Rewolucja w kredytach hipotecznych. NBP: może być problem

"Zamiana WIBOR na WIRON może powodować przejściowe trudności instytucji finansowych w efektywnym zabezpieczaniu się przed ryzykiem stopy procentowej. Ma to związek z zastąpieniem wskaźników WIBOR, których wysokość jest znana na początku okresu odsetkowego (forward looking), przez obliczane w wyniku złożenia obserwowanych codziennie wskaźników WIRON indeksy składane, których wysokość jest wyznaczana dopiero na koniec okresu (backward looking)" - stwierdzono w opublikowanym w środę przez Narodowy Bank Polski "Raporcie o stabilności systemu finansowego".

Według banku centralnego zmiana może stanowić problem nie w przypadku nowych umów kredytowych, ale w zakresie umów już istniejących.

Wskazano bowiem, że zasady konwersji istniejących umów mogą przewidywać sposób kalkulacji odsetek odmienny niż "obowiązujący standard dla transakcji OIS", stosowanych w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem stopy procentowej. Transakcje OIS to operacje na instrumentach pochodnych.

Sprawdź także: "Skala podwyżek stóp procentowych może być zbyt mała"

"Niezależnie od tego efektywność takich transakcji będzie zależała od istnienia płynnego rynku instrumentów pochodnych na wskaźnik WIRON lub wyliczane na jego podstawie indeksy składane. Wykształcenie się tego rynku może zależeć m.in. od dynamiki wprowadzania przez banki krajowe do swojej oferty nowych produktów odwołujących się do nowego wskaźnika, skali emisji bazujących na nim obligacji o zmiennym oprocentowaniu, jak również zapewnienia przez podmioty infrastruktury rynku finansowego (…) możliwości obsługi transakcji opartych na WIRON" – stwierdzono w raporcie. NBP podkreślił także konieczność konwersji oprocentowania w przypadku starych umów w taki sposób, aby żadna ze stron nie była uprzywilejowana. Bank ocenił, że spread korygujący przyjęty w rozporządzeniu MF powinien być ustalany zgodnie z międzynarodowymi standardami i powinien być jednolity dla różnych produktów. "Gdyby stało się inaczej, w przypadku umów kredytowych mogłoby to wiązać się z negatywnym wpływem na wynik finansowy banków, a w przypadku np. obligacji mogłoby zmniejszyć zaufanie inwestorów do emitentów" – wskazał NBP.

NBP uznał także, że dla płynnego zastąpienia wskaźników WIBOR przez wskaźnik WIRON konieczne jest zaangażowanie wszystkich uczestników rynku. "W szczególności kluczowe dla powodzenia procesu zamiany wskaźników jest: upowszechnienie świadomości przebiegu tego procesu i jego możliwych konsekwencji, nasilenie aktywności podmiotów sektora finansowego oraz emitentów obligacji w zakresie oferowania nowych produktów opartych na WIRON, rozwijanie wskaźników, które mogłyby stanowić wskaźniki alternatywne dla WIRON (…) oraz zwiększanie płynności rynku transakcji OIS na ten wskaźnik" – zauważają autorzy raportu.

Zgodnie z ogłoszoną przez działającą przy KNF Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych mapą drogową, wskaźnik WIBOR stosowany w umowach finansowych ma zostać zastąpiony całkowicie do końca przyszłego roku przez wskaźnik WIRON.

Z tego powodu na zawieszenie oferowania kredytów hipotecznych z oprocentowaniem zmiennym zdecydowały się w ostatnich miesiącach Bank Millennium, ING Bank Śląski i Bank BNP Paribas. W ofertach banków pozostały kredyty hipoteczne z okresowo stałym oprocentowaniem.

Jednocześnie ING Bank Śląski niedawno poinformował o wznowieniu oferowania kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem opartym właśnie o nowy wskaźnik referencyjny. "Kredyty będą oparte o wskaźnik referencyjny WIRON 1M Stopa Składana. Oferta obowiązuje dla wniosków kredytowych składanych od 26 czerwca 2023 roku" - poinformowano w komunikacie. Do oprocentowania kredytu będzie też wliczana marża banku.

Komisja Nadzoru Finansowego spodziewa się, że także inne banki wprowadzą do oferty kredyty hipoteczne oparte o wskaźnik WIRON. - Spodziewam się i mam nadzieję, że w ślad za tym bankiem pójdą kolejne - powiedział przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Jacek Jastrzębski podczas Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie.