Komisja Europejska (KE) przedstawiła pierwszą w historii Unii Europejskiej (UE) strategię na rzecz przemysłu obronnego (EDIS). Celem jest osiągnięcie "gotowości przemysłu obronnego w UE" w nowych warunkach geostrategicznych.
W strategii przedstawiono wyzwania, przed którymi stoi obecnie europejska baza przemysłowa sektora zbrojeniowego, a także sposoby na lepsze wykorzystanie jej potencjału. Zdaniem KE państwa członkowskie muszą "inwestować więcej, lepiej, wspólnie i w Europie".
Definiując cele, jakie należy osiągnąć, Komisja zwraca szczególną uwagę na: wspieranie skuteczniejszego definiowania zbiorowego zapotrzebowania państw członkowskich na uzbrojenie; zapewnienie dostępności wszystkich produktów obronnych poprzez rozwijanie i wspieranie bazy przemysłowej; zapewnienie wsparcia z budżetów krajowych i unijnych na dostosowanie europejskiego przemysłu obronnego do nowego kontekstu bezpieczeństwa.
Unijna strategia dla przemysłu zbrojeniowego
Strategia m.in. zachęca państwa członkowskie UE, by do 2030 r. realizowały co najmniej 40 proc. zakupów uzbrojenia poprzez wspólne zamówienia. Postuluje też, by do 2030 r. wartość wewnątrzunijnego handlu obronnego stanowiła co najmniej 35 proc. wartości unijnego rynku zbrojeniowego.
KE chciałaby też, by do 2030 r. 50 proc. budżetów krajów unijnych na uzbrojenie realizowano w UE, a do 2035 r. - 60 proc.
Nowy program przemysłu obronnego ma mieć wartość 1,5 mld euro i być finansowany z budżetu Unii Europejskiej w latach 2025-2027 - podał Reuters.
Agencja wskazała także, że Komisja zaproponowała m.in. by wykorzystać część zysków z zamrożonych rosyjskich aktywów na sfinansowanie zakupów broni dla Ukrainy.
EDIP - Europejski Program Przemysłu Obronnego
- Przyjmujemy dziś Europejską Strategię Przemysłową w Dziedzinie Obronności i przedkładamy wniosek dotyczący Europejskiego Programu Przemysłu Obronnego. Robimy to, aby zareagować na zmiany w europejskim paradygmacie bezpieczeństwa. Nasze wydatki na obronność są przeznaczane na zbyt wiele różnych systemów uzbrojenia, kupowanych głównie poza UE. Teraz, gdy budżety obronne we wszystkich państwach członkowskich gwałtownie rosną, powinniśmy inwestować lepiej, co w dużej mierze oznacza wspólne inwestowanie i europejskie inwestowanie. Umożliwi nam to przejście z trybu reagowania kryzysowego do trybu strukturalnej gotowości obronnej - oświadczyła podczas konferencji prasowej w Brukseli wiceprzewodnicząca KE Margrethe Vestager.
Europejski Program Przemysłu Obronnego (EDIP) to inicjatywa ustawodawcza, która zgodnie z intencją Komisji ma pozwolić "przejść od krótkoterminowych środków nadzwyczajnych, przyjętych w 2023 r. i kończących się w 2025 r., do bardziej strukturalnego i długoterminowego podejścia" do osiągnięcia celów postawionych przed europejskim przemysłem obronnym.
EDIP obejmuje zarówno aspekty finansowe, jak i regulacyjne. Uruchomi on 1,5 mld euro z budżetu UE w latach 2025–2027 na zwiększanie konkurencyjności bazy przemysłu zbrojeniowego. W sferze regulacyjnej dąży do zacieśnienia współpracy państw członkowskich w zakresie wyposażenia obronnego. Ponadto EDIP umożliwi uruchomienie europejskich projektów obronnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, z potencjalnym wsparciem finansowym UE.
Źródło: PAP, Reuters
Źródło zdjęcia głównego: Michal Kosc / Forum