Rok 2019 zamyka dekadę, w której mierzyliśmy się z globalnym przegrzaniem, cofającym się lodem i rekordowo wysokim poziomem mórz. Uplasował się również w pierwszej trójce najgorętszych lat w historii pomiarów. Światowa Organizacja Meteorologiczna opublikowała wstępny raport za 2019 rok.
Średnia globalna temperatura z pięciu (2015-2019) i dziesięciu lat (2010-2019) jest najprawdopodobniej najwyższa w historii (czy tak jest, okaże się po końcu roku). Według Światowej Organizacji Meteorologicznej rok 2019 zapisze się jako drugi lub trzeci najgorętszy w historii pomiarów. Na pierwszym miejscu nadal utrzymuje się rok 2016, który rozpoczął się wyjątkowo silnym zjawiskiem El Niño.
Gorący 2019 rok
Ze wstępnego raportu WMO w sprawie zmian klimatu na świecie wynika, że średnia globalna temperatura w 2019 roku (w okresie od stycznia do października) była o około 1,1 stopnia Celsjusza wyższa niż w okresie sprzed rewolucji przemysłowej (lata 1850-1900). Od lat 80. XX wieku każda kolejna dekada była cieplejsza od poprzedniej.
Rekordowe stężenia gazów cieplarnianych
Stężenia dwutlenku węgla w atmosferze osiągnęły w 2018 roku rekordowy poziom 407,8 części na milion, a w 2019 roku nadal rosną. CO2 w atmosferze utrzymuje się przez wieki, a w oceanach jeszcze dłużej. Rok 2018 był również rekordowy pod względem stężenia metanu i podtlenku azotu. Podsumowanie roku 2019 będzie możliwe dopiero na koniec 2020 roku.
Rośnie poziom mórz
Tempo wzrostu poziomu mórz przyspieszyło od czasu rozpoczęcia pomiarów satelitarnych w 1993 roku. Według raportu ma to związek z topnieniem lodowców na Grenlandii i Antarktydzie. W październiku tego roku globalny średni poziom morza osiągnął najwyższą wartość od początku pomiarów (od stycznia 1993 roku).
Oceany, które działają jak bufor, absorbując ciepło i dwutlenek węgla, płacą za to wysoką cenę. W dekadzie 2009-2018 pochłonęły około 22 procent rocznej emisji dwutlenku węgla. Ich temperatura jest rekordowo wysoka, a kwasowość wody jest o 26 procent wyższa niż na początku ery przemysłowej. Degradacji ulegają istotne ekosystemy morskie.
Maleje zasięg pokrywy lodu
Minimalny dzienny zasięg pokrywy lodowej w Arktyce był we wrześniu 2019 roku drugim najniższym w historii pomiarów satelitarnych. Na Antarktydzie w 2019 roku odnotowano rekordowo niski zasięg pokrywy lodu w okresie kilku miesięcy.
Potrzebne są pilne działania
- Jeżeli nie podejmiemy teraz pilnych działań na rzecz klimatu, do końca stulecia będziemy zmierzać do wzrostu temperatury o ponad trzy stopnie Celsjusza. Będzie to miało coraz bardziej szkodliwy wpływ na życie ludzi - powiedział Petteri Taalas, sekretarz generalny WMO.
Codzienne skutki zmian klimatycznych odczuwalne są przez ekstremalne i nienormalne warunki pogodowe. - W 2019 roku zagrożenia związane z pogodą i klimatem mocno w nas uderzyły. Fale upałów i powodzie, które kiedyś występowały "raz na sto lat", stają się coraz bardziej regularne. Kraje od Bahamów po Japonię i Mozambik ucierpiały na skutek niszczycielskich cyklonów tropikalnych. Pożary przetoczyły się przez Arktykę i Australię - dodał.
- Jednym z głównych skutków zmian klimatycznych są bardziej nieregularne opady deszczu. Stanowi to zagrożenie dla plonów, a w połączeniu ze wzrostem liczby ludności będzie oznaczać w przyszłości poważne wyzwania związane z bezpieczeństwem żywnościowym krajów będących w trudnej sytuacji - podkreślił.
Zagrożenie dla ludzi
Ekstremalne upały przynoszą coraz więcej ofiar, są też coraz większym obciążeniem finansowym dla systemów opieki zdrowotnej. Ich skutki są szczególnie mocno odczuwalne tam, gdzie starzeją się populacje, gdzie mamy do czynienia z urbanizacją, miejskimi wyspami ciepła i nierównościami w dostępie do opieki zdrowotnej.
Zmienność klimatyczna i ekstremalne zjawiska pogodowe są jednymi z głównych przyczyn wzrostu głodu na świecie. Po dekadzie spadku tego zjawiska na świecie, znowu zaczęło ono rosnąć. W 2018 roku dotkniętych głodem było ponad 820 milionów osób.
Zmiany klimatu ułatwiają komarom przenoszenie wirusa dengi, co zwiększa ryzyko wystąpienia tej choroby. W 2019 roku liczba zachorowań znacznie wzrosła w porównaniu z tym samym okresem w 2018 roku.
W okresie od stycznia do czerwca 2019 roku odnotowano ponad 10 milionów wewnętrznych przesiedleń, z czego siedem milionów związanych było z ekstremalną pogodą. Przykłady można mnożyć - cyklon Idai w południowo-wschodniej Afryce, cyklon Fani w południowej Azji, huragan Dorian na Karaibach, powódź w Iranie, na Filipinach i w Etiopii.
Raport przygotowany przez WMO jest źródłem informacji podczas trwającego właśnie w Madrycie szczytu klimatycznego COP25. Pełny raport o stanie klimatu na podstawie kompletnych danych za 2019 rok zostanie opublikowany w marcu 2020 roku.
Autor: //aw / Źródło: WMO
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock