Instrument finansowy sięgający 100 miliardów euro, który ma chronić przed zwolnieniami pracowników oraz przekierowanie wszystkich funduszy strukturalnych na walkę z kryzysem wywołanym przez pandemię. To propozycje Komisji Europejskiej, o których na czwartkowej konferencji prasowej mówiła przewodnicząca KE Ursula von der Leyen.
OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO - W obecnych okolicznościach walka, by uratować ludzkie życia i chronić źródła utrzymania, jest nadrzędną misją wszystkich władz publicznych w Unii Europejskiej. Komisja to właśnie robi - powiedziała Ursula von der Leyen.
Komisja Europejska przyznała, że głębokość i zasięg tego kryzysu wymaga reakcji o niespotykanej dotąd skali i szybkości.
Szef Parlamentu Europejskiego David Sassoli i przewodniczący grup politycznych zdecydowali w czwartek o zorganizowaniu nadzwyczajnego posiedzenia plenarnego po Wielkanocy, by kontynuować prace nad specjalnymi środkami dotyczącymi walki z pandemią i jej konsekwencjami.
W minionych tygodniach KE starała się załagodzić negatywne konsekwencje podejmowanych przez państwa członkowskie działań, takich jak na przykład zamknięcie granic. Jednak jej wytyczne, choć poprawiły sytuację w przewozach towarów, a także dały zielone światło do odejścia od reguł dotyczących pomocy państwa i dyscypliny finansowej, nie powstrzymały krytyki pod adresem UE. W połowie marca przewodnicząca KE zaprezentowała także między innymi unijny fundusz o wartości 37,3 miliarda euro.
Dopłaty dla firm
Teraz Komisja proponuje nowy instrument SURE (od ang. - pewny, ale też skrót od Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency), który ma dostarczyć pożyczki w wysokości do 100 miliardów euro krajom, które ich potrzebują.
Ma on zapewnić pracownikom dochód, a przedsiębiorstwom pozwolić utrzymać pracowników mimo przestoju. Chodzi o dopłaty dla firm z budżetu do pensji pracowników, których wymiar pracy byłby zmniejszony lub którzy byliby w przeciwnym wypadku zwolnieni. Państwa członkowskie wprowadzały tego typu rozwiązania po kryzysie finansowym z 2008 roku, dzięki czemu udało się ograniczyć nieco stopę bezrobocia.
Teraz kraje UE, w tym Polska, również wychodzą z takimi inicjatywami. Wartością dodatnią instrumentu KE ma być to, że pozwoli zapewnić ich finansowanie i obniżyć koszty. Pożyczki będą oparte na dobrowolnych gwarancjach udzielonych przez państwa członkowskie. Instrument będzie otwarty dla wszystkich w Unii Europejskiej.
Pomysł opiera się na inżynierii finansowej: kraje UE udzielają KE gwarancji wynoszącej na przykład 25 procent maksymalnej wartości całego instrumentu, po czym ta, wykorzystując swój wysoki rating, zbiera na rynkach finansowych środki. To obniży koszty, zwłaszcza dla tych stolic, które zadłużają się przy stosunkowo wysokim oprocentowaniu.
SURE ma wspierać programy pracy krótkoterminowej i podobne działania, aby pomóc państwom członkowskim chronić przed zwolnieniami i utratą dochodów nie tylko pracowników, ale też osoby prowadzące działalność na własny rachunek.
Koncepcja KE przewiduje, że firmy będą mogły tymczasowo skrócić czas pracy pracowników lub całkowicie zawiesić pracę, a od państwa otrzymają środki za nieprzepracowane godziny. Osoby prowadzące działalność na własny rachunek otrzymają zasiłek, który będzie zastępował ich dochody.
Wieloletni budżet UE
Von der Leyen podkreśliła ponadto, ze KE chce tak ukształtować wieloletni budżet UE na lata 2021-2027, by był on kluczową częścią odpowiedzi na kryzys wywołany pandemią.
Jak tłumaczyła, wieloletnie ramy finansowe powinny być nowym "Planem Marshalla dla UE" i jej mieszkańców. Zastrzegła przy tym, że nie zmienią się priorytety, którym mają służyć środki z unijnej kasy, czyli między innymi cyfryzacja i dekarbonizacja.
Przypomnijmy, że lutowy szczyt Unii Europejskiej w sprawie budżetu na lata 2021-2027 zakończył się bez porozumienia. - To budżet ma być takim Planem Marshalla dla Unii Europejskiej. Te wieloletnie ramy finansowe, to będą nowe środki, nowe pomysły na to, jak je widać. Te pomysły muszą być skierowane w jednym celu - podkreślił Maciej Sokołowski, korespondent TVN24 w Brukseli.
Fundusze na walkę z kryzysem
Pakiet przedstawiony przez von der Leyen przewiduje ponadto, że wszystkie niewykorzystane środki z trzech funduszy polityki spójności - Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności - zostaną zmobilizowane w celu zaradzenia skutkom kryzysu. KE proponuje, by możliwe były transfery środków między funduszami, a także między kategoriami regionów i celami poszczególnych polityk. Zniesione mają być też wymogi dotyczące współfinansowania z budżetów krajowych, a administracja uproszczona.
Również wykorzystanie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego ma się stać bardziej elastyczne. Państwa UE będą mogły zapewnić wsparcie rybakom za czasowe zaprzestanie działalności połowowej, a także rolnikom z sektora akwakultury w związku z zawieszeniem lub ograniczeniem produkcji. KE zapowiedziała ponadto propozycje dotyczące wydłużenia czasu na składanie przez rolników wniosków o wsparcie, zwiększanie zaliczek na płatności bezpośrednie, a także zaliczek w ramach programów na rozwój obszarów wiejskich. Ograniczone mają być też kontrole, aby zminimalizować kontakty fizyczne, oraz zmniejszone mają być obciążenia administracyjne.
Autor: mb/ToL / Źródło: PAP, tvn24bis.pl