Europa idzie w ślady USA. Czym był amerykański pomysł na ratowanie gospodarki

22.01.2015 | Bilion euro w dwa lata. Tyle Europejski Bank Centralny wpompuje w unijną gospodarkę
22.01.2015 | Bilion euro w dwa lata. Tyle Europejski Bank Centralny wpompuje w unijną gospodarkę
Fakty TVN
22.01.2015 | Bilion euro w dwa lata. Tyle Europejski Bank Centralny wpompuje w unijną gospodarkęFakty TVN

Eksperci różnią się w ocenach programu luzowania ilościowego (QE) w USA. Panuje jednak dość powszechna zgoda, że to niestandardowe działanie Rezerwy Federalnej miało decydujące znaczenie zwłaszcza w początkowej fazie kryzysu, po załamaniu finansowym w 2008 r.

Prowadzony do końca października ubiegłego roku przez amerykańską Rezerwę Federalną bezprecedensowy program polegający na zasilaniu gospodarki bilionami dolarów poprzez skupowanie aktywów stanowił trzon polityki pokryzysowej Fed. Celem tego programu, podjętego po załamaniu finansowym w 2008 roku, było stymulowanie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Ożywienie gospodarki

W grudniu 2008 roku Fed obniżył stopy procentowe do zera, ale inflacja wciąż była za niska, a ożywienie gospodarki słabe - przypomina ekspert ds. polityki monetarnej Brookings Institution, David Walles. Dlatego Fed sięgnął wówczas po luzowanie ilościowe, by zapewnić więcej bodźców monetarnych i doprowadzić do obniżenia długoterminowych stóp. Podobne decyzje podjęły banki centralne Wielkiej Brytanii i Japonii.

Program w USA miał trzy rundy, w których skupowanie aktywów było ukierunkowane na poszczególne rynki. Pierwsza, ogłoszona pod koniec 2008 roku, która polegała na skupie długoterminowych obligacji skarbu państwa i papierów wartościowych o skumulowanej wartości ok. 1,75 biliona USD przez okres jednego roku, miała na celu obniżenie zwłaszcza długoterminowych stóp kredytów hipotecznych. W drugiej, analogicznej fazie ogłoszonej w listopadzie 2010 roku Fed kupił dodatkowe 600 mld długoterminowych obligacji skarbu państwa. Trzecia runda, ogłoszona we wrześniu 2012 roku, polegała na comiesięcznym skupie aktywów o wartości 85 mld dolarów, w tym obligacji skarbowych oraz obligacji zabezpieczonych przez kredyty hipoteczne. W tej rundzie QE, nieograniczonej z góry czasowo, zakup aktywów został powiązany z poprawą sytuacji na rynku pracy. Program, stopniowo wygaszany od grudnia 2013 roku, zakończył się w październiku ubiegłego roku.

Czy skup pomógł gospodarce?

Eksperci na ogół zgadzają się, że QE pomógł obniżyć długoterminowe stopy procentowe, ale nie ma już konsensusu w kwestii, na ile skupowanie aktywów rzeczywiście wpłynęło na całą gospodarkę, w tym np. na ceny nieruchomości.

Sam Fed i jego zwolennicy bronią programu, przekonując, że przyczynił się do znacznego ożywienia gospodarki. W trzecim kwartale ubiegłego roku gospodarka USA wzrosła o 5 proc. (najszybciej od ponad dekady), o czym inne rozwinięte kraje czy strefa euro mogą tylko pomarzyć. Szefowa Fed Janet Yellen przekonywała w ubiegłym roku, że dzięki programowi oprocentowanie kredytów hipotecznych spadło do rekordowo niskich poziomów i nastąpiło pobudzenie aktywności na rynku nieruchomości. Wskazywała, że program przyczynił się też do spadku bezrobocia. Teraz wynosi ono jeszcze mniej - 5,6 proc.

Krytyka programu

Krytycy podważają jednak skuteczność programu, przekonując, że zasilenie gospodarki tanim pieniądzem doprowadziło głównie do najdłużej utrzymujących się w historii USA zwyżek na rynkach i dramatycznych wzrostów na giełdzie. Gdy Fed kończył program w ubiegłym roku, indeks Standard & Poor 500 był o 131 proc. wyższy niż w chwili, gdy rozpoczynano pierwszą rundę zakupów aktywów sześć lat wcześniej. A to, w ocenie wielu ekonomistów, doprowadziło tylko do pogłębienia się nierówności społecznych w USA (bo na zwyżkach rynków finansowych jeszcze bardziej wzbogacili się najbogatsi), a także wzrostu ryzyka kolejnej potencjalnej bańki spekulacyjnej, bo na rynku jest za dużo taniego pieniądza.

Zwracał na to uwagę m.in. dziennik "New York Times", podsumowując niedawno działanie programu QE. Dziennik przyznał jednak, że wiele z czarnych scenariuszy, jakie przedstawiali przeciwnicy QE, nie ziściło się. "Nie nastąpiła ani dewaluacja dolara, ani nadmierna inflacja, wręcz przeciwnie. Amerykańska gospodarka rozwija się lepiej niż inne rozwinięte części świata, co przyczynia się do wzmocnienia dolara, a inflacja pozostaje tak niska, że dziś większym zmartwieniem jest to, iż ceny rosną zbyt wolno" - napisał "NYT".

Po wybuchu kryzysu

Zdaniem profesora ekonomii na Uniwersytecie w Nowym Jorku Kima Schoenholtza program skupu aktywów był szczególnie skuteczny i ważny dla ustabilizowania systemu finansowego i stymulowania gospodarki bezpośrednio po wybuchu kryzysu finansowego. "Pochwalam agresywność Fed zwłaszcza na początku kryzysu" - powiedział Schoenholtz cytowany w "NYT". Podobne zdanie wyraził na antenie radia NPR były prezes Rezerwy Federalnej w Dallas, obecnie analityk Narodowego Centrum Analizy Politycznej (National Center for Policy Analysis) Bob McTeer. W jego przekonaniu Fed "wykonał doskonałą robotę, zapobiegając w 2008 i 2009 roku drugiej Wielkiej Depresji (po tej z lat 30. - PAP)".

Zarówno McTeer, jak i Schoenholtz zgodzili się jednak, że w miarę jak sytuacja gospodarcza się poprawiała, wpływ programu malał i Fed podjął dobrą decyzję o wygaszeniu QE. "Bardzo zabawne jest, że wielu z wczesnych krytyków QE w USA teraz obarcza Europejski Bank Centralny winą za to, że nie rozpoczął tego samego wcześniej" - napisał na swym blogu McTeer.

Autor: /gry / Źródło: PAP

Pozostałe wiadomości

Mamy tutaj do czynienia z pomysłem nieco szerszym niż tylko obniżenie podatku - wskazuje doktor Kamil Gemra ze Szkoły Głównej Handlowej, mówiąc o zapowiedzianym przez ministra finansów Osobistym Koncie Inwestycyjnym. Według eksperta może to być rewolucja "w dystrybucji obligacji detalicznych Skarbu Państwa".

"Tylnymi drzwiami mamy rewolucję"

"Tylnymi drzwiami mamy rewolucję"

Źródło:
PAP

Kanada, Unia Europejska i Wielka Brytania obniżają limity cenowe na ropę naftową z Rosji. Pułap cenowy surowca na rynku międzynarodowym spada z 60 do 47,6 dolara dolarów za baryłkę - podają przedstawiciele kanadyjskiego rządu.

Ważny krok Kanady, Wielkiej Brytanii i UE. "Osłabi zdolność Rosji"

Ważny krok Kanady, Wielkiej Brytanii i UE. "Osłabi zdolność Rosji"

Źródło:
PAP

Cła Donalda Trumpa daleko wykraczają poza kwestie deficytu handlowego Stanów Zjednoczonych - podkreślił "Washington Post". Według gazety taryfy prezydenta USA służą do realizacji celów "związanych z bezpieczeństwem państwa oraz interesami korporacyjnymi".

Takie mają być ukryte cele Trumpa

Takie mają być ukryte cele Trumpa

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny poinformował o wycofaniu z obrotu produktów marki Bao Long. GIS wyjaśnił w komunikacie, że w zupkach błyskawicznych i bulionach eksportowanych przez firmy z Wietnamu wykryto niedeklarowane alergeny.

Ostrzeżenie przed zupkami. Wszystkie partie wycofane

Ostrzeżenie przed zupkami. Wszystkie partie wycofane

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Kierowca samochodu osobowego przekroczył prędkość aż o 200 kilometrów na godzinę na autostradzie A2 na zachód od Berlina - podała agencja AP, przy czym powołała się na policję z Magdeburga.

321 na liczniku. Tak ukarano kierowcę w Niemczech

321 na liczniku. Tak ukarano kierowcę w Niemczech

Źródło:
PAP, CNN, MDR, tvn24.pl

Co robią pasażerowie w pociągach? - To zarówno akty słownej, jak i fizycznej agresji: wulgaryzmy, groźby, plucie, szarpanie, uderzenia, w skrajnym przypadku próba wyciągnięcia z wagonu - mówi TVN24+ rzecznik prasowy Kolei Śląskich Bartłomiej Wnuk. W odpowiedzi na agresję pasażerów firma wprowadza specjalne szkolenia dla swoich pracowników.

Słyszą groźby, plują na nich, dlatego uczą się bronić

Słyszą groźby, plują na nich, dlatego uczą się bronić

Źródło:
TVN24+

Podczas spotkania z rolnikami prezydent Karol Nawrocki podpisał swój projekt ustawy o ochronie polskiej wsi. W projektowanych przepisach chodzi między innymi o wydłużenie moratorium na sprzedaż ziemi rolnej należącej do państwa. Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził, że "prezydent Nawrocki po raz kolejny został wprowadzony w błąd", bo to "za rządów PiS radykalnie wzrosła sprzedaż ziemi rolnej i leśnej obcokrajowcom".

"Prezydent Nawrocki po raz kolejny został wprowadzony w błąd"

"Prezydent Nawrocki po raz kolejny został wprowadzony w błąd"

Źródło:
PAP

W czwartkowym losowaniu Lotto rozbito kumulację. Jeden z graczy wygrał sześć milionów złotych. Z komunikatu Totalizatora Sportowego wynika, że zakład zawarto w Gąsawie w województwie kujawsko-pomorskim. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 7 sierpnia 2025 roku.

Wielka wygrana w Lotto. Podano, gdzie padła

Wielka wygrana w Lotto. Podano, gdzie padła

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek do wygrania będą trzy miliony złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 9 sierpnia 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

W niedzielę na aukcji Pride of Poland licytowanych będzie 15 klaczy, a gwiazdą ma być Adelita ze stadniny w Janowie Podlaskim. Organizatorzy spodziewają się kupców między innymi z Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, USA, Australii i Europy.

Wielka aukcja w Janowie Podlaskim

Wielka aukcja w Janowie Podlaskim

Źródło:
PAP

W ciągu kilku tygodni poznamy tajwańskie firmy, które zainwestują w tak zwanym trójkącie półprzewodnikowym - Łódź, Katowice, Wrocław - przekazał wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros. W planie są wizyty inwestorów z Tajwanu w tych miastach.

Łódź, Katowice, Wrocław. "Tajwańczycy powiedzieli do mnie wprost"

Łódź, Katowice, Wrocław. "Tajwańczycy powiedzieli do mnie wprost"

Źródło:
PAP

- Moja żona podpisała pięć umów na dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy. Łącznie opiewają na kwotę niecałych 880 tysięcy złotych, a dofinansowanie KPO do tej inwestycji to jest 474 tysiące złotych - wyjaśnił w rozmowie z TVN24 Artur Łącki, poseł Koalicji Obywatelskiej.

Jeden z najbogatszych posłów o środkach z KPO na biznes żony

Jeden z najbogatszych posłów o środkach z KPO na biznes żony

Źródło:
tvn24.pl

Doszło do niewielkiego wycieku ropy naftowej z rurociągu niedaleko Płocka - poinformował PERN. Jak dodała spółka w komunikacie, zdarzenie nie ma wpływu na dostawy do klientów.

Wyciek ropy z rurociągu PERN. Nie podano przyczyny

Wyciek ropy z rurociągu PERN. Nie podano przyczyny

Źródło:
PAP

Wakacje zaplanowane, walizki spakowane, bilety kupione. W ostatniej chwili przed urlopem dowiadujesz się jednak, że nie wyjedziesz - przez organizatora, linię lotniczą, obowiązki służbowe czy nieprzewidziane okoliczności po twojej stronie. Tak czy siak w grę wchodzą poważne koszty. Kto za to zapłaci?

Urlopowy plan runął. Nie zawsze ty za to zapłacisz

Urlopowy plan runął. Nie zawsze ty za to zapłacisz

Źródło:
TVN24+

Model sztucznej inteligencji OpenAI o3 pokonał w turnieju szachowym Groka 4 - stworzonego przez firmę xAI Elona Muska - podał portal stacji BBC. Nie była to jednak seria potyczek pomiędzy komputerami specjalnie zaprojektowanymi do gry w szachy - walczyły ze sobą modele codziennego użytku.

Turniej szachowy sztucznych inteligencji (AI). Zaskoczenie w finale

Turniej szachowy sztucznych inteligencji (AI). Zaskoczenie w finale

Źródło:
PAP

Konieczność przyjęcia butelki po piwie teoretycznie byłaby możliwa przy powierzchni apteki powyżej 200 metrów kwadratowych - wyjaśnił doktor Wojciech Rożdżeński z Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalista prawa medycznego i farmaceutycznego odniósł się do kwestii objęcia aptek systemem kaucyjnym.

Puste butelki po piwie w aptekach? Ekspert wyjaśnia

Puste butelki po piwie w aptekach? Ekspert wyjaśnia

Źródło:
PAP

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że od października 2025 roku w Polsce zaczną pojawiać się napoje w opakowaniach ze znakiem kaucji. To oznacza, że ruszy system kaucyjny. Warto wiedzieć, że takich opakowań nie będziemy musieli zawsze zwracać w tych miejscach, gdzie dokonaliśmy zakupu. To dlatego, że sieć punktów zwrotu ma być szeroka.

Nadchodzi rewolucja w sklepach. Ważny komunikat ministerstwa

Nadchodzi rewolucja w sklepach. Ważny komunikat ministerstwa

Źródło:
MKiŚ

Prezydent Karol Nawrocki w piątek w Kolbuszowej podpisał inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy w sprawie zerowego PIT dla rodzin, które mają dwoje lub więcej dzieci. Propozycja ta stanowiła element "Planu 21", przedstawionego przez Nawrockiego w trakcie kampanii wyborczej.

Kolejny projekt prezydenta. Zerowy PIT dla rodzin

Kolejny projekt prezydenta. Zerowy PIT dla rodzin

Źródło:
PAP

- Lokalizacja i nazwa spółki pozostają bez zmian, ale różnice dotyczą terminów i szczegółów technicznych - mówił na antenie TVN24 Artur Molęda, odnosząc się do propozycji Karola Nawrockiego w sprawie Centralnego Portu Komunikacyjnego. 

Dwie wizje CPK. Co chce zmienić prezydent?

Dwie wizje CPK. Co chce zmienić prezydent?

Źródło:
TVN24, PAP

Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski i prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk podpisali w piątek list intencyjny w sprawie wdrożenia pierwszego pilotażu polskiego modelu językowego sztucznej inteligencji PLLuM w samorządzie.

W samorządzie zagości sztuczna inteligencja. Pierwsze takie porozumienie

W samorządzie zagości sztuczna inteligencja. Pierwsze takie porozumienie

Źródło:
PAP

Po latach rekordów we włoskiej turystyce i rosnącej liczbie klientów w tym roku notuje się nowe zjawisko: pustoszejące płatne plaże. W czerwcu i lipcu liczba osób na płatnych plażach była niższa o 30 procent niż przed rokiem. Spada też liczba rezerwacji w hotelach.

Nowe zjawisko we Włoszech. Coraz mniej turystów wybiera te plaże

Nowe zjawisko we Włoszech. Coraz mniej turystów wybiera te plaże

Źródło:
PAP