zapowiada zwolnienia. Na bruk trafi ponad 40 procent pracowników

Znana marka zapowiada zwolnienia. Na bruk trafi ponad 40 procent pracowników

Źródło:
"Guardian"

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że trzeba przesłać wniosek o wyprawkę szkolną Dobry Start do 31 sierpnia, by mieć gwarancję wypłaty świadczenia do końca września. Od 1 lipca do ZUS wpłynęło 2,8 miliona wniosków o 300 plus na ponad cztery miliony uczniów.

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. ZUS przypomina o ważnym terminie

Dodatkowe pieniądze dla rodziców. ZUS przypomina o ważnym terminie

Źródło:
PAP

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok - przekazała ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Minister finansów Andrzej Domański poinformował, że deficyt budżetowy w przyszłym roku wyniesie ponad 270 miliardów złotych.

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok

Rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok

Źródło:
PAP