Już wkrótce Polacy będą mogli szybciej przejść na emeryturę. Nowy wiek obowiązywać będzie od października. Od dziś wszyscy zainteresowani mogą składać wnioski uprawniające do tego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych szacuje, że w związku ze zmianami wzrost liczby emerytur wypłacanych na koniec roku wyniesie około 331,3 tysięcy, przy założeniu, że na emeryturę przejdzie około 82 procent uprawnionych. Sprawdzamy na co mogą liczyć emeryci w Polsce.
1. Praca na emeryturze
Osoby, które osiągną wiek uprawniający do pobierania świadczenia wcale nie muszą żegnać się z pracą. Można jednocześnie zarabiać i otrzymywać emeryturę.
Ustawa przewiduje kilka sytuacji, kiedy prawo do emerytury może zostać zmniejszone lub zawieszone, ale nie stosuje się ich do osób, które osiągnęły ustawowy wiek uprawniający do świadczenia.
Jeśli zatem ktoś był zatrudniony na umowę o pracę, to po jej rozwiązaniu i przejściu na emeryturę teoretycznie już następnego dnia może podpisać nową umowę - choćby z ostatnim pracodawcą.
Jeśli jest to umowa o pracę, będzie wtedy nadal istniał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, także składki emerytalnej, która może powiększyć emeryturę.
- Składki te na wniosek mogą zostać doliczone do świadczenia. W tym celu trzeba złożyć wniosek o przeliczenie świadczenia - poinformował tvn24bis.pl Radosław Milczarski z ZUS.
2. Działalność gospodarcza
Emeryt może też swobodnie prowadzić działalność gospodarczą. Co ważne, w tym przypadku ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu przedsiębiorca podlega dobrowolnie, składek tych więc nie musi odprowadzać. To ulga podatkowa w wysokości około 10 tysięcy złotych rocznie.
Obowiązkowo emeryt prowadzący firmę musi opłacać natomiast ubezpieczenie zdrowotne, ale tylko pod pewnymi warunkami, np. jeśli ze swojej działalności miesięcznie uzyskuje więcej niż 50 proc. najniższej emerytury.
Świadczenie nie zostanie też obniżone, jeśli emeryt dorabia na umowę cywilnoprawną, np. o dzieło.
3. Brak limitów dorabiania
Osoby, które przeszły na emeryturę przed osiągnięciem odpowiedniego wieku obowiązują tzw. ustawowe limity dorabiania. W tym przypadku, jeśli zarobki przekroczą 70 proc. średniego wynagrodzenia, emerytura może zostać pomniejszona o kwotę przekroczenia. Jeżeli zarobki takiej osoby przekroczą 130 proc. wynagrodzenia, to jej emerytura może ulec zawieszeniu.
W II kwartale 2017 roku średnie wynagrodzenie wyniosło 4220,69 zł brutto, zgodnie z komunikatem prezesa GUS. Co oznacza, że bez konsekwencji można zarabiać na emeryturze 2954 zł brutto.
Po zarobieniu 5486 zł świadczenie może zostać zawieszone.
Takie limity nie obowiązują jednak osób, które przeszły na emeryturę w wieku ustawowym. Co oznacza, że mogą one pobierać emeryturę bez względu na zarobki, jakie wpływają na ich konto.
- Emeryci nie mają ograniczeń w podejmowaniu pracy. Limit zarobków dotyczy tylko świadczeniobiorców pobierających wcześniejszą emeryturę - zaznacza Radosław Milczarski.
4. Odprawa i inne gratisy
Jeżeli pracownik odchodzi na emeryturę, to może dostać odprawę emerytalną. To dodatek powszechny, który jest przyznawany bez względu na to, czy było się zatrudnionym na czas nieokreślony czy nie. Wystarczy stwierdzone prawo do emerytury oraz fakt rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą.
Świadczenie jest jednorazowe. Kodeks pracy gwarantuje je pracownikom w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. To jednak kwota minimalna i pracodawca może z własnej woli określić wyższą odprawę.
Dodatkowe pieniądze w związku z przejściem na emeryturę nie przysługują jednak pracownikom, których umowa została rozwiązana bez wypowiedzenia z ich winy.
Emeryci, obok najmłodszych, niepełnosprawnych czy studentów, są beneficjentami różnego rodzaju zniżek. Mogą liczyć na tańsze bilety na transport, do kin i teatrów czy na basen.
Przykładem może być Warszawa, gdzie emeryci do ukończenia 70. roku życia korzystają z 50-procentowej zniżki na komunikację miejską (po ukończeniu 70 roku życia bilety są bezpłatne). Podobnie jest w Krakowie, Gdańsku czy Wrocławiu. Wystarczy mieć przy sobie legitymację emeryta.
Za bilet na pociągi PKP emeryci płacą o 37 proc. mniej. Za wejście na przykład do Muzeum Narodowego w Warszawie płacą 10 zł zamiast 15 zł.
Zniżki na zakupy leków oferują też niektóre apteki.
Emeryci są zwolnieni z opłat za abonament RTV. Za radio i telewizję nie muszą bowiem płacić osoby po ukończeniu 60 lat, mające prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Wystarczy na poczcie pokazać dokumenty potwierdzające uprawnienie do zwolnienia oraz wypełnione oświadczenie (dostępne np. na stronie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji).
5. Stabilność wypłat
W przypadku emerytów obowiązuje silna ochrona świadczenia. To oznacza, że ciężko jest raz przyznane pieniądze odebrać albo obniżyć emeryturę. Odwoływanie prawomocnych decyzji przyznających emeryturę czy rentę powinno być sytuacją wyjątkową, wynikającą z precyzyjnie określonych przesłanek, np. złapania na gorącym uczynku, gdy ZUS wykryje, że emeryt chciał wyłudzić świadczenie, przedstawiając fałszywe dokumenty.
Takie poglądy wyrażał Sąd Najwyższy, Trybunał Konstytucyjny, a nawet Europejski Trybunał Praw Człowieka. W związku z tym ustawodawca zdecydował się wprowadzić przepisy, ograniczając możliwość zmiany lub uchylenia ostatecznych decyzji wydanych przez organ rentowy.
Zgodnie z ustawą, ZUS może zdecydować o wznowieniu postępowania ws. przyznania emerytury oraz jej wysokości tylko w sytuacji fałszowania dowodów, świadomego wprowadzania w błąd lub wydania decyzji w wyniku przestępstwa (w ciągu 10 lat od wydania decyzji), a także w przypadku ujawnienia nowych okoliczności lub dowodów nieznanych ZUS - owi w dniu wydania decyzji (w ciągu 5 lat od wydania decyzji).
Jeżeli jednak nawet ZUS wyda taką decyzję, to emeryt dysponuje prawem do odwołania się od niej. W takim przypadku spór rozstrzygnie sąd okręgowy. Odwołanie się wolne jest od kosztów sądowych.
Autor: ps/ms//gry / Źródło: tvn24bis.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock