Duży, drewniany i bardzo stary

Proteza drewnianego palucha
Drewniana proteza odnaleziona w pobliżu Luksoru
Źródło: Foto: University of Basel, ETH Zurich. Model: E. Friedli/Z. Gojcic, University of Basel, ETH Zurich. Model: E. Friedli/Z. Gojcic
Prawdopodobnie jest to jedna z najstarszych protez, jaką odnaleziono do tej pory w historii ludzkości. Egiptolodzy z Uniwersytetu w Bazylei wraz z innymi ekspertami ponownie zbadali drewniany palec u nogi.

Odkryto go w kobiecym grobie w pobliżu Sheikh'Abd el-Qurna w pobliżu Luksoru. 3000-letni drewniany paluch został poddany następnie szczegółowym badaniom przy użyciu najnowocześniejszych metod, jakimi dysponują naukowcy.

Badacze przebadali protezę przy zastosowaniu nowoczesnej technologii rentgenowskiej oraz tomografii komputerowej. Udowodnili dzięki temu, że drewniany palec był kilkakrotnie przymocowany do stopy właścicielki, którą była córka kapłana.

Rzemieślnicza precyzja

Dzięki badaniom naukowcy mogli rozpoznać materiały, które zostały użyte do produkcji protezy, a nawet zidentyfikowali metodę produkcji. Okazało się, że - jak na tamte czasy - wynalazek był bardzo nowoczesny.

Sztuczny paluch opracowany w pierwszym tysiącleciu przed naszą erą pokazuje ogromne umiejętności rzemieślnika, który musiał bardzo dobrze znać fizjonomię człowieka. Urządzenie to umożliwiło dużą mobilność pacjentce. Proteza była solidnie skonstruowana, widać to po strukturze pasa, który ją utrzymywał. Drewniana proteza została wyrzeźbiona w precyzyjny i staranny sposób. Widocznie właścicielka ceniła sobie komfort, naturalny wygląd i estetykę wykonania. Kobieta mogła liczyć na wykwalifikowanych specjalistów.

Proteza znaleziona w mogile

Proteza pochodząca z wczesnej epoki żelaza, została odnaleziona w grobowcu, który był ukryty w skale pod starą, nieczynną kaplicą na wzgórzu cmentarnym Szejka "Abd el-Qurna" na zachód od Luksoru. Ta kaplica należy do grupy monumentalnych grobowców skalnych pochodzących z końca XV wieku p.n.e. Grobowce te budowano dla wyższej klasy, która była w bliskich stosunkach z rodziną królewską.

W tym projekcie finansowanym przez Szwajcarską Fundację Nauki wykorzystano precyzyjną technologię badań i fotografii. Naukowcy wzięli pod uwagę pozostałości archeologiczne, dzięki czemu mieli wgląd w historie życia lokalnej ludności oraz sposób w jaki budowali obiekty. Te materialne pozostałości po dawnych ludach dostarczają informacji na temat praktyk produkcyjnych, zwyczajów, umiejętności, a nawet nawyków poszczególnych osób, które miały kontakt z badanymi obiektami.

Cmentarz w Sheikh Abd el-Qurna (© University of Basel, LHTT. Image: Matjaž Kačičnik)
Cmentarz w Sheikh Abd el-Qurna (© University of Basel, LHTT. Image: Matjaž Kačičnik)
Źródło: © University of Basel, LHTT. Image: Matjaž Kačičnik

Badania w trójwymiarze

Wspólnie z ekspertami geodezji i geologii z ETH Zurich zespół archeologów z Bazylei stara się zbadać naturalne i sztuczne struktury obszaru wykopu i otaczającego go sąsiedztwa. Specjaliści opracowują obecnie precyzyjną cyfrową analizę krajobrazu i tryby architektoniczne dla tego obszaru. Jest to mapa terenu wykonana techniką trójwymiarową, która ilustruje jego morfologię oraz bada struktury podziemne. Na tej podstawie naukowcy chcą symulować rozwój cmentarza. Możliwości technologiczne umożliwiają również rekonstrukcje faz jego użytkowania.

Model powierzchni cmentarza w 3D (© University of Basel, ETH Zurich. Model: E. Friedli/Z. Gojcic)
Model powierzchni cmentarza w 3D (© University of Basel, ETH Zurich. Model: E. Friedli/Z. Gojcic)
Źródło: © University of Basel, ETH Zurich. Model: E. Friedli/Z. Gojcic

Zobacz także inne znalezisko. Tym razem z Gdańska:

Sekszabawka sprzed 300 lat znaleziona w Gdańsku (materiał archiwalny)

Sekszabawka sprzed 300 lat znaleziona w Gdańsku (materiał archiwalny)

Autor: wd/aw / Źródło: unibas.ch

Czytaj także: