Luka w VAT w Polsce spadła z poziomu 14,7 procent w 2017 rok do 7,2 procent w 2018 roku. To oznacza poziom 13,8 miliarda złotych - poinformowało Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, powołując się na swoje szacunki.
"Według szybkich szacunków CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, luka w VAT w Polsce spadła z 14,7 proc. w 2017 r. do 7,2 proc. w 2018 r. To oznacza, że w ciągu dwóch lat luka zmniejszyła się z 36,9 miliarda złotych w 2016 r. do 13,8 miliarda złotych w 2018 r." - napisano w komunikacie CASE.
Szacunki luki VAT
Instytucja tłumaczy, że swoje szacunki opiera na danych Głównego Urzędu Statystycznego, Ministerstwa Finansów oraz pełnych szacunkach luki w VAT z 2016 r., które CASE opracowało dla Komisji Europejskiej, a także na założeniu stałej efektywnej stopy podatkowej w okresie 2016-2018.
Dodano, że pełne szacunki luki będę opublikowane przez KE w późniejszym terminie. Jak wyjaśnia CASE, luka w VAT to różnica między zobowiązaniami z tytułu VAT a tym, co rzeczywiście wpływa do budżetu państwa. W skład luki wchodzi szereg zjawisk, w tym unikanie opodatkowania, uchylanie się od płacenia podatków oraz nadużycia, które w ostatnich latach w Unii Europejskiej przybrały formę tzw. karuzeli VAT-owskich, wykorzystujących ciąg powiązanych podmiotów, firmy słupy i opodatkowanie stawką zerową handlu wewnątrzwspólnotowego. "Tak szybki spadek luki nie był obserwowany w żadnym kraju UE w ostatnich latach, a luka w VAT zmalała w Polsce do poziomu notowanego w 2016 roku w Austrii, Danii czy Finlandii. Wyższa ściągalność VAT w Polsce jest wyraźnie związana ze wzrostem dyscypliny płacenia podatków i spadkiem skali wyłudzeń" - tłumaczy cytowany w komunikacie dyrektor naukowy ds. polityki fiskalnej w CASE i kierownik zespołu przygotowującego raport na zlecenie KE dr Grzegorz Poniatowski.
"Niewątpliwe zasługi"
- Systemy informatyczne wdrożone przez MF miały w tym niewątpliwe zasługi. Optymistyczne dane dotyczące dochodów i zwrotów VAT wskazują na sukces, ale również pokazują, że dużym wyzwaniem będzie dalsza szybka poprawa ściągalności VAT – uważa Poniatowski. Zgodnie z informacją, CASE od 2012 roku liczy lukę w VAT na zlecenie Komisji Europejskiej.
Z ubiegłorocznego raportu, który dotyczył luki w 2016 r., wynika że 22 kraje UE, w tym Polska, zmniejszyły lukę.
Unijna luka zmalała o ponad 10 mld euro w porównaniu do 2015 r. i o ponad 20 mld euro w stosunku do 2012 r. "W ujęciu procentowym oznacza to spadek luki z 13,2 proc. w 2015 r. do 12,3 proc. w 2016 r. Jest to najlepszy wynik od 2012 r. W przypadku Polski luka VAT w 2016 r. zmniejszyła się o 3,5 punktu procentowego w porównaniu do 2015 r., co stanowiło 5,5 mld złotych" - wyjaśniono.
"Bezprecedensowa redukcja"
Komunikat CASE skomentował na Twitterze premier Mateusz Morawiecki. "Wyliczenia CASE - bezprecedensowa redukcja luki VAT o 23 mld zł w dwa lata! - tylko utwierdzają nas w tym, że w walce z oszustwami VAT wybraliśmy właściwe rozwiązania, które polepszyły standard życia Polaków i o które dziś pytają nas przywódcy z całego świata" - napisał.
Wyliczenia CASE - bezprecedensowa redukcja luki VAT o 23 mld zł w dwa lata! - tylko utwierdzają nas w tym, że w walce z oszustwami VAT wybraliśmy właściwe rozwiązania, które polepszyły standard życia Polaków i o które dziś pytają nas przywódcy z całego świata.
— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) March 5, 2019
Kwestionowane szacunki
Pod koniec grudnia Andrzej Bratkowski, były członek RPP, obecnie ekspert sejmowej komisji śledczej do spraw VAT z rekomendacji Platformy Obywatelskiej, oraz Ludwik Kotecki, były wiceminister finansów i były główny ekonomista Ministerstwa Finansów za poprzedniego rządu, przygotowali własny raport dotyczący luki w VAT.
Jak podkreślili ekonomiści, celem raportu jest przede wszystkim wyjaśnienie nieporozumień narosłych wokół wykorzystania istniejących szacunków luki VAT do analizy skali i przyczyn przestępstw związanych z podatkiem VAT, w tym krytyczna analiza szacunków luki VAT opracowywanych przez Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych na zlecenie Komisji Europejskiej.
– Nie ma podstaw do twierdzeń, że luka VAT rosła w czasie (2008-2015 - red.). Problemy obecnie rozdmuchiwane i przypisywane rządom PO–PSL istniały wcześniej i są nadal. Nawet obecnie zgodnie z szacunkami rządu luka jest wysoka, mimo że warunki do jej zmniejszania są lepsze niż w czasach kryzysu – podkreślił Andrzej Bratkowski w wypowiedzi dla "Dziennika Gazety Prawnej".
– Próba oczyszczenia luki VAT z wahań cyklicznych, czyli zmian sytuacji gospodarczej, nie oszustw i nadużyć, prowadzi do konkluzji, że poziom luki był w całym okresie 2005–2015 relatywnie stabilny, z minimalną tendencją do obniżania się – ocenił w grudniu Kotecki.
"Uzyskane wyniki nie oznaczają, że w Polsce nie mamy do czynienia z poważnymi ubytkami dochodów z VAT spowodowanymi działalnością przestępczą. Wskazują jedynie, że problem ten w równym stopniu dotyczy lat 2008–2015, jak i wcześniejszych" - stwierdzono w raporcie.
Autor: mp / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock