Smog w Polsce, jest alert RCB na Śląsku. Zła jakość powietrza w wielu regionach

SERWIS SMOGOWY TVNMETEO.PL

Ostrzeżenie o ryzyku przekroczenia w znacznej części województwa śląskiego tak zwanego poziomu alarmowego stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu wydały na poniedziałek i wtorek służby środowiskowe. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało SMS-owe alerty do przebywających na terenie części województwa.

W nocy z niedzieli na poniedziałek godzinne wskazania pomiarów w wielu punktach w regionie wielokrotnie przekraczały dobową normę. "Zrezygnuj z aktywności na zewnątrz" - czytamy na Twitterze.

Jak wynika z komunikatu Departamentu Monitoringu Środowiska Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska Regionalnego Wydziału Monitoringu Środowiska w Katowicach, na poniedziałek (od godz. 9) i wtorek (do godz. 24) wydano powiadomienie o ryzyku osiągnięcia poziomu alarmowego dot. pyłu PM10 dla obszaru obejmującego: Gliwice, Tychy, Zabrze, Bytom, Piekary Śląskie, Rudę Śląską, Świętochłowice, Rybnik, Żory i Jastrzębie-Zdrój.

Zasięg powiadomienia obejmuje też powiaty: gliwicki, tarnogórski, pszczyński, bielski, bieruńsko-lędziński, rybnicki i mikołowski. Cały objęty powiadomieniem obszar zamieszkuje ponad 1,9 miliona osób. Jako przyczynę wskazano "warunki meteorologiczne utrudniające rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w sytuacji wzmożonej emisji z sektora bytowo-komunalnego".

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska od 11 października 2019 roku, alarm smogowy jest ogłaszany przy przekroczeniu w ciągu doby średniej wartości 150 mikrogramów na metr sześciennych dla pyłu PM10 (wcześniej było to 300 mikrogramów). W takich przypadkach Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ma wysyłać SMS-em alert ostrzegający przed złą jakością powietrza.

Tak zwany poziom informowania to 100 mikrogramów, czyli dwukrotne przekroczenie dobowej normy jakości, ustalonej dla pyłu PM10 na 50 mikrogramów. Limit dni w ciągu roku z przekroczoną normą jakości powietrza (średnio 50 mikrogramów pyłu PM10 na metr sześc. w ciągu doby) wynosi zgodnie z przepisami 35.

"Do północy obowiązuje drugi stopień zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska ostrzega o ryzyku przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla stężenia 24-godzinnego pyłu PM10" - poinformował w poniedziałek Urząd Miasta Krakowa.

Władze Krakowa przypomniały, że od 1 września 2019 r. na terenie gminy miejskiej obowiązuje zakaz stosowania paliw stałych - węgla i drewna. Jeśli temperatura powietrza przekroczy 5 stopni Celsjusza, policja oraz Inspekcja Transportu Drogowego powinny prowadzić kontrole jakości spalin w ruchu ulicznym.

Zaleca się, aby jednostki oświatowe ograniczyły długotrwałe przebywanie podopiecznych na otwartej przestrzeni. Osoby szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza - m.in. dzieci, młodzież poniżej 25. roku życia, seniorzy, osoby z chorobami układu oddechowego, krążenia, z alergiami skóry i oczu - powinny unikać długotrwałego przebywania na zewnątrz, szczególnie ograniczyć wysiłek fizyczny na otwartej przestrzeni.

O powietrzu dobrej jakości mówimy, gdy stężenia szkodliwych pyłów nie przekraczają:

- w przypadku pyłu PM10 - 60 mikrogramów na metr sześcienny (µg/m3);

- w przypadku pyłu PM2,5 - 36 µg/m3;

- w przypadku benzenu - 10 µg/m3.

W poniedziałek po godzinie 12 powietrzem złej jakości oddychano między innymi w: Częstochowie - 162 µg/m3 (270 procent normy dobowej), Zawierciu - 202 µg/m3 (337 procent normy dobowej), Strzelcach Opolskich - 143 µg/m3 (239 procent normy dobowej), Zdzieszowicach - 141 µg/m3 (235 procent normy dobowej), Zabrzu - 209 µg/m3 (348 procent normy dobowej), Goczałkowicach-Zdroju - 269 µg/m3 (448 procent normy dobowej), Tychach - 147 µg/m3 (245 procent normy dobowej), Zabierzowie - 150 µg/m3 (250 procent normy dobowej), czy Krakowie: przy alei Krasińskiego - 179 µg/m3 (298 procent normy dobowej), ulicy Bulwarowej - 153 µg/m3 (255 procent normy dobowej), przy osiedlu Piastów - 141 µg/m3 (235 procent normy dobowej) .

W wielu innych regionach, szczególnie na południu Polski, powietrze miało niezdrową lub średnią jakość.

Były także miasta, w których przekroczone zostały normy pyłu PM2,5. Stacje pomiarowe odnotowały złej jakości powietrze w: Jeleniej Górze - 132 µg/m3 (367 procent normy dobowej), Kaliszu - 131 µg/m3 (364 procent normy dobowej), Lęborku - 106 µg/m3 (294 procent normy dobowej), Opolu - 103 µg/m3 (286 procent normy dobowej), Goczałkowicach-Zdroju - 269 µg/m3 (747 procent normy dobowej), Katowicach - 124 µg/m3 (344 procent normy dobowej), Kędzierzynie-Koźlu - 104 µg/m3 (289 procent normy dobowej), Krakowie przy al. Krasińskiego - 279 µg/m3 (775 procent normy dobowej), Krakowie przy ul. Bulwarowej - 153 µg/m3 (425 procent normy dobowej).

Bardzo wiele stacji pomiarowych wykazało też powietrze niezdrowej i średniej jakości.

PM10 to mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy nieprzekraczającej 10 mikrometrów. Jej występowanie związane jest między innymi z procesami spalania stałych i ciekłych paliw.

PM2,5 to mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek o średnicy nieprzekraczającej 2,5 mikrometra. Według Światowej Organizacji Zdrowia jest najbardziej szkodliwym dla człowieka zanieczyszczeniem atmosferycznym. Dociera nie tylko do układu oddechowego, lecz także do układu krwionośnego. Dużo dłużej zostaje w naszym organizmie.

Benzo(a)piren to rakotwórczy i mutagenny związek chemiczny będący przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Benzo(a)piren wykazuje małą toksyczność ostrą, zaś dużą toksyczność przewlekłą, co związane jest z jego zdolnością kumulacji w organizmie.