Bywa, że trudna sytuacja na rynku i problemy finansowe zmuszają firmę do ogłoszenia upadłości. Oznacza to również zwolnienie wszystkich pracowników. Warto jednak pamiętać, że upadłość musi zostać ogłoszona w odpowiedni sposób, konieczne jest też wypełnienie obowiązków wobec pracowników.
Upadłość firmy – co to?
Upadłość ogłosić mogą nie tylko średnie i duże firmy, ale również te najmniejsze, w tym jednoosobowe działalności gospodarcze. Do upadłości prowadzi niewypłacalność, a więc niezdolność firmy do terminowego regulowania swoich zobowiązań finansowych.
Nie chodzi tutaj o każdy przypadek niezapłacenia rachunku czy raty w terminie, który najczęściej jest tymczasową tzw. niewypłacalnością bieżącą. Aby ogłosić upadłość, wystąpić musi niewypłacalność w dłuższym terminie, taka, w przypadku której nie widać perspektyw na poprawę.
Moment, w którym upadłość staje się uzasadniona, nie jest więc precyzyjnie określony i zależy od charakteru prowadzonej działalności gospodarczej oraz aktualnych przyczyn braku środków finansowych. Pewną przesłanką w tym zakresie są przepisy, które pozwalają sądowi na oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w płaceniu zobowiązań firmy nie przekracza 3 miesięcy, a suma niezapłaconych zobowiązań nie przekracza 10 proc. jej wartości bilansowej.
Zgodnie z ustawą o prawie upadłościowym niewypłacalnością jest również sytuacja, w której firma reguluje swoje bieżące zobowiązania, ale suma tych zobowiązań pieniężnych od co najmniej 24 miesięcy przekracza wartość majątku firmy.
Sąd może natomiast odrzucić wniosek o upadłość, jeżeli majątek firmy będzie zbyt mały, aby pokryć choćby koszty postępowania sądowego. Należy pamiętać, że dla sądu głównym celem ogłoszenia upadłości firmy jest zaspokojenie jej wierzycieli, o czym nie może być mowy bez istotnego majątku firmy.
Upadłość firmy – jak ogłosić?
Uznając, że niewypłacalność przedsiębiorstwa ma charakter trwały, należy złożyć wniosek o ogłoszenie jego upadłości w wydziale gospodarczym właściwego sądu rejonowego. Może to zrobić zarówno właściciel przedsiębiorstwa, jak też którykolwiek z jego wierzycieli.
We wniosku znaleźć muszą się podstawowe informacje o firmie, jej właścicielach/wspólnikach, miejscu działania firmy lub należącej do niej majątku, oraz opis okoliczności, które uzasadniają składanie takiego wniosku. Należy ponadto wskazać, czy niewypłacalna firma jest spółką publiczną albo jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych. Niezbędne jest również złożenie pisemnego oświadczenia co do prawdziwości zawartych we wniosku informacji.
Jeżeli wniosek o upadłość firmy składa sam dłużnik, powinien on również zawrzeć dodatkowe informacje. Po pierwsze, powinien określić, czy wnioskuje o upadłość zakładającą likwidację majątku firmy, czy też o upadłość z możliwością zawarcia układu naprawczego. To drugie rozwiązanie ma sens, jeżeli dalsza działalność firmy daje szanse na pełniejsze zaspokojenie roszczeń wierzycieli.
Ponadto powinien on sporządzić aktualny bilans finansów firmy, wykaz jej majątku, precyzyjną listę wszystkich wierzycieli, informacji o spłatach wszelkich należności i długów w ciągu ostatnich 6 miesięcy, a także wykaz wszystkich tytułów egzekucyjnych wystawionych przeciwko firmie.
Upadłość firmy a pracownicy
Ogłoszenie upadłości firmy jest zwykle dopiero początkiem długiego procesu i postępowania sądowego. W jej ramach firma jest zobowiązana m.in. do zgodnego z prawem zakończenia stosunków pracy ze wszystkimi zatrudnionymi. W przeciwnym radzie pracownicy będą mogli na drodze sądowej domagać się odszkodowań.
W przypadku ogłoszenia upadłości likwidacyjnej firma może wypowiedzieć umowy o pracę wszystkim zatrudnionym – również kobietom w ciąży, osobom przebywającym na urlopach, zwolnieniach lekarskich lub objętym ochroną przedemerytalną. Może również skrócić 3-miesięczny okres wypowiedzenia do jednego miesiąca, jeżeli wypłaci za pozostałe dwa miesiące odszkodowanie.
Ponadto pracodawca zobowiązany jest do wypłacenia wszystkim zwalnianym pracownikom prawnie należnych odpraw (pracodawca zatrudniający powyżej 20 pracowników) oraz wszystkich innych świadczeń, m.in. ekwiwalentów za niewykorzystane dni urlopu wypoczynkowego. Pracownicy powinny otrzymać także świadectwa pracy.
Możliwość wypowiedzenia umów o pracę wszystkich pracowników nie dotyczy natomiast sytuacji, w której ogłoszona została upadłość z możliwością zawarcia układu naprawczego. Wówczas mają zastosowanie standardowe przepisy w tym zakresie.
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock