W 2016 roku statystyczny mieszkaniec Polski miał przeciętnie 40,2 lat - wynika z raportu Głównego Urzędu Statystycznego na temat stanu i struktury ludności. Pod względem liczby ludności znajdujemy się na 34. miejscu na świecie i na 6. w Unii Europejskiej. Jak zauważono w raporcie, w latach 2012-2016 liczba ludności zmniejszyła się o około 105 tysięcy osób.
Jak podano w raporcie, w przypadku mężczyzn przeciętny wiek to 38,6 lat, kobiety są starsze (w wyniku dłuższego trwania życia) i mają średnio 41,9 lat. Mieszkańcy wsi są młodsi od mieszkających w miastach, ich średni wiek to 38,4 lat, w miastach - 41,4 lat. Z raportu wynika też, że Polacy się starzeją. Od roku 2000 mediana wieku statystycznego mieszkańca Polski wzrosła o 4,8 lat, a od początku lat 90. ubiegłego wieku - o 7,9 lat. Jak poinformował GUS, w końcu 2016 roku ludność Polski liczyła około 38,4 mln osób, o ponad 4 tysiące mniej niż rok wcześniej. Kobiety stanowiły prawie 52 procent ogólnej liczby ludności Polski, na 100 mężczyzn przypada ich 107. Wśród ludności miejskiej 111, na wsi 101.
Ujemny przyrost naturalny
W analizie zwrócono uwagę, że wśród ludności w wieku do 48. roku życia występuje liczebna przewaga mężczyzn - na 100 mężczyzn przypada około 97 kobiet. Z kolei dla grupy osób w wieku 49 lat i więcej współczynnik feminizacji wynosi 126, przy czym w najstarszych rocznikach (70 lat i więcej) na 100 mężczyzn przypada średnio 176 kobiet.
Wśród mieszkańców wsi przewaga liczebna kobiet następuje dopiero począwszy od 64 lat, w miastach - już od 40. roku życia. Według GUS w 2016 roku zarejestrowano o prawie 5,8 tys. mniej urodzeń niż zgonów. Tym samym współczynnik przyrostu naturalnego, liczony na 1000 ludności, był ujemny (wyniósł -0,2 promila). Drugim elementem wpływającym na liczbę ludności jest saldo migracji zagranicznych na pobyt stały, które w 2016 roku było jednak dodatnie i wyniosło 1,5 tysiąca.
Liczba ludności w dół
Jak zauważono w raporcie, w latach 2012-2016 liczba ludności zmniejszyła się o około 105 tysięcy osób. Spadek liczby ludności miał miejsce także w latach 1997-2007 (prawie 179 tys.). Według GUS bezpośrednią przyczyną była malejąca liczba urodzeń przy prawie nieistotnych zmianach w liczbie zgonów oraz ujemnym saldzie migracji zagranicznych na pobyt stały. Pod względem liczby ludności Polska znajduje się na 34. miejscu w świecie i na 6. w Unii Europejskiej. Według gęstości zaludnienia plasujemy się w grupie średnio zaludnionych państw europejskich. Na kilometr kwadratowy powierzchni mieszkają 123 osoby, w miastach około 1060, na terenach wiejskich - 53. Nadal maleje liczba mieszkańców miast i ich udział w ogólnej populacji. Obecnie ludność miejska stanowi 60,2 proc., natomiast nieznacznie, ale sukcesywnie, rośnie liczba ludności zamieszkałej na obszarach wiejskich. Zjawisko to wynika przede wszystkim z postępującego od 2000 roku kierunku przemieszczeń ludności z miast na wieś, najczęściej do gmin podmiejskich skupionych wokół dużych miast.
Współczynnik urodzeń
Szacunki GUS mówią o ponad 382 tysiącach urodzeń zarejestrowanych w zeszłym roku (to prawie o 13 tysięcy więcej niż rok wcześniej). Współczynnik urodzeń wyniósł 9,9 prom. i był wyższy o 0,3 pkt. w stosunku do poprzedniego roku, ale o połowę niższy niż w 1983 roku (ostatni baby boom w Polsce, urodziło się wówczas ponad 723 tysiące dzieci). GUS odnotował też, że relatywnie więcej dzieci rodzi się na wsi, w 2016 roku natężenie urodzeń wyniosło tam 10,2 prom., w miastach 9,8 prom. W raporcie zauważono, że niska liczba urodzeń nie gwarantuje - już od 25 lat - prostej zastępowalności pokoleń. "Od 1990 roku wartość współczynnika dzietności kształtuje się poniżej 2, podczas gdy wielkość optymalna - określana jako korzystna dla stabilnego rozwoju demograficznego - to 2,1-2,15, tj. gdy w danym roku na 100 kobiet w wieku 15-49 lat przypada średnio 210-215 urodzonych dzieci" - wskazano w analizie. Jak dodano, w 2016 r. współczynnik dzietności wyniósł 1,36, co oznacza, że na 100 kobiet w wieku rozrodczym (15-49 lat) przypadało 136 urodzonych dzieci (w miastach - 133, na wsi - 139). W konsekwencji nastąpiło, według GUS, podwyższenie (od początku bieżącego stulecia) mediany wieku kobiet rodzących dziecko, która w 2016 roku wyniosła 29,9 lat wobec 26,1 lat w 2000 roku. W 1990 roku było to niewiele mniej, bo 26 lat. W tym okresie zwiększył się także średni wiek urodzenia pierwszego dziecka (z 23,7 do 27,8 lat). Dla porównania w 1990 roku wynosił 23 lata.
Autor: mb//bgr / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock