Senatorowie zakończyli debatę nad rządową nowelizacją w sprawie rozszerzenia programu Rodzina 500 plus. W dyskusji zgłoszono wnioski o charakterze legislacyjnym, stąd ustawa została odesłana do Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej.
Zgodnie z rządową nowelizacją w sprawie rozszerzenia programu Rodzina 500 plus prawo do świadczenia będą miały wszystkie dzieci i nastolatkowie do 18 lat, również jedynacy, bez względu na dochody rodziny.
Liczba urodzeń w Polsce
Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Stanisław Szwed wskazał, że celami programu Rodzina 500 plus były poprawa wskaźnika dzietności, walka z ubóstwem, szczególnie wśród dzieci, i inwestycja w rodzinę. - Myślę, że dzisiaj możemy z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że te punkty są realizowane w sposób bardzo zadowalający - ocenił. Zwrócił uwagę, że w 2015 roku wskaźnik dzietności wynosił 1,25, a w 2017 – 1,45. - Liczymy, że za 2018 rok ten wskaźnik będzie jeszcze wyższy - powiedział. - Ważna jest też kwestia związana z liczbą urodzeń: w 2017 roku po raz pierwszy od niepamiętnych czasów urodziło się ponad 400 tysięcy dzieci - powiedział. Dodał, że spadek liczby urodzeń w 2018 roku jest wynikiem spadku liczby kobiet w wieku rozrodczym. Jednocześnie zwrócił uwagę, że szacunki urodzeń dzieci przed wprowadzeniem programu Rodzina 500 plus były niższe niż obecne wyniki. - W planach, które były przedstawiane jeszcze za poprzedniej koalicji na 2018 rok, liczba dzieci szacowana była na 340 tysięcy, czyli prawie o 40 tysięcy dzieci mniej, myśmy w swoim programie szacowali na 360 tysięcy. W 2018 roku urodziło się 388 tysięcy dzieci - powiedział Szwed.
Debata w Senacie
Podczas debaty senatorowie pytali między innymi o możliwość dodatkowego wsparcia rodzin, które decydują się na większą liczbę dzieci. - Moim zdaniem to jest rzeczywiście coś niezwykle ważnego. Sądzę, że są dwa takie obszary: jeden to są właśnie te większe rodziny, a drugi – rodziny z dzieckiem wymagającym szczególnej troski - powiedział senator Konstanty Radziwiłł. W dyskusji senator Jan Rulewski stwierdził, że "niemała część opinii publicznej" zarzuca tym rozwiązaniom "rozrzutność". Zdaniem senatora ta ustawa "wzbogaca jeszcze bardziej bogatych". Dodał, że program 500 plus wbrew deklaracjom rządu nie jest powszechny, ponieważ "świadomie unika rozwiązań innych problemów społecznych". W tym kontekście wskazał na trudną sytuację osób z niepełnosprawnościami. Senator złożył poprawkę, która zakłada przyznanie podwójnego świadczenia w wysokości 1000 złotych dzieciom z niepełnosprawnościami. Rulewski tłumaczył, że pieniądze na zrealizowanie tej propozycji byłyby pobrane ze świadczeń rodzin osiągających dochody powyżej drugiego progu podatkowego, który wynosi co najmniej 85 528 zł. - Chodzi o to, żeby czasowo zawiesić świadczenia dla tych rodzin, których dochód miesięczny wynosi co najmniej 17 tysięcy złotych - wyjaśnił. Jak dodał, poprawka obowiązywałaby przez dwa lata. - Wierzę, że w tym czasie będą zrealizowane programy dotyczące solidarności i wsparcia osób niepełnosprawnych - podkreślił Rulewski. Rulewski złożył także poprawkę dotyczącą objęcia świadczeniem osób w wieku 19 lat, które uczęszczają do szkoły.
Zmiany w 500 plus
Rozszerzenie programu Rodzina 500 plus także na pierwsze i jedyne dziecko, to jeden z projektów wchodzących w skład obietnic Prawa i Sprawiedliwości. Obecnie świadczenie jest przyznawane na drugie i kolejne dziecko. Na pierwsze jest wypłacane tylko po spełnieniu kryteriów dochodowych – gdy dochód nie przekracza 800 złotych netto miesięcznie na osobę w rodzinie lub 1200 złotych netto w rodzinie, której członkiem jest dziecko z niepełnosprawnością. Po rozszerzeniu programu 500 plus będzie przysługiwać na wszystkie dzieci do 18 lat. Prawo do świadczenia będą miały również dzieci umieszczone w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (do 18. roku życia).
Wnioski o przyznanie świadczenia na nowych zasadach, czyli bez kryterium dochodowego, będzie można składać w dwóch formach: w wersji elektronicznej - od 1 lipca 2019 roku, a w wersji papierowej – od 1 sierpnia 2019 roku. W przypadku złożenia wniosku w okresie lipiec-wrzesień 2019 roku świadczenie zostanie przyznane z wyrównaniem od 1 lipca 2019 roku. Złożenie wniosku po 30 września 2019 roku oznaczać będzie przyznanie świadczenia od miesiąca złożenia wniosku. Czyli np. jeśli wniosek zostanie złożony w październiku, wnioskodawca nie otrzyma świadczenia za lipiec, sierpień ani wrzesień.
Inne zmiany
Znowelizowana ustawa wprowadza trzymiesięczny termin - liczony od dnia urodzenia dziecka - na złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze na nowo narodzone dziecko. Złożenie wniosku w tym terminie będzie skutkowało przyznaniem tego świadczenia z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Obecnie świadczenie 500 plus przysługuje - co do zasady - od miesiąca, w którym złożono wniosek. Nowela umożliwi także przyznanie - z zachowaniem ciągłości - świadczenia wychowawczego drugiemu rodzicowi dziecka w przypadku śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane na dany okres lub który zmarł przed rozpatrzeniem wniosku. Obecnie w takiej sytuacji drugi rodzic musi złożyć kolejny wniosek o świadczenie. Jak wynika z danych Centrum Informacyjnego Rządu, od 1 kwietnia 2016 roku, czyli od momentu uruchomienia programu, przeznaczono na niego około 70 miliardów złotych (stan na marzec 2019 roku). Obecnie z programu korzysta ponad 3,6 miliona dzieci, czyli 52 procent wszystkich dzieci do 18. roku życia. Szacuje się, że po rozszerzeniu programu skorzysta z niego 6,8 miliona dzieci. Po zmianach w 2019 roku na program trzeba będzie przeznaczyć około 31 miliardów złotych, a w 2020 roku - około 41 miliardów złotych.
Autor: mb / Źródło: PAP