Rząd szuka miliardów na autostrady. Na szali bezpieczeństwo kierowców

Węzeł finansowy
Węzeł finansowy
tvn24
Węzeł finansowytvn24

Na dokończenie wielkiego autostradowego projektu brakuje dziewięćdziesięciu miliardów złotych. Tak przynajmniej twierdzi ministerstwo infrastruktury, które zarzuca poprzednikom poważne błędy w wyliczeniu wartości inwestycji. I mają pomysł na ratowanie sytuacji - zwężanie pasów zieleni i rezygnacja z części zabezpieczeń. Rozwiąże to problem czy stworzy nowy? Materiał z programu "Czarno na Białym" w TVN24.

"Autostrada wolności" ma połączyć zachód ze wschodem Polski. Do pełni sukcesu brakuje jednak jeszcze 182 kilometrów. Ukończenie budowy A2 jest elementem wielkiego planu budowy dróg, opracowanego jeszcze przez poprzedni rząd.

Jak jednak zaznacza Jerzy Szmit obecny wiceminister infrastruktury i budownictwa, "brakuje kilkudziesięciu miliardów złotych po to żeby ten cały program zrealizować". - Tego nikt, kto ma odrobinę dobrej woli nie może negować i odrobinę wie, o czym mówimy - dodaje.

Zdaniem PiS-u przedstawiona na konferencji ówczesnej premier Ewy Kopacz suma 107 miliardów złotych, na budowę sieci dróg, była zaniżona. - Nasi poprzednicy zostawili program, którego wartość jest szacowana na 200 mld złotych, a w planie finansowym znalazło się tylko 107 mld złotych, więc z jednej strony to, co musimy zrobić, to zaproponować zmiany w budownictwie drogowym - podkreśla Szmit.

Paweł Olszewski, wiceminister infrastruktury w rządzie Ewy Kopacz, który nadzorował plan budowy dróg zwraca jednak uwagę, że gdyby różnice rzeczywiście były, to niemożliwe byłoby przyjęcie programu. - Gdyby wartość tego programu wynosiła 200 miliardów, ani Rada Ministrów nie mogłaby przyjąć takiego programu, ani Komitet Stały Rady Ministrów, ani resort finansów nie rozpisałby konkretnie tych inwestycji - mówi.

Najdroższe drogi?

Kolejne zarzuty pojawiły się podczas raportu na temat rządów koalicji PO-PSL prezentowanego przez ministrów rządu Beaty Szydło. - Odnotowaliście swoisty sukces. Wybudowaliście najdroższe autostrady i drogi ekspresowe w Europie - mówił w środę w Sejmie minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Politykowi PiS chodzi o dane Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad według których w 2012 roku koszt budowy 1 kilometra autostrady w Polsce wynosił 9,6 mln euro.

- W Niemczech w porównywanych warunkach geograficznych i geologicznych ok. 8,2 mln euro - dodał Adamczyk. Choć właśnie te warunki mają znaczenie i dlatego budowa kilometra autostrady kosztowała więcej także w Austrii (12,9 mln euro) i Norwegii (18,0 mln euro), czy Holandii (50,0 mln euro), gdzie warunki budowy są trudniejsze.

Polskie niecałe 10 mln euro za kilometr mieści się w unijnej średniej, podkreślał na czwartkowej konferencji były minister infrastruktury w rządzie PO Cezary Grabarczyk.

Z obecnej mapy drogowej Polski wynika, że mamy 1500 km autostrad i drugie tyle dróg ekspresowych. Kolejne 1400 km dróg jest w budowie, a według planu w 2025 roku będziemy mogli korzystać już z 7 tys. km dróg ekspresowych i autostrad, które oplotą całą Polskę.

Ten plan stoi jednak pod znakiem zapytania.

Szukanie oszczędności

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa razem z grupą 100 ekspertów poszukuje brakujących 90 miliardów złotych i przedstawia pomysły jak budować taniej. - Ale co do tego podano przykłady, które nie rokują sukcesu - ostrzega prof. Wojciech Suchorzewski z Politechniki Warszawskiej, inżynier komunikacji, urbanista oraz autor wielu opracowań dotyczących ruchu drogowego, który tym tematem zajmuje się od 60 lat.

Ekspert zwraca uwagę m.in. na pomysł zwężenia pasa oddzielającego jezdnię z 5 do 2,5 metra. - To pogorszenie bezpieczeństwa jazdy - zaznacza prof. Suchorzewski.

- W przypadku, gdy kierowca prowadzący pojazd straci panowanie nad pojazdem, to zarazem jest bariera energochłonna, ona zatrzymuje pojazd i nawet jeśli bariera się wygina, to mamy pas dzielący (...) który zwiększa bezpieczeństwo - wyjaśnia Łukasz Oleszczuk ze Stowarzyszenia Integracji Stołecznej Komunikacji SISKOM.

- Zawężając ten pas i lokując barierę w środku przybliżamy przeszkodę do pojazdów, co nie jest dobrym rozwiązaniem. Ponadto mamy na autostradzie podniesioną prędkość do 130 km/h - zwraca uwagę prof. Stanisław Gaca z Katedry Budowy Dróg i Inżynierii Ruchu, Politechniki Krakowskiej. - Jak świadomie zawężamy ten pas, to znaczy, że pogarszamy bezpieczeństwo ruchu - podkreśla.

Niespójny plan

To co oczywiste jest dla prof. Stanisława Gacy, który od 40 lat zajmuje się planowaniem i bezpieczeństwem w ruchu drogowym, dla ministerstwa jest przede wszystkim kosztem.

- Przecież to kosztuje. Kosztuje wykup drogi, wykup gruntu, kosztuje później utrzymanie. Chociażby koszenie trawy, czy budowa urządzeń, które towarzyszą drodze - wylicza wiceminister Jerzy Szmit. Pytany o bezpieczeństwo odpowiada, że "to jeden z bardzo ważnych aspektów". Ale bariery zabezpieczające na skrajach dróg mają zniknąć. Te w okolicach zjazdów, czy wiaduktów. W ich miejsce mają powstać łagodne skarpy i to pierwszy przykład niespójności tego planu.

- Nie potrzeba być specjalistą żeby wiedzieć, że skoro łagodna skarpa, to wiele, wiele metrów szerszy pas drogowy, czyli zaoszczędziliśmy 2,5 metra na pasie dzielącym, natomiast dopłacimy dużo więcej za pomysł rezygnacji z barier - mówi prof. Suchorzewski.

"To trochę manipulacja"

MIB szuka także oszczędności w ochronie środowiska. I proponuje, by ekrany dźwiękochłonne, czy przejścia dla zwierząt były finansowane z budżetu Ministerstwa Środowiska, które na program budowy dróg musiało wygospodarować 15 mln złotych.

- Z budżetu tego samego rządu, czyli zmniejszymy koszty budowy dróg, ale zwiększymy koszty ochrony środowiska. Podatnik tego nie zauważy, więc jest to trochę manipulacja - zwraca uwagę prof. Wojciech Suchorzewski. Pytany o te zarzuty wiceminister Szmit odpowiada, że "wyłapywanie sprzeczności też jest rzeczą bardzo wskazaną". - Jesteśmy na tym etapie, że musimy dyskutować - dodaje.

Sprzeczności było widać także podczas kwietniowej konferencji prasowej na której wiceminister Szmit w towarzystwie ministra Adamczyka zaproponował podniesienie opłaty paliwowej.

- Zwiększenie wpływów z opłaty paliwowej między 20 a 40 miliardów złotych. Mówimy o 10 latach - mówił. Ogromny zastrzyk dla programu budowy dróg, ale i wzrost cen paliw dla kierowców. Tego samego dnia minister Adamczyk kategorycznie odrzucił jednak tę propozycję. - Nie będzie podwyżki opłaty paliwowej. Rząd takich planów dzisiaj nie ma - zapewnił w TVN24 BiS.

Szmit pytany o to, odpowiada "mogę mówić, że powinna być. Natomiast rzecz jest w tym, że ostateczne decyzje na ten temat podejmują ci, którzy są do tego kompetentni". Czy jednak bez podniesienia opłaty paliwowej da się sfinansować program? - Jeżeli mamy takie zadanie, że mamy korzystać z innych źródeł finansowania, to tych źródeł poszukujemy - mówi wiceminister.

Konsultacje społeczne

Przed ministrem i jego ekspertami eliminowanie sprzeczności i szukanie nowych źródeł, bo te gruntowe i paliwowe, które miały dać najwięcej oszczędności mogą być niemożliwe do realizacji. W sprawie zmian proponowanych przez PiS trwają konsultacje społeczne. Dzisiaj nie wiadomo, kiedy i gdzie zostanie wbita łopata pod budowę nowych dróg na nowych zasadach.

- Proces inwestycyjny w budowie dróg, to proces wieloletni. Dzisiaj podpisujemy umowy na które tak naprawdę dopiero za 2 lata wejdą spychacze na budowę - mówi Jerzy Szmit, wiceminister infrastruktury. Propozycję zmian są po to żeby "za kilka miesięcy będziemy mogli rozpisywać przetargi już na nowych zasadach, aby były dostosowane do nowych, lepszych zasad budowy dróg".

Prof. Suchorzewski pozostaje krytyczny. - Te zmiany, które wyczytałem będą miały minimalny wpływ na koszty, a efekty np. spraw dotyczących bezpieczeństwa mogą być niedobre - mówi.

Resort zapewnia jednak, że plan budowy dróg mimo brakujących 90 mld złotych realizowany jest zgodnie z planem. Jak choćby na fragmencie drogi ekspresowej S8 w okolicach podwarszawskich Marek.

Gościem programu "Bilans" w TVN24 BiS był minister Andrzej Adamczyk:

Cała rozmowa z ministrem Andrzejem Adamczykiem
Cała rozmowa z ministrem Andrzejem AdamczykiemTVN24 BiS

Autor: mb/gry / Źródło: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Ministerstwo Finansów poinformowało o złożeniu przez Polskę wniosku o unijną klauzulę wyjścia. Chodzi o wydatki na obronność. Klauzula pozwala na zwiększenie wydatków mimo obejmującej Polskę procedury nadmiernego deficytu.

Resort finansów: Polska złożyła wniosek o unijną klauzulę wyjścia

Resort finansów: Polska złożyła wniosek o unijną klauzulę wyjścia

Źródło:
PAP

Większość potencjalnych nabywców uważa, że ceny mieszkań wzrosną, choć w ostatnich miesiącach odsetek ten spada - wynika z raportu Otodom. Podwyżek najczęściej spodziewają się osoby młode.

Rynek podzielił się na dwa obozy. Raport

Rynek podzielił się na dwa obozy. Raport

Źródło:
PAP

Przed południem hakerzy zaatakowali System Rejestrów Państwowych, ale atak został odparty - podał RMF FM. Nadal mogą występować trudności z działaniem mObywatela, rozliczaniem podatków czy rejestracją samochodów. Resort cyfryzacji poinformował o "przejściowych trudnościach z dostępem do niektórych usług publicznych".

Atak hakerski na rządowy system. Jest oświadczenie resortu cyfryzacji

Atak hakerski na rządowy system. Jest oświadczenie resortu cyfryzacji

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Akcje spółek Rafako i Rafamet kontynuują w środę gwałtowne wzrosty. Premier Donald Tusk zapowiedział we wtorek udzielenie firmom ponad 700 milionów złotych wsparcia poprzez Agencję Rozwoju Przemysłu (ARP).

Kursy akcji wystrzeliły po zapowiedzi Donalda Tuska

Kursy akcji wystrzeliły po zapowiedzi Donalda Tuska

Źródło:
PAP

Inflacja w kwietniu 2025 roku wyniosła 4,2 procent rok do roku - podał w szybkim szacunku Główny Urząd Statystyczny (GUS). W porównaniu z poprzednim miesiącem ceny wzrosły o 0,4 procent.

Nowe dane o inflacji

Nowe dane o inflacji

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Kraje uznawane za drogie stały się bardziej atrakcyjne dla polskich turystów. Na preferencje i wybór kierunku na wakacje wpłynęło to jednak nieznacznie - wskazał "Puls Biznesu".

Dokąd na wakacje? "Królują trzy klasyki"

Dokąd na wakacje? "Królują trzy klasyki"

Źródło:
PAP

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że Malta naruszyła unijne prawo, oferując obywatelstwo za inwestycje. Zdaniem TSUE nabycie obywatelstwa nie może być elementem transakcji handlowej.

Obywatelstwo za inwestycje. Decyzja TSUE

Obywatelstwo za inwestycje. Decyzja TSUE

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 480 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną drugiego stopnia wynoszącą około 2,5 miliona złotych. Oto liczby, które padły 29 kwietnia 2025 roku.

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Lotto nie odnotowano głównej wygranej. Kumulacja rośnie do trzech milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 29 kwietnia 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Firma UPS poinformowała, że planuje zwolnić 20 tysięcy pracowników i zamknąć 70 oddziałów - przekazała w oświadczeniu dyrektorka generalna UPS Carol Tome. Powodem ma być ograniczenie liczby przesyłek, jakie dostarczała z firmy Amazon.

Gigant chce zwolnić 20 tysięcy pracowników

Gigant chce zwolnić 20 tysięcy pracowników

Źródło:
PAP, Reuters

W rok liczba osób w wieku produkcyjnym zmalała o 151 tysięcy - podał Główny Urząd Statystyczny (GSU). Przyczyną tego zjawiska jest starzenie się społeczeństwa oraz mniejsza liczba młodych zasilających wiek produkcyjny.

Niepokojący raport GUS

Niepokojący raport GUS

Źródło:
PAP

W 2024 roku prawie 42 tysiące ojców skorzystało z urlopu rodzicielskiego. To 11-krotnie więcej niż w 2022 roku - podał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

11-krotny wzrost w dwa lata. Zaskakujące dane ZUS

11-krotny wzrost w dwa lata. Zaskakujące dane ZUS

Źródło:
PAP

Wang Yi, szef chińskiej dyplomacji skrytykował politykę handlową USA podczas spotkania ze swoimi odpowiednikami z państw BRICS. Zaapelował też o sprzeciw wobec "protekcjonizmu" Stanów Zjednoczonych.

"Jeśli będziemy ustępować, to dręczyciel stanie się bardziej agresywny"

"Jeśli będziemy ustępować, to dręczyciel stanie się bardziej agresywny"

Źródło:
PAP, China Daily

Ponad 700 milionów złotych zostanie przekazanych do Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP), która wykorzysta te środki, by pomóc spółkom Rafako i Rafamet - przekazał premier Donald Tusk.

Rafako dostanie pomoc rządową. Donald Tusk podał kwotę

Rafako dostanie pomoc rządową. Donald Tusk podał kwotę

Źródło:
PAP

Partia Liberalna Kanady (LPC) wygrała wybory parlamentarne. Lider ugrupowania i urzędujący premier Mark Carney podkreślił, że Kanada musi ambitnie podejść do kryzysu i stawić czoło groźbom prezydenta USA Donalda Trumpa.

"Przetrwaliśmy szok związany ze zdradą USA"

"Przetrwaliśmy szok związany ze zdradą USA"

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump zmienia zdanie w sprawie wprowadzonych przez siebie ceł. Teraz chce wycofać się z dodatkowych taryf na części sprowadzane z zagranicy i wykorzystywane w produkcji aut w USA - podał "Wall Street Journal".

Cła Donalda Trumpa. Prezydent USA zmienia zdanie

Cła Donalda Trumpa. Prezydent USA zmienia zdanie

Źródło:
PAP

Sekretarz skarbu USA Scott Bessent poinformował w poniedziałek, że wkrótce dojdzie do porozumienia handlowego z niektórymi państwami. Dodał, że chęć negocjacji w sprawie ceł wyrażają także Chiny, dlatego "nie martwi się o puste półki" w Stanach Zjednoczonych.

Sekretarz skarbu: nie martwię się o puste półki

Sekretarz skarbu: nie martwię się o puste półki

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę opóźniającą do 1 października wejście w życie nowych taryf na prąd. Zdaniem resortu klimatu zmiany pozwolą na obniżkę cen energii po wygaśnięciu ceny maksymalnej.

Ceny prądu. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę

Ceny prądu. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę

Źródło:
PAP

Nową prezeską Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA została Marta Ewa Wachowicz - przekazał resort rozwoju. Wachowicz ma wykształcenie w obszarze badań kosmicznych. Uzyskała stopień doktora nauk fizycznych w dziedzinie fizyki kosmicznej.

Nowa szefowa Polskiej Agencji Kosmicznej

Nowa szefowa Polskiej Agencji Kosmicznej

Źródło:
PAP

Od wtorku 6 maja w PKO BP zaczną obowiązywać domyślne limity dzienne na przelewy i płatności w serwisie iPKO - przekazał bank w komunikacie. Zmiany są wprowadzane, by dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo transakcji w internecie.

Duże zmiany dla klientów największego banku w Polsce

Duże zmiany dla klientów największego banku w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Finanse domowe w nieładzie, opóźnienia w płatnościach, dziwne zakupy. Kiedy odpowiedzialna wcześniej osoba zaczyna nieostrożnie podchodzić do kwestii finansowych, może to być oznaka niezdiagnozowanej demencji - ostrzega CNN. - Nigdy pojedynczy objaw nie może świadczyć o procesie chorobowym, ale może być sygnałem alarmującym - podkreśliła Karolina Jurga, autorka poradnika o demencji.

"Takie osoby bardzo chętnie dają pieniądze". To może być sygnał alarmujący

"Takie osoby bardzo chętnie dają pieniądze". To może być sygnał alarmujący

Źródło:
TVN24+

Eksperci są zgodni, że migranci są nam potrzebni, bo w ciągu najbliższej dekady z polskiego rynku pracy ma zniknąć nawet 2,1 miliona osób. - Masowy napływ cudzoziemców pozwolił wypełnić lukę, która powstała z powodu starzenia się społeczeństwa i depopulacji - podkreśla Andrzej Kubisiak z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Ale to już nie wystarczy.

"Stanęłyby niektóre fabryki, a część szpitali miałaby problem z obsadą kadry"

"Stanęłyby niektóre fabryki, a część szpitali miałaby problem z obsadą kadry"

Źródło:
TVN24+

Zbliża się majówka. System rozliczeniowy Elixir, obsługujący przelewy międzybankowe w złotych, w czwartek (1 maja) będzie miał przerwę w standardowym funkcjonowaniu - poinformowała Krajowa Izba Rozliczeniowa. 

Przerwa w realizacji przelewów. Płatności warto zlecić z wyprzedzeniem

Przerwa w realizacji przelewów. Płatności warto zlecić z wyprzedzeniem

Źródło:
tvn24.pl

W marcu 2025 roku największy udział w oglądalności wśród dystrybutorów treści wideo w Polsce miała grupa TVN Warner Bros. Discovery - wynika z raportu All Screens Video Landscape Grupy Nielsen, na który powołuje się serwis Wirtualne Media.

Grupa TVN Warner Bros. Discovery liderem oglądalności

Grupa TVN Warner Bros. Discovery liderem oglądalności

Źródło:
Wirtualne Media